Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi
Yıl: 2018 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 578 - 588 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30910/turkjans.471355 İndeks Tarihi: 25-12-2019
Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi
Öz: Bu çalışmada, Karasu Nehri’den alınan su ve sediment örneklerinde, ayrıca nehirden yakalanan Capoeta umbla balıklarının karaciğer, solungaç ve kas dokularında bazı ağır metallerin (Alüminyum (Al), Arsenik (As), Krom (Cr), Bakır (Cu), Demir (Fe), Manganez (Mn), Nikel (Ni), Kurşun (Pb) ve Çinko (Zn)) birikim düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla suyun sıcaklık, pH ve çözünmüş oksijen değerleri ölçülmüştür. Suda yapılan analizler sonucunda en fazla As ölçülürken, Al, Fe, Pb ve Zn metalleri suda tespit edilememiştir. Bununla beraber suda tespit edilen ağır metaller ile suda ölçülen sıcaklık, pH ve çözünmüş oksijen değerleri arasındaki ilişki karşılaştırılmıştır. Sedimentte yapılan analizler sonucunda en yüksek birikim Fe metalinde ölçülmüşken, Al, Cu ve Mn metalleri ise tespit edilememiştir. Balık dokularında ise tüm metallerin birikimi tespit edilmiştir. Metallerin genel olarak karaciğer dokusunda diğer dokulara göre daha fazla birikim gösterdiği belirlenmiştir. Tüm dokularda en fazla birikim Fe metalinde ölçülmüşken, yine tüm dokularda en düşük birikim Pb metalinde görülmüştür. Ayrıca, balıklarda tespit edilen metal seviyeleri ile balıkların ağırlık ve boyları arasındaki ilişki incelenmiştir. Suda, sedimentte ve balık dokularında belirlenen ağır metallerin miktarının ulusal ve uluslararası kurumların belirlediği kabul edilebilir değerlerle kıyaslanmış ve insanların veya sucul organizmaların sağlığına zararlı olup olmadıkları değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Determination of Heavy Metal Levels in Water, Sediment and Capoeta umbla Tissues of Karasu River (Erzincan)
Öz: In this study, it was aimed to determine the accumulation levels of some metals (Aluminum (Al), Arsenic (As), Chromium (Cr), Copper (Cu), Ferrois (Fe), Manganese (Mn), Nickel (Ni), Lead (Pb) and Zinc (Zn)) in the muscle, liver and gill tissues of the Capoeta umbla fishes caught in the water, sediment and riverbed of Karasu River. For this purpose, water temperature, pH and dissolved oxygen values were measured. As a result of water analysis, the maximum amount of As was measured, but Al, Fe, Pb and Zn metals could not be detected in water. However, the relationship between the metals detected in water and the measured temperature, pH and dissolved oxygen values in water were compared. As a result of the sediment analysis, the highest accumulation was measured in Fe metal, whereas Al, Cu and Mn metals were not detected. In fish tissues, accumulation of all metals was detected. It has been determined that metals generally accumulate more in the liver tissue than other tissues. While the maximum accumulation in all tissues was measured in Fe metal, the lowest accumulation in all tissues was seen in Pb metal. In addition, the relationship between the metal levels detected in fish and the weight and length of fish was investigated. The quantities of metals identified in water, sediment and fish tissues have been compared with acceptable values determined by national and international agencies and assessed whether they are detrimental to the health of humans or aquatic organisms.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adebayo, I.A. 2017. Determination of heavy metals in water, fish and sediment from Ureje Water Reservoir. Oceanography and Fisheries Open Access Journal, 4(1): 555-628.
- Ahmed, Q., Bat, L. ve Ali, Q.M. 2017. Bioaccumulation of nine heavy metals in some tissues of Anodontostoma chacunda (Hamilton, 1822) in the Arabian Sea coasts of Pakistan. Natural and Engineering Sciences, 2(3): 79-92.
- Alhas, E., Oymak, S.A. ve Karadede-Akın, H. 2009. Heavy metal concentrations in two barbus, Barbus xanthopterus and Barbus rajanorum mystaceus from Atatürk Dam Lake, Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, 148: 11-18.
- Atamanalp, M., Kırıcı, M., Kırıcı, M. ve Beydemir, Ş. 2016. Investigation of in vitro effects of some metal ions on glucose 6-phosphate dehydrogenase which purified from freshwater fish Capoeta umbla kidney. 2nd International Congress on Applied Ichthyology and Aquatic Environment, 10-12 November, Messolonghi, Greece, pp. 39-43.
- Bryan, G.W. 1976. Some aspects of heavy metal tolerance in aquatic organims. “Alınmıştır: Effects of Pollutants on Aquatic Organisms.” (ed) Lockwood, A.P.M., Cambridge University Press, London, 7-34.
