TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Yıl: 2019 Cilt: 22 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 515 - 542 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-04-2020

TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Öz:
Belirli nedenlerden dolayı sağlık personelinin bir bölgeden diğerine hareketliliği yapılan çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada sağlık personelinin yurt içi hareketliliğinin nedenlerinin itici-çekici güçler yaklaşımı çerçevesinde belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Türkiye’de konuya ilişkin yeterli sayıda çalışma bulunmaması bakımından önem arz etmektedir. Uygulamada hareketliliğe neden olan itici ve çekici faktörlerin neler olup olmadığına, sağlık çalışanlarının kamudan özele geçiş nedenlerine dair analizler yapılmıştır. Araştırmanın evrenini; İstanbul, Sakarya ve Isparta illerinde bulunan kamu, üniversite ve özel hastanelerin çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak literatür taraması yapılarak geliştirilen “Türkiye’de yurt içi sağlık personeli hareketliliğinin değerlendirilmesi” anketi kullanılmıştır. Ankette genel olarak, hareketliliğe neden olan itici ve çekici güçlerin neler olduğu ile ilgili sorular bulunmaktadır. Ayrıca sağlık personelini “kamudan özele iten unsurların” neler olduğunu ölçmeye yönelik ifadeler yer almaktadır. Araştırmanın sonucunda; katılımcıların yurt içi hareketliliğe neden olan itici güçlerden en fazla katılım gösterdiği konunun; “güvenlik problemleri” ve “şehrin ekonomik durumu” boyutu olduğu, en az katılım gösterdiği itici gücün ise, “mesleki ve siyasi baskı” boyutu olduğu bulunmuştur. Sağlık personelinin bir yerden başka bir yere göçünü cazip hale getiren ve en yüksek katılımın olduğu çekici güçlerin ise, “eş durumu” ve “ekonomik faktörler” olduğu ortaya çıkmıştır. Katılımın en az olduğu çekici gücün ise “özel sektörün cazibesi” olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Temel Sağlık Hizmetleri

EVALUATION OF DOMESTIC HEALTH PERSONNEL MOBILITY IN TURKEY

Öz:
Because of specific reasons, mobility that medical personnel occurs transitions between publicprivate hospital or from one region to others forms topic of study that is done and it is aimed that reasons of domestic mobility of medical personnel are pointed out in the perspective of approach of impulsive-attractive forces. This study is significant because there is not enough study about this topic in Turkey. Impulsive and attractive factors that cause mobility and analysis aimed at reasons of health personnel about transition from public to private are done in application. People that work in public, university and private hospitals in İstanbul, Sakarya and Isparta form the study field. The survey of evaluation of domestic health personnel mobility in Turkey that develop by doing literature screening is used as collecting data material. Questions about what impulsive attractive forces that cause mobility can be is asked in the survey. Also, there are expressions that reason what health personnel push from public to private. In the result of this research, topic from impulsive forces that most of participants show participation that causes domestic mobility is “security problems” and “economical situation of the city”. Impulsive force that participation is showed the less is “occupational and political pressure”. Attractive force that enables medical personal to do immigration from one region to another and has the highest participation “partner situation” and economical factors. It is determined that attractive forces that has the less participation is “attractiveness of private sector”.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Temel Sağlık Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Akdağ R. (2008) Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Temel Sağlık Hizmetleri Kasım 2002-2008. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • 2. Aşkın Ö., Yayar R. ve Oktay Z. (2013) Kırsal Göçün Ekonometrik Analizi: Yeşilyurt İlçesi Örneği. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 14(2): 231-252.
  • 3. Barca M., Akdeve E. ve Balay İ. G. (2013) Türkiye Sağlık Turizm Sektörünün Analizi ve Strateji Önerileri. İşletme Araştırmaları Dergisi 5(3): 64-92.
  • 4. Başel H. (2007) Türkiye’de Nüfus Hareketlerinin ve İç Göçün Nedenleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 53: 516-542.
  • 5. Başol K. (1994) Demografi. Anadolu Matbaası, İzmir.
  • 6. Bayhan V. (1997) Türkiye’de İç Göçler ve Anomik Kentleşme. 2. Ulusal Sosyoloji Kongresi, ss. 178-193, Ankara.
  • 7. Cebula R. J. (2005) Internal Migration Determinants: Recent Evidence. International Advances in Economic Research 11: 267-274.
  • 8. Corbett J. (2003) Ernest George Ravenstein, The Laws of Migration 1885. CSISS Classics, Santa Barbara.
