Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar
Yıl: 2019 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 162 - 179 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12984/egeefd.453922 İndeks Tarihi: 18-02-2020
Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar
Öz: Araştırmanın amacı, Türkiye’deki öğretmenlerin disleksiye ilişkin görüşlerini incelemek ve onlarındisleksiyle ilgili eğitim ihtiyaçlarını belirlemektir. Ankara İli Kalecik İlçesinde görev yapan bütün; sınıf,Türkçe, rehber, özel eğitim ve okul öncesi öğretmenleri çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Buöğretmenlere veri toplama aracı olarak Yarı Yapılandırılmış Öğretmen Görüşme Formu ve ÖğretmenBilgi Formu uygulanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi, yüzde ve frekans kullanılarakçözümlenmiş ve beş alt başlıkta incelenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin üniversite eğitimlerindedisleksi hakkında yeterince bilgilendirilmedikleri ve aldıkları disleksi eğitimini yeterli bulmadıklarıgörülmüştür. Öğretmenlerin mesleklerine atandıktan sonra da disleksi hakkında yeterincebilgilendirilmedikleri ortaya çıkmıştır. Disleksi hakkındaki bilgilerinin kaynağı incelendiğinde iseöğretmenlerin % 25’i bu kavramı, formal eğitim ortamlarında değil, Yerdeki Yıldızlar/Her Çocuk Özeldiradlı bir Hint Filmiyle öğrendiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin disleksi bilgi düzeylerinin yeterliolmadığı ve kendilerini yetersiz hissettikleri öğrenilmiştir. Öğretmenler aynı zamanda, disleksili biröğrenciyle karşılaşmaları durumunda; farkına varma, belirleme yönünde gerekli bilgi ve mesleki beceriyesahip olmadıkları yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak eğitimyöntemlerini bilmediklerini belirtmişlerdir. Öğretmenler disleksili öğrencileri için özel bir çalışmayapmamakta ve beden eğitimi, müzik gibi derslerde ya da öğle aralarına sıkıştırarak eğitim vermeyeçalışmaktadır. Öğretmenler bu öğrencilerin eğitimlerinin kaynaştırma eğitiminden ziyade destek eğitimodaları aracılığıyla yapılması gerektiğini düşünmektedirler.
Anahtar Kelime: Konular:
Teachers' Opinions About Dyslexia and the Challenges They Face
Öz: The aim of this research is to examine the opinions of the teachers in Turkey about dyslexia and determine their training needs. Participants consisted of primary school, Turkish, guidance, special education, and pre-school teachers serving in the Kalecik District of Ankara. The Semi-structured Teacher Interview Form and the Teacher Information Form were applied to these teachers as data collection tools. The obtained data was analyzed by using content analysis method, percent and frequency and examined in five sub-titles. As a result of the data analysis teachers were not informed enough about dyslexia in their university education and they did not think their dyslexia training was adequate. Teachers have not been sufficiently informed about dyslexia after they have been assigned to their profession. When the source of information about dyslexia is examined, 25 % of the teachers stated that they learned dyslexia with an Indian film called Stars on the ground / Every child is special rather than formal education. Teachers also stated that they would not be able to identify them if they encountered a dyslexic student, and that they did not know about specific teaching methods to meet the needs of students with dyslexia. Teachers stated that they are not taking any special approach to work with dyslexic students, and they think that the training of these students should be done through resource rooms via individualized work rather than the inclusion programs.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akhtar, S. (2008). The nature of developmental dyslexia. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Long Island Üniversitesi, New York.
- Aladwani, A. M. & Al Shaye, S. S. (2012). Primary school teachers' knowledge and awareness of dyslexia in Kuwaiti students. Education, 132(3), 499-517.
- Altuntaş, F. (2010). Sınıf öğretmenlerinin disleksiye ilişkin bilgileri ve dislektik öğrencilere yönelik çalışmaları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Bacanlı, H. (2004). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel.
- Balcı, E. (2015). Amerika Birleşik Devletleri'nde disleksili bireylere uygulanan eğitim ve öğretim programlarının Türkiye'de yapılan çalışmalara katkısı açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Balcı, E. (2017). Disleksi hakkında gerçekler: Disleksi nedir ve ne değildir? Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(1), 1-17.
- Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi (Uşak ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Batu, E. S. (2012). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri, özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Pegem A.
- Baydık, B., Ergül, C. ve Kudret, Z. B. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları ve öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789.
- Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33.
- Ergül, C., Karaman, G., Akoğlu, G., Tufan, M., Sarıca, A. D. ve Kudret, Z. B. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “Erken Okuryazarlık” kavramına ilişkin bilgi düzeyleri ve sınıf uygulamaları. İlköğretim Online, 13(4), 1449-1472.
- Exley, S. (2003). The effectiveness of teaching strategies for students with dyslexia based on their preferred learning styles. British Journal of Special Education, 30(4), 213-220. doi:10.1111/j.0952- 3383.2003.00313.x
- Flynn, M. J., & Deering, M. W. (1989). Subtypes of dyslexia: İnvestigation of border’s system using quantitative neurophysiology. Developmental Medicine & Child Neurology, 31, 215–223. doi:10.1111/j.1469- 8749.1989.tb03981.x
- Gwernan‐Jones, R., & Burden, R. L. (2010). Are they just lazy? Student teachers' attitudes about dyslexia. Dyslexia, 16(1), 66-86. doi:10.1002/dys.393
- Güngörmüş Özkardeş, O. (2012). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan uygulamalar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 25-38.
- Hellendoorn, J., & Ruijssenaars, W. (2000). Personal experiences and adjustment of Dutch adults with dyslexia. Remedial and special education, 21(4), 227-239. doi:10.1177/074193250002100405
- Humphrey, N. (2003). Facilitating a positive sense of self in pupils with dyslexia: the role of teachers and peers. Support for Learning, 18(3), 130-136. doi: 10.1111/1467-9604.00295
- IDEA. (2004). Amerika Birleşik Devletleri kamu hukuku 94-142, Individuals with disabilities education improvement yasası 2004, 108. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi.
- Ingesson, S. G. (2007). Growing up with dyslexia: Interviews with teenagers and young adults. School Psychology International, 28(5), 574-591. doi:10.1177/0143034307085659
- Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
- Koç, B. (2012). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarındaki öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerine yönelik özel uygulamalarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Lerner, J. W. (1989). Educational interventions in learning disabilities. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 28(3), 326-331. doi:10.1097/00004583-198905000-00004
- Morgan, W. P. (1896). A case of congenital word blindness. British Medical Journal, 2(1871), 1378. doi:10.1136/bmj.2.1871.1378
- Riddick, B., Sterling, C., Farmer, M. & Morgan, S. (1999). Self‐esteem and anxiety in the educational histories of adult dyslexic students. Dyslexia, 5(4), 227-248. doi:10.1002/(SICI)1099-0909(199912)5:4<227::AIDDYS146>3.0.CO;2-6
- Sart, H., Ala, H., Yazlık, Ö. ve Yılmaz, F. (2004). Türkiye Kaynaştırma Eğitiminde Nerede, Eğitimciye Öneriler, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
- Shaywitz, S., & Shaywitz, B. (2003). Dyslexia (Specific reading disability). Language-cognition, 24(5), 147- 153. doi:10.1016/j.biopsych.2005.01.043
- Shaywitz, S. (2003). Overcoming dyslexia: A new and complete science-based program for reading problems at any level. New York: Alfred A. Knopf.
- Snowling, M. (2000). Dyslexia. Oxford: Basil Blackwell.
- Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim II. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Şenel, H. G. (1998). Okuma güçlüğü olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin okuma düzeyinin ve dislektik özelliklerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Washburn, E. K., Joshi, R. & Binks‐Cantrell, E. S. (2011). Teacher knowledge of basic language concepts and dyslexia. Dyslexia, 17(2), 165-183. doi:10.1002/dys.426
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları
- Yıldırım, N., Tüzel, E. ve Yıldırım, Y.V. (2016). Aamir Khan filmlerinin eğitimsel açıdan incelenmesi: 3 Idiots (3 Aptal) ve Taare Zameen Par (Her çocuk özeldir) üzerine bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (36), 210-244.
| APA | Balcı E (2019). Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. , 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| Chicago | Balcı Emine Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. (2019): 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| MLA | Balcı Emine Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. , 2019, ss.162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| AMA | Balcı E Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. . 2019; 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| Vancouver | Balcı E Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. . 2019; 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| IEEE | Balcı E "Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar." , ss.162 - 179, 2019. 10.12984/egeefd.453922 |
| ISNAD | Balcı, Emine. "Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar". (2019), 162-179. https://doi.org/10.12984/egeefd.453922 |
| APA | Balcı E (2019). Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| Chicago | Balcı Emine Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi 20, no.1 (2019): 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| MLA | Balcı Emine Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, vol.20, no.1, 2019, ss.162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| AMA | Balcı E Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi. 2019; 20(1): 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| Vancouver | Balcı E Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi. 2019; 20(1): 162 - 179. 10.12984/egeefd.453922 |
| IEEE | Balcı E "Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar." Ege Eğitim Dergisi, 20, ss.162 - 179, 2019. 10.12984/egeefd.453922 |
| ISNAD | Balcı, Emine. "Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Karşılaştıkları Sorunlar". Ege Eğitim Dergisi 20/1 (2019), 162-179. https://doi.org/10.12984/egeefd.453922 |
