KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 179 - 210 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34189/gtd.25.008 İndeks Tarihi: 28-04-2020
KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER
Öz: Kitābu’l İdrāk Li-Lisāni’l Etrāk, 14. yüzyılda yazılmış Türkçe sözlük ve gramer kitaplarının en eskisi olup içermiş olduğu malzeme ile dönemin dil bilgisi yapı kuralları ile söz varlığı hakkında bilgi sunmaktadır. Sözlük ve dil bilgisi bölümlerinden oluşan eser, Mısır sahasında Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. Sözlük bölümünde üç binden fazla isim ve fiil madde başları bulunmaktadır. Bu madde başlarının ve dil bilgisi bölümünde Türkçede kullanıldığı bilgisi verilen sözcüklerin kimisi diğer dillerden ödünçlemedir. Eserdeki alıntı kelimelere yönelik çalışma, daha önce Musa Salan tarafından yapılmıştır. Bu çalışmada da Kitābu’l İdrāk Li-Lisāni’l Etrāk’te geçen ve Salan’ın çalışmasında yer almayan alıntı kelimeler işlenmiştir.
Anahtar Kelime: Loanwords in Kitābu’l İdrāk li-Lisāni’l Etrāk: Addition
Öz: Kitābu’l Idrāk Li-Lisāni’l Etrāk is the oldest Turkic book of 14th century. The book consists of two parts grammar and dictionary. The book provides us information about not only the structure of the grammar of the era and area but also the vocabulary of Mamluk Kipchak language. The books were written to teach the Turkish language to Arabic people. It includes more than 3000 nouns and verbs. Some of them are loanwords. The research about loanwords in this book was examined by Musa Salan before. In this study, the loanwords that did not take part in Salan’s work have been examined.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARGUNŞAH, Mustafa ve GÜNER, Galip (2015), Codex Cumanicus, İstanbul: Kesit Yayınları.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1931), Abû Hayyan Kitâb Al-İdrâk Li-Lisân Al-Atrâk, İstanbul: Evkaf Matbaası.
- CLAUSON Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary Of Pre-Thirteenth-Century Turkish, London: Oxford University Press.
- DEVELLİOĞLU, Ferit (2003), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, (20. Baskı), Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- DOERFER, Gerhard (1965), Türkische und Mongolische Elemente ım Neupersischen, Band I, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
- DOERFER, Gerhard (1967), Türkische und Mongolische Elemente ım Neupersischen, Band II, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
- ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation. Volume. I, Wiesbaden: Otto harrassowitz.
- ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation. Volume. II, Wiesbaden: Otto harrassowitz.
- EREN, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
- GOLDEN, Peter (1992), An Introduction to the History of the Turkic Peoples Ethnogenesis ans StateFormation in Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
- GOLDEN, Peter (2000), The King’s Dictionary, Leiden-Boston-Köln: Brill.
- GOLOVİNSKY, M. (1913), A New English-Russian and Russian-English Dictionary Containing The Whole Vocabulary in General Use With Copious Selecetions of Scientific, Technical and Commercial Terms and Others Lately Brought into Use with Their Pronunciation Figured, Philadephia: David McKay.
- GÜLENSOY, Tuncer (2011), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GÜNER, Galip (2013), Kıpçak Türkçesi Grameri, İstanbul: Kesit Yayınları.
- KANAR, Mehmet (2010), Farsça-Türkçe Sözlük, (2. Baskı), İstanbul: Say Yayınları.
- KAYMAZ, Zeki (2015), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk’e Eklemeler. X. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri, Saraybosna, 242-246.
- KAYMAZ, Zeki (2017), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk Eserinin Kahire Nüshası Üzerine Mülahazalar, Kazguu Üniversitesi, 21-25.
- KAYMAZ, Zeki (2016), Kitâbu’l İdrâk li-Lisani’l Etrâk Hakkında Bazı Notlar (Ed: Bilgehan Atsız Gökdağ, Nazım Muradov). Ankara: Prof. Dr. Tofiq Hacıyev Türklük Biliminde Bir Ömür, Akçağ Yayınları, 323-328.
- LESSİNG, Ferdinand De (2003a), Moğolca-Türkçe Sözlük 1 A-N, (çev. Günay Karaağaç), Ankara: Türk Dil Kurumu.
- LESSİNG, Ferdinand De (2003b), Moğolca-Türkçe Sözlük 2 O-C (Z), (çev. Günay Karaağaç), Ankara: Türk Dil Kurumu.
- NADELYAEV V. M., NASİLOV, D. M., TENİŞEV, E. R. ve ŞERBAK, A. M. (1969), Drevnetyurskiy Slovar, Leningrad: İzdatelctvo Nauka.
- ÖZYETGİN, Ayşe Melek (2001), Ebū Ḥayyān Kitābu’l İdrāk li Lisāni’l Etrāk Fiil: Tarihîkarşılaştırmalı bir gramer ve sözlük denemesi, Ankara: Köksav.
- RÄSÄNEN, Martti (1969), Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs Der Türksprachen, Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura.
- SALAN, Musa (2012), Kitabü’l İdrak Li Lisâni’l-Etrâk’te Alıntı Kelimeler, Gazi Türkiyat, 1(11) s. 53-66.
- STAROSTİN, S. A., DYBO, A. V. ve MUDRAK, O. A. (2003), An Etymological Dictionary of Altaic Languages, Leiden: Brill.
- STEİNGASS, Franchis Joseph (1882), English-Arabic Dictionary For The Use of Both Travellers And Students, London: W. H. Allen & Co. 13 Waterloo Place.
- STEİNGASS, Franchis Joseph (1998), A Comprehensive Persian-English Dictionary, Beirut: Librarie du Liban.
- ŞEMSETTİN SAMİ (2010), Kamus-ı Türkî, (haz. Paşa Yavuzarslan), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- TEKİN, Şinasi (2016), İştikakçının Köşesi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- TENİŞEV, Ethem Rehimoviç (1997), Leksika, Moskova: Rossiykaya Akademiya Nauk İnstitut Yazıkoznaniya.
- TİETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı, İstanbul: Simurg Yayınları.
- TİETZE, Andreas (2009), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı Cilt 2 F-J, Viyana: OAW.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: Türk Dil Kurumu.
| APA | BULUT A (2019). KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. , 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| Chicago | BULUT Adem KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. (2019): 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| MLA | BULUT Adem KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. , 2019, ss.179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| AMA | BULUT A KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. . 2019; 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| Vancouver | BULUT A KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. . 2019; 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| IEEE | BULUT A "KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER." , ss.179 - 210, 2019. 10.34189/gtd.25.008 |
| ISNAD | BULUT, Adem. "KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER". (2019), 179-210. https://doi.org/10.34189/gtd.25.008 |
| APA | BULUT A (2019). KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. Gazi Türkiyat, 0(25), 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| Chicago | BULUT Adem KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. Gazi Türkiyat 0, no.25 (2019): 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| MLA | BULUT Adem KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. Gazi Türkiyat, vol.0, no.25, 2019, ss.179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| AMA | BULUT A KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. Gazi Türkiyat. 2019; 0(25): 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| Vancouver | BULUT A KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER. Gazi Türkiyat. 2019; 0(25): 179 - 210. 10.34189/gtd.25.008 |
| IEEE | BULUT A "KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER." Gazi Türkiyat, 0, ss.179 - 210, 2019. 10.34189/gtd.25.008 |
| ISNAD | BULUT, Adem. "KİTĀBU’L İDRĀK Lİ-LİSĀNİ’L ETRĀK’TE ALINTI KELİMELER: İLAVELER". Gazi Türkiyat 25 (2019), 179-210. https://doi.org/10.34189/gtd.25.008 |