  • 9. Çakır S. (2007) Kentleşme ve Gecekondu Sorunu: Elazığ Örneği. Fakülte Kitabevi, Isparta.
  • 10. Çakır S. (2011) Geleneksel Türk Kültüründe Göç ve Toplumsal Değişme. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 24: 129-142.
  • 11. Çiçekli B. (2009) Göç Terimleri Sözlüğü. Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
  • 12. Çiftçi M. (2010) 1995-2000 Dönemi İç Göç Hareketlerinde Emeğin Varış Yerlerindeki Çekim Türlerine Göre Mukayeseli Duyarlılık Düzeyleri. Çalışma ve Toplum Dergisi 1(24): 277-292.
  • 13. Dadashpoor H., Rostami F. and Alizadeh B. (2016) Is Inequality in the Distribution of Urban Facilities Inequitable? Exploring a Method for Identifying Spatial Inequity in an Iranian City. Elsevier Journal 52: 159-172.
  • 14. Demir E. T. (2008) Göç ve Sosyo Kültürel Değişim. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • 15. Dieleman M. and Harnmeijer W. (2006) Improving Health Worker Performance: in Search of Promising Practices. http://www.who.int/hrh/resources/improving_hw_performance.pdf, Erişim Tarihi: 02.05. 2016.
  • 16. Doğan M. G. U. and Kabadayı A. (2015) Determinants of Internal Migration in Turkey: A Panel Data Analysis Approach. Border Crossing 5(1–2), 16–24.
  • 17. Duran H. (2002) Endüstri Çağının Dinamikleri. Değişim Yayınları, İstanbul.
  • 18. Es M. ve Ateş H. (2004) Kent Yönetimi, Kentlileşme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 48: 205-248.
  • 19. Greenwood M. J. (1971) A Regression Analysis of Immigration to Urban Areas of a Less-Developed Country: The Case of India. Journal of Regional Science 11(2): 253- 262.
  • 20. Grignon M., Owusu Y. and Sweetman A. (2012) The International Migration of Health Professionals. Discussion Paper Series, Germany.
  • 21. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (HÜNEE) (2006) Türkiye Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. İsmat Matbaacılık Yayıncılık, Ankara.
  • 22. İslamoğlu E., Yıldırımalp S. ve Benli A. (2013) Türkiye’de Tersine Göç ve Tersine Göçü Teşvik eden Uygulamalar: İstanbul İli Örneği. Sakarya İktisat Dergisi 2(4): 46- 66.
  • 23. Karpat K. H. (2010) Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. Timaş Yayınları, İstanbul.
  • 24. Kartal K. (1978) Kentleşme ve İnsan. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara.
  • 25. Kızılçelik S. (1997) Mersin’e Göç Etmiş İnsanların Sağlık Koşulları Üzerine bir Çalışma. 2. Ulusal Sosyoloji Kongresi, ss. 657-666, Ankara.
  • 26. King R. (2012) Theories and Typologies of Migration: An Overview and a Primer. Malmö University Institute for Studies of Migration, Diversity and Welfare (MIM), Sweden.
  • 27. Krejcie R. V. and Morgan D. W. (1970) Determining Sample Size For Research Activities. Educational and Psychological Measurement 30: 607-610.
  • 28. Kurban D., Yükseker D., Çelik A. B., Ünalan T. ve Aker A. T. (2006) ‘Zorunlu Göç’ ile Yüzleşmek: Türkiye’de Yerinden Edilme Sonrası Vatandaşlığın İnşası. Tesev Yayınları, İstanbul.
  • 29. Kurt H. (2003) Türkiye’de Kent-Köy Çelişkisi. Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • 30. Lee E. S. (1966) A Theory of Migration. Demography 3(1): 47-57.
  • 31. Molho I. (1986) Theories of Migration: A Review. Scottish Journal of Political Economy 33(4): 396-420.
  • 32. Muula A. S. (2005) Is There Any Solution to the Brain Drain of Health Professionals and Knowledge from Africa? Croation Medical Journal 46(1): 21-29.
  • 33. Oktik N. (1997) Köyün Çekiciliği-Kentin İticiliği. 2. Ulusal Sosyoloji Kongresi, ss. 81- 84, Ankara.
  • 34. Özey R. (2012) Beşeri Bölgeler Coğrafyası. Aktif Yayınevi, İstanbul.
  • 35. Öztürk M. ve Altuntepe M. (2008) Türkiye’de Kentsel Alanlara Göç Edenlerin Kent ve Çalışma Hayatına Uyum Durumları: Bir Alan Araştırması. Journal of Yaşar University 3(11): 1587-1623.
