Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar
Yıl: 2019 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 163 - 178 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32600/huefd.484072 İndeks Tarihi: 26-02-2020
Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar
Öz: Bizans el yazmalarında 6. yüzyıldan itibaren görülen İncilci minyatürleri, değişmez bir şemada, azizleri masa başında İncillerini kaleme alırken tasvir ederler. Resimlerde çoğunlukla yazı araçları ayrıntı ile gösterilmektedir. 10. yüzyıl ile bu gereçler arasında dikkati çeken cam şişeler, tarafımızdan mürekkep hokkaları olarak nitelendirilmiştir. Bu yazımızda kullanımları konusunda sınırlı bilgilere sahip olduğumuz Bizans cam şişelerinin böylesi işlevleri minyatür görselleri ile tartışmaya açılmıştır. Bizans dönemine ait eserler arasında mürekkep şişesi olarak yayınlanmış, ikisi Selanik Bizans Kültür Müzesi’ndeki birkaç örneğe Kadıkalesi’nde bulunmuş iki şişe parçasını da dâhil ettik. Minyatürlerdeki hokkaların biçimleri genelde Bizans şişelerini tekrarlayan ve el yazmalarının yapıldıkları dönemin modasını yansıtan ayrıntılardır. Buna göre değişen biçimlerinin yanında, şişelerin resimdeki konumlarının ve boyutlarının da farklılık gösterdiği dikkati çeker. Burada yer verdiğimiz örneklerde görülen yarıya kadar dolu şişeler, bize göre yazım işinin bitmek üzere olduğunu söylemektedir ve belki de mürekkebin değerli ve nadir mai olduğunu ifade eden metaforik anlamı da vardı. Resimlerden cam kapların serbest üfleme tekniği ile üretilmiş ve muhtemelen vurma dipli şişeler olduklarını çıkarmak mümkündür.
Anahtar Kelime: Glass Inkpots From the Miniatures of Evangelist in the Byzantine Manuscripts
Öz: Evangelist miniatures seen in Byzantine manuscripts from the 6th century onwards illustrate an unchanging scheme where saints put down the Bible on paper at their desks. Pictures often depict writing utensils in detail. We characterized the glass bottles that stood out among these vessels as inkpots seen by the 10th century. In this essay, we discuss the functions of Byzantine glass bottles, for which we have limited information about their use, with miniature images. We have also included herein the parts of two bottles we unearthed in Kadıkalesi as Byzantine inkpots, in addition to few samples, two of which are at Thessalonica Byzantine Culture Museum. The shapes of the inkbottles in the miniatures are generally details that repeat the Byzantine bottles and reflect the fashion of the era that the manuscripts were produced. Accordingly, in addition to differing forms, the position and the sizes of the bottles in the image are also strikingly different. The half-full bottles seen in these examples imply that the writing task is about to be completed; or perhaps, there is a metaphoric implication that the ink was a valuable and rare liquid. It is possible to deduce from the pictures that the glass vessel are bottles produced with free-blowing technique and are probably struck-bottomed.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akat, Y., Fıratlı, N. ve Kocabaş, H. (1984). Hüseyin Kocabaş Koleksiyonu cam eserler kataloğu. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Anderson, J.C. (1997). Manuscripts. The glory of Byzantium. New York: Metropolitan Museum Publications.
- Antonaras, A. C. (2010). Early Christian and Byzantine Glass Vessels: Froms and Uses. Byzanz. Kölner: Verlag des Römerreich Germanshen Zentral Museums.
- Antonaras, A. C. (2016). L’artisanaten Grèce ancienne: Filières de production: Bilans méthodes et perspectives. Athenes: Presses Universitaires du Septentrion.
- Atılgan, M. (2006). Antik Çağın en önemli yazı malzemesi: Papirüs. Bilgi Dünyası, 7(2), 292-312. Ankara: Üniversite ve Araştırma Derneği Yayınları.
- Atilla, C. ve Gürler, B. (2009). Bergama Müzesi cam eserleri. Bergama: Bergama Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları.
- Bloom, J. M. (2003). Kâğıda işlenen uygarlık. (Z. Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul Kitap Yayınevi.
- Buchtal, H. (1961). A Byzantine Miniature of the Fourth Evangelist and its relatives. Dumbarton Oaks Papers, 15, 127-139. Washington: Dumbarton Oaks.
- Buckton, D. (1995). Byzantium: Treasures of Byzantium art and culture from British Collection. London: British Museum Press.
- Buringh, E. ve Zanden J. L. (2009). Charting the “Rise of the West”: Manuscripts and printed books in Europe, a long-term perspective from the sixth through eighteenth centuries. The Journal of Economic History. 69, 409-445. Cambridge: Cambridge University Press.
- Calkins, R. G. (1983). Illuminated books of The Middle Ages. NewYork: Cornell University Press.
- Canav, Ü. (1985). Ancient glass collection. İstanbul: Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Yayınları.
- Chatzidakis, Z. (1964). Byzantine Art: 9th exhibition of the Council of Europe. Athens: Department of Antiquities and Archaeological Restoration.
- Çakmakçı, Z. (2017). Ödemiş Müzesi cam eser koleksiyonu. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
- Digitised Manuscripts. (2018, Temmuz 18). http://www.bl.uk/manuscripts adresinden erişildi.
- Eker, K. ve Eker, F. (2016). Tokat Müzesi’ndeki cam kaplar; camın 3D modelleme uygulamaları. Latvia: Lambert Academic Publisihing.
- Erbse, H., Hunger, H. ve Stegmüller, O. (1975). Die textüberlieferung der antiken literatur und der Bibel. München: Dt. Taschenbuch-Verl.
- Gürler, B. (2000). Tire Müzesi cam eserleri. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gürler, B. (2007). Cam eserler. İzmir Ticaret Tarihi Müzesi ve Antik Ege’de Ticaret. İzmir: İzmir Ticaret Odası Yayınları.
- Isings, C. (1957). Roman glass from dated Finds. Groningen: J.B. Wolters Press.
- Koch, G. (2015). Erken Hristiyan sanatı (A. Aydın, Çev.). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Kubski, J. (2001). The Medieval “Home Office”: Evangelist potraits in the Mount Athos Gospel Book, Stavronikita Monastery, MS 43. Studies in Iconography, 22, 21-53. Michigan: Medieval Institute Publications.
- Küçükerman, Ö. (1985). Cam sanatı ve geleneksel Türk camcılığından örnekler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Lightfoot, C.S. ve Aslan, M. (1992). Anadolu antik camları: Yüksel Erimtan Koleksiyonu. Ankara: Ünal Ofset Yayıncılık.
- Lowden, J. (2004). Manuscript Illumination in Byzantium. Byzantium: Faith and Power. NewYork: Yale University Press.
- Lowdeni J. (2009). The Jaharish Gospel: The story of Byzantine book. NewYork: Yale University Press.
- Mercangöz, Z. (2013). Bizanslı ustalar-Latin patronlar/Byzantine craftsmen-Latin patrons. İstanbul: Ege Yayınları. Nersessian, S. (1965). A psalter and New Testament manuscript at Dumbarton Oaks. Dumbarton Oaks Papers, 19, 153-183. Washington: Harvard University.
- Özet, A. (1998). Dipten gelen parıltı. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Kültür ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Parani, M. G. (2005). Represantations of glass objects as a source on Byzantine glass: How useful are they? Dumbarton Oaks Papers, 59, 147-171. Washington: Harvard Univerity Published.
- Parpulov, G.R. (2013). The study of Byzantine book illumination: Past, present, and futures. Palaeo Slavia, XXI (2), 202-222. Cambridge: Palaeoslavia Published.
- Rutti, B. (1991). “Early enamelled glass” Roman glass: Two centuries of art and invention. Occasional Papers, 13, 122-136. London: The Society of Antiquaries of London.
- Salihli, S. (2016). 14. yüzyıl Bizans dönemine ait minyatürlü bir el yazmasının ikonografik ve üslup açısından değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 364-383. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Yayınları.
- Spatharakis, I. (1981). An unusual iconographic type of the seated evangelist. Ένας ασυνήθιστος εικονογραφικός τύπος του ένθρονου ευαγγελιστή. Athens: National Documentation Centre.
- Weitzmann, K. (1944). Constantinopolitan Book Illumination in the Period of the Latin Conquest. Gazette des Beaux Arts 25, 193-214.
- Weitzmann, K. (1947). Illustrations in roll and codex, a study of the origin and method of text illustration. Princeton: Princeton University Press.
- Weitzmann, K. (1973). Illustrated manuscripts at St. Catherine’s Monastery on Mount Sinai. Collegeville: St. John University Press.
| APA | HAZİNEDAR COŞKUN T (2019). Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. , 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| Chicago | HAZİNEDAR COŞKUN Tümay Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. (2019): 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| MLA | HAZİNEDAR COŞKUN Tümay Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. , 2019, ss.163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| AMA | HAZİNEDAR COŞKUN T Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. . 2019; 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| Vancouver | HAZİNEDAR COŞKUN T Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. . 2019; 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| IEEE | HAZİNEDAR COŞKUN T "Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar." , ss.163 - 178, 2019. 10.32600/huefd.484072 |
| ISNAD | HAZİNEDAR COŞKUN, Tümay. "Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar". (2019), 163-178. https://doi.org/10.32600/huefd.484072 |
| APA | HAZİNEDAR COŞKUN T (2019). Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36(1), 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| Chicago | HAZİNEDAR COŞKUN Tümay Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 36, no.1 (2019): 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| MLA | HAZİNEDAR COŞKUN Tümay Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.36, no.1, 2019, ss.163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| AMA | HAZİNEDAR COŞKUN T Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 36(1): 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| Vancouver | HAZİNEDAR COŞKUN T Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 36(1): 163 - 178. 10.32600/huefd.484072 |
| IEEE | HAZİNEDAR COŞKUN T "Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36, ss.163 - 178, 2019. 10.32600/huefd.484072 |
| ISNAD | HAZİNEDAR COŞKUN, Tümay. "Bizans El Yazmalarındaki İncilci Minyatürlerinden Cam Hokkalar". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 36/1 (2019), 163-178. https://doi.org/10.32600/huefd.484072 |
