Yıl: 2016 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1036 - 1055 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17556/jef.45789 İndeks Tarihi: 29-01-2020

Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?

Öz:
Bu araştırmanın temel amacı, sözlü gelenekte önemli bir değeri olan nin-nilerin kültür aktarımındaki rolünü ve annelerin dünyasındaki yerini belirlemeyeçalışmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, Tokat il merkezinde bulunan bir ilko-kulda çocukları öğrenim görmekte olan toplam 42 katılımcı anne oluşturmaktadır.Araştırmanın örneklemi olasılıklı olmayan örnekleme belirleme türlerinden kolayörnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracıolarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ninni değerlendirme formu kullanılmıştır.Araştırmada doküman analizi ile toplanan veriler frekans analizi, betimsel analizkullanılarak çözümlenmiştir. Genel tarama modelinin benimsendiği bu araştırmada,yapılan alanyazın taraması ile ninnilerin çocuğun eğitimi ve kültür aktarımındaönemli bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ninnilerin anneler tarafından yeterlidüzeyde tanınıp kullanılmadığı, görsel/işitsel kitle iletişim araçlarında sunumuyapılan ninnilerin daha tanınır/bilinir olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik

Estetik Değer Oluşturmada Masalların Rolü: Türk Masalları Örneği

Öz:
Bireylerin yaşamlarını mutlu ve huzurlu geçirmelerinde onlarınçocukluklarında bu güzellikleri görme ve yaşamalarının etkili olduğu görülmüştür.Aynı zamanda bu dönemde dinlenen ve okunan materyallerin de hayatta kalıcı izlerbıraktığı ve bireyin geleceğini şekillendirmede önemli roller üstlendiğibilinmektedir. Geçmişten bugüne insanların eğlenmesini ve eğitilmesini sağlamanınyanı sıra estetik duygularının gelişmesine de katkı yapan masalların günümüzçocuklarına da önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Sahip olduğu dil veanlatım özellikleriyle masalların başta bireylerin iyi birer dinleyici olup güzelkonuşmaları, topluma yararlı insan olmaları, yaşamı ve çevreyi güzelleştirmeleri,planlı ve düzenli yaşam sürmeleri, edebi zevk kazanmaları, duygu, düşünce vekavram dünyalarını geliştirmelerine katkı yapacağı kestirilebilir. Araştırmada nitelaraştırma tekniklerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Çalışmagrubunun tespitinde amaçlı örnekleme tekniklerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır.Araştırmada, yerli literatürde yer alan eserler ile bazı önemli masal türündeki eserlerincelenmiştir. Eserlerin estetik eğitimle ilişkili olup olmadığına bakılmış, estetikeğitime işaret eden cümle veya paragraflar seçildikten sonra kendi aralarındasınıflandırılmıştır. Daha sonra da masallarla estetik eğitiminin nasıl yapılabileceğisorusuna cevap aranmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik

Role of Tales in Creating Aesthetic Values: Turkish Tales Example

Öz:
Underlying reason of individuals’ spending their lives peacefully and happily is their having seen and lived these kinds of beauties in their childhoods. At the same time, materials read and listened in this period of life leave permanent marks in life and play an important role in shaping the individual’s future. From past to present, tales which provide people to be educated and have fun as well as contribute to the development of aesthetic senses are also expected to provide important contributions for today’s children. With their language and expression features, tales can be estimated to contribute individuals’ being good listeners, eloquent speakers, and beneficial to society, beautfying their lives and environment, leading a planned and organized life, gaining literary taste, and enhancing their feelings, ideas and concepts. In the research, one of qualitative research techniques, document analysis was used. The criterion sampling which is one of the purposive sampling techniques was used for determining the extent of the study group. In the study, some works of local literature and some important works of the tale genre were analyzed. Whether the works were associated with aesthetic education was searched and then sentence and paragraphs pointing to the aesthetic education were selected, next, they were classified among themselves. Later on, the answer of the question of “how aesthetic education can be made by the tales” has been sought.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik

Lullabies’s Role Basic of Transferring Cultural Assets: “Does Mothers Know Lullabies?”

Öz:
The main purpose of this survey is try to determine lullabies’ roles for transferring cultural assets and mothers’ world which are important for oral culture. The study group of the survey consists of 42 participant mothers who are receiving education children in a primary school located in Tokat province center. The sampling of the research was determined by using the “easy sampling method” among the non-probable sampling determination types. In the research as data collection tool was used the lullaby evaluation form developed by the researcher. Data collected by document analysis in the research were analyzed using frequency analysis, descriptive analysis. In this research, which adopts the general screening model, it was concluded through rewiev of literature that lullabies has a important impact on children’s education and culture transmission. It has been determinated that lullabies are not known and used adequately, lullabies presented in audiovisual mass media are more known.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim ikinci kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Aka, B. (2010). Ninnileri Psikanalıtik Yaklaşımla Yeniden Okuma Denemesi. Millî Folklor,(88), 38-43.
  • Arıcı, A. F. (2012). Masalın sesi, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Alptekin, A.B. (1990). Ninni Md., TDEA, C.VII. İstanbul.
  • Bilkan, A. F. (2001). Masal estetiği, İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Baker, F., Mackinlay, E. (2006). Sing, soothe and sleep: A lullaby education pro-gramme for first-time mothers. British Journal of Music Education. 23 (2). 147-160.
  • Binyazar, A. (2003). 15 Türk msalaı. İstanbul: Can Yayınevi.
  • Boratav, P. N. (1998). Zaman Zaman İçinde. Adam Yayınları: İstanbul.
  • Boratav, P. N. (2006). Az gittik uz gittik. İstanbul: İmge Yayınevi.
  • Bozkurt, N. (1992). Sanat ve Estetik Kuramları. Ara Yayıncılık: İstanbul.
  • Dedeoğlu Orhun, B. (2014). Estetik kavramı çerçevesinde çocuk edebiyatı, Türk Dili, 756: 602-607.
  • Cansız, S. Ç. (2010). Ninnilerde kadın anlatıcının ses.Doktora Tezi, Gazi Üniversi-tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Demiray, M. G. (1986). Halk masalları üzerine görüş ve düşünceler, Türk Folkloru, 86: 10-13.
  • Çelebioğlu, A. (1982). Türk Ninniler Hazinesi. Kitabevi Yayınları: İstanbul.
  • Dilmaç, B. (2002). İnsanca değerler eğitimi, Ankara: Nobel Yayınları.
  • Çevirme, H. (2004). Şiirsel halk edebiyatı ürünlerinin çocuğun dil eğitimine katkıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7).
  • Felski, R. (2010). Edebiyat ne işe yarar? İstanbul: Metis Yayıncılık.
  • Cihangir, Y. (2009). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki okul öncesi çocukların ninni, tekerleme ve masallar aracılığı ile Türkçe dil becerilerini kazanma-ları üzerine bir değerlendirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ga-zi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Geiger, M. (1985) Estetik anlayış, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Coşkun, N. Ç. (2013). Türk ninnilerine işlevsel yaklaşım, Turkish Studies - Interna-tional Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4),499-513.
  • Güleç, H. (2002). Türk halk edebiyatı, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
  • Demir, N. (2010). Türk Ninnileri. Sarkaç Yayınları: Ankara.
  • Güney, E. C. (1997). Masallar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Farsakoğlu, A. (2006). Türk ninnilerinde İslami motifler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Güngör, E. (2010). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Fersahoğlu Eroğlu, A.(2010). Habibzâde Ahmet Kemal’in Kahramanlik Temalı Ninni Şiirleri. A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 44, 157-181.
  • Grünberg, L. (2000). The mystery of values: Studies in axiology, (ed. by C. Grünberg & L. Grünberg) Amsterdam-Atlanta: Editions Radopi Press.
  • Gökalp, Ş. (2002). Azerbaycan sözlü edebiyatında laylalar (ninniler). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gürel, Z., Temizyürek F. ve Şahbaz, N. K. (2007). Çocuk edebiyatı, Ankara: Öncü Kitap.
  • Güneş, F. (2010). Ninnilerin Çocuklarin Dil Ve Zihinsel Gelişimine Etkisi. Journal of World of Turks, 2 (3), 27-38.
  • Helimoğlu Yavuz, M. (1999). Masallar ve eğitimsel işlevleri, Ankara: Ürün Yayınları.
  • İlgün, K. (2015). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde telaffuz becerisini geliştirmeye yönelik tekerleme ve ninnilerin kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Anka-ra.
  • Kantarcıoğlu, S. (1991). Eğitimde masalın yeri, İstanbul: MEB Yayınları.
  • Kabadayı, A. (2009). Ninnilerin çocuğun gelişim alanlarına katkılarının içerik açıdan incelenmesi: Konya örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 6:1. Erişim:http://www.insanbilimleri.com.
  • Kaplan, M. (2005). Türk edebiyatı üzerine araştırmalar 3 tip tahlilleri, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Kaplan, M. (1976). Kültür ve Medeniyeti Meydana Getiren Unsurlar. Türk Kültür ve Medeniyeti, 1,68.
  • Kolcu, A. İ. (2002). Bozkırdaki bilge Cengiz Aytmatov, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Kolaç, E. (2009). Somut Olmayan Kültürel Mirası Koruma, Bilinç Ve Duyarlılık Oluşturmada Türkçe Eğitiminin Önemi. Millî Folklor Dergisi (Interna-tional and Quarterly Journal of Cultural Studies),11(82),19-31.
  • MEB. (2006). İlköğretim okulu türkçe dersi öğretim programı, Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Yayınları.
