Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 946 - 961 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-01-2020

OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ

Öz:
Kalkınmanın temel göstergelerinden biri olan sağlık harcamalarının ülke ekonomileriaçısından önemi son derecede fazladır. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ne olursa olsun çeşitlisağlık sorunları ile karşılaşılmakta ve sağlık harcamalarına daha fazla harcama yapılmaktadır.Sağlık harcamaları, sağlıkla ilgili tüm mal ve hizmetler için hem kamu hem de özel harcamalarıntoplamı olarak tanımlanmaktadır. Sağlık harcamalarının artması bireylerin yaşam süresini vekalitesini olumlu yönden etkilemektedir. Temelde ekonomik, teknolojik, sosyal ve kültürelfaktörlerin sağlık harcamalarını artırdığı söylenebilir. Sağlık harcamalarındaki artış, bireylerinyaşam süresi ve beklentisini de arttırmakta ve böylece ekonomik büyümenin degerçekleşmesine katkı sağlamaktadır. Sağlık harcamalarının, ülkelerin gelir ve refah düzeyi,işgücü verimliliği ve beşeri sermaye faktörlerinin üzerinde doğrudan etkisi bulunmaktadır.Ayrıca, sağlıklı kişilere sunulan eğitimin çıktıları daha görünür olacak, sağlıklı kişiler çalışmahayatlarında daha uzun ve başarılı bir süreç geçirecek ve böylelikle kişilerden daha uzun sürelifaydalanılacaktır. Sağlık harcamalarını dolayısıyla sağlıkla ilgili çeşitli çıktıları etkileyen enönemli faktörler, ülkelerin sağlık sistemleri ve bu sistemlerin sahip olduğu özelliklerdir. Sağlıkhizmetlerinin sunumu ile birlikte sağlık harcamalarının finanse edilmesinde kullanılabilecekyöntemler de önemlilik arz etmektedir.Bu çalışmada, 18 OECD ülkesinde sağlık harcamalarının belirleyicileri panel veriyöntemi kullanılarak 2000-2015 dönemi itibariyle araştırılmaktadır. Bağımlı değişken olarak kişibaşına sağlık harcaması; bağımsız değişken olarak da kişi başına reel gelir, doğumda yaşambeklentisi, 65 yaş ve üstü nüfus, kaba doğum oranı ve nüfus artışı değişkeni kullanılmıştır. Eldeedilen sonuçlar, kişi başına sağlık harcamalarının sırasıyla kişi başına reel gelir, doğumdayaşam beklentisi, 65 yaş ve üstü nüfus ve kaba doğum oranı tarafından belirlendiğini ortayakoymaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

DETERMINANTS OF HEALTH EXPENDITURES IN THE OECD COUNTRIES: PANEL DATA ANALYSIS

Öz:
Health expenditures, which is one of the main indicators of development, is extremely important for the country's economies. Regardless of the level of development of countries, various health problems are encountered and more spending on health expenditures is made. Health expenditures are defined as the sum of both public and private expenditures for all health-related goods and services.The increase in health expenditures positively affects the life expectancy and quality of individuals.Fundamentally, economic, technological, social and cultural factors can be said to increase health expenditures.The increase in health expenditures also increases the life expectancy and expectations of individuals and thus contributes to the realization of economic growth.Health expenditures have a direct impact on the income and welfare of countries, labor productivity and human capital factors. In addition, the outcomes of the training offered to healthy people will be more visible, healthy people will have a longer and successful process in their work life and thus will benefit from a longer period of time. The most important factors affecting health expenditures and various health outcomes are the health systems of the countries and the properties of these systems. In addition to the provision of health services, methods that can be used to finance health expenditures are also important. In this study, thedeterminants of health expenditures in 18 OECD countries are investigated by using panel data method in the period of 2000-2015.It was used health expenditure per capita as a dependent; real income per person, life expectancy at birth, 65 and over population, crude birth rate and population growth as independent variables. The results show that the per capita health expenditures are determined by real income per person, life expectancy at birth, 65 and over population and crude birth rate.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ACAR, Aylin; Yeğenoğlu, Selen (2006),“Sağlık Ekonomisi Perspektifinden Farmakoekonomi”, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, C.XXVI, S.1: s.39-55.
  • AĞIR, Hüseyin; Tıraş, Hacı Hayrettin (2018a), “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Nedensellik Analizi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, C.XVII, S.4: s.1558-1573.
  • AĞIR, Hüseyin; Tıraş, Hacı Hayrettin (2018b), “Türkiye’de Sağlık Harcama Türlerinin Değerlendirilmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.XV, S.2: s.643-670.
  • AKAR, Sevda (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamalarının Nisbi Fiyatı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi, C.XXI, S.1: s.311-322.
  • AKDUR, Recep (2008), “Piyasacı Sağlık Politikası Uygulayan Ülkelerde Sağlık Harcamaları Neden Daha Yüksektir?” Bilim ve Ütopya, C.XIV, S.170: s.14-19.
  • ANG, James (2010), “The Determinants of Health Care Expenditure in Australia”,Applied Economics Letters, C.XVII, S.7: s.639–644.
  • ANGKO, William (2013), “The Determinanst of Healthcare Expenditure in Ghana”, Journal of Economics and Sustainable Development, C.IV, S.15: s.102-124.
  • ARUN, Jaya; Kumar, Dharumaraj (2016),“PublicHealthExpenditure of BRICS Countries – An Empirical Analysis”, International Journal of MedicalScienceandPublicHealth,C.V, S.11: s.2212-2216.
  • AY, Ahmet; Kızılkaya, Oktay; Koçak, Emrah (2013),“Sağlık Göstergeleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, C.VI, S.1: s.163-172.
  • BOACHIE, Micheal; Mensah, Isaac; Sobiesuo, Pauline; Immurana, Mustapha; Iddrisu, Abdul-Aziz; Kyei-Brobbey, Ishaq (2014), “Determinants of PublicHealthExpenditure in Ghana: A Cointegration Analysis”, Journal of BehaviouralEconomics, Finance, Entrepreneurship, Accounting and Transport, C.II, S.2: s.35-40.
  • ÇALIŞKAN, Zafer (2009a),“Sağlık Hizmetlerinde Önceliklerin Belirlenmesinde Ekonomik Değerlendirme Yöntemi Olarak Maliyet-Etkililik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.XIV, S.2: s.311-332.
  • ÇALIŞKAN, Zafer (2009b), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.34: s.117-137.
  • DAŞTAN, İlker; Çetinkaya, Volkan (2015),“OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin Sağlık Sistemleri, Sağlık Harcamaları ve Sağlık Göstergeleri Karşılaştırması”, Sosyal Güvenlik Dergisi, C.V, S.1: s.104-134.
  • DHORO, Netsai; Chidoko, Clainos; Sakuhuni, Rose; Gwaindepi, Caleb (2011),“EconomicDeterminants of PublicHealthCare Expenditure in Zimbabwe”, International Journal of EconomicResearch, C.II, S.6: s.13-25.
  • ECEVİT, Eyyup; Çetin, Murat; Yücel, Ali Gökhan (2018),“Türki Cumhuriyetlerinde Sağlık HarcamalarınınBelirleyicileri: Bir Panel Veri Analizi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, C.X, S.19: s. 318-334.
  • EL-FAROUK, Abdelhalim; BANJOR, Fadhel; KARAR Hasham; ELAMIN, Fowzi (2016), “Determinants of Public Healthcare Expenditure in Saudi Arabia.” European Journal of Pharmaceutical and Medical Research. C.III, S.12: s.85-93.
  • FURUOKA, Fumitaka; Yee, Beatrice Lim Fui; Kok, Emily; Hooque, Mohammad Zahirul; Munir, Qaiser (2011),“WhataretheDeterminants of HealthCareExpenditure? EmpiricalResultsfromAsianCountries”, SunwayAcademicJournal, C.VIII: s.12-25.
  • GÜVEN, Deniz; İimşek, Türker; Güven, Ahmet (2018),“Sağlık Yönetimi Kapsamında Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: MENA Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Sosyoekonomi, C.XXVI, S.37: s.33-55.
  • HANSEN, Paul ve King, Alan (1996), “The Determinants of Health Care Expenditure: A Cointegration Approach,” Journal of Health Economics, C.XV, S.1: s.127-137.
