SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Erşan SEVER, (Aksaray Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Aksaray, Türkiye)
Arif İĞDELİ (Aksaray Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Aksaray, Türkiye)
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi
21 9
Yıl: 2019 Cilt: 11 Sayı: 20 Sayfa Aralığı: 246 - 259 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-11-2019

SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz:
Bu çalışmanın amacı 1980-2017 döneminde Türkiye’de kişi başı gelir düzeyi, kişi başına düşen kamu ve özelkesim sağlık harcamaları ile sağlık sektörü çıktıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu çalışmada sağlıksektörü çıktılarını temsilen bebek ölüm hızı ve ortalama yaşam beklentisi serileri kullanılmıştır. Johanseneşbütünleşme, FMOLS tahmincisi ve vektör hata düzeltme teknikleri ile yapılan analizin bulgularına göre kişibaşı kamu kesimi sağlık harcamaları ve kişi başı özel kesim sağlık harcamalarındaki artışlar ortalama yaşambeklentisini pozitif yönde etkilemektedir. Bunun yanında kişisel gelir, kişi başı kamu ve özel kesimi sağlıkharcamalarındaki artışlar bebek ölüm hızını düşürmektedir. Ayrıca bebek ölüm hızı ve ortalama yaşambeklentisinin kişi başına düşen geliri açıklayıcı yönünün daha yüksek düzeyde bulunması, sağlık harcamalarınınkişi başına düşen gelir seviyesine dolaylı yoldan etkisinin daha belirgin olduğuna işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri İktisat

RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH EXPENDITURES, HEALTH OUTPUT, AND ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF TURKEY

