Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm

Mustafa ÖZGENEL, (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)
Abdurrahman HIDIROĞLU (Tekirdağ Çerkezköy Tepe İlkokulu, Tekirdağ, Türkiye)
Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi
2 0
Yıl: 2019 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1003 - 1043 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29299/kefad.2019.20.02.015 İndeks Tarihi: 11-11-2019

Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm

Öz:
Bu araştırmanın amacı, farklı okul kademelerinde görev yapan okul müdürlerinin öğretmenler tarafındanalgılanan liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemek; okulmüdürlerinin dönüşümcü, sürdürümcü ve serbest bırakıcı liderlik stillerinin, öğretmenlerin örgütsel sinizmtutumlarını yordayıp yordamadığını tespit etmektir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel taramamodeli kullanılmıştır. Araştırma 2017- 2018 eğitim öğretim yılında yapılmıştır. Araştırmanın örnekleminiTekirdağ İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı farklı türlerdeki devlet okulları oluşturmaktadır. Araştırmanınörneklemi belirlenirken küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya gönüllü olarak 732 öğretmenkatılmıştır. Araştırmada Bilgi Formu, Okul Müdürleri Liderlik Stilleri Ölçeği ve Örgütsel Sinizm Ölçeğikullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi, One-Way ANOVA, korelasyon ve regresyonanalizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlikstilleri “yüksek“, öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları “düşük’’ düzeyde bulunmuştur. Okul müdürlerininöğretmenler tarafından algılanan liderlik stilleri ve öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları cinsiyetlerine vemesleki kıdemlerine göre anlamlı farklılık bulunmaz iken; öğretmenlerin görev yaptıkları okul türlerine göreanlamlı farklılıklar bulunmuştur. Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumlarıarasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Son olarak okul müdürlerinin liderlik stillerinin, örgütsel sinizmi yordadığıbulunmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