  • KARASOY, Alper ve Demirtaş, Gökhan (2018), “Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri Üzerine Bir Uygulama: Çevre Kirliliği ve Yönetişimin Etkilerinin İncelenmesi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C.VII, S.3: s.1917-1939.
  • KELLY, Trish (1997), “Public Expenditures and Growth”, The Journal of Development Studies, C.XXXIV, S.1: s.60-84.
  • KEA, Xu; SAKSENAA, Priyanka; HOLLYB, Alberto (2011). “The Determinants of Health Expenditure: A Country-Level Panel Data Analysis”.World Health Organization Working Paper, 1-26.
  • MITTON, Craig R. (2002), “Priority Setting For Decision Makers: Using Health Economics in Practice”, The European Journal of Health Economics, C.III, S.4: s.240-243.
  • MUTLU, Ayşegül; Işık, A. Kadir (2012), Sağlık Ekonomisine Giriş, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • NGHIEM, Son Hong; Connelly, Luke Brian (2017),“Convergence and Determinants of Health Expenditures in OECD Countries”, Health Economics Review, C.VII, S.29: s.1-11.
  • NOVIGNON, Jacob; Olakojo, Solomon A.; Nonvignon, Justice (2012). “The effects of public and private health care expenditure and health status in sub-Saharan Africa: new evidence from panel data analysis”Health Economics Review, C.II, S.22: s.1-8.
  • OECD stat https://data.oecd.org/ (Erişim Tarihi: 11.01.2019)
  • SAMADI, Alihussein; Rad, Enayatollah Homaie (2013), “Determinants of Healthcare Expenditure in EconomicCooperationOrganization (ECO) Countries: Evidencefrom Panel CointegrationTests”, International Journal of HealthPolicyand Management, C.I, S.1: s.63-68.
  • SELDÜZ, Hakan (2013),Sağlık İşletmelerinde Faaliyet Haritaları Temelinde Faaliyete Dayalı Maliyet Yönetimi, Bursa: Ekin Yayınevi.
  • TANG, Chor Foon (2010), TheDeterminants of HealthExpenditure in Malaysia: A Time Series Analysis. MunichPersonalRePEc Archive (MPRA),1-16. https://mpra.ub.unimuenchen.de/24356/1/The_determinants_of_health_expenditure_in_Malaysia.pdf. Erişim Tarihi: 18.01.2019.
  • ÜNAL, Erdinç (2013), Sağlık Ekonomisi ve Yönetimi, Bursa: Ekin Yayınevi. VEIGA, Paula (2008), “Out-of-pocket health care expenditures due to excess of body weight in portugal”, Economics and Human Biology, C.VI, S.1: s.127-42.
  • XU, Ke; Saksena, Priyanka; Holly, Alberto (2011), “The Determinants of Health Expenditure: A Country-Level Panel Data Analysis”, World Health Organization Working Paper, 1-26.
  • WOOI, Yap; Selvaratnam, Doris (2018),“Empirical Analysis of FactorsInfluencingthePublicHealthExpenditure in Malaysia”, Journal of EmergingEconomies&IslamicResearch, C.VI, S.3: s.1-14.
APA şahin d, temelli f (2019). OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. , 946 - 961.
Chicago şahin dilek,temelli fatma OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. (2019): 946 - 961.
MLA şahin dilek,temelli fatma OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. , 2019, ss.946 - 961.
AMA şahin d,temelli f OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. . 2019; 946 - 961.
Vancouver şahin d,temelli f OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. . 2019; 946 - 961.
IEEE şahin d,temelli f "OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ." , ss.946 - 961, 2019.
ISNAD şahin, dilek - temelli, fatma. "OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ". (2019), 946-961.
APA şahin d, temelli f (2019). OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 946 - 961.
Chicago şahin dilek,temelli fatma OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.16 (2019): 946 - 961.
MLA şahin dilek,temelli fatma OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.16, 2019, ss.946 - 961.
AMA şahin d,temelli f OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 946 - 961.
Vancouver şahin d,temelli f OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 946 - 961.
IEEE şahin d,temelli f "OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.946 - 961, 2019.
ISNAD şahin, dilek - temelli, fatma. "OECD ÜLKELERİNDE SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLEYİCİLERİ: PANEL VERİ ANALİZİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/16 (2019), 946-961.