Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 127 - 140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-02-2020
Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE
Öz: Ağızlar, standart Türkçede bulunmayan birtakım gramatikal unsurları barındırması bakımındanaraştırmacılar için önemli çalışma alanlarıdır. -Ik/-Uk eki de yazı dilinde kullanılmayan fakat TürkiyeTürkçesi ağızları içerisinde varlığını sürdüren duyulan geçmiş zaman eklerinden biridir. StandartTürkçede genellikle yapım eki fonksiyonunda kullanılan bu ek, ağızlarda ise hem yapım eki hem deçekim eki fonksiyonunda karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada söz konusu ekin Türkiye Türkçesi ağızlarındaki duyulan geçmiş zaman fonksiyonuüzerinde durulacaktır. Öncelikle duyulan geçmiş zaman ekinin Eski Türkçeden günümüze kadartarihî gelişimi üzerinde kısaca durulacak ve ardından Türkiye Türkçesi ağızlarında -Ik/-Uk ekininduyulan geçmiş zaman eki fonksiyonunda hangi ağız bölgelerinde kullanıldığı gösterilecektir. Sözkonusu ekin kaynağı hakkında değerlendirme yapılacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
-Ik/-Uk About Past Perfect Tense Suffix
Öz: The dialects are important fields of study for researchers in terms of a number of grammatical element which are not present in standard Turkish. -Ik / -Uk is past perfect suffix that unused in the written language but in it is located in Turkey Turkish dialects. This suffix usually used in the function of the dervational affix in written language, also in dialect comes in both the dervational affix and the inflectional suffix function. In this study we will focus on the function of past perfect usage of this affix in Turkish dialects. First of all we will focus briefly on the historical development of the past perfect affix from old Turkish to modern-day Turkish and then the use of -ık/-uk in Turkish dialects as past perfect affix will be shown. An evaluation will be made about the source of the suffix aforesaid.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ADAMOVIC, Milan (1985), Konjugationsgeschichte der Türkischen Sprache, Leiden.
- AKSOY, Ömer Asım (1945), Gaziantep Ağzı-I, İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi.
- ARGUNŞAH, Mustafa ve SAĞOL Yüksekkaya, Gülden (2011), Karahanlıca Harezmce Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit Yayınları.
- ARGUNŞAH, Mustafa (2017), Çağatay Türkçesi, İstanbul: Kesit Yayınları.
- BAŞER, Elif (2014), Kırıkkale İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- BULDUK, Türker Barış (2018), “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Farklı Bir Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki Ve Çekimi: -Ip / -Up, -Ipduru / -Upduru”, Turkish Studies, 13/20, Summer 2018, 225-244.
- BURAN, Ahmet (1996), “-Ik Ekinin Anadolu Ağızlarındaki Kullanılışı”, TDAY Belleten 1994, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 11-18.
- CUNBUR, Müjgan (1988), Karacaoğlan, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- ÇAKIR, Aylin (2018), İzmir İli Ödemiş-Kiraz-Beydağ İlçesi Ağızları (Dil İncelemesi-MetinlerSözlük), Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- DEMİR, Nurettin (1996a). “Güneybatı Anadolu Ağızlarında Kullanılan Şimdiki Zaman Eki -ik gelir”, Dilbilim Araştırmaları, 136-148.
- DEMİR, Nurettin (1996b), “Einige Merkmale Yörükischer Dialekte”, Symbolae TurcologicaeStudies in Honour of Lars Johanson on his Sixtieth Birthday, 8 March 1996, (Eds.) Arpad Berta, Bernt Brendemoen and Claus Schönig. (Series: Swedish Research Institute in Istanbul, Transactions, vol, 6.) Uppsala, 61-70.
- DEMİR, Nurettin (2007). “Anadolu Ağızlarında Kullanılan Geçmiş Zaman Eki -(y)XK.”, Dil ve Edebiyat Yazıları. Mustafa İsen’e Armağan. Haz. Ayşenur İslam Külahlıoğlu ve Süer Eker, Ankara: Grafiker Yayınları, 133-148.
- DİRİK, Seval ve KURİBAYASHİ, Yuu (2015). “Sazlı Köyü (Ayvacık / Çanakkale) Ağzında Görülen – (y)IK Eki ve İşlevi”, Dil Araştırmaları Dergisi, Güz 2015/17, 119-134.
