İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi
Yıl: 2018 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 653 - 668 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17860/mersinefd.398401 İndeks Tarihi: 02-03-2020
İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi
Öz: Okuma problemleri ülkemizde yalnızca özel gereksinimli öğrencilerin değil aynı zamanda tümöğrencilerin yaşadığı bir durumdur. Son dönemde uluslararası değerlendirmelerin sonuçları okuryazarlıkile ilişkili okullarda gerçekleştirilen öğretimler ve kullanılan materyallerde düzenlemeler yapılmasıgerektiğini göstermektedir. Öğretim sürecinde öğrencilerin sınıf düzeylerine uygun okuma materyalleriile çalışmaları önemlidir ve bu nedenle, ders kitapları hazırlanırken yazılan metinlerin okunabilirliklerinedikkat edilmelidir. Öğrencilerin eğitsel düzeylerinin üzerinde zorluğa sahip metinler öğrencilerinokuduğunu anlama performanslarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada ilkokul 4. sınıf Türkçe, FenBilgisi ve Sosyal Bilgiler kitaplarından seçkisiz olarak belirlenen metinler Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Formülü (2010), Yeni Okunabilirlik Düzeyi (Bezirci ve Yılmaz, 2010) okunabilirlikformüllerine göre değerlendirilmiş ve formüllerin sonuçları karşılaştırılmıştır. Bulgular incelendiğindeokunabilirlik formüllerine göre kitapların 4. sınıf düzeyinin üzerinde zorluk derecelerine sahip olduklarıve formüller arasında farklılıkların oluştuğu görülmüştür. Bu durumun nedenleri ve çözüm önerileritartışılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluating Readabilities of 4th Grade Textbooks
Öz: In Turkey, reading problems are a common problem of not only students with special needs but all of our students. Considering the results of international assessments, we need to take a look to our literacy education. It is important to train students with appropriate materials according to their age and class level. Textbooks should be prepared according to readability formulas. In this study reading passages randomly selected from 4th grade Science, Social Science and Turkish textbooks evaluated using Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun Readability Formula (2010), and New Readability Level (Bezirci & Yılmaz, 2010) readability formulas. Finding showed that textbooks are above class level and results of formulas showed differences. Possible explanations of this situation and recommendations are discussed further.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyol, H. ve Temur, T. (2008). Ses temelli cümle yöntemi ve cümle yöntemi ile okuma yazma öğrenen öğrencilerin okuma becerilerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9) 79-95.
- Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 58, 71-74.
- Baydık, B., Ergül, C., ve Kudret, Z. B. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ilkonline
- Baş, B, İnan-Yıldız, F. (2015). 2. Sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-61. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/mersinefd/issue/17396/181918
- Benjamin, R. G. (2012). Reconstructing readability: Recent developments and recommendations in the analysis of text difficulty. Educational Psychology Review, 24(1), 63-88. Doi:10.1007/s10648-011-9181-8
- Bezirci, B. ve Yılmaz, A. E. (2010). Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(3), 49-62. Erişim adresi: http://acikerisim.deu.edu.tr /xmlui/handle/12345/2470.
- Bryce, N. (2011). Meeting the reading challenges of science textbooks in the primary grades. The Reading Teacher, 64(7), 474-485. Doi: 10.1598/RT.64.7.1
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çakıroğlu, O. (2015). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin öğrenme güçlüğü olan öğrenciler açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(2), 671-681. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ilkonline
- Çetinkaya, G. (2010). Türkçe metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tanımlanması ve sınıflandırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Çetinkaya, G., Ülper, H. ve Yağmur, K. (2015). Relationship between students' accurate and fluent silent word reading skills and their comprehension. Elementary Education Online, 14(3), 993-1004. Doi: 10.17051/io.201540893
- Çiftçi, Ö., Çeçen, M. A. ve Melanlıoğlu, D. (2007). Altıncı sınıf Türkçe ders ktaplarındak metinlerin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 206-219. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/esosder
- Daniel, S. S., Walsh, A. K., Goldston, D. B., Arnold, E. M., Reboussin, B. A. ve Wood, F. B. (2006). Suicidality, school dropout, and reading problems among adolescents. Journal of learning disabilities, 39(6), 507-514. Doi: 10.1177/00222194060390060301
- Demir, T. (2008). İlköğretim yedinci sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tespit edilmesine yönelik bir değerlendirme. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
- Donahue, P. L., Voelkl, K. E., Campbell, J. R. ve Mazzeo, J. (1999). NAEP 1998 reading report card for the nation and the states. Washington, DC: U.S. Department of Education, Office of Educational Research and Improvement, National Center for Education Statistics.
- Durukan, E. (2014). Metinlerin okunablrlk düzeyler le öğrenclern okuma becerler arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 68-76. Erişim adresi: http://www.anadiliegitimi.com/
- Gersten, R., Fuchs, L. S., Williams, J. P. ve Baker, S. (2001). Teaching reading comprehension strategies to students with learning disabilities: A review of research. Review of educational research, 71(2), 279-320. Doi: 10.3102/00346543071002279
- Güldenoğlu, İ. B., Kargın, T. ve Miller, P. (2012). Comparing the Word Processing and Reading Comprehension of Skilled and Less Skilled Readers. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 2822-2828. Erişim adresi: http://www.estp.com.tr/tr/
- Güldenoğlu, B., Kargın, T., Miller, P. (2014). İşiten ve işitme engelli okuyucuların kelime işlemleme becerilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(73), 18-38. Erişim adresi: http://www.turkpsikolojidergisi.com/
- Hargis, G., Hernandez, A. K., Hughes, P., Longe, D., Rouıller, S. ve Wilde E. (1998). Developing quality technical information: A handbook for writers and editors. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
- Hernandez, D. J. (2011). Double Jeopardy: How Third-Grade Reading Skills and Poverty Influence High School Graduation. Annie E. Casey Foundation.
- Hiebert, E. H., Liu, G., Levin, L. Huxley, A. ve Chung, K. (1995). First graders reading the new first-grade readers. Paper presented at the annual meeting of the National Reading Conference, New Orleans.
- Hoffman, J. V., Christian, C., Corman, L., Elliott, B., Matherne, D. ve Stahle, D. (1994). Engaging the new basal readers. Reading Research and Instruction, 33, 233-256. Doi: 10.1080/19388079409558157
- House, A. E., House, B. G. ve Campbell, M. B. (1981). Measures of Interobserver Agreement: Calculation Formula and Distribution Effect. Journal of Behavioral Assessment,3(1), 37-57. Doi: 10.1007/BF01321350
- İskender, E. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime ve cümle yapılarıyla okunabilirlik düzeyleri arasındaki ilişki Yayımlanmamış Yüksek Lsans Tez, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Izgi, U. ve Seker, B. S. (2012). Comparing different readability formulas on the examples of science-technology and social science textbooks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 178-182. Doi: 10.1016/j.sbspro.2012.05.089
- Karatay, H., Bolat K. K. ve Güngör, H. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik ve anlaşılabilirliği. International Journal of Social Science, 6(6), 603-623. Doi: 10.9761/JASSS1770
- Keskin-Deniz, M. (2013). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinde okuduğunu anlama becerisi ile matematik dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- Köse, E. Ö. (2009). Biyoloji 9 ders ktabındak hücre le lgl metnlern okunablrlk düzeyleri. Journal of Arts and Sciences, 12, 141-150. Erişim adresi: http://jas.cankaya.edu.tr/
- Martin, L. A. ve Hiebert, E. H. (1999). Little books and phonics texts: An analysis of the newalternatives to basals. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Montreal, Quebec.
- Menon, S. ve Hiebert, E. H. (2000). Literature anthologies: The task for first-grade readers (CIERA Report 1. 008). Ann Arbor, MI: CIERA.
- Mert, E. (2013). Türkiye’de kullanılan Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlikleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 87-98. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/mersinefd
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2012). Ders Kitapları Ve Eğitim Araçları Yönetmeliği. Resmî Gazete. Tarih: 12.09.2012. Sayı: 28409.
