Bu çalışmada Ş. Teoman Duralı’nın makale ve kitaplarından hareket edilerekmetafizik-felsefe-bilim sorunu anlaşılmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Önceliklemetafizik kavramının ne olduğu ele alınmış, Platon’un metafizik-felsefe-bilim geleneğininoluşmasında katkılarına değinilmiş sonrasında felsefe-bilimin sistemli hale gelmesinisağlamış olan Aristoteles’in, Kant ve Hume’un felsefe-bilim anlayışına, yer verilmiştir.Duralı’nın akıl-bilgi-iman bağlamında bilgelikten/hikmetten koparmadığı bilim ve vahiyleilişkilendirdiği ahlak ve sanat tanımlamalarına yer verilmiştir. Düşünürün spekülativ vespekülativ olmayan felsefe ayrımına değinilerek felsefe-bilimin önemli kavramları olan“seçmecilik (eklektism), bağdaştırmacılık (syncretism), birleştirim/sentez, disiplinler arasıaraştırma ve sistem” açıklanmıştır. Ontoloji, transsendental mantık, ahlak-estetik’denoluşan -üç metafizik alan- numenoloji ve daha sonrasında transsendental ve transsendentayrımına değinilmiştir. Felsefe-bilimin inşasında iki önemli kurucu unsur olarak ele aldığıteemmül ve tefekkür kavramlarının açıklamaları yapıldıktan sonra felsefe-bilim-sanatbağlamından hareketle bilge ve filozof-bilim adamının niteliklerine ve farklılıklarınadeğinilmiştir. Kısaca bu çalışma bilge-düşünürün birbirinden kopmayan metafizik-felsefebilim-ahlak-sanatanlayışının kök paradigmalarını anlamaya yönelik bir teşebbüstür.