Adolf Endler is one of the nine writers, who were expelled from the Author’s Association of the GDR in June 7th 1979. This was a measure of cultural policy, which caused a great stir not only in the GDR but also internationally. The hypothesis is that Endler’s expulsion resulted from several causes, the letter of protest addressed to Erich Honecker, the head of the government, from May 1979 was certainly a decisive one. However, to limit oneself to this very point would mean to reduce Endler’s critical authorship – which makes up the second focal point of this work – to the single document. A multi-causal approach, on the other hand, makes it possible to draw a complex picture of the reasons, which should have led to the expulsion of the provocative writer Endler in 1979. To this end, current article deals with Endler’s dissident poetry as well as with his three endeavours, each connected with a personality who was condemned in the GDR, namely his cooperation with the publisher Klaus Wagenbach, the petition against Wolf Biermann’s expatriation he signed and the above-mentioned letter of protest on the occasion of the criminal prosecution of Stefan Heym.

Adolf Endler, 7 Haziran 1979 ADC (Alman Demokratik Cumhuriyeti) Yazarlar Birliğinden ihraç edilmiş dokuz yazardan birisidir. Bu ihraç kararı, ADC içindeki kültür politikalarında olduğu kadar ADC’nin dışında da ses getiren bir tedbirdir. Bu çalışmada, Endler’in söz konusu kurumdan ihracının öncesine ışık tutulacaktır. Makalenin merkezinde, Endler’in ihracının birçok nedeni olduğu varsayım olarak yer almaktadır. Şairin Mayıs 1979’da ADC Başkanı Erich Honecker’e yazdığı protesto mektubu bu kapsamda ne kadar etkili olduysa da, makalenin sorunsalını tek bu nedene bağlamak, bu çalışmanın ikinci ağırlık noktasını oluşturan Endler’in eleştirel yazarlığını gözardı etmek anlamına gelir. Provokasyondan çekinmeyen Endler’in ihracına birden çok bakış açısıyla bakmak, konunun arka planını ayrıntılı bir biçimde belirlemeye olanak sağlar. Dolaysıyla bu makalede Endler’in muhalif sanatı ele alınacaktır. Diğer yandan da ADC tarafından sakıncalı görülen kişilerle ilgili yaptığı üç eylem irdelenecektir. Bu eylemlerden ilki Endler’in yayıncı Klaus Wagenbach’la yaptığı iş birliği, diğerleri ise hem şarkıcı Wolf Biermann’ın ADC vatandaşlığından çıkartılmasına ilişkin bir dilekçeye, hem de daha önce bahsedilen romancı Stefan Heym’ın yaşadığı zulüm vesilesiyle yazılmış olan bir protesto mektubuna imza atması durumlarıdır.