- Çalışkan, E. 2005. Asi Nehri’nde Su, Sediment ve Karabalık (Clarias gariepinu Burchell, 1822)’ta Ağır Metal Birikiminin Araştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
- Dostbil, M. 2010. Mogan Gölünde Su ve Sedimentte Ağır Metal Düzeylerinin Tespiti; Sazan (Cyprinus carpio) ve Kadife (Tinca tinca) Balık Dokuları Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Egemen, Ö. 1999. Çevre ve Su Kirliliği. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No: 42. İzmir, 101 s.
- Ercişli, B. 2016. Kars Çayı’nın Suyunda, Sedimentinde ve Bazı Sucul Organizmalarda İz Elementlerin Derişim Düzeylerinin İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Kars.
- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Tarım ve Orman Bakanlığı), 2002. Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği, Ankara, 63-78 s.
- Göksu, M.Z.L. 2003. Su Kirliliği. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No:7. Adana, 232 s.
- Gülcü-Gür, B. 2014. Işıklı Gölü’nün Suyunda, Sedimentinde ve Gölde Yaşayan Turna Balığı (Esox lucius L., 1758)’nın Bazı Doku ve Organlarındaki Ağır Metal Birikiminin Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
- İsanç, A.T. 2010. Farklı Baraj Göllerindeki Balıkların Ağır Metal Birikimleri Üzerine Araştırmalar. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Afyon.
- Kaptan, H. ve Tekin-Özan, S. 2014. Eğirdir Gölü'nün (Isparta) suyunda, sedimentinde ve gölde yaşayan sazan'ın (Cyprinus carpio L., 1758) bazı doku ve organlarındaki ağır metal düzeylerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 9 (2): 44-60.
- Kazancı, N. ve Oğuzku, D. 2003. Beyşehir Gölü’nün limnolojisi, çevre kalitesi, biyolojik çeşitliliği ve korunması. Türkiye İç Suları Araştırmaları Dizisi:VII., Ankara, 16-18 s.
- Keskin, F. 2012. Köyceğiz Gölü Sedimentinde Ağır Metal Fraksiyonlarının İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Muğla.
- Kır, İ., Özan, S.T. ve Tuncay, T. 2007. Kovada Gölü’nün su ve sedimentindeki bazı ağır metallerin mevsimsel değişimi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24 (1-2): 155–158.
- Kır, İ. ve Tumantozlu, H. 2012. Karacaören-II baraj gölü’ndeki su, sediment ve sazan (Cyprinus carpio) örneklerinde bazı ağır metal birikiminin incelenmesi. Ekoloji, 21: 82, 65-70.
- Kırıcı, M., Taysi, M.R., Bengü, A.Ş. ve İspir, Ü. 2013a. Murat Nehri’nden yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’ da bazı metal düzeylerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1): 85-90.
- Kırıcı, M., Taysi, M.R., Bengü, A.Ş. ve İspir, Ü. 2013b. Murat Nehri’nde yakalanan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın kas dokusunda bazı metallerin birikim konsantrasyonlarının belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1): 115-124.
- Kırıcı, M., Kırıcı, M., Beydemir, Ş. ve Atamanalp, M. 2016. Purification of carbonic anhydrase from Capoeta umbla (Heckel, 1843) gills and toxicological effects of some metals on enzyme activity. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 16: 169-175.
- Kırıcı, M., Atamanalp, M., Kırıcı, M. ve Beydemir, Ş. 2017a. In vitro effects of some metal ions on glutathione reductase in the gills and liver of Capoeta trutta. Regulatory Mechanisms in Biosystems, 8(1): 66–70.
- Kırıcı, M., Kırıcı, M., Beydemir, Ş. ve Bülbül, M. 2017b. Purification of glucose 6-phosphate dehydrogenase from gilthead sea bream (Sparus aurata) gill and liver tissues and inhibition effects of some metal ions on enzyme activity. Fresenius Environmental Bulletin, 26(12): 7074-7082.
- Machado, L.M., Bebianno, M.J., Boski, T. ve Moura, D.M. 1999. Trace metals on the Algarve Coast, II: Bioaccumulation in mussels Mytilus galloprovincialis (Lamarck, 1819). Boletim do Instituto Oceanográfico, 15: 465–471.
- Mol, S., Özden, Ö. ve Oymak, S.A. 2010. Trace metal contents in fish species from Atatürk Dam Lake (Euphrates, Turkey). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 10: 209-213.
- Mutluay, H. ve Demirak, A. 1996. Su kimyası. Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 83- 84 s.
