Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 276 - 291 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-01-2020

İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ

Öz:
Kurulduğu günden günümüze kadar Dünya‟nın en güzel ve etkili şehri olan Ġstanbul, herzaman insanların ilgisini çekmiştir. Roma Ġmparatorluğu‟nun başkenti olduğu günden bugünekadar hep güzelliğiyle anılmıştır. Gerek konumu, iklimi, doğal limanları ve pek çok özelliği iletarih boyunca pek çok seyyah ve coğrafyacı eserinde Ġstanbul‟la ilgili bilgilere yer vermiştir. Üçimparatorluğa başkentlik etmiş olan Ġstanbul, Doğu Roma, Bizans ve OsmanlıĠmparatorluklarının en zengin şehri olmasını da sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı Ġslamcoğrafyacılarının Bizans dönemi Ġstanbul‟una dair izlenimlerini ortaya koymaktır. Bu amacıgerçekleştirmek amacıyla 10 ile 14. yüzyıllar arasında yazılmış olan Arapça eserlerincelenmiştir. Ġslam coğrafyacı ve seyyahların eserlerinde surlar ve Ayasofya ayrıca önemli yertutmaktadır. Araştırmanın sonucunda Ġstanbul surları, kapıları, hipodrom, Ayasofya Kilisesi veçevresine dair verilere ulaşılmıştır. Ġstanbul surları oldukça karmaşıktır ve her dönem bakımdangeçirilmiştir. Ġstanbul denince akla gelen bir diğer Bizans dönemi eseri de Ayasofya Kilisesi‟dir. I.Konstantin‟in Hıristiyanlığı kabulünden sonra Ġstanbul‟un sadece siyasi bir merkez olarak değil,aynı zamanda dini bir merkez olmuştur. Dünya‟nın ilk katedrali olarak kabul edilen Ayasofyatarih boyunca çeşitli olaylara şahitlik etmiştir. Bizans döneminde Ayasofya‟nın sadece dini birmerkez olmayıp, siyasi ve toplumsal bir merkez olduğu anlaşılmıştır. Bununla beraber Ayasofyave Hipodromda kutlanan bayramlar, kutlama hazırlıkları, keşiş imparator ve manastırlarla ilgiliçarpıcı sonuçlar bulunmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Sanat

