MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ

YILMAZ, Tuncer; şahin, dilek; DURMUŞ, Savaş

MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ

Savaş DURMUŞ, (Kafkas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü, Kars, Türkiye)

Tuncer YILMAZ, (Kafkas Üniversitesi, Susuz Meslek Yüksek Okulu, Kars, Türkiye)

Dilek ŞAHİN (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü, Sivas, Türkiye)

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

10 2

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 870 - 886 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-01-2020

MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ

Öz:

Sermaye piyasası ile para piyasası, bir ülke ekonomisinde reel kesim ile finans kesiminioluşturan önemli finansal piyasalardır. Bu piyasalar fon arz ve talebinin karşılaştığı, tahvil, hissesenedi, döviz, altın, mevduat sertifikası, finansman bonosu gibi finansal varlıkların alınıpsatıldığı piyasalardır. Finansal piyasalarda fon transferi tasarruf fazlası olan ekonomikbirimlerden tasarruf açığı olan ekonomik birimlere doğru gerçekleşmektedir. Böylece finansalsistem sayesinde piyasalarda fırsatları değerlendirmek isteyenlere fon transferi sağlar,çeşitlendirilmiş bir portföy sayesinde risk transferi ve paylaşıma olanak sağlar, finansal varlıklaralikidite özelliği kazandırır ve son olarak ihtiyaç duyulan fonun temin edilmesi için arama ve bilgiedinme maliyetini azaltmış olur. Bu sayede ülke ekonomisinin sürekli ve dengeli bir şekildegelişmesi için tasarrufların reel ekonomiye kanalize edilmiş olur.Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BİST)’da yer alan BİST Banka (XBANK) ve BİST Mali(XUMAL) endekslerinin getirileri ile bazı makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkiincelenmiştir. Araştırmada makro ekonomik değişkenler olarak bankalarca uygulanan ortalamamevduat faiz oranı, dolar kuru, euro kuru, enflasyon oranı ve altın fiyatları yer almaktadır. Veriseti 2006:05-2018:10 dönemine ait aylık verilerden oluşmaktadır. Endeks getirileri ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelerken VAR (Vector Autoregressive) analizindenyaralanılmıştır. Çalışmada elde dilen sonuçlara göre, bağımsız değişken olarak alınan makroekonomik değişkenlerin bağımlı değişken olan endeks getirilerini açıklama oranları ile pozitif venegatif etkileme dönemleri genel olarak aynı olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

THE EFFECT OF MACRO ECONOMIC INDICATORS ON INDEX REVENUES: BIST EXAMPLE

Öz:

Capital market and money market are the important financial markets that constitute the real sector and finance segment in a country's economy. These markets are markets in which financial assets such as bonds, stocks, foreign exchange, gold, deposit certificates, financing bonds are traded and sold. The transfer of funds in financial markets takes place from the economic units which have savings savings to the economic units with savings deficit. It allows the transfer of funds to those who want to seize opportunities in the market thanks to the financial system, thanks to a diversified portfolio allows risk transfer and sharing, provides liquidity feature on financial assets and would also cut down the search and cost information to provide the funds needed finally needs. In this way, savings are channeled to the real economy in order to ensure a continuous and balanced development of the country's economy. In this study, the relationship between BIST Bank (XBANK) and BIST Financial (XUMAL) indices in Borsa Istanbul (BIST) and some macroeconomic variables were investigated. In the research average deposit interest rate, dollar rate, euro rate, inflation rate and gold prices applied by banks as macroeconomic variables included. The data set consists of the monthly data for the period of 2006: 05 and 2018: 10. While analyzing the relationship between index returns and macroeconomic variables, VAR (Vector Autoregressive) analysis was used. According to the results obtained in the study, it is observed that the macro economic variables taken as independent variables are generally the same as the negative and negative impact periods.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALBAYRAK, Ali Sait., Öztürk, Nurettin., Tüylüoğlu, İevket (2012). “Makro Ekonomik Değişkenler ile Sermaye Hareketlerinin IMKB-100 Endeksi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2); 1-22.
ALBENİ, Mesut; Demir, Yusuf (2005), “Makro Ekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi (IMKB Uygulamalı).” Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(1); 1-18.
ALTINBAŞ, Hazar., Kutay, Nilgün ve Akkaya, G. Cenk (2015). “Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Piyasaları Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2); 30-48.
Ayaydın, Hasan; Dağlı, Hüseyin (2012) “Gelişen Piyasalarda Hisse Senedi Getirisini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler Üzerine Bir İnceleme: Panel Veri Analizi”, Atatürk Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4); 45-65.
BULUT, Ömer., Uğur., Karluk, Sadık. Rıdvan (2016). The Effect of Hot Money Flow on Pre-Crisis Indicators of Current Accounts and Real Sectors in Turkish Economy. International Journal of Business and Social Research, 6(11), 01-14.
CHEN, Nai., Fu., Roll, Richard., Ross, Stephan (1986). “Economic Forces and the Stock Market”. Journal of Business, 59 (3), 383-403.
Dritsaki, Melinda (2005). “Linkage Between Stock Market and Macroeconomic Fundamentals: Case Study of Athens Stock Exchange”. Journal of Financial Management & Analysis 18(1): 38-47.
GENÇTÜRK, Mehmet (2009). “Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi”. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences,129(7);136.
HAZNEDAROĞLU, Feyzi (2009). Makro Ekonomik ve Finansal Verilerin İmkb Endeksleri Üzerinde Etkisini Belirleyen Bir Tahmin Sistemi Geliştirilmesi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, s.5
HUMPE, Andreas ve Macmillan, Peter (2009). "Can Macroeconomic Variables Explain Long-Term Stock Market Movements? A Comparison of the US and Japan". Applied Financial Economics 19: 111-119
KAYA, Vahdet., Çömlekçi, İstemi., Kara, Oğuz (2013) “ Hisse senedi Getirilerini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler: 2002-2012 Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:35
Kumar, Ashish (2011). "An Empirical Analysis of Causal Relationship Between Stock Market and Macroeconomic Variables India". International Journal of Computer Science& Management Studies 11(1): 8-14.
Kumar, V., P.L. Robert, & N.G. John. (1995). Aggregate and Disaggregate Sector Forecasting Using Consumer Confidence Measures. International Journal of Forecasting Elsevier,11(3), 361-377. Erişim: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/ 10.1111/j.1475- 6803.1995.tb00563. x#access Denial Layout
Kwon, Chung S. ve Shin, Tai S. (1999). "Cointegration and Causality between Macroeconomics Variables and Stock Market Returns". Global Finance Journal,10(1): 71-81.
MUKHERJEE, Tarun. K., Naka, Atsuyuki. (1995). Dynamic Relations between Macroeconomic Variables and the Japanese Stock Market: An Application of a Vector Error Correction Model. Journal of Financial Research, 18(2), 223-237.
NASSEH, Alireza ve Strauss, Jack (2000). "Stock Prices and Domestic and International Macroeconomic Activity: A Cointegration Approach". The Quarterly Review of Economics and Finance, 40(2): 229-245.
NİSHAT, Mohammed ve Shaheen, Rozina (2002). "Macroeconomic Factors and Pakistani Equity Market". The Pakistan Development Review 43(4): 619-637.
ÖZATA, E., Esen, Ethem. (2010). Reel Ücretler ile İstihdam Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10, 55-70.
PAL, Karam and Ruhee Mittal (2011),"Impact of Macroeconomic Indicators on Indian Capital Markets,” The Journal of Risk Finance, 12(2); 84-97.
PİLİNKUS, Donatas (2010), “Macroeconomic Indicators and their Impact on Stock Market Performance in the Short and Long Run: The Case of the Baltic States,” Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 291-304.
SEVİNÇ, Erkan (2014). “ Makroekonomik Değişkenlerin, BİST-30 Endeksinde İşlem Gören Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkilerinin Arbitraj Fiyatlama Modeli Kullanarak Belirlenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Istanbul University Journal of the School of Business , 3(2); 271-292
WONGBANGPO, Praphan ve Sharma, Subhash C. (2002). "Stock Market and Macroeconomic Fundamental Dynamic Interactions: ASEAN-5 Countries". Journal of Asian Economics 13: 27-51.
YAMAK, Rahmi., Korkmaz, Abdurrahman. (2005). Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29.
YILMAZ, Ömer, Güngör, Bener ve Kaya, Vedat (2008). "Hisse Senedi Fiyatları ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik". İMKB Dergisi 9(34): 1-16.
https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket, 20 Kasım 2018.
https://tr.investing.com/indices/ise-banks-historical-data, 20 Kasım 2018.
https://tr.investing.com/indices/ise-financials-historical-data, 20 Kasım 2018.

APA	DURMUŞ S, YILMAZ T, şahin d (2019). MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. , 870 - 886.
Chicago	DURMUŞ Savaş,YILMAZ Tuncer,şahin dilek MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. (2019): 870 - 886.
MLA	DURMUŞ Savaş,YILMAZ Tuncer,şahin dilek MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. , 2019, ss.870 - 886.
AMA	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. . 2019; 870 - 886.
Vancouver	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. . 2019; 870 - 886.
IEEE	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d "MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ." , ss.870 - 886, 2019.
ISNAD	DURMUŞ, Savaş vd. "MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ". (2019), 870-886.

APA	DURMUŞ S, YILMAZ T, şahin d (2019). MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 870 - 886.
Chicago	DURMUŞ Savaş,YILMAZ Tuncer,şahin dilek MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.16 (2019): 870 - 886.
MLA	DURMUŞ Savaş,YILMAZ Tuncer,şahin dilek MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.16, 2019, ss.870 - 886.
AMA	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 870 - 886.
Vancouver	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 870 - 886.
IEEE	DURMUŞ S,YILMAZ T,şahin d "MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.870 - 886, 2019.
ISNAD	DURMUŞ, Savaş vd. "MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELERİN ENDEKS GETİRİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST ÖRNEĞİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/16 (2019), 870-886.