Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 61 - 77 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24315/trkefd.406627 İndeks Tarihi: 17-05-2020
Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri vematematik derslerinde algıladıkları özerklik desteği ile problemçözme becerileri ve eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyibelirlemektir. Bu amaçla bu araştırmada ilişkisel tarama modelikullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi 2014-2015 eğitim/öğretimyılında Mersin ili merkez ilçelerinde 7. ve 8.sınıflarda öğrenimgören 1063 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri öğrenmeiklimi ölçeği, eleştirel düşünme eğilimi ölçeği ve ortaokulöğrencileri için problem çözme becerisi ölçeğiyle toplanmıştır.Toplanan verilerin normal dağılım göstermemesinden dolayı,betimsel istatistikler, Mann Whitney U Testi ve Spearman-rhokorelasyon katsayısı ve parametrik olmayan regresyon analizikullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda ortaokul öğrencilerininfen bilimleri ve matematik derslerinde algıladıkları özerklikdesteğinin, eleştirel düşünme eğilimleri ve problem çözmebecerileri ile anlamlı bir ilişkisinin (p<.05) olduğu; özerklikdesteğinin eleştirel düşünme eğilimi ve problem çözme becerisinianlamlı (p<0.0001) bir şekilde yordadığı saptanmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
An Investigation of Secondary School Students’ Perceived Autonomy Support, Critical Thinking Tendencies and Problem Solving Skills
Öz: The purpose of this study is to determine the relationships between secondary school students’ autonomy support, critical thinking tendency and problem solving skill that they perceive in science and mathematics courses. For this purpose, correlational survey method was used in this study. The study’s sampling consisted of 1063 students receiving education at 7th and 8th grade in Mersin in 2014-2015 school year. The data was collected through learning climate scale, critical thinking tendency scale and problem solving skill scale. Because the collected data were non-parametric; descriptive statistics, Mann Whitney U Test, Spearman-rho correlation coefficient, and non-parametric regression were employed for the analysis. As a result of the analysis, it was determined that there was a significant relations among autonomy support, critical thinking tendency and problem solving skill; that the autonomy support significantly predicted critical thinking tendency and problem solving skill of secondary school students in in science and mathematics courses.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akar, C. ve Kara, M. (2016). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1339- 1355.
- Akbıyık, C., & Seferoğlu, S.S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 90-99.
- Aksan, N., & Sözer, M. A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 31-50.
- Alborzi, M., Jawkar, B.,& Khayyer, M. (2011). Study of motivational beliefs as a mediators in a creativity model with regard to parenting, schools and attributional beliefs in elementary school children. Retrieved from http://www.icsei.net/icsei2011.
- Alcı, B., Erden, M., & Baykal, A. (2010). Üniversite öğrencilerinin matematik başarıları ile algıladıkları problem çözme becerileri, öz-yeterlik algıları, biliş üstü öz-düzenleme stratejileri ve ÖSS sayısal puanları arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 54-68.
- Alkın Şahin, S., Tunca, N ve Oğuz, A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğrenen özerkliğini ve eleştirel düşünmeyi destekleme davranışları. Route Educational and Social Science Journal, 2(1), 161-178.
- Altun, M., & Arslan, Ç. (2006). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenmeleri üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1),1-21 .
- Aktamış, H. ve Hiğde, E. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin ve yaratıcılıklarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Üniversitesi Dergisi, 33, 49-65.
- Assor, A., Kaplan, H., & Roth, G. (2002). Choice is good, but relevance is excellent: Autonomy enhancing and suppressing teacher behaviours predicting students’ engagement in schoolwork. British Journal of Educational Psychology, 72, 261-278.
- Bailin, S., Case, R., Coombs JR., & Daniels, LB. (1999). Common misconceptions of critical thinking. J Curriculum Studies. 31, 269–283.
- Bayındır, G. (2015). Critical thinking dispositions of primary school secondary stage students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
- Black, A. E., & Deci, E. L. (2000). The effects of instructors’ autonomy support and students’ autonomous motivation on learning organic chemistry: A self-determination theory perspective. ScienceEducation, 84, 740-756.
- Boggiano, A. K.,Flink, C., Shields, A., Seelbach, A., & Barrett, M. (1993). Use of techniques promoting students’ self-determination: Effects of students’ analytic problem-solving skills. Motivation and Emotion, 17, 319– 336.
- Cüceloğlu, D. (1993). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Çelebi, Ö. (2013). Matematik problemlerinin çözümünde genellemeler yapmanın ve genellemelerin sınırlılıklarını irdelemenin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Çıngı, H. (1994). Örnekleme kuramı. Ankara: H.Ü. Fen Fakültesi Basımevi.
- Deci, E. L.,& Ryan, R. M. (1987). The support of autonomy and the control of behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 1024–1037.
- Deci, E., & Ryan, R. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum Press.
- Deci, E.L., Schwartz, A.J., Sheinman, L., Ryan, R., & Richard M. (1981). An instrument to assess adults' orientations toward control versus autonomy with children: Reflections on intrinsic motivation and perceived competence. Journal of Educational Psychology, 73(5), 642-650.
- Demir, M. K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 155- 169.
- Dinçer, A., Yeşilyurt, S., & Takkac, M. (2012). The effects of autonomy-supportive climates on EFL learners’ engagement, achievement and competence in English speaking classrooms. Social and Behaviorial Sciences, 46, 3890-3894.
- Ekici, D. İ., & Balım, A. G. (2013). Ortaokul öğrencileri için problem çözme becerilerine yönelik algı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 67-86.
- Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I, temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi.
- Ersoy, E., & Başer, N. (2011). İlköğretim ikinci kademede eleştirel düşünmenin yeri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-10
- Gür, H., & Hangül, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme stratejileri üzerine bir çalışma. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 96.
- Gürkaynak, İ., Üstel, F., & Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi, 1-64.
- Güvenç, E., & Güvenç, H. (2014). İlköğretim matematik ile fen ve teknoloji öğretmenlerinin sınıf yönetim biçemleri ve özerklik desteği algıları. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 1308-7274
- Güvenç, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin özerklik destekleri ve mesleki özyeterlik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Educational Administration: Theory and Practice, 17(1), 99-116.
- Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi
- Kanadlı, S., & Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin kişilerarası motivasyon stilleri: Öğrenme İklimi Ölçeği’nin Türkçe versiyonu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 1-12.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), 279-297.
- Kaş, S. (2010). Sekizinci sınıflarda çalışma yaprakları ile öğretimin cebirsel düşünme ve problem çözme becerisine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Kılıç, H. E., & Şen, A. İ. (2014). UF/EMI eleştirel düşünme eğilimi ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 1-12.
- Korkmaz, Ö., & Yeşil, R. (2009). Öğretim kademelerine göre öğrencilerin eleştirel düşünme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 19-28.
- MEB. (2017). İlköğretim 1-5. sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
- MEB.(2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6.,7. ve 8.sınıflar) öğretim programı. 01 Şubat 2015 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden alınmıştır.
- Nosratinia, M., & Zaker, A. (2013). Autonomous learning and critical thinking: Inspecting the association among EFL learners. Presented at The First National Conference on Teaching English, Literature and Translation, Shiraz University, Shiraz, Iran.
- Oğuz, A. (2013). Öğretmenlerin öğrenen özerkliğinin desteklenmesine ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1273-1297.
- Oxford, R, L. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Boston: Heinle & Heinle Publishers.
- Özgüngör, S. (2006). Üniversite öğrencilerinin amaç tarzlarının ve öğretmenlerinin özerklik destekleyici davranışlarına ilişkin algılarının öğrencinin motivasyonu ve akademik davranışlarıyla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25), 27-36.
- Özmantar, M. F., Bingölbali, E., Demir, S., Sağlam, Y., & Keser, Z. (2009). Değişen öğretim programları ve sınıf içi normlar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2) 1-23.
- Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
- Pascarella, E.,& Terenzini, P. (1991). How college affects students. San Francisco: Jossey-Bass
- Phillips, C. R.,Chesnut, R. J., & Rospond, R. M. (2004). The california critical thinking instruments for benchmarking, program assessment, and directing curricular change. American Journal of Pharmaceutical Education, 68(4).
- Reeve, J.,& Halusic, M. (2009). How K-12 teachers can put self-determination theory principles into practice. Theory and Research in Education, 7, 145-154.
- Reeve, J., Bolt, E., & Cai, Y. (1999). Autonomy-supportive teachers: How they teach and motivate students. Journal of Educational Psychology, 91(3), 537-548.
- Reeve, J., Jang, H., Carrell, D., Jeon, S., & Barch, J. (2004). Enhancing high school students’ engagement by increasing their teachers’ autonomy support. Motivation and Emotion, 28, 147-169.
- Reinders, H., & Balcikanli, C. (2011). Learning to foster autonomy: The role of teacher education materials. Studies in Self-Access Learning Journal, 2(1), 15- 25.
- Serin, O., Serin, N. B., & Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanterinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2), 446-458.
- Siegel, H. (1988). Educating reason: Rationality, critical thinking, and education. New York: Routledge.
- Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Verschaffel, L., De Corte, E., Lasure, S., Van Vaerenbergh, G., Bogaerts, H., & Ratinckx, E. (1999). Learning to solve mathematical application problems: A design experiment with fifth graders. Mathematical Thinking & Learning, 1, 195-229.
- Williams, G. C., & Deci, E. L. (1996). Internalization of biopsychosocial values by medical students: A test of self-determination theory. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 767– 779.
- Williams, G. C., Saizow, R., Ross, L., & Deci, E. L. (1997). Motivation underlying career choice for internal medicine and surgery. Social Science Medicine, 45(11), 1705-1713.
- Yavuz, G., Arslan, C., & Gulten, D. C. (2010). The perceived problem solving skills of primary mathematics and primary social sciences prospective teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1630-1635.
- Yıldırım, H. İ., & Şensoy, Ö. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi üzerine eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen öğretiminin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 523-540.
- Yıldız Posluoğlu, Z. (2002). İlköğretim matematik dersinde problem çözme becerisinin kazandırılmasında işbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımının etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
| APA | Koçoğlu A, KANADLI S (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. , 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| Chicago | Koçoğlu Ayhan,KANADLI Sedat Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. (2019): 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| MLA | Koçoğlu Ayhan,KANADLI Sedat Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. , 2019, ss.61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| AMA | Koçoğlu A,KANADLI S Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. . 2019; 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| Vancouver | Koçoğlu A,KANADLI S Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. . 2019; 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| IEEE | Koçoğlu A,KANADLI S "Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi." , ss.61 - 77, 2019. 10.24315/trkefd.406627 |
| ISNAD | Koçoğlu, Ayhan - KANADLI, Sedat. "Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi". (2019), 61-77. https://doi.org/10.24315/trkefd.406627 |
| APA | Koçoğlu A, KANADLI S (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| Chicago | Koçoğlu Ayhan,KANADLI Sedat Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi 9, no.1 (2019): 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| MLA | Koçoğlu Ayhan,KANADLI Sedat Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, vol.9, no.1, 2019, ss.61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| AMA | Koçoğlu A,KANADLI S Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi. 2019; 9(1): 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| Vancouver | Koçoğlu A,KANADLI S Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi. 2019; 9(1): 61 - 77. 10.24315/trkefd.406627 |
| IEEE | Koçoğlu A,KANADLI S "Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi." Trakya Eğitim Dergisi, 9, ss.61 - 77, 2019. 10.24315/trkefd.406627 |
| ISNAD | Koçoğlu, Ayhan - KANADLI, Sedat. "Ortaokul Öğrencilerinin Algıladığı Özerklik Desteği, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi". Trakya Eğitim Dergisi 9/1 (2019), 61-77. https://doi.org/10.24315/trkefd.406627 |