An Attitude that Arises According to Leadership Styles: Organizational Cynicism

Öz:
The aim of this study was to determine the relationship between school principals 'leadership styles perceived by teachers and teachers' organizational cynicism attitudes, and to determine whether school principals the transformational, transactional and laissez-faire leadership styles predict teachers' organizational cynicism attitudes. A relational survey model was used in the research. The research was conducted in the 2017- 2018 academic year. The sample of the study is composed of different types of state schools affiliated to Tekirdağ Provincial Directorate of National Education. The cluster sampling method was used to determine the sample of the study. 732 teachers participated in the study voluntarily. Information Form, School Principals Leadership Styles Scale, and Organizational Cynicism Scale were used in the study. In the analysis of the data, independent groups t-test, One-Way ANOVA, correlation and regression analyzes were performed. As a result of the analyzes, the transformational leadership styles of the school principals were found to be “high“and the teachers' organizational cynicism attitudes were “low’. While there is no significant difference between school principals 'perceived leadership styles and teachers' organizational cynicism attitudes according to their gender and professional seniority; significant differences were found according to school types. A significant relationship was found between the leadership styles of school principals and teachers' organizational cynicism attitudes. Finally, it was found that the leadership styles of school principals predicted organizational cynicism.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abraham, R. (2000). Organizational cynicism, bases consequences genetic. Social and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
  • Abu-Tineh, A. M., Khasawneh, S. A. ve Omary, A. A. (2009). Kouzes and Posner’s transformational leadership model in practice: The case of Jordanian schools. Journal of Leadership Education, 7(3), 265-283.
  • Akan, D., Yıldırım, İ. ve Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 51(13), 392-415.
  • Andersson, M. L. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Sage Journals, 49(11), 1395-1418.
  • Argon, T. (2004). İlköğretim kurumlarındaki yöneticilerin liderlik ve yöneticilik özelliklerine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 4(1), 81-98.
  • Arslan, Ö. (2016). Okul yöneticilerinin paternalist liderlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
  • Arslantaş, C. ve Dursun, M. (2008). Etik liderlik davranışlarının yönetime duyulan güven ve psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisine etkileşim adaletinin dolaylı rolü. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-128.
  • Aydın, Y. T. (2017). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
  • Bardakçı, V. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre Avrupa Birliği projelerinin okula katkı düzeyi ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
  • Bass, B. M., Avalio, B. J., Bebb, M. ve Waldman, D. A. (1987). Transformational leadership and the falling dominoes effect. Group and Organization Studies, 12(1), 73-87.
  • Bass, B. M., Avalio, B. J., Berson, Y. ve Jung, I. D. (2003). Predicting unit performance by assesing transformational and transactional leadership. Journal of Applied Psychology, 88(2), 207-218.
  • Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde insan ilişkileri. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Bommer, W. H., Rich, G. A. ve Rubin, R. S. (2005). Changing attitudes about change: Longitudinal effects of transformational leader behavior on employee cynicism about organizational change. Journal of Organizational Behavior, 26(7), 733-753.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
  • Can, B. (2014). Ortaokul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Cansüngü, O. (2016). İlk ve ortaokul müdürlerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Cemaloğlu, N. ve Daşçı, E. (2015). İlköğretim kurumu yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma (mobbing) arasındaki ilişkiler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 129- 166.
  • Dalgıç, E. (2015). Okul yöneticilerinin algılanan liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkinin çok boyutlu incelenmesi. Doktora tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadker, R. (1998). Organizational cyncism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
  • Demir, K. (2017). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Demirçelik, E. (2017). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Döş, C. F. (2014). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
  • Eaton, A. J. (2000). A Social motivation approach to organizational cynicism. Doctor dissertation, York Universty, Toronto, Ontorio.
  • Epitropaki, O. ve Martin, R. (2005). The moderating role of invidial differenses in the relation between transformational/transactional leadership perspective and organizational identification. The Leadership Quarterly, 16, 569-589.
  • Eren, E. (2009). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş ve küresel yaklaşımlar. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Eren, E. (2010). Stratejik yönetim ve işletme politikaları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem.
  • FitzGerald, M. R. (2002). Organizational cynicism: It’s relationship to perceived organizational injustice and explanatory style. Doctoral dissertation, University of Cincinnati, Cincinati.
  • Gedikoğlu, T. (2015). Liderlik ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gövez, E. (2013). Örgütsel sinizm ve dönüştürücü/etkileşimci liderlik arasındaki ilişki: Bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Gül, H. ve Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Hemşireler üzerinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 27-47.
  • Gül, A. ve Özen, Y. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kazım Karabekir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
  • Güneş, İ. (2017). Okul yöneticilerinin liderlik düzeyleri ile örgütsel sinizm arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • James, M. S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organization: an examination of the potential positive and negative effects on school system. Doctor dissertation, The Florida State Universty College of Busines, Floride.
  • Johnson, J. L. ve O'Leary-Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not all social exchange violations are created equal, Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627-647.
  • Kalağan, G. ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Denizli Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
  • Kalağan, G. ve Aksu, M. B. (2010). Organizational cynicism of the research assistants: A case of Akdeniz University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4820-4825.
