Yıl: 2003 Cilt: 21 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 49 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları

Öz:
Makalemizde, Türkiye Selçuklu-İlhanlı ilişkilerinin daha çok iktisadi alanda yoğunlaşması ve bu düzlemde gelişen olayların siyasi, sosyal ve kültürel sahalardaki münasebetleri şekillendirmesi birincil mesele olarak ele alınmaktadır. Moğolların Anadolu'ya daha çok iktisaden ilgi duymaları vurgulandıktan sonra, bu tercihin Türkiye Selçuklu, ve dolayısıyla Anadolu tarihinde meydana getirdiği kalıcı siyasi ve toplumsal sonuçlar ele alınmaktadır. Bu sürecin en kalıcı hususiyeti olarak da, Türkmenler ve Ahiler'in başını çektiği Anadolu'daki toplumsal ayrışmaların keskinleşerek yeni renklere bürünmelerine değinilmektedir. Tarihsel dönüşümün hızlandığı Moğolların Anadolu'yu doğrudan yönetim yolunu tercih ettikleri 1280'Ii yıllarda başlayan yeni süreçte yoğunlaşan toplumsal ayrışma, hatta kopmalar incelenmiş; sosyal parçalanma ile meşruiyetini kaybeden "Selçuklu Devleti"nin sona erişi; ana gövdeden ayrılarak meydana gelen küçük siyasi teşekküller (tevaif-i mülûk) anlatılmaktadır. Ticari alanda, Moğolların gelişinden önce Anadolu'da mevcut olan yoğun ticari faaliyetlerin devam etmesi; ticaretin devlete getirdiği kazançlarda bazı değişmeler yaşanması; İlhanlı merkezine yakın plan Anadolu şehirlerinde gelişmeler yaşanması; XIV. asrın başlarında Batı Anadolu sahillerinde Akdeniz (Levant) ticareti sayesinde bölgede alternatif güçlerin ortaya çıkması konuları işlenmektedir.
Anahtar Kelime: anadolu selçukluları ticaret ticari ilişkiler iktisat tarihi (genel) ilhanlılar siyaset tarihi

Konular: Tarih Siyasi Bilimler

Economic and Commercial Relations between Anatolian Saljukid and Ilkhanid States, and the Results of this Relations

Öz:
In this article, we consider on the relations between Anatolian Saljukid State and Ilkhanid State, focusing on economic field, and the shaping of this relations political, social and cultural events, as a first issue. After stressing of Mongol States' being interested in economic life of Anatolia, we investigate the results of this interests on the political and social history of Anatolia. As a evident characteristic of this process, we refer to social decomposing of Anatolia steered by Turkomans and Akhis. This socialdecomposing that began because of gaining speed of historical transformation during Mongolian direct hegemony in Anatolia, in 1280's was examined; the decline of "Anatolian Saljukid State" lost it's legitimate as a result of the social dispersion, and the minor political organisations (Tawaif-i MuIuK) was explained. In commercial field, we discussed the continuity of commercial activities after coming of Mongols; the effects of trade on state incomes; the developing cities near to Ilkanid administrative center; the appearing of alternative powers thanks to Mediterranean (Levant) trade lengthwise West Anatolian shores in 14th century.
Anahtar Kelime: ilkhanids political history anatolian seljukids trade commercial relations economic history (general)