  • Kurtuluş, M. (2010). Ninnilerde “Kadın Sorunu”na Bakış. Milli Folklor. 22(88), 44-52.
  • Oğuzkan, F. (2001). Çocuk edebiyatı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Meb. (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi: Ankara.
  • Özsoy, V. (2003). Görsel sanatlar eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık
  • Özdek, A. (2012). Müzikal-kültürel belleğin bir yansıması olarak ilköğretim müzik ders kitaplarında halk ezgileri (Azerbaycan-Türkiye karşılaştırması). 1. Uluslararası Müzik Araştırmaları Sempozyumu “Müzik ve Kültürel Doku” (16-19 Ekim), KTÜ Devlet Konservatuarı,Trabzon.
  • Prince-Gibson, E. & Schwartz, S. H. (1998). Value priorities and gender, Social Psychology Quarterly, 61: 49-67.
  • Özdemir, E. (1977). Değiniler- Düzeltiler: Anadili Duyarlığı, Türk Dili Dergisi, 35 (307), 339-342.
  • Sarıyüce, H. L. (1979). Ders veren Türk masalları, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi: 18: 8533-8535.
  • Şahin, V. (2013). Kültürel Bellek Mekânı Olarak Türküler. Kültürümüzde Türkü Sempozyumu Bildirileri, Sivas - 22-25 Ekim 2011.
  • Schirrmacher, R. (1988). Art and creative development for young children. Delmar Publisher Inc. USA.
  • Ünlü, İ. (2012). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Kültür Algılarının İncelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi.13 (1), 77-92.
  • Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat, Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Şirin, M. R. (1990). Ninni Bebeğim Ninni -Ninni Şiirleri Antolojisi. Başbakanlık Aile Araş. Kurumu Başk. Yayınları: Ankara.
  • Sezer, M. Ö. (2010). Masallar ve toplumsal cinsiyet, İstanbul: Evrensel Yayınları
  • Türkmen, A. S., Arslan, G. (2016). Konya ili Selçuklu ilçesinde 0-3 yaş grubu çocuğa sahip annelerin ninni söylemeye ilişkin görüş ve uygulamalarının belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi. 6(2), 113-118.
  • Tanpınar, A. H. (2000). Yaşadığım gibi, İstanbul: Dergâh Yayınevi.
  • Uğurlu, E. (2014). Kültürel Bellek Aktarıcısı Olarak Ninni. Millî Folklor, (102), 43-52.
  • Tepe, H. (2002). Değerler ve değer bilgisi, bilgi ve değer sempozyumu bildirileri, Ankara: Vadi Yayınları.
  • Ungan, S. (2009). İşlevsel Yönleriyle Ninniler. Pegem Akademi Yayınları: Ankara. Yalçın, A., Aytaş, G. (2005).Çocuk Edebiyatı (3. Baskı). Akçağ Yayınları: Ankara.
  • Tezel, N. (2008). Türk masalları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Yavuz, A.D. (2010). Dilbilimsel Bir Yaklaşım Denemesi: Tekirdağ Yöresinden Bir Ninni. Millî Folklor Dergisi (International and Quarterly Journal of Cul-tural Studies),22(88),53-56.
  • Timuçin, A. (1993). Estetik, İstanbul: İnsancıl Yayınları.
  • Yılmaz, O. (2016). Kurgusal Nitelikli Çocuk Kitaplarında Ayı Karakteri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 801-817.
  • Tunalı, İ. (1996). Estetik, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yüksel, A. (2007). Türkmenistan Türklerinin sözlü edebiyatında hüvdiler(ninniler). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yeşilyaprak, B. (2008). Bibliyoterapi: Okuma ile sağaltım, Çoluk Çocuk Dergisi, 82: 20-22.
  • Geertz,C. (1957). “The Concept of Culture” içinde 26 Mart 2016 tarihinde <http://classes.uleth.ca/200502/anth1000y/PDF%20slides/concept%20of %20culture.pdf>Erişim tarihi (26 Mart 2016).
  • Yıldırım, A. & Simşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma teknikleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
APA KARAGÖZ B, ARICI A, İŞCAN A (2016). Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. , 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
Chicago KARAGÖZ Beytullah,ARICI Ali Fuat,İŞCAN ADEM Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. (2016): 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
MLA KARAGÖZ Beytullah,ARICI Ali Fuat,İŞCAN ADEM Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. , 2016, ss.1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
AMA KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. . 2016; 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
Vancouver KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. . 2016; 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
IEEE KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A "Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?." , ss.1036 - 1055, 2016. 10.17556/jef.45789
ISNAD KARAGÖZ, Beytullah vd. "Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?". (2016), 1036-1055. https://doi.org/10.17556/jef.45789
APA KARAGÖZ B, ARICI A, İŞCAN A (2016). Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
Chicago KARAGÖZ Beytullah,ARICI Ali Fuat,İŞCAN ADEM Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18, no.2 (2016): 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
MLA KARAGÖZ Beytullah,ARICI Ali Fuat,İŞCAN ADEM Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.18, no.2, 2016, ss.1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
AMA KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 18(2): 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
Vancouver KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 18(2): 1036 - 1055. 10.17556/jef.45789
IEEE KARAGÖZ B,ARICI A,İŞCAN A "Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?." Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, ss.1036 - 1055, 2016. 10.17556/jef.45789
ISNAD KARAGÖZ, Beytullah vd. "Kültürel Bellek Aktarımı Temelinde Ninnilerin Rolü: “Anneler Ninnileri Biliyor Mu?". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (2016), 1036-1055. https://doi.org/10.17556/jef.45789