Yıl: 2018 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 262 - 268 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/HEAD.2018.262 İndeks Tarihi: 06-03-2020

Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü

Öz:
Laktasyon süreci hem anne hem bebek açısından önemli bir dönemdir. Bu süreç, doğumdan önce, gebelikteki hormonların etkisiyle oluşmaya başlar. Doğumla beraber süt üretiminin başlamasıyla birlikte laktasyon süreci başlar. Anne bu süreçten hem fizyolojik hem psikolojik olarak etkilenir. Anne bu süreçten olumlu etkilendiği gibi çevresel faktörlerdendolayı olumsuz da etkilenebilmektedir. Meme sorunları sıklıkla kadınların laktasyon süreci boyunca karşılaştığı sorunların başında gelir. Bununla birlikte emzirme süreci de kesintiye uğrayabilir. Emzirmenin kesintiye uğraması hem anne hem bebek açısından olumsuz sonuçlara yol açabilir. Emzirme sürecindeki sorunların tedavisinde kimyasal ilaçların kullanımı sütün kalitesini etkileyebilir veya anne sütü ile bebeğe geçerek zarar verebilir. Bu bağlamda laktasyon döneminde kimyasal olmayan tamamlayıcı tıp uygulamaları emzirmenin desteklenmesi ve meme sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Yönetmelikte belirtilen roller çerçevesinde tamamlayıcı tıp uygulamalar buı alanda çalışan hemşirelerin bakım uygulamalarında yer alabilir. Bu derlemede, tamamlayıcı tıbbın laktasyon sürecinde emzirme ve emzirme sorunları üzerindeki etkisini içeren çalışmalar incelenerek emzirmenin sürdürülmesi ve desteklenmesinde, tamamlayıcı tıp uygulamalarının etkinlikleri ve hemşirenin rolü irdelendi.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Complementary Medicine in Supporting the Lactation Process and the Role of the Nurse

Öz:
The lactation process is an important period for both mother and infant. This process begins with hormones during pregnancy. The lactation process begins immediately after birth with milk production, and the mother is affected both physiologically and psychologically by this process. The mother can be positively affected by this process as well as adversely affected by enviromental factors. Breast problems are often the first problems faced by women during the lactation process. At the same time, the breastfeeding process can be interrupted, which can lead to adverse consequences to both mother and infant. The use of chemical medicines in the treatment of problems during breastfeeding can affect the quality of the breastmilk and harm the infant. In this context, non-chemical complementary medical practices during the lactation period can help support breastfeeding and resolve breast problems. Complementary medical practices within the framework of breastfeeding guidelines may be included in the maintenance practices of nurses working in this area. In this review, studies on the effects of complementary medicine on breastfeeding and breastfeeding problems during the lactation process were examined and the activities of complementary medicine and the role of nursing maintenance and support of breastfeeding were examined.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1 . Aslan E. Normal lohusalık süreci ve bakım. In: Beji NK. editor. Kadın sağlığı ve hastalıkları. 2nd ed. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2017. p. 413-76.
  • 2 . Şahin H, Yılmaz M, Aykut M, Balcı E, Sağıroğlu M, Öztürk A. Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri. Türk Pediatri Arşivi. 2013;48(2):145-51. doi: 10.4274/ tpa.1034.
  • 3 . Büyükkayhan D, Kurtoğlu S. Gebelikte ve laktasyon döneminde ilaç kullanımı. Türkiye Klinikleri J Pediatr Sci. 2006;2(5):23-5. Available from: http://www.turkiyeklinikleri.com/article/gebelikte-ve-laktasyondoneminde- ilac-kullanimi-46174.html.
  • 4 . Boz İ, Selvi N. Doğum sonu dönemde iyi bakım uygulamaları: Kanıtlarla tamamlayıcı tıp. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;19:25-32. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/275541
  • 5 . Annagür BB, Annagür A. Doğum sonrası ruhsal durumun emzirme ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2012;4(3):279-92. doi: 10.5455/cap.20120417.