Öz:
The aim of this study is to investigate the relationship between per capita in income, the per capita public and private sector expenditıres on health outcomes in Turkey during the period of 1980-2017. In this study, infant mortality rate and mean life expectancy series were used to represent the outputs of health sector. According to the findings of Johansen cointegration, FMOLS estimator and vector error correction techniques, increases in per capita public health expenditures and per capita private health expenditures affect positively the average life expectancy. In addition, the increases in personal income, per capita public sector and per capita private sector health expenditures reduce the infant mortality rate. Moreover, the fact that the infant mortality rate and the average life expectancy are higher in terms of per capita income, implies that the indirect effect of health expenditures on per capita income is more pronounced.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKINCI, F., HAMIDI, S., SUVANKULOV, F., & AKHMEDJONOV, A. (2014). Examining the impact of health care expenditures on health outcomes in the Middle East and N. Africa. Journal of Health Care Finance, 41(1).
  • AKINCI, A. & TUNCER, G. (2016). Türkiye’de sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Sayıştay Dergisi, 102, 47-61
  • AMIRI, A., & VENTELOU, B. (2010). Causality test between health care expenditure and GDP in US: comparing periods. Document de Travail: GREQAM, version, 1.
  • ANYANWU J., C. & ERHIJAKPOR, A., E. O. (2007). Health expenditures and health outcomes in Africa. African Development Bank Economic Research Working Paper, 91. http://www.afdb.org/.
  • ARUN, J.V., & KUMAR, D. (2015). Causality between public health expenditure and economic growth in BRICS countries. International Journal of Scientific Research and Management, 3(11), 3718-3722.
  • AYDEMIR, C. & BAYLAN, S. (2015). Sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine bir uygulama. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13),417-435
  • BEIN, M. A., UNLUCAN, D., OLOWU, G., & KALIFA, W. (2017). Healthcare spending and health outcomes: evidence from selected East African countries. African Health Sciences, 17(1), 247-254.
  • BOKHARI, F. A., GAI, Y., & GOTTRET, P. (2007). Government health expenditures and health outcomes. Health Economics, 16(3), 257-273.
  • BULGURCU, B. & ÖZDEMĠR, P. (2015). Geçiş ekonomilerinde sağlık harcamalarının etkinliği üzerine bir inceleme. Ege Akademik Bakış, 15(4), 523-538
  • CHUNG, H. & MUNTANER, C. (2006). Political and welfare state determinants of infant and child health indicators: An analysis of wealthy countries. Social Science and Medicine, 63, pp. 829-842.
  • DEMIRGIL, B., ġANTAġ, F., & ġANTAġ, G. (2018). Sağlık harcamalarının ekoomik büyüme üzerine etkisi: Uygulamalı bir çalışma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 388-398
  • DEYSHAPPRIYA, N. R. (2014). Inflation dynamic in Srilanka: An application of VECM Approach. Ruhuna Journal of Management and Finance, 1(2), 17-28.
  • EDEME, R. K., EMECHETA, C., & OMEJE, M. O. (2017). Public health expenditure and health outcomes in Nigeria. American Journal of Biomedical and Life Sciences, 5(5), 96-102. http://www.sciencepublishinggroup.com/j/ajbls
  • ERDINÇ, Z. (2008). Ġkiz açıklar hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 yılları arasında eşbütünleşme analizi ve Granger nedensellik testi ile incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8( 1), 209–222.
  • ERDOĞAN, S., & Bozkurt, H. (2008). Türkiye’de yaşam beklentisi-ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL modeli ile bir analiz. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 3(1), 25-38.
  • GÖKTAŞ, P., PEKMEZCI, A., & BOZKURT K. (2018). Ekonometrik serilerde uzun dönem eşbütünleşme ve kısa dönem nedensellik ilişkileri. Ankara: Gazi Kitabevi
  • HOODA, S. K. (2014). Health expenditure, health outcomes and the role of decentralised governance: evidences from rural India. Journal of Indian School of Political Economy, 26, 1-4.
  • IŞIK, N., ACAR, M., & IġIK, B. (2004). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: bir eşbütünleşme analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340.
  • JOHANSEN, S. (1991). Estimation and hypothesis testing of cointegration vectors in Gaussian vector autoregressive models. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1551-1580.
  • KAVAZ, İ., & ÖZBUĞDAY, F. C. (2016). Enerjide dışa bağımlılık ve enerji verimliliği arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(27), 331-349
  • KIM, T. K., & LANE, S. R. (2013). Government health expenditure and public health outcomes: a comparative study among 17 countries and implications for US Health care reform. American International Journal of Contemporary Research, 3(9), 8-13.
  • MADUKA, A. C., MADICHIE, C., & EKESIOBI, C. (2016). Health care expenditure, health outcomes, and economicgrowth nexus in Nigeria: A Toda–Yamamoto Causality Approach. Unified Journal of Economics and International Finance, 2(1), 1-10. http://www.unifiedjournals.org/ujeif
  • MUKHERJEE, D., & KIZHAKETHALACKAL, E. T. (2013). Empirics of health-aid, education and infant mortality: a semiparametric study. Applied Economics, 45(22), 3137-3150.
  • OECD, Database Access, https://stats.oecd.org/ (Erişim tarihi: 25.07.2018)
  • DELUNA Jr, R., & PERALTA, T. F. (2014). Public health expenditures, income and health outcomes in the Philippines. MRPA Paper, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/60115/
  • RAHMAN, M. M. & KHANAM R. (2017). Health care expenditure and health outcome nexus: New evidence from Saarc-Asean Region. 7th International Conference on Financial Management and Economics, July 2017, Beijing, China.
  • RAJKUMAR, A. S., & SWAROOP, V. (2008). Public spending and outcomes: Does governance matter? Journal of Development Economics, 86(1), 96-111.
  • SALAMI, K. D., OLABODE, S. O., ATOYEBI, O. K., LAWAL, A. S., & DANMOLA, R. (2017). Effects of government health and educatıon expendıtures on economıc growth ın nıgerıa. Internatıonal Journal of Socıal & ManagementScıences, Madonna Unıversıty, 1(1).
  • SEVÜKTEKIN, M., & NARGELEÇEKENLER, M. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi: EViews uygulamalı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • TOKGÖZ, E. (1981). Sosyal gelişmede sağlık. Türkiye İkinci İktisat Kongresi Sosyal Gelişme ve İstihdam Komisyonu Tebliğleri, DPT Yayınları, Yayın No: 1783.
  • TÜYLÜOĞLU, Ş. ve TEKIN, M. (2009). Gelir düzeyi ve sağlık harcamalarının beklenen yaşam süresi ve bebek ölüm oranı üzerindeki etkileri. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), ss.1-31.
  • WORLDBANK, Data, https://data.worldbank.org/. (Erişim tarihi: 25.07.2018).
  • YUMUŞAK, İ. G., & YILDIRIM, A. G. D. Ç. (2009). Sağlık harcamaları iktisadi büyüme ilişkisi üzerine ekonometrik bir inceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), 57-70.
APA SEVER E, IGDELI A (2019). SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 246 - 259.
Chicago SEVER Erşan,IGDELI ARIF SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. (2019): 246 - 259.
MLA SEVER Erşan,IGDELI ARIF SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 2019, ss.246 - 259.
AMA SEVER E,IGDELI A SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2019; 246 - 259.
Vancouver SEVER E,IGDELI A SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2019; 246 - 259.
IEEE SEVER E,IGDELI A "SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ." , ss.246 - 259, 2019.
ISNAD SEVER, Erşan - IGDELI, ARIF. "SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ". (2019), 246-259.
APA SEVER E, IGDELI A (2019). SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(20), 246 - 259.
Chicago SEVER Erşan,IGDELI ARIF SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 11, no.20 (2019): 246 - 259.
MLA SEVER Erşan,IGDELI ARIF SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.11, no.20, 2019, ss.246 - 259.
AMA SEVER E,IGDELI A SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2019; 11(20): 246 - 259.
Vancouver SEVER E,IGDELI A SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2019; 11(20): 246 - 259.
IEEE SEVER E,IGDELI A "SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ." Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11, ss.246 - 259, 2019.
ISNAD SEVER, Erşan - IGDELI, ARIF. "SAĞLIK HARCAMALARI, SAĞLIK ÇIKTILARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ". Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 11/20 (2019), 246-259.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 12:27

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları