İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)

Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 145 Sayfa Aralığı: 45 - 60 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-02-2020

İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)

Öz:
İşkence ve kötü muamele yasağı, gerek ulusal gerekse uluslararası hukukta mutlak ve istisna getirilemez niteliktedir. Buyasak esasen devletlere negatif bir yükümlülük yüklemektedir. Bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve bireysel başvuru usulü kapsamında verdiği kararlarda Anayasa Mahkemesi işkence ve kötü muamele yasağının ihlali teşkil edenfiillerin önlenmesi ve etkin bir şekilde soruşturulması için devletin pozitif yükümlülüklerinin varlığını kabul etmektedir.Pozitif yükümlülükler çerçevesinde önem taşıyan konulardan biri de birey-birey ilişkilerinin (inter se) bu yasak kapsamındadeğerlendirilmesidir. Bunun sonucu olarak işkence ve kötü muamele ağırlığına ulaşan fiillerin üçüncü kişilerden kaynaklansalar dahi önlenmesi ve etkin bir şekilde soruşturulması yükümlülüğü ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda bilhassa çocuklara karşıistismar ve şiddet ile aile içi şiddet vakaları ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve AnayasaMahkemesi kararları ile öğretide işkence ve kötü muamele yasağının yatay etkisinin kapsam ve sınırları tetkik edilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

The Horizontal Effect (Drittwirkung) of the Prohibition of Torture and Ill-Treatment

Öz:
The prohibition of torture and ill-treament is of an absolute character and a non-derogable right, and it mainly implies negative responsibilities for the state. Thus being so, the European Court of Human Rights and the Turkish Constitutional Court have developed positive obligations for the prevention and effective investigation of illtreatment allegations. One of the significant issues in this regard is the extension of such obligations to individualindividual (inter se) relations. As a consequence of this extention, states are now under the obligation of preventing and effectively investigating ill-treatment allegations even though they might have been committed by private individuals. In this vein, cases of violance against and abuse of children and domestic violance are of prime importance. In this study, the horizontal effect of the prohibition of torture and ill-treatment shall be in the light of the ECHR and the Turkish Constitutional Court judgments and literature analysed.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik
  • AMBOS, Kai: Internationales Strafrecht, 5. Auflage, München 2018.
  • ARTUK, M. Emin / GÖKCEN, Ahmet / ALŞAHİN, M. Emin /
  • ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 16. Baskı, Ankara 2017.
  • BARONESS HALE OF RICHMOND: “Beanstalk or Living Instrument? How Tall can the ECHR Grow”, Bernard’s Inn Reading 2011.
  • BAŞBÜYÜK, İsa: “Türk Ceza Kanunu’nda İşkence Suçu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, Özel S. 2010.
  • BAYRAKTAR, Köksal: “İşkence Suçu”, in: Metin Günday ve diğerleri (ed.), Yahya Zabunoğlu Armağanı, Ankara 2011.
  • CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, İstanbul 2017.
  • CLAPHAM, Andrew: “The ‘Drittwirkung’ of the Convention”, in: Ronald Macdonald, Franz Matscher ve Herbert Petzhold, The European System for the Protection of Human Rights, Dordrecht 1993.
  • DEMİRBAŞ, Timur: İşkence Suçu, 2. Baskı, Ankara 2016. DOĞRU, Osman: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Hukukunda İşkence ve Kötü Muamele Yasağı, İstanbul 2006.
  • DURSUN, Gizem: İşkence Yasağı ve İşkenceyi Etkili Biçimde Soruşturma Yükümlülüğü, Ankara 2018.
  • EMMERSON, Ben / ASHWORTH, Andrew / MACDONALD, Alison: Human Rights and Criminal Justice, Third Edition, London 2012.
  • FLORCZAK-WATOR, Monika: “The Role of the European Court of Human Rights in Promoting Horizontal Positive Obligations of the State”, International and Comparative Law Review, vol. 17, no. 2, 2017.
  • GLESS, Sabine: Internationales Strafrecht, Grundriss für Studium und Praxis, Basel 2011.
  • GÖKCEN, Ahmet / BALCI, Murat / ALŞAHİN, M. Emin / ÇAKIR, Kerim: Ceza Muhakemesi Hukuku I, Ankara 2017.
  • GRABENWARTER, Christoph / PABEL, Katharina: Europäische Menschenrechtskonvention, Ein Studienbuch, 6. Auflage, München 2016.
  • HUFEN, Friedhelm: Staatsrecht II, Grundrechte, 4. Auflage, München 2014.
  • JAYAWICKRAMA, Nihal: The Judicial Application of Human Rights Law, 2nd edition, Cambridge 2017.
  • KREICKER, Helmut: in: Ulrich Sieber, Helmut Satzger ve Bernd von Heintschel-Heinegg (hrsg.), Europäisches Strafrecht, 2. Auflage, Baden-Baden 2014, § 51.
  • KRIEGER, Heike: “Positive Verpflichtungen unter der EMRK: Unentbehrliches Element einer Gemeineuropäischen Grundrechtsdogmatik, leeres Versprechen oder Grenze der Justitiabilität?”, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, vol. 74, 2014.
  • MEYER-LADEWIG, Jens / LEHNERT, Matthias: in: Jens Meyer-Ladewig, Martin Nettesheim ve Stefan von Raumer (hrsg.), EMRK Europäische Menschenrechtskonvention, Handkommentar, 4. Auflage, Baden-Baden 2017, EMRK Art. 3.
  • MEYER-LADEWIG, Jens / PETZHOLD, Herbert: “Schlag ins Gesicht bei Streit zwischen Privatpersonen als Verstoß gegen das Folterverbot”, Neue Juristische Wochenschrift, 2015, ss. 3771-3773.
  • MOWBARY, Alastair: The Development of Positive Obligations under the European Convention on Human Rights by the European Court of Human Rights, Oxford 2004.
  • ÖNOK, R. Murat: Uluslararası Boyutuyla İşkence Suçu, Ankara 2006.
  • ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar / TEPE, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2017.
  • ÖZMAN, Aydoğan: “Avrupa İnsan Hakları Divanı’nın 1978 Yılında Verdiği Kararlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 35, S. 1-4, 1978.
  • ÖZTÜRK, Bahri / TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SIRMA GEZER, Özge / KIRIT SAYGILAR, Yasemin F. / ALAN AKCAN, Esra / ÖZAYDIN, Özdem / ERDEN TÜTÜNCÜ, Efser: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2017.
  • ÖZTÜRK, Bahri: “Yaşama Hakkı ve İşkence Yasağı (Yasak Sorgu Metodları)”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: Aralık 2003.
  • SATZGER, Helmut: International and European Criminal Law, Second Edition, Oxford 2018.
  • SATZGER, Helmut: in: Helmut Satzger ve Wilhelm Schluckbier (hrsg.), Strafprozessordnung mit GVG und EMRK Kommentar, 3. Auflage, Köln 2018, EMRK Art. 3.
  • SCHABAS, William A.: The European Convention on Human Rights, A Commentary, Oxford 2015.
  • SHAW, Malcolm N.: International Law, Eighth edition, Cambridge 2017.
  • SHELTON, Dinah / GOULD, Ariel: “Positive and Negative Obligations”, in: Dinah Shelton (ed.), The Oxford Handbook of International Human Rights Law, Oxford 2013.
  • SOYER GÜLEÇ, Sesim: “Ceza Muhakemesi Hukukunda Soruşturmanın Etkinliği İlkesi ve Takipsizlik Kararları Üzerindeki Etkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, Özel S., 2013, Basım Yılı: 2014.
  • SPIELMANN, Dean: “European Convention on Human Rights, The European Court of Human Rights”, in: Dawn Oliver ve Jörg Fedtke, Human Rights and the Private Sphere, A Comparative Study, London 2007.
  • ŞENOL, Cem: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Etkin Soruşturma Yükümlülüğü, İstanbul 2013.
  • TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 15. Baskı, Ankara 2017.
  • TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SANCAKDAR, Oğuz / ÖNOK, Rifat Murat: İnsan Hakları El Kitabı, 6. Baskı, Ankara 2016.
  • VALERIUS, Brian: in: Jürgen Graf (hrsg.), Beck’scher Online-Kommentar, 29. Edition, Stand: 01.01.2018, EMRK Art. 3.
  • YENİSEY, Feridun / NUHOĞLU, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2017.
  • ZIMMERMANN, Frank: “Human Rights and Criminal Law: An Ambivalent Relationship, Perspectives of the German Bundesverfassungsgericht and the European Court of Human Rights”, in: Katja S. Ziegler ve Peter M. Huber (eds.), Current Problems in the Protection of Human Rights, Perspectives from Germany and the UK, Oxford 2013
APA BOZBAYINDIR A (2018). İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). , 45 - 60.
Chicago BOZBAYINDIR Ali Emrah İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). (2018): 45 - 60.
MLA BOZBAYINDIR Ali Emrah İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). , 2018, ss.45 - 60.
AMA BOZBAYINDIR A İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). . 2018; 45 - 60.
Vancouver BOZBAYINDIR A İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). . 2018; 45 - 60.
IEEE BOZBAYINDIR A "İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)." , ss.45 - 60, 2018.
ISNAD BOZBAYINDIR, Ali Emrah. "İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)". (2018), 45-60.
APA BOZBAYINDIR A (2018). İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). Terazi Hukuk Dergisi, 13(145), 45 - 60.
Chicago BOZBAYINDIR Ali Emrah İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). Terazi Hukuk Dergisi 13, no.145 (2018): 45 - 60.
MLA BOZBAYINDIR Ali Emrah İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). Terazi Hukuk Dergisi, vol.13, no.145, 2018, ss.45 - 60.
AMA BOZBAYINDIR A İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). Terazi Hukuk Dergisi. 2018; 13(145): 45 - 60.
Vancouver BOZBAYINDIR A İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung). Terazi Hukuk Dergisi. 2018; 13(145): 45 - 60.
IEEE BOZBAYINDIR A "İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)." Terazi Hukuk Dergisi, 13, ss.45 - 60, 2018.
ISNAD BOZBAYINDIR, Ali Emrah. "İşkence ve Kötü Muamele Yasağının Yatay Etkisi (Drittwirkung)". Terazi Hukuk Dergisi 13/145 (2018), 45-60.