  • 6 . Özkara H, Fidancı BE, Yıldız D, Kaymakamgil Ç. Emzirme danışmanlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(6):551-5. doi: 10.5455/ pmb.1-1436701913.
  • 7 . Anne sütüyle ilgili gerçekler [internet]. UNICEF. [cited 2017 March 25] https://www.unicef.org/turkey/ir/_mc29.html
  • 8 . Türkiye nüfus ve sağlık araştırması [internet]. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2014 [cited 2017 May 06]. http://www.hips. hacettepe. edu.tr/tnsa2013/rapor/ TNSA_2013_ana_rapor.pdf
  • 9 . İnce T, Kondolot M, Yalçın SS, Yurdakök K. Annelerin emzirme danışmanlığı alma durumları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2010;53(3):189-97. Available from: http://www.cshd.org.tr/uploads/ pdf_CSH_385.pdf
  • 10 . Giugliani ER. Common problems during lactation and their management. Jornal de Pediatria. 2004;80(5):147-54. doi: 10.1590/ S0021-75572004000700006.
  • 11 . Şen-Oran E, Gürdal SÖ, Soybir GR. Mastitler. Meme Sağlığı Dergisi. 2013;9(1):1-4. Available from: http://www.thejournalofbreasthealth. com/sayilar/30/buyuk/3221.pdf
  • 12 . Erözgen F, Kızılkaya MC, Çıtlak G. Mastitler. Haseki Tip Bulteni. 2014;52(3):150-2. doi: 10.4274/haseki.1558.
  • 13 . Özkan H, Üst ZD, Gündoğdu G, Çapık A, Şahin SA. Erken postpartum dönemde emzirme ve depresyon arasındaki ilişki. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2014;48(2):125-32. doi: 10.5350/SEMB.20140206061410.
  • 14 . Köksoy S. Yataklı Sağlık Kuruluşlarında çalışan doktor, hemşire ve ebelerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini bilme ve kullanma durumları [master’s thesis]. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
  • 15 . Birkan I. Müzikle tedavi, tarihi gelişimi ve uygulamaları. Ankara Akupunktur ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi. 2014. Available from: http://. www.aktuelpsikoloji.com/d/ file/d10.pdf
  • 16 . Vianna MN, Barbosa AP, Carvalhaes, AS, Cunha, AJ. Music therapy may increase breastfeeding rates among mothers of premature newborns: A randomized controlled trial. Jornal de Pediatria. 2011;87(3):206-12. doi: 10.1590/S0021-75572011000300005.
  • 17 . Jayamala AK, Lakshmanagowda PB, Pradeep GCM, Goturu, J. Impact of music therapy on breast milk secretion in mothers of premature newborns. JCDR. 2015;9(4):CC04. doi: 10.7860/ JCDR/2015/11642.5776.
  • 18 . Keith DR, Weaver BS, Vogel RL. The Effect of music-based listening interventions on the volume, fat content, and caloric content of breast milk–Produced by mothers of premature and critically ill infants. Advances in Neonatal Care. 2012;12(2):112-9. doi: 10.1097/ ANC.0b013e31824d9842.
  • 19 . Rakhshaee Z. Effects of three yoga poses (cobra, cat and fish poses) in women with primary dysmenorrhea: A randomied clinical trial. J Pediatr Adolesc Gynecol. 2011;24:192-6. doi: 10.1016/j.jpag.2011.01.059.
  • 20 . Duran ET. Kanser tedavisinin yan etkilerine yönelik alternatif uygulamalar. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2011;18(2):72-7. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/196820
  • 21 . Witt AM, Bolman M, Kredit S, Vanic A. Therapeutic breast massage in lactation for the management of engorgement, plugged ducts, and mastitis. J Hum Lact. 2016;32(1):123-31. doi: 10.1177/0890334415619439.
  • 22 . Cho J, Ahn HY, Ahn S, Lee MS, Hur, M. H. Effects of oketani breast massage on breast pain, the breast milk pH of mothers, and the sucking speed of neonates. Korean Journal of Women Health Nursing. 2012;18(2):149-58. doi: 10.4069/kjwhn.2012.18.2.149.
  • 23 . Öztürk R, Sevil Ü. Refleksolojinin kadın sağlığı üzerine etkisi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi. 2013;3(8):87-100. Available from: http://www.sstbdergisi.com/dergi/ refleksolojinin-kadin-sagligi-uzerine-etkisi20170803102907.pdf
  • 24 . Kosova F, Zeybek Ö, Göker A, Çalım Sİ, Demirtaş Z. Postpartum erken dönemde uygulanan refleksolojinin laktasyon hormonları üzerine etkisi. CBU-SBED. 2016;3(4):453-9. Available from: http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/261511
  • 25 . Danasu R. Effectiveness of reflex zone stimulation on initiation and maintenance of lactation among lactation failure mothers at SMVMCH, Kalitheerthalkuppam, Puducherry. Asian Journal of Nursing Education and Research. 2015;5(4):505. doi: 10.5958/2349-2996.2015.00104.4.
  • 26 . Loganayagi K, Sumathi G, Nalini SJ. Effectiveness of reflex zone therapy among prımı parae at selected hospital. Journal of Science. 2014;4(12):732-5.
  • 27 . Ghasemi V, Kheirkhah M, Vahedi M. The effect of herbal tea containing fenugreek seed on the signs of breast milk sufficiency in Iranian girl ınfants. Iranian Red Crescent Medical Journal. 2015;17(8). doi: 10.5812/ircmj.21848.
  • 28 . El Sakka A, Salama M, Salama K. The effect of fenugreek herbal tea and palm dates on breast milk production and İnfant weight. J Pediatr Sci. 2014;6:E202. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/ 178955
  • 29 . Damanik R, Wahlqvist ML, Wattanapenpaiboon N. Lactagogue effects of Torbangun, a Bataknese traditional cuisine. Asia Pac J Clin Nutr. 2006;15(2):267. Available from: http://apjcn.nhri.org.tw/server/ APJCN/15/2/267.pdf
  • 30 . Özdemir H, Öztunç G. Hemşirelik Uygulamalarında Aromaterapi. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2013;5(2):98-104. Available from: http:// www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-hemsirelik-uygulamalarindaaromaterapi- 66100.html
  • 31 . Akbari SA, Alamolhoda SH, Baghban AA, Mirabi P. Effects of menthol essence and breast milk on the improvement of nipple fissures in breastfeeding women. Journal of Research in Medical Sciences: The Official Journal of Isfahan University of Medical Sciences. 2014;19(7):629. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/ articles/PMC4214021
  • 32 . Melli MS, Rashidi MR, Nokhoodchi A, Tagavi S, Farzadi L, Sadaghat K, et al. A randomized trial of peppermint gel, lanolin ointment, and placebo gel to prevent nipple crack in primiparous breastfeeding women. Medical Science Monitor. 2007;13(9):CR406-11. Available from: https://www.medscimonit.com/download/index/idArt/498400
  • 33 . Kirlek F, Balkaya N. Erken postpartum dönemde meme başı ağrısı ve çatlaklarının önlenmesinde anne sütü ve zeytinyağının etkisi. HEMARGE. 2013;15(2):17-34. Available from: http://hemarge.org.tr/ ckfinder/userfiles/files/2013/SAYI2/2013_15_2_2.pdf
  • 34 . Oğuz S, Işık S, Çakır Güngör AN, Şeker M, Ögretmen Z. Protective efficacy of olive oil for sore nipples during nursing. Journal of Family Medicine & Community Health. 2014;1(4):1021. Available from: https://pdfs.semanticscholar.org/affc/ 1f05223e4744d0eaa8138d129cd1e36f723c.pdf
  • 35 . Skilnand E, Fossen D, Heiberg E. Acupuncture in the management of pain in labor. Acta Obstet Gynecol Scand. 2002;81(10):943-8. Available f r o m : h t t p s : / / o b g y n . O n l i n e l i b r a r y . w i l e y . c o m / d o i / pdf/10.1034/j.1600-0412.2002.811008.x
  • 36 . Erkek ZY, Pasinlioğlu T. Doğum ağrısında kullanılan tamamlayıcı tedavi yöntemleri. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2016;19(1):71-7. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/230104
  • 37 . Esfahani MS, Berenji-Sooghe S, Ehsanpour S. Effect of acupressure on milk volume of breastfeeding mothers referring to selected health care centers in Tehran. Iranian J of Nurs Midwifery Res. 2015;20(1):7-11. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC4325417
  • 38 . Lixin W, Hongcai W, Ying H, Caifen, L. Clinical observation on the effects of electroacupuncture at Shaoze (SI 1) in 46 cases of postpartum insufficient lactation. J Tradit Chin Med. 2008;28(3):168-72. doi: 10.1016/S0254-6272(08)60038-2.