- Mirzaoğlu, V. ve Akın, E. (2015). 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirliği üzerine bir inceleme. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 146-155. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/susbid
- Musheno, B. V. ve Lawson, A. E. (1999). Effects of learning cycle and traditional text on comprehension of science concepts by students at differing reasoning levels. Journal of research in science teaching, 36(1), 23-37. Doi:10.1002/(SICI)1098-2736
- Organisation for Economic Co-operation and Development. (2009). http://www.oecd.org /pisa/keyfindings/pisa2009keyfindings.htm
- Organisation for Economic Co-operation and Development. (2012). http://www.oecd.org /pisa/keyfindings/pisa-2012-results.htm
- Okur, A. ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders ktaplarındak metnlern okunabilirliği. İlköğretim Online, 12(1), 202-226. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ilkonline
- Oral, I. ve McGivney, E. (2013). Student performance in math and science in Turkey and determinants of success. Education Reform Initiative, İstanbul. Erişim adresi: http://erg.sabanciuniv.edu/en/node/1061
- Özçelik, E. G. (2011). Okuduğunu anlama becerisinin başarıya etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Reitsma, P. (1983). Printed word learning in beginning readers. Journal of Experimental Child Psychology, 36, 321-339. Doi: 10.1016/0022-0965(83)90036-X
- Sáenz, M. L. ve Fuchs, S. L. (2002) Examining the reading difficulty of secondary students with learning disabilities: Expository versus narrative text. Remedial and Special Education, 23(1), 31-41. Doi: 10.1177/074193250202300105
- Sönmez, V. (2003). Metinlerin eğitselliğini saptamada matematiksel bir yaklaşım (Sönmez Modeli) . Eğitim Araştırmaları, 10, 24-39. Erişim adresi: http://ejer.com.tr/tr/index.php
- Stahl, A. S. (2003). Vocabulary and readability: How knowing word meanings affects comprehension. Topics in Language Disorders, 23(3), 241-247. Erişim adresi: https://journals.lww.com/topicsinlanguagedisorders
- Taş, U. E., Arıcı, Ö., Özarkan, H. B. ve Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara: MEB. Erişim adresi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016 /12/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf
- Tekbıyık, A. (2006). Lise fizik I ders kitabının okunabilirliği ve hedef yaş düzeyine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 441-446. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr
- Temizyürek, F. (2010). Türkiye’de okuma seferberliği çerçevesinde seçilen kitapların kelimecümle uzunlukları ve okunabilirlik açısından incelenmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 645-654. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/tubar
- Tural, A. ve Işık, A. D. (2016). 4. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabındaki metinlerin okunabilirliği, XV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 11-14 Mayıs 2016. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Wigfield, A. (1997). Children’s motivations for reading and reading engagement. J. T. Guthrie ve A. Wigfield (Yay. haz.). Reading engagement: Motivating readers through integrated instruction içinde (ss.14-33). Newark, DE: International Reading Association.
- Yalın, H. İ. (1996). Ders Kitapları Tasarım. Milli Eğitim Dergisi, 61-65. Erişim adresi: https://dhgm.meb.gov.tr/
- Yıldırım, K., Rasinski, T. ve Kaya, D. (2017). 4-8. sınıflarda Türk öğrencilerin bilgi verici metinlerde akıcı okuma ve anlamaları. Eğitim ve Bilim, 42(192). Doi:10.15390 /EB.2017.7318
- Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime–cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 87-101. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/eku
- Zorlu-Kurtoğlu, Ö. (2015). Readability of primary school 3rd grade turkish and social studies textbooks. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(3), 972- 980. Doi: 10.24289/ijsser.279158
APA | ÖZBEK A, ERGÜL C (2018). İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. , 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
Chicago | ÖZBEK Ahmet Bilal,ERGÜL CEVRIYE İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. (2018): 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
MLA | ÖZBEK Ahmet Bilal,ERGÜL CEVRIYE İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. , 2018, ss.653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
AMA | ÖZBEK A,ERGÜL C İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. . 2018; 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
Vancouver | ÖZBEK A,ERGÜL C İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. . 2018; 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
IEEE | ÖZBEK A,ERGÜL C "İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi." , ss.653 - 668, 2018. 10.17860/mersinefd.398401 |
ISNAD | ÖZBEK, Ahmet Bilal - ERGÜL, CEVRIYE. "İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi". (2018), 653-668. https://doi.org/10.17860/mersinefd.398401 |
APA | ÖZBEK A, ERGÜL C (2018). İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
Chicago | ÖZBEK Ahmet Bilal,ERGÜL CEVRIYE İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14, no.2 (2018): 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
MLA | ÖZBEK Ahmet Bilal,ERGÜL CEVRIYE İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.14, no.2, 2018, ss.653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
AMA | ÖZBEK A,ERGÜL C İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(2): 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
Vancouver | ÖZBEK A,ERGÜL C İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 14(2): 653 - 668. 10.17860/mersinefd.398401 |
IEEE | ÖZBEK A,ERGÜL C "İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, ss.653 - 668, 2018. 10.17860/mersinefd.398401 |
ISNAD | ÖZBEK, Ahmet Bilal - ERGÜL, CEVRIYE. "İlkokul 4. Sınıf Ders Kitaplarının Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14/2 (2018), 653-668. https://doi.org/10.17860/mersinefd.398401 |