- DOĞAN, Muammer (2012), Aksaray Ve Yöresi Ağzıları İnceleme-Metinler-Sözlük, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ERASLAN, Kemal (2012), Eski Uygur Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ERCİLASUN, Ahmet B. (2012), Türk Lehçeleri Grameri, Ankara: Akçağ Yayınları.
- ERDEM, Mehmet Dursun ve BÖLÜK, Ramazan (2018), Antalya Ve Yöresi Ağızları, Ankara: Gazi Kitabevi
- ERDEM, Mehmet Dursun ve KİRİK, Esra (2011), Kahramanmaraş Ve Yöresi Ağızları, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş İl Özel İdaresi Yayınları.
- ERGİN, Muharrem (2012), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım.
- GABAİN, A Von (2000), Eski Türkçesinin Grameri (Çev: Mehmet Akalın), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GÜLSEVİN, Gürer (2017), Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GÜNAY, Umay (2005), Türkiye’de Aşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, 4. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
- HİRİK, Erhan (2016), “-(X)k Ekinin Kılınış, Kiplik ve Çatı Kategorisindeki İşlevleri”, Bilig, 32, 97- 114.
- KARA, Mehmet (2012), Türkmen Türkçesi, (Ed. Ahmet Bican Ercilasun), Ankara: Akçağ Yayınları.
- KARAHAN, Leyla (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- KARTALLIOĞLU, Yavuz ve YILDIRIM Hüseyin (2012), Azerbaycan Türkçesi, (Edt.: Ahmet Bican ERCİLASUN), Ankara: Akçağ Yayınları.
- KASAPOĞLU ÇENGEL, Hülya (2012), Kırgız Türkçesi, (Edt.: Ahmet Bican ERCİLASUN), Ankara: Akçağ Yayınları.
- KORKMAZ, Zeynep (2010), Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ÖZTÜRK, Erol (2009), Silifke ve Mut’taki Sarıkeçili ve Bahşiş Yörükleri Ağzı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ÖZTÜRK, Jale (2009), Hatay Ağzı İnceleme-Metin-Sözlük, Adana: Karahan Kitabevi.
- ÖZTÜRK, Rıdvan (2012), Özbek Türkçesi, (Edt.: Ahmet Bican ERCİLASUN), Ankara: Akçağ Yayınları.
- SAKAOĞLU, Saim (1986), Dadaloğlu, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- SEVENGİL, Refik Ahmet (1965), Yüzyıllar Boyunca Halk Şairler, İstanbul: Atlas Kitabevi
- SİS, Nesrin (2010), Hatay Belen Ağzı (İnceleme-Metin-Sözlük), Malatya: Serhat Kırtasiye-Matbaacılık.
- TAMİR, Ferhat (2012), Kazak Türkçesi, (Edt.: Ahmet Bican ERCİLASUN), Ankara: Akçağ Yayınları.
- UYSAL, İdris Nebi (2009), Karaman İli Ağızları Ve Anadolu Ağızlar Arasındaki Yeri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- YAPICI, Ali İhsan (2013), Aydın ve Yöresi Ağızları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- YILDIRIM, Faruk (2006), Adana Ve Osmaniye İlleri Ağızları I (Giriş-İnceleme), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
| APA | TELLİ B (2019). Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. , 127 - 140. |
| Chicago | TELLİ BURAK Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. (2019): 127 - 140. |
| MLA | TELLİ BURAK Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. , 2019, ss.127 - 140. |
| AMA | TELLİ B Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. . 2019; 127 - 140. |
| Vancouver | TELLİ B Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. . 2019; 127 - 140. |
| IEEE | TELLİ B "Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE." , ss.127 - 140, 2019. |
| ISNAD | TELLİ, BURAK. "Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE". (2019), 127-140. |
| APA | TELLİ B (2019). Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. Gazi Türkiyat, 0(24), 127 - 140. |
| Chicago | TELLİ BURAK Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. Gazi Türkiyat 0, no.24 (2019): 127 - 140. |
| MLA | TELLİ BURAK Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. Gazi Türkiyat, vol.0, no.24, 2019, ss.127 - 140. |
| AMA | TELLİ B Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. Gazi Türkiyat. 2019; 0(24): 127 - 140. |
| Vancouver | TELLİ B Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE. Gazi Türkiyat. 2019; 0(24): 127 - 140. |
| IEEE | TELLİ B "Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE." Gazi Türkiyat, 0, ss.127 - 140, 2019. |
| ISNAD | TELLİ, BURAK. "Ik/-Uk DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ ÜZERİNE". Gazi Türkiyat 24 (2019), 127-140. |