  • 39 . Yu J, Zhou J. Effect of auricular point sticking on lactation of puerperant. Zhongguo Zhen Jiu = Chinese Acupuncture & Moxibustion. 2012;32(12):1087-9. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/23301475
  • 40 . Zhou HY, Li L, Li D, Li X, Meng HJ, Gao XM, Zhu YL. Clinical observation on the treatment of post-cesarean hypogalactia by auricular points sticking-pressing. Chinese Journal of Integrative Medicine. 2009;15(2):117-20. doi: 10.1007/s11655-009-0117-9.
  • 41 . Zheng JJ, Zhao Y, Lu P, Wang XY. Effect of Tuina at breast on postpartum lactation. Zhongguo zhen jiu = Chinese Acupuncture & Moxibustion. 2012;32(2):159-61. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/22493925
  • 42 . Lu P, Qiu J, Zheng JJ. Effect of acupoint Tuina on lactation amount for partnutrient. Zhonqquo Zhen Jiu. 2010;30(9):731-3. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20886792
  • 43 . Lafçı D, Kaşıkçı MK. Yataklı sağlık kuruluşunda görev yapan sağlık personellerinin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini bilme ve kullanma durumları. Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2014;3(4):1-18. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/220120
  • 44 . Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete; 2014 October 27. No. 29158. Available from: http://www. resmigazete.gov.tr/ eskiler/2014/10/20141027-3.html
  • 45 . Herdman EA. Tamamlayıcı ve alternatif tıp ile hemşirelik. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2007;4(2):2-3. Available from: https:// www.journalagent.com/kuhead/pdfs/KUHEAD_4_2_2_3.pdf
APA ACAR Z, DİŞLİ B, RATHFİSCH G (2018). Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. , 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
Chicago ACAR ZEHRA,DİŞLİ Burcu,RATHFİSCH Gülay Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. (2018): 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
MLA ACAR ZEHRA,DİŞLİ Burcu,RATHFİSCH Gülay Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. , 2018, ss.262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
AMA ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. . 2018; 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
Vancouver ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. . 2018; 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
IEEE ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G "Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü." , ss.262 - 268, 2018. 10.5222/HEAD.2018.262
ISNAD ACAR, ZEHRA vd. "Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü". (2018), 262-268. https://doi.org/10.5222/HEAD.2018.262
APA ACAR Z, DİŞLİ B, RATHFİSCH G (2018). Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 15(4), 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
Chicago ACAR ZEHRA,DİŞLİ Burcu,RATHFİSCH Gülay Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 15, no.4 (2018): 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
MLA ACAR ZEHRA,DİŞLİ Burcu,RATHFİSCH Gülay Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, vol.15, no.4, 2018, ss.262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
AMA ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2018; 15(4): 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
Vancouver ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2018; 15(4): 262 - 268. 10.5222/HEAD.2018.262
IEEE ACAR Z,DİŞLİ B,RATHFİSCH G "Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü." Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 15, ss.262 - 268, 2018. 10.5222/HEAD.2018.262
ISNAD ACAR, ZEHRA vd. "Laktasyon Sürecini Desteklemede Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hemşirenin Rolü". Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 15/4 (2018), 262-268. https://doi.org/10.5222/HEAD.2018.262