IMPRESSIONS OF ISLAMIC GEOGRAPHERS ON ISTANBUL AND HAGIA SOFIA IN BYZANTINE PERIOD

Öz:
Istanbul, which is the most beautiful and influential city in the world since its establishment, has always attracted the attention of people. The capital of the Roman Empire has always been mentioned by beauty. Many travelers and geographers throughout history have gave information about Istanbul with its location, climate, natural harbors and many features. Istanbul where the capital of three empires, East Rome, Byzantine and the Ottoman Empire was the richest city. The aim of this study is to reveal the impressions of Islamic geographers about Istanbul in Byzantine period. In order to realize this aim were examined Arabic works written between 10th and 14th centuries. The walls and the Hagia Sophia also occupy an important place in the works of Islamic geographers and travelers. As a result of the research, data on the Istanbul walls, gates, hippodrome, Hagia Sophia and the surrounding area were reached. The walls of Istanbul are very complex and have been maintained every period. Another building belonging to the Byzantine period is Hagia Sophia. After Constantine's adoption of Christianity, Istanbul became not only a political center but also a religious center. The Hagia Sophia, which was accepted as the first cathedral of the world, witnessed various events throughout history. However, there are striking results about festivals celebrated in Hagia Sophia and Hippodrome, celebration preparations, monk emperors and monasteries.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ABU UBAYD AL BEKRI, (1992), Kitab Al-Masalik Wa’l-Mamalik (Ed. A.P. Van Leeufen and A. Ferre), Beirout, Lebanon.
  • AKYÜREK, Engin, (1996), Bizans'ta Sanat ve Ritüel. Kabalcı Yay. İstanbul.
  • AL-HIMYARI, Mohammed bin Abd al-Mun‟eem, (1975), Kitab al-Rawd al-Mitar, (Ed. by Ihsan Abbas), Beirout. Lebanon.
  • AL-QAZWİNİ, Zakaria (1849), Athar al-bilad, ‘Aja'ib al-makhluqat, (ed. by F. Wüstenfeld) Göttingen.
  • AL ZUHRİ, Mohammed Ibn Abi Bakr. Kitab al-Jaghrafiyya, (Ed. by Mohammed Haj Sadeeq), Maktab al Saqafat al Diyniyye, Cairo, Egypt.
  • DİRİMTEKİN, Feridun, (1956), Resimli Ayasofya Kılavuzu, İstanbul.
  • ERDOĞAN, Esra Güzel, (2009), II. Andronikos Dönemi Konstantinopolis Manastırlarının Toplumla İlişkisi Ve Philanthropia Kavramı (1282-1328). Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • ERDOĞAN, Esra Güzel, (2012). “Bizans Dönemi‟nde Ayasofya, Tarihçesi ve Mimari Özellikleri Hakkında Genel Bilgiler”, İstanbul Journal of Social Sciences, Summer: 1.
  • IBN BATUTA, (1987), al-Rihla, (Ed. by Sheikh Mohammed Abd al Muneem al Arian and Mostafa al Qassas), Dar al Ihya al uloom, Beirout. Lebanon.
  • IBN HURDAZBİH, (1889), Kitab Al-Masalik Wa’l-Mamalik, (Ed. M.J.d. Goeje), Leiden.
  • IBN RUSTA, (1892), K t b al-A l q al-naf sa and K t b al-Buld n. (Ed. by A mad bn Ab Ya q b Ya q b ). Leiden.
  • IDRISI, Abu Abd Allah Mohammad al-Qurtubi al-Hasani al-Sabti (2002), Kitab Nuzhat Al-Mushtaq, reprinted by Maktab al Saqafat al Diyniyye, Cairo, Egypt.
  • JANIN, Raymond, (1969), La Geographie Ecclesiastique De L’Empire Byzantin, Tome III, Les Eglises et Les Monasteres, Paris.
  • KARTALLIOĞLU, Yavuz, (2016), İstanbul İehir Adının Telaffuzunun Tarihî Süreç İçinde Gelişmesi, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. (7): 119- 136.
  • KAYAALP, Elif Keser, (2010) Bizans İstanbulu Çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. VIII, S. 16: s. 9-32.
  • KİDONOPOULOS, Vassilios, (1994), Bauten in Konstantinopel 1204-1328, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden.
  • LAURENT, Vitalien, (1971), Les Regestes Des Actes Du Patriarcat De Constantinople, Vol, I, Paris.
  • MAKDISI. (1902), Ahsan al-Takasim Fi Ma’rifat al-Aqaim. (E.J. Brill), Leiden, Netherland.
  • MESʿUDI, Abu l-Ḥasan ʿAli ibn Ḥusayn ibn ʿAli,( 1973), Muruj al-Dhahab wa-Maʿadin al-Jawhar, vol. 1-2, (Ed. Mohammad Muhyi al-Din ʿAbd al-Hamid). Dar al-Fikr, Beirout, Lebanon.
  • PLESSNER, Martin (1960). The Encyclopaedia of Islam, Vol. 1, Leiden.
  • STACHOWSKI, Marek and WOODHOUSE, Robert, (2017), İstanbul’un Etimolojisi: Mevcut Kanıtlardan Mümkün Olduğunca Faydalanılarak. Çev. Ekrem Beyaz. AKDTYK Belleten.
  • TALBOT, Alice-Mary, (1975), The Correspondence of Athanasius I Patriarch of Constantinople, Dumbarton Oaks, Washington.
  • YAQUT AL-HAMAWI (1977), Kitab mu'jam al-buldan, Reprinted Dar Sadeer lilṬibaʿah wa-al-Nashr, Beirout, Lebanon.
  • YILDIRIM, Ali ve İİMİEK, Hasan, (2008), Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yay.
  • WEISSER, Ursula, (1980), Das Buch über das Geheimnis der Schöpfung von Pseudo-Apollonios von Tyana, Berlin.
  • http://ayasofyamuzesi.gov.tr/tr/content/tarih%C3%A7e
  • https://islamansiklopedisi.org.tr/arsin
APA BALCIOĞULLARI A (2019). İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. , 276 - 291.
Chicago BALCIOĞULLARI ABDULLAH İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. (2019): 276 - 291.
MLA BALCIOĞULLARI ABDULLAH İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. , 2019, ss.276 - 291.
AMA BALCIOĞULLARI A İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. . 2019; 276 - 291.
Vancouver BALCIOĞULLARI A İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. . 2019; 276 - 291.
IEEE BALCIOĞULLARI A "İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ." , ss.276 - 291, 2019.
ISNAD BALCIOĞULLARI, ABDULLAH. "İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ". (2019), 276-291.
APA BALCIOĞULLARI A (2019). İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 276 - 291.
Chicago BALCIOĞULLARI ABDULLAH İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.16 (2019): 276 - 291.
MLA BALCIOĞULLARI ABDULLAH İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.16, 2019, ss.276 - 291.
AMA BALCIOĞULLARI A İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 276 - 291.
Vancouver BALCIOĞULLARI A İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 276 - 291.
IEEE BALCIOĞULLARI A "İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.276 - 291, 2019.
ISNAD BALCIOĞULLARI, ABDULLAH. "İSLAM COĞRAFYACILARININ BİZANS DÖNEMİ İSTANBUL’U VE AYASOFYA’SINA DAİR İZLENİMLERİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/16 (2019), 276-291.