  • Karademir, M. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin okul yönetiminde kayırmacılık algıları ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Karataş, İ. H. (2014). Devlet ve eğitim. İçinde Turan, S. (Ed.), Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama, Ankara: Pegem.
  • Kart, M. E. (2014). Örgütsel sinizm, bağlamsal performans ve etik ideoloji. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Lowder, T. A. (2009). The best leadership model of management transformational verses servent leadership. 31.07.2018 tarihinde http://ssm.com/abstract/1418796 adresinden erişilmiştir.
  • Mahmood, S. M. R. (2017). Okulöncesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile sinizm tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
  • Mulla R. Z. ve Krishnan R. V. (2012). Do transformational leadership raise followers to higher of morality? J. M. Burns hypothesis in the Indian context using karma-yogo. Sage Journal, 24(1), 85-87.
  • Northouse, P. G. (2007). Leadership, theory and practive, (7 th ed.), California: CA. Sage Publications. 18.04.2018 tarihinde https://www.studypool.com adresinden erişilmiştir.
  • Nous, A. J. M. (2007). Organazitional cynicism, on the nature, antecedents and consequences of employee cynicism two ard the employing organization. Doctor dissertation, Maastricth Universty, Limburg, Holland.
  • Özer, S. (2014). Örgütsel sinizm ve liderlik stillerinin sınıf öğretmenlerinin kuruma bağlılığına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
  • Özyiğit, P. (2012). İlköğretim okullarındaki okul müdürlerine duydukları örgütsel güven ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Pelit, E. ve Pelit, N. (2014). Mobbing ve örgütsel sinizm, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Polat, S. (2009). Okul yöneticilerinin okulda şiddete yönelik görüşleri. Eğitim Bilim ve Toplum Dergisi, 7(25), 46-64.
  • Ropledo, J. C. F., Martinez, O. C. M. ve Merlano, A. F. L. (2018). Organizational cynicism – an exploration analysis-case: Worker in the Cıty of Cartegana İndias (Colombia), Revista Espacios, 39(26), 27-42. 06.06.2017 tarihinde http://www.revistaespacios.com adresinden erişilmiştir.
  • Sağır, M. (2018). Okul liderliği. İçinde Can N. (Ed.), Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. Ankara: Pegem.
  • Sağır, T. ve Oğuz, E. (2012). Öğretmenlere yönelik örgütsel sinizm ölçeğinin geliştirilmesi. International Journal of Human Sciences, 2(9), 1094-1106.
  • Sarıdemir, T. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stillerinin ve bazı değişkenlerin öğretmenlerin yaşam doyumu üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Saylık, A. (2012). Ortaöğretim okullarında informal ilişkiler ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Supriadi ve Sefnedi. (2017). The effect of emotional intellipence and organizational cynicism on job performance. IOSR Journal of Busines and Management, 19(3), 101-107.
  • Şahin, S. (2003). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişki. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Şirin, E. (2011). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin okul kültürü algıları ve örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Doktora tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tekirdağ, MEB. (2017). Tekirdağ İl Milli Eğitim Müdürlüğü. 10.09.2017 tarihinde www.tekirdag.meb.gov.tradresinden erişilmiştir.
  • Terzi, Ö. S. (2013). Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilk ve orta dereceli okullarda müdür seçiminde uyguladığı yöntemlerin mevzuata göre değerlendirilmesi (1990-2012). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Thompson, R. C., Bailey, L. L., Joseph, K. M., Worley, J. A. ve Williams, C. A. (2000). Organizational change: An assessment of trustand cynicism. Final report, This Document is Available to The Public Through The National Technical Information Service, Springfield, Virginia 22161. 08.08.2018 tarihinde http://www.faa.gov adresinden erişilmiştir.
  • Tozal, B. (2015). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin motivasyonları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
  • Uğur, U. ve Uğur, S. (2014). Yöneticilik ve liderlik ayrımında kişisel farklılıkların rolü. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 122-136.
  • Vural, G. (2016). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin çalışanların motivasyonuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Yasin, T. (2015). Organizational cynicism, work related quality of life and organizational commintment in employes. Pakistan Journel of Commerce and Social Scienses, 9(2), 568-582.
  • Yukl, G. (2010). Leadership in organization, (7 th ed.). New Jersey: Prentive Hall.
APA özgenel m, HIDIROĞLU A (2019). Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. , 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
Chicago özgenel mustafa,HIDIROĞLU Abdurrahman Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. (2019): 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
MLA özgenel mustafa,HIDIROĞLU Abdurrahman Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. , 2019, ss.1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
AMA özgenel m,HIDIROĞLU A Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. . 2019; 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
Vancouver özgenel m,HIDIROĞLU A Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. . 2019; 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
IEEE özgenel m,HIDIROĞLU A "Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm." , ss.1003 - 1043, 2019. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
ISNAD özgenel, mustafa - HIDIROĞLU, Abdurrahman. "Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm". (2019), 1003-1043. https://doi.org/10.29299/kefad.2019.20.02.015
APA özgenel m, HIDIROĞLU A (2019). Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
Chicago özgenel mustafa,HIDIROĞLU Abdurrahman Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 20, no.2 (2019): 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
MLA özgenel mustafa,HIDIROĞLU Abdurrahman Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.20, no.2, 2019, ss.1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
AMA özgenel m,HIDIROĞLU A Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 20(2): 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
Vancouver özgenel m,HIDIROĞLU A Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 20(2): 1003 - 1043. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
IEEE özgenel m,HIDIROĞLU A "Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm." Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, ss.1003 - 1043, 2019. 10.29299/kefad.2019.20.02.015
ISNAD özgenel, mustafa - HIDIROĞLU, Abdurrahman. "Liderlik Stillerine Göre Ortaya Çıkan Bir Tutum: Örgütsel Sinizm". Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 20/2 (2019), 1003-1043. https://doi.org/10.29299/kefad.2019.20.02.015
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 12:27

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları