Yıl: 2018 Cilt: 27 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 254 - 261 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5262/tndt.2018.3147 İndeks Tarihi: 26-02-2020

Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi

Öz:
AMAÇ: Araştırma, böbrek nakli alıcılarının ilaç uyum düzeylerinin farklı yöntemler kullanılarakdeğerlendirilmesi ve bu yöntemlerin ilaç uyumunu değerlendirmedeki etkinliğini incelemek amacıylayapılmıştır.GEREÇ ve YÖNTEMLER: Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan bu araştırma, 147 böbrek naklialıcısı ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri Nisan-Kasım 2017 tarihleri arasında, İmmunosupresifTedaviye Uyum Ölçeği (İTUÖ), İmmünosupresif İlaç Kullanımına Uyum Ölçeği (İİKUÖ) ve biyolojikdeğerlendirme yöntemi ile toplanmıştır. Biyolojik değerlendirme için, son beş takrolimus kan plazmadüzeyi değerlendirilmeye alınmış ve her hasta için standart sapma düzeyi hesaplanmıştır. Standartsapma düzeyi >2,48 olan hastalar ilaç uyumu açısından uyumsuz olarak değerlendirilmiştir. Tanımlayıcıve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.BULGULAR: Hastaların yaş ortalaması 45,00±12,60 olarak bulunmuştur. Toplam 147 (%49,6)hastadan 73’ünün takrolimus içeren tedavi aldığı belirlenmiştir. Biyolojik değerlendirmede hastaların%88,82’sinin ilaç uyumu açısından uyumlu grupta olduğu bulunmuştur. Tüm hasta grubunda (n=147)İTUÖ puan ortalamasının 11,17±1,22 ve İİKUÖ puan ortalamasının 48,66±4,71 olduğu saptanmıştır.SONUÇ: Araştırmamızda üç farklı yöntem kullanılarak ilaç uyumu değerlendirilmiştir. Bu araştırmada,İTUÖ öz bildirim değerlendirmesinde, hastaların ilaç uyumlarına daha yüksek puan verdiği bulunmuştur.İlaç uyumunun değerlendirilmesinde hastaların özelliklerine uygun olan birçok yöntemin eş zamanlıolarak kullanılması önerilmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Farmakoloji ve Eczacılık

Evaluation of Adherence to Immunosuppressive Treatment with Different Methods in Kidney Transplant Recipients

Öz:
OBJECTIVE: This study was conducted to compare the medication adherence levels of kidney transplant recipients using different measures. MATERIAL and METHODS: This descriptive, cross-sectional study was carried out with 147 kidney transplant recipients. The study data were collected between April and November 2017 using the Immunosuppressant Therapy Adherence Scale (ITAS), Immunosuppressive Medication Use Adherence Scale (IMUAS) and biological assay method. For the biological assay, the last five tacrolimus blood plasma levels were assessed and the standard deviation level for each patient was calculated. Patients whose standard deviation level was > 2.48 were considered to have inadequate adherence to medication. Descriptive and Spearman correlation analysis was used. RESULTS: The patients’ mean age was 45.00 ± 12.60. Of the 147 patients, 73 (49.6%) received treatment including tacrolimus. The biological assay revealed that 88.82% of the patients were in the group that complied with the medication. The mean scores obtained from the ITAS and IMUAS values for all the participating patients (n = 147) were 11.17 ± 1.22 and 48.66 ± 4.71 respectively. CONCLUSION: In the present study, medication adherence was evaluated using three different measures. The participating patients’ self-report demonstrated that they gave higher scores for medication adherence when the ITAS was used. Several methods as appropriate to the characteristics of patients should be used simultaneously when assessing medication adherence.
Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Farmakoloji ve Eczacılık
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, Organ, Doku nakli ve diyaliz hizmetleri daire başkanlığı resmi sayfası. [Atıf 21.12.2017] Erişim: https:// organ.saglik.gov.tr/0TR/70Istatistik/OrganNakilIstatistikKamusal. aspx
  • GODT Global Observatory on Donation and Transplantation. WHO collaborating center on donation and transplantation. [Atıf 21.09.2017] Erisim: http://www.transplant-observatory.org/
  • Dew MA, DeMartini AF, De Vito DA, Rates and risk factors for nonadherence to the medical regimen after adult solid organ transplantation. Transplantation 2007:83(7):858–873
  • Desmyttere A, Dobbels F, Cleemput I, et al: Noncompliance with immunosuppressive regimen in organ transplantation: is it worth worrying about? Acta Gastroenterol Belg 2005;68(3):347–352
  • Sabate E: Adherence to Long-Term Therapies: Evidence for Action. Geneva: World Health Organization, 2003
  • Butler JA, Roderick P, Mullee M, Mason JC ve ark: Frequency and impact of nonadherence to immunosupresants after renal transplantation: A Systematic Review. Transplantation 2004;77(5):769-789
  • Vrijens B, Vincze G, Kristanto P, Urquhart J, Burnier M: Adherence to prescribed antihypertensive drug treatments: Longitudinal study of electronically complied dosing histories. BMJ 2008;336(7653):1114-1117
  • Lamb KE, Lodhi S, Meier-Kriesche HU: Long-term renal allograft survival in the United States: A critical reappraisal. American Journal of Transplantation 2011;11:450–462
  • Chisholm MA: Issues of adherence to immunosuppressant therapy after solid-organ transplantation. Drug 2002;62(4):567-575
  • Dobbels F, Berben L, De Geest S, Drent G, Lennerling A, Whittaker C, Kugler C: The psychometric properties and practicability of self-report instruments to identify medication nonadherence in adult transplant patients: A systematic review. Transplantation 2010;90(2):205–219
  • Denhaerynck K, Steiger J, Bock A, Schafer-Keller P, Kofer S, Thannberger N, De Geest S: Prevalence and risk factors of nonadherence with immunosuppressive medication in kidney transplant patients. American Journal of Transplantation 2007:7(1);108–116
  • Griva K, Davenport A, Harrison M, Newman SP: Non-adherence to immunosuppressive medications in kidney transplantation: Intent vs. forgetfulness and clinical markers of medication intakes. Annals of Behavior Medicine 2012:44 (1);85–93
  • Prihodova L, Nagyova I, Rosenberger J, Majernikova M, Roland R, Groothoff JW, van Dijk JP: Adherence in patients in the first year after kidney transplantation and its impact on graft loss and mortality: A cross-sectional and prospective study. Journal of Advanced Nursing 2014:7(12);2871–2883
  • Massey EK, Tielen M, Laging M, Beck DK, Khemai R, van Gelder T, Weimar W: The role of goal cognitions, illness perceptions and treatment beliefs in self-reported adherence after kidney transplantation: A cohort study. Journal of Psychosomatic Research 2013:75(5);229–234
  • Weng FL, Chandwani S, Kutyka KM, Zacker C, Chisholm MA, Demissie K: Prevalence and correlates of medication nonadherence among kidney transplant recipients more than 6 months post-transplant: A cross-sectional study. BMC Nephrology 2013;14(1):261
  • Tsapepas D, Langone A, Chan L, Wiland A, McCague K, Chisholm-Burns M: A longitudinal assessment of adherence with immunosuppressive therapy following kidney transplantation from the mycophenolic acid observational renal transplant (MORE) study. Annals of Transplantation 2014:19;174–181
  • Russell CL, Ashbaugh C, Peace L ve diğ. Time-in-a-bottle (TIAB): a longitudinal, correlational study of patterns, potential predictors, and outcomes of immunosuppressive medication adherence in adult kidney transplant recipients. Clinical Transplantation 2013:27:580- 590
  • Madran B, Karayurt Ö, Spivey CA, Chisholm-Bruns MA, Organ nakli alıcıları için immünosupresif tedaviye uyum ölçeği Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türkiye Klinikleri J. Nurs Sci. 2016:81(4);32-34
  • Şahin Kaya N, Karayurt Ö: Medication nonadherence in liver transplant recipients in Turkey. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;29(1):19-26
  • Şahin N: Karaciğer ve böbrek transplantasyonu sonrasi immünosüpresif tedaviye uyum ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans Tezi, 2016, EU.HSI.MSc-2013970045, İzmir
  • Karayurt O, Ordin SY, Unek T, Astracioglu I: Immunosuppressive medication adherence, therapeutic adherence, school performance, symptom experience, and depression levels in patients having undergone a liver transplant during childhood. Experimental and Clinical Transplantation 2015;3:247-255
  • Özdemir Z: Solid organ nakli trasplantasyou yapılan hastalara yönelik immünosupresif ilaç kullanma uyum ölçeğinin geliştirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı 2015, Tez No: 409659, Ankara
  • Chisholm MA, Lance CE, Williamson GM, Mulloy LL: Development and validation of the immunosuppressant therapy adherence instrument (ITAS). Patient Educ Couns 2005;59:13
  • Shemesh E, Shneider BL, Savitzky JK, et al: Medication adherence in pediatric and adolescent liver transplant recipients. Pediatrics 2004:113;825–832
  • Loiselle KA, Gutierrez-Colina AM, Eaton CK, Simons LE, Devine KA, Mee LL, Blount Rl: Longitudinal stability of medication adherence among adolescent solid organ transplant recipients, Pediatric Transplantation 2015;19:428-463
  • Schafer-Keller P, Steiger J, Bock A, Denhaerynck K, De Geest S: Diagnostic accuracy of measurement methods to assess nonadherence to immunosuppressive drugs in kidney transplant recipients. American Journal of Transplantation 2008:8;616-626
  • Patzer RE, Serper M, Reese P et al: Medication understanding, non-adherence, clinical outcomes among adult kidney transplant recipients. Clin Transplant 2016:30;1294-1305
  • Cramer JA, Scheyer RD, Mattson RH: Compliance declines between clinic visits. Arc Intern Med 1990;150:1509-1510
  • Chisholm-Burn M, Pinsky B, Parker G, Johnson P, Arcona S, Buzinec P, Chakravarti P, Good M, Cooper M: Factors related to immunosuppressant medication adherence in renal transplant recipients. Clin Transplant 2012;26:706-713
APA SARIGÖL ORDİN Y, karayurt o, Ertan N, yıldız s (2018). Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. , 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
Chicago SARIGÖL ORDİN YAPRAK,karayurt ozgul,Ertan Nermin,yıldız serkan Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. (2018): 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
MLA SARIGÖL ORDİN YAPRAK,karayurt ozgul,Ertan Nermin,yıldız serkan Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. , 2018, ss.254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
AMA SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. . 2018; 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
Vancouver SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. . 2018; 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
IEEE SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s "Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi." , ss.254 - 261, 2018. 10.5262/tndt.2018.3147
ISNAD SARIGÖL ORDİN, YAPRAK vd. "Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi". (2018), 254-261. https://doi.org/10.5262/tndt.2018.3147
APA SARIGÖL ORDİN Y, karayurt o, Ertan N, yıldız s (2018). Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 27(3), 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
Chicago SARIGÖL ORDİN YAPRAK,karayurt ozgul,Ertan Nermin,yıldız serkan Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 27, no.3 (2018): 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
MLA SARIGÖL ORDİN YAPRAK,karayurt ozgul,Ertan Nermin,yıldız serkan Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, vol.27, no.3, 2018, ss.254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
AMA SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2018; 27(3): 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
Vancouver SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2018; 27(3): 254 - 261. 10.5262/tndt.2018.3147
IEEE SARIGÖL ORDİN Y,karayurt o,Ertan N,yıldız s "Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi." Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 27, ss.254 - 261, 2018. 10.5262/tndt.2018.3147
ISNAD SARIGÖL ORDİN, YAPRAK vd. "Böbrek Nakli Alıcılarında İmmünosupresif Tedaviye Uyumun Farklı Yöntemler ile Değerlendirilmesi". Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 27/3 (2018), 254-261. https://doi.org/10.5262/tndt.2018.3147