BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ

KARAKIS, ENGIN

BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ

Engin KARAKIŞ (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi)

Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

35 10

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 112 - 137 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-02-2020

BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ

Öz:

Çok sayıda alternatif ve kriterin bulunduğu karar problemlerinin çözümü için geliştirilenyöntemler, çok kriterli karar verme yöntemleri olarak tanımlanmaktadır. Birbirleriyle çelişen çoksayıda kriter ve alternatifin bulunduğu karar problemlerinde bulanıklık ortaya çıkabilmektedir. Buçalışmada Bulanık Analitik Hiyerarşi (AHP) ve Bulanık TOPSIS yöntemleri ile bütünleşik bir karardestek modeli önerilmiştir. Çalışmada; karar vermede etkili olan kriterlerin önem ağırlıkları BulanıkAHP ile belirlenmiş, alternatiflerin sıralama ve seçimi ise Bulanık TOPSIS yöntemi ile yapılmıştır.Uygulama kısmında özel okullarda öğretmen seçimi, önerilen karar destek yöntemi ilegerçekleştirilmiştir. Önerilen yöntemin karar destek modeli olarak başarılı bir şekilde kullanılabileceğigörülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilgisayar Bilimleri, Yazılım Mühendisliği İşletme Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri Bilgisayar Bilimleri, Teori ve Metotlar

INTEGRATED DECISION SUPPORT MODEL WITH FUZZY AHP AND FUZZY TOPSIS: TEACHER SELECTION IN PRIVATE SCHOOL

Öz:

The methods developed for solving decision problems in which there are numerous alternatives and criteria are defined as multi criteria decision making methods. Fuzziness can occur in decision problems in which many criteria and alternatives conflict with each other. In this study, a decision support model integrated with Fuzzy Analytic Hierarchy (AHP) and Fuzzy TOPSIS methods is proposed. In this study; the importance weights of the criteria that are effective in decision making are determined by Fuzzy AHP and the ranking selection of the alternatives are done by Fuzzy TOPSIS method. In the application part, the selection of teachers in private schools was carried out by the proposed decision support method. It has been seen that the proposed method can be successfully used as a decision support model.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilgisayar Bilimleri, Yazılım Mühendisliği İşletme Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri Bilgisayar Bilimleri, Teori ve Metotlar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abalı, Y. A., Kutlu, B. S. ve Eren, T. (2012). Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile bursiyer seçimi: bir öğretim kurumunda uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, (3-4), 259-272.
Alp, S. ve Gündoğdu, C. E. (2012). Kuruluş yeri seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, (1), 7-25.
Bali, Ö. ve Gencer, C. (2005). AHP Bulanık AHP ve bulanık mantık’la Kara Harp Okuluna öğretim elemanı seçimi, Savunma Bilimleri Dergisi, 4(1), 24-43.
Başkaya, Z. ve Öztürk, B. (2011). Bulanık TOPSIS ile satış elemanı adaylarının değerlemesi, Business and Economics Research Journal, 2, (2), 77-100.
Baykal, N. ve Beyan T. (2004). Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler, Bıçaklar Kitabevi, Ankara.
Chang, D. Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP, European Journal of Operational Research, 95, 649-655.
Chen, C. T., Lin C. T. ve Huang, S. F. (2006). A fuzzy approach for supplier evaluation and selection in supply chain management, International Journal of Production Economics, 102, 289-301.
Chen, C. T. (2000). Extensions of the TPSIS for group decision-making under fuzzy environment, Fuzzy Sets and Systems. 114, 1-9.
Çetin, A. C. ve Bıtırak, İ. A. (2010). Banka karlılık performansının Analitik Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi: Ticari bankalar ile katılım bankalarında bir uygulama, Akdeniz Üniversitesi, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2, (2), 77-93.
Çınar Tırmıkçıoğlu, N. (2011). Grup kararı vermede kullanılan Bulanık TOPSIS yöntemleri ve bir uygulama: banka şube yeri seçimi, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 29, 11-24.
Dağdeviren, M. (2007). Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ile personel seçimi ve bir uygulama, Gazi Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22, (4), 791-799.
Doğan, A. ve Önder, E. (2014). İnsan kaynakları temin ve seçiminde çok kriterli karar verme tekniklerinin kullanılması ve bir uygulama, Journal of Yaşar University, 9(34), 5796-5819.
Dumanoğlu, S. ve Ergül N. (2010). İMKB’de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 101-111.
Ecer, F. (2007). Satış elemanı adaylarının değerlendirilmesine ve seçimine yönelik yeni bir yaklaşım: Fuzzy TOPSIS, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, (2), 187-204.
Ergül, N. (2010). İMKB’de işlem gören enerji şirketlerinin mali performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Ertuğrul, İ. (2007). Bulanık AHS ve bir tekstil işletmesinde makine seçim problemine uygulanması, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 25, (1), 171-192.
Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu N. (2010). Electre ve Bulanık AHP yöntemleri ile bir işletme için bilgisayar seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, 25, (2), 23-41.
Fathi M. R., Leila, A. ve Maleki, M. R. (2017). Combining Fuzzy AHP-Fuzzy COPRAS model for personnel selection: a case study, Global Journal of Management Studies and Researches, 4.1, 1-12.
Hota, H. S., Sharma, L. K. ve Pavani, S. (2014). Fuzzy TOPSIS method applied for ranking of teacher in higher education, In Intelligent Computing, Networking, and Informatics, (1225-1232), Springer, New Delhi.
Ishizaka, A. ve Nemery P. (2013). Multi-Criteria Decision Analysis, Methods and Software. London: John Wiley&Sons, Ltd.
Kabak, M. ve Kazançoğlu Y. (2012). Bulanık analitik hiyerarşi yöntemiyle öğretmen seçimi ve bir uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, :XIV, (1), 95-111.
Kahraman, C., Cebeci, U. ve Ulukan Z. (2003). Multi-criteria supplier selection using fuzzy AHP, Logistics Information Management, 16(6), 382-394.
Kaptanoğlu, D. ve Özok, A. F. (2006). Akademik performans değerlendirmesi için bir bulanık model, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, 5, (1), (2), 193-204.
Kozanoğlu, O. ve Özok, A. F. (2010). Kalite fonksiyonu açınımında bulanık insan kaynakları atama modeli, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, 9, (5), 75-84.
Kasım, M. M., Ramlı, R., Ibrahım, H., Ghazalı, M. I., Kamal, F. M. ve Vıkneswarı, S. (2012). Prioritizing of criteria in teacher-candidate selection process by analytic hierarchy process, International Journal of Management Studies (IJMS), 20(2), 15-28.
Moayeri, M., Shahvarani, A., Behzadi, M. H. ve Lotfi, F. Hosseinzadeh-Lotfi, F. (2015). Comparison of fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods for math teachers selection, Indian Journal of Science and Technology, 8(13), 1-10.
Özdağoğlu, A. (2008). Analysıs of selectıon criteria for manufacturıng employees usıng fuzzy- AHP, Dokuz Eylül Üniv. İşletme Fakültesi Dergisi, 9, (1), 141-160.
Özdemir Sağır, M. ve Saaty, T. L. (2006). The unknown in decision making, The European Journal of Operations Research, 174, 349-359.
Pehlivan, İ. (1999). İşgören seçiminde görüşme yöntemi ve öğretmen seçiminde kullanılabilecek görüşme soruları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 5(2), 181-192.
Radhika, S., Samaeer Kumar, D. ve Swapna, D. (2013). VIKOR method for multi criteria decision making in academic staff Selection. Journal of Production Research and Management, 3(2), 30-35.
Saaty, L. T. (2001). Deriving the AHP 1-9 scale from first principles. ISAHP 2001 proceedings, Bern: Switzerland.
Şen, Z. (2009). Bulanık mantık ilkeleri ve modelleme (Mühendislik ve sosyal bilimler). İstanbul: Su Vakfı Yayınları.
Yıldız, S. ve Aksoy S. (2015). Analitik Hiyerarşi Prosesi ile personel seçimi üzerine bir çalışma, Abant İzzet Baysal Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, (1), 59-83.
Zadeh, A. L. (1965). Fuzzy sets, Information and Control, 8, 338-353.

APA	KARAKIS E (2019). BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. , 112 - 137.
Chicago	KARAKIS ENGIN BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. (2019): 112 - 137.
MLA	KARAKIS ENGIN BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. , 2019, ss.112 - 137.
AMA	KARAKIS E BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. . 2019; 112 - 137.
Vancouver	KARAKIS E BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. . 2019; 112 - 137.
IEEE	KARAKIS E "BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ." , ss.112 - 137, 2019.
ISNAD	KARAKIS, ENGIN. "BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ". (2019), 112-137.

APA	KARAKIS E (2019). BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(53), 112 - 137.
Chicago	KARAKIS ENGIN BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0, no.53 (2019): 112 - 137.
MLA	KARAKIS ENGIN BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.53, 2019, ss.112 - 137.
AMA	KARAKIS E BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 0(53): 112 - 137.
Vancouver	KARAKIS E BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 0(53): 112 - 137.
IEEE	KARAKIS E "BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0, ss.112 - 137, 2019.
ISNAD	KARAKIS, ENGIN. "BULANIK AHP VE BULANIK TOPSIS İLE BÜTÜNLEŞİK KARAR DESTEK MODELİ ÖNERİSİ: ÖZEL OKULLARDA ÖĞRETMEN SEÇİMİ". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 53 (2019), 112-137.