- Özan, C. 2016. Isparta Deresi'nin Su ve Sedimentindeki Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
- Öztürk, M., Özözen, G., Minareci, O. ve Minareci, E. 2009. Determination of Heavy Metals in Fish, Water and Sediments of Avsar Dam Lake in Turkey. Iranian Journal of Environmental Health Science and Engineering, 6 (2): 73-80.
- Saler, S., Bulut, H., Birici, N., Tepe, R. ve Alpaslan, K. 2015. Karasu Nehri (Erzincan)’nin Zooplanktonu. Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 11(1): 10-16.
- Salomans, W., Rooij N.M., Kerdijk, H. ve Bril. J. 1987. Sediments as a source for contaminants. Hydrobiologia. 149: 13-30.
- Sawyer, C.N., Mccarty, P.L. ve Parkin, G.F. 1994. Chemistry for Environmental Engineering. McGraw Hill Book Co, Singapore, 768 p.
- Şengül, F. ve Müezzinoğlu, A. 1993. Çevre Kimyası. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları, No:228. İzmir, 243 s.
- Storelli, M.M., Storelli, A., D’ddabbo, R., Marano, C., Bruno, R. ve Marcotrigiano, G.O. 2005. Trace elements in loggerhead turtles (Caretta caretta) from the eastern Mediterranean Sea: Overview and evaluation. Environmental Pollution, 135: 163–170.
- Tekin-Özan, S. ve Kır, İ. 2005. Comparative study on the accumulation of heavy metals in different organs of tench (Tinca tinca L., 1758) and plerocercoids of its endoparasite Ligula intestinalis. Parasitology Research, 97: 156-159.
- Tekin-Özan, S. ve Kır, İ. 2008. Seasonal variations of heavy metals in some organs of Carp (Cyprinus carpio L., 1758) from Beyşehir Lake (Turkey). Environmental Monitoring and Assessment, 138: 201-206.
- Türk Standartları Enstitüsü (TSE), 2005. İnsani Tüketim Amacı Sular Hakkında Yönetmelik. Türk Standartları, Ankara.
- United State Environmental Protection Agency (USEPA), 2005. National Recommended Water Quality Criteria Correction Washington, D.C.
- Usero, J., Izquierdo, C., Morillo, J. ve Gracia, I. 2003. Heavy metals in fish ( Solea vulgaris, Anguilla anguilla and Liza aurata) from salt marshes on the Southern Atlantic Coast of Spain. Environmental International, 1069: 1-8.
- Uslu, H. 2007. Kars Çayı’ndan Avlanan Siraz (Capoeta capoeta capoeta Guldenstaedt, 1772) Balıklarında ve Ortam Sedimentinde Bazı Ağır Metallerin Derişim Düzeylerinin İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Kars.
- World Health Organization (WHO). 1993. Guidelines for Drinking-Water Quality, Recommendations, 1, 2nd Ed., Geneva.
- Yarsan, E., Bilgili, A. ve Türel, İ. 2000. Van Gölü’nden toplanan midye (Unio stevenianus Krynicki) örneklerindeki ağır metal düzeyleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 24: 93-96.
| APA | SÖKMEN T, GÜNEŞ M, KIRICI M (2018). Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. , 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| Chicago | SÖKMEN TEOMAN ÖZGÜR,GÜNEŞ Muharrem,KIRICI Muammer Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. (2018): 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| MLA | SÖKMEN TEOMAN ÖZGÜR,GÜNEŞ Muharrem,KIRICI Muammer Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. , 2018, ss.578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| AMA | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. . 2018; 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| Vancouver | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. . 2018; 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| IEEE | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M "Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi." , ss.578 - 588, 2018. 10.30910/turkjans.471355 |
| ISNAD | SÖKMEN, TEOMAN ÖZGÜR vd. "Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi". (2018), 578-588. https://doi.org/10.30910/turkjans.471355 |
| APA | SÖKMEN T, GÜNEŞ M, KIRICI M (2018). Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(4), 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| Chicago | SÖKMEN TEOMAN ÖZGÜR,GÜNEŞ Muharrem,KIRICI Muammer Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5, no.4 (2018): 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| MLA | SÖKMEN TEOMAN ÖZGÜR,GÜNEŞ Muharrem,KIRICI Muammer Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.5, no.4, 2018, ss.578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| AMA | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2018; 5(4): 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| Vancouver | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2018; 5(4): 578 - 588. 10.30910/turkjans.471355 |
| IEEE | SÖKMEN T,GÜNEŞ M,KIRICI M "Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi." Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5, ss.578 - 588, 2018. 10.30910/turkjans.471355 |
| ISNAD | SÖKMEN, TEOMAN ÖZGÜR vd. "Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi". Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5/4 (2018), 578-588. https://doi.org/10.30910/turkjans.471355 |