Konular: Tarih Siyasi Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdullah Kiya Mazenderaru, Risale-i Felekiyye, (yay. W. Hinz), Wisbaden 1952.
  • Abul Farac, Tarih, (çev. Ö. Rıza Doğru1), Ankara 1950.
  • Ahmed Eftlaki, Ariflerin Menkfbeleri, (çev. T. Yazıcı), İstanbul1973.
  • Akdağ, Mustafa, Türkiye'nin İktisadi ve İçtimai Tarihi 1243-1453, İstanbu11995.
  • Alaeddin Atamelik Cüveynı, Tarih-i Cihan.:Güşa, (yay. Mirza Muhammed Kazvin!) II, London 1937 (Türkçe çev. Mürsel Oztürk, Kütür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1988).
  • Barthold, V., "İlhanlılar Devrinde Mali Vaziyet", Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, 1(1931).
  • Cahen, CL, Osmanlılardan Önce Anadolu'da Türkler, (Çev. Yıldız Moran) İstanbul 1979.
  • Ebu' l-Fida, Takvimü' I-Buldan, (Farsça çev. A. Muhammed Ayet!), Tahran 1329.
  • el-Ömeri, Mesalikü' l-Ebsar, Anadolu ile ilgili bölüm (Yay. F. Taeschner), Leibzig 1929.
  • Erdem, İlhan, Türkiye Selçuklu-İlhanlı İlişkileri (1258-1308), Ankara 1995, Basılmamış Doktora Tezi.
  • Hamdullah Kazvini' ,Nüzhetü' 1-Kulub, (yay. G.L. Strange) Leiden 1913.
  • Heyd, W., Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, (çev. E. Ziya Karaı), Ankara 1975.
  • Hinz, W., Ortaçağ Yakın Şarkına Ait Vergi Kitabeleri, (Çev.: F. Işıltan), Belleten XIII/52 (Ekim 1949).
  • İbn Batuta, Tuhfetu'n-Nuzzar fi Garaibi'l-Emsar (Tere. Şerif Paşa) İstanbul 1290. (Sadeleştiren M. Çevik), Istanbul 1983.
  • İbn Bibi, el-Ewamirül-AlGiyyejf Umuri'l-Alaiyye, (yay. Adnan Erzi) , Ankara 1956.
  • İbn Şeddad, Baybars Tarihi, (çev. M. Şerafeddin Yaltkaya), İstanbul 1941.
  • Jahn, K., Tebriz, "Doğu ile Batı Arasında bir Ortaçağ Kültür Merkezi", (Çev.: İsmail Aka), T.A.D. XIII124, 1979-80.
  • John de Jonville Cronicles of the Crusades, London 1848.
  • Kaymaz, Nejat, Pervane Muineddin Süleyman, Ankara 1970.
  • Kerimüddin Mahmud Aksaray!, Müsameretü' l-ahMr ve Müsayeretü' l-ahyar, (yay. Osman Turan), Ankara 1944.
  • Lehmann, Bruno,' Die Nachrichen des Nikatas Choniates, G. Akropolites und Pachimeres über die Selcuqen in der Zeit von 1180 bis 1220,Leipzig 1939.
  • Marco Polo, The Book of Marco Polo, (ed. E. Yule), London 1927;
  • Residüddin Fazlullah Tabib, Camiü't-Tevarih, (yay. Behmen Kerimi), Tahran 1338
  • Şevket Pamuk, 100 Soruda Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914, 4. Baskı, Istanbul 1997.
  • Reşidüddin, MukateMt, (Yay. Muhammed Şefi) Lahor 1369.
  • Tarih-i Ali Selçuk (Anonim Selçukname), (yay. F. Nafiz Uzluk), Ankara 1952.
  • Togan, Z. Velidi, "Moğollar Devrinde Anadolu'nun İktisadi Vaziyeti", Türk Hukuk ve Iktisat Tarihi Mecmuası, I (1931).
  • Togan, Z. Velidi, Moğollar Devrinde Anadolu'nun İktisadi Vaziyeti THITM, I (1931).
  • Turan, Osman, Selçuklular Zamamnda Türkiye, İstanbul 1983.
  • Turan, Osman, TürkiyeSelçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, 2. Bash Ankara 1988.
  • Turan, Şerafettin, Türkiye İtalya İlişkileri 1, Selçuklulardan Bizans 'ın sona Erişine Kadar, İstanbul 1990.
  • W. Rubruck, The Journey of the William Rubruck to the Eastem PG/-ts of the World 1253-55), (yay. W. Rockhill), London 1900
  • Zachariadou, Elizabeth, Trade and Crusade, Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Adın (/300-1415), Venice 1983.
APA ERDEM I (2003). Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. , 49 - 67.
Chicago ERDEM ILHAN Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. (2003): 49 - 67.
MLA ERDEM ILHAN Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. , 2003, ss.49 - 67.
AMA ERDEM I Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. . 2003; 49 - 67.
Vancouver ERDEM I Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. . 2003; 49 - 67.
IEEE ERDEM I "Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları." , ss.49 - 67, 2003.
ISNAD ERDEM, ILHAN. "Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları". (2003), 49-67.
APA ERDEM I (2003). Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. Tarih Araştırmaları Dergisi, 21(33), 49 - 67.
Chicago ERDEM ILHAN Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. Tarih Araştırmaları Dergisi 21, no.33 (2003): 49 - 67.
MLA ERDEM ILHAN Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. Tarih Araştırmaları Dergisi, vol.21, no.33, 2003, ss.49 - 67.
AMA ERDEM I Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. Tarih Araştırmaları Dergisi. 2003; 21(33): 49 - 67.
Vancouver ERDEM I Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları. Tarih Araştırmaları Dergisi. 2003; 21(33): 49 - 67.
IEEE ERDEM I "Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları." Tarih Araştırmaları Dergisi, 21, ss.49 - 67, 2003.
ISNAD ERDEM, ILHAN. "Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadi, Ticari İlişkileri ve Sonuçları". Tarih Araştırmaları Dergisi 21/33 (2003), 49-67.