GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A

BARS, Mehmet Emin

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A

Mehmet Emin BARS (Bingöl Üniversitesi)

Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

157 13

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 7 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-02-2020

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A

Öz:

Meddahlık geleneksel Türk seyirlik oyunlarının en önemli kollarından biridir. Gelenek bir süreçtir, dinamik bir yapıya sahiptir, yaşanılan zamana ve mekâna göre kendisini sürekli yeniler. Meddahlık geleneği de değişen sosyo-kültürel şartlara bağlı olarak çeşitli dönüşümler geçirmiştir. XIX. yüzyılın özellikle ikinci yarısından itibaren basın-yayın kuruluşlarının etkinliğini arttırması meddahların işlevinin azalmasına neden olmuştur. Bu çalışmada geleneksel seyirlik oyunlarımızdan meddahlık geleneğinin elektronik kültür ortamında meydana çıkan stand-up gösterileriyle ilişkisi ele alınmıştır. Meddahların toplumsal koşulların değişmesiyle beraber gündelik yaşamdaki konumları da değişmiştir. Bu değişim meddahların farklı şekillerde varlıklarını devam ettirmelerini sağlamıştır. Geleneksel gösteri sanatlarından meddahlık şekil ve içerik değiştirmiş, yerini anlık güldürü odaklı stand-up’a bırakmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

Changes/Transformations in the Meddahship Tradition from the Past to the Present: From Meddahship to Stand-up

Öz:

Meddahship is one of the most important branches of traditional Turkish theatrical plays. Tradition is a process with a dynamic structure that constantly renews itself in time and place. The Meddahship tradition has undergone various transformations depending on changing social-cultural conditions. From the second half of the 19th century, the increasing activities of media organizations led to a decrease in the function of the meddahs. This study, discusses the relationship between meddahship, one of our traditional theatrical plays, and stand-up presentations that are part of the electronic culture environment. The change of the societal conditions of the meddahs transformed their position in daily life. This change enabled the meddahs to continue their existence in different ways. The appearance and content of meddahship, a branch of traditional performing arts changed and was replaced by the stand-up shows that focuses on sketches.

Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

And, M. (2006). Meddah, Meddahlık, Meddahlar. Ü. Oral, (Yay. Haz.), Meddah Kitabı içinde (ss. 3-17). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Başer Çoban, S. (2011). Medya ve Halk Hikâyeleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Deneme. Millî Folklor, 92, 34-40.
Bergson, H. (2013). Gülme. (T. Güner, çev.). İstanbul: Mitra Yayınları.
Boratav, P. N. (1999). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Çevik, M. (2015). Televizyon Dizileri Halk Hikâyelerinin Modern Şekli midir?. Millî Folklor, 106, 34-46.
Düzgün, D. (2000). Osmanlı Döneminde Geleneksel Türk Tiyatrosunun Genel Görünümü. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14, 63-69.
Ebuzziya Tevfik. (2006). Ricâl-i Mensiyye. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 61-64). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Gerçek, S. N. (2006). Meddah. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 18-21). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Kaim, A. A. (2012). Meddah Geleneğinden Kültürlerarası Hikâyeciliğe Uzanan Bir Serüven. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 30, 111-121.
Kartal, A. (2017). Meddahlık Geleneğinin Günümüz Sanatçılarındaki Yansıması Üzerine Bir Değerlendirme. Turkish Academic Research Review, 2, 11-20.
Koçu, R. E. (2006). Meddah Aşkî Efendi. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 65-66). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Köprülü, M. F. (2004). Türklerde Halk Hikâyeciliğine Ait Bazı Maddeler-Meddah. Edebiyat Araştırmaları 1. Ankara: Akçağ Yayınları.
Nutku, Ö. (1997a). Meddahlık ve Meddah Hikâyeleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Nutku, Ö. (1997b). XIV. Yüzyıldan XVIII. Yüzyıla Kadar Bursalı Kıssahanlar ve Meddahlar. V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi. Halk Müziği, Oyun, Tiyatro, Eğlence Seksiyon Bildirileri içinde (ss. 247-258). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Nutku, Ö. (2003). Meddah. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (C. 28, ss. 193-194). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
Nutku, Ö. (2006). Gerçek Halk Tiyatrosu Olan Meddahlık Günümüzde de Önem Kazanmalıdır. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 123-127). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Ong, W. J. (2012). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (S. Postacıoğlu Banon, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Oral, Ü. (2003) Meddahlık ve Biz, Meddah Kitabı. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 134-139). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Özdemir, N. (2001). Bilim ve Teknolojik Gelişmelerin Köy Seyirlik Oyunlarına Etkisi. Millî Folklor, 51, 119-129.
Özdemir, N. (2002). Türk Anlatım ve Gösterim Geleneği İçinde Özay Gönlüm’ün Yeri. Millî Folklor, 53, 39-55.
Özdemir, N. (2007). Osmanlı Tüketim Kültürü, Eğlence ve Yazılı Medya İlişkisi. Millî Folklor, 73, 12-22.
Sekmen, M. (2010). Oyuncu Meddah ya da “Kendi ve Diğerleri” Mekanizması. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 30, 27-45.
Tuncor, F. R. (2006). Meddah. Ü. Oral, (Yay. Haz.). Meddah Kitabı içinde (ss. 23-29). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Türkmen, F. ve Fedakar, P. (2009). Türk Halk Tiyatrosunda Hareket Komiğine Bağlı Mizahi Unsurlar. Millî Folklor, 82, 98-109.
Uysal, M. (2016). Seyirci Anlayışı Açısından Geleneksel Türk Tiyatrosu ile Bir Demet Tiyatro Dizisinin Karşılaştırılması. Millî Folklor, 109, 71-82.
Ümit, N. M. (2014). Çadırlardan Saraylara Türk Tiyatrosunun Sahneleri. Art-Sanat, 1, 47-72.
Ünlü, A. (2007). Şiddete Gülmek: Geleneksel Türk Tiyatrosunda Şiddet ve Mizah. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 24, 27-41.
https://www.youtube.com/watch?v=BxRzk8pClpQ adresinden 02.11.2018 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=e9rkk1ohqUA& list=PLnCBOyUqb7QWEmiiaIo2mDUhPVU6LbpsJ adresinden 04.11.2018 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=FQWf8MN3a5I adresinden 03.11.2018 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=oL9IN66DhoY adresinden 04.11.2018 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=wNSoh6hS0us adresinden 05.11.2018 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=XfOYW1sjJ-8 adresinden 02.11.2018 tarihinde erişildi.

APA	BARS M (2019). GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. , 7 - 25.
Chicago	BARS Mehmet Emin GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. (2019): 7 - 25.
MLA	BARS Mehmet Emin GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. , 2019, ss.7 - 25.
AMA	BARS M GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. . 2019; 7 - 25.
Vancouver	BARS M GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. . 2019; 7 - 25.
IEEE	BARS M "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A." , ss.7 - 25, 2019.
ISNAD	BARS, Mehmet Emin. "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A". (2019), 7-25.

APA	BARS M (2019). GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(30), 7 - 25.
Chicago	BARS Mehmet Emin GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.30 (2019): 7 - 25.
MLA	BARS Mehmet Emin GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.30, 2019, ss.7 - 25.
AMA	BARS M GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(30): 7 - 25.
Vancouver	BARS M GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(30): 7 - 25.
IEEE	BARS M "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A." Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.7 - 25, 2019.
ISNAD	BARS, Mehmet Emin. "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MEDDAHLIK GELENEĞİNDEKİ DEĞİŞİM/DÖNÜŞÜMLER: MEDDAHLIKTAN STAND-UP’A". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 30 (2019), 7-25.