  • 36. Portes A. and Rumbaut R. E. (2014) Immigrant America: A Portrait. University of California, USA.
  • 37. Ravenstein E. G. (1885) The Laws of Migration. Journal of the Statistical Society of London 48(2): 167-235.
  • 38. Rebhun U. and Goldstein S. (2009) Dynamics of Internal Migration Determinants for American Jews, 1985-1990 and 1995-2000. Population Research Policy Review 28: 143-167.
  • 39. Sargutan E. (2005) Sağlık Teknolojisi Yönetimi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 8(1): 113-144.
  • 40. Saygılı S. (2013) Özel Sağlık Sektöründe Hekimlerin Çalışma Koşulları, Alan Sorunları. Özel Hekimlik Çalıştayı, ss. 40-49, İstanbul.
  • 41. Schultz C. and Rijks B. (2014) Mobility of Health Professionals to, From and within The European Union. International Organization for Migration, Switzerland.
  • 42. Sezal İ. (1992) Şehirleşme. Ağaç Yayınları, İstanbul.
  • 43. Stouffer S. A. (1940) Intervening Opportunities: A Theory Relating Mobility and Distance. American Sociological Review 5(6): 845-867.
  • 44. T. C. Serhat Kalkınma Ajansı (SKA) (2001) Önce Sağlık! TRA2 Bölgesi Sağlık Altyapısı Mevcut Durum ve Sorunlar. http://www.serka.gov.tr/store/file/ common/285c03dc96a384a095aae0015539fe4b.pdf, Erişim Tarihi: 02.01. 2016.
  • 45. T.B.M.M. (1998) T.B.M.M. Tutanak Dergisi. 96. Birleşim Dönem: 20 Cilt: 53 Yasama Yılı. 3 https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d20/c053/ tbmm20053096.pdf, Erişim Tarihi: 09.06.2016.
  • 46. Taşçı F. (2009) Bir Sosyal Politika Sorunu Olarak Göç. Kamu-İş Dergisi 10(4): 177- 204.
  • 47. Taylor J. E. and Philip L. M. (2001) “Human Capital: Migration and Rural Population Change”. Handbook of Agricultural Economics. In: Gardner B. L. and Rausser G. C. (eds.) pp. 457-511. Elsevier Science, Amsterdam.
  • 48. Ulutaş Ç. Ü. (2011) Proleterleşme ve Profesyonelleşme Tartışmaları Işığında Türkiye’de Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü. Notabene, Ankara.
  • 49. Üner S. (1972) Nüfusbilim Sözlüğü. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
  • 50. WHO (2009) Increasing Access to Health Workers in Remote and Rural Areas Through Improved Retention. WHO Press, France.
  • 51. Yamak R. ve Yamak N. (1999) Türkiye’de Gelir Dağılımı ve İç Göç. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(1): 16-28.
  • 52. Yaşlıoğlu M. M. (2017) Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. Istanbul University Journal of the School of Business 46: 74-85.
  • 53. Yıldırım T. (2009) Sağlık Çalışanları ve Uluslararası Göç: Göç Nedenleri Üzerine Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 62(3): 87-94.
APA Alkan F, ERDEM R (2019). TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. , 515 - 542.
Chicago Alkan Feyzanur,ERDEM RAMAZAN TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. (2019): 515 - 542.
MLA Alkan Feyzanur,ERDEM RAMAZAN TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. , 2019, ss.515 - 542.
AMA Alkan F,ERDEM R TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. . 2019; 515 - 542.
Vancouver Alkan F,ERDEM R TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. . 2019; 515 - 542.
IEEE Alkan F,ERDEM R "TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA." , ss.515 - 542, 2019.
ISNAD Alkan, Feyzanur - ERDEM, RAMAZAN. "TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA". (2019), 515-542.
APA Alkan F, ERDEM R (2019). TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 515 - 542.
Chicago Alkan Feyzanur,ERDEM RAMAZAN TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 22, no.3 (2019): 515 - 542.
MLA Alkan Feyzanur,ERDEM RAMAZAN TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.22, no.3, 2019, ss.515 - 542.
AMA Alkan F,ERDEM R TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019; 22(3): 515 - 542.
Vancouver Alkan F,ERDEM R TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019; 22(3): 515 - 542.
IEEE Alkan F,ERDEM R "TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22, ss.515 - 542, 2019.
ISNAD Alkan, Feyzanur - ERDEM, RAMAZAN. "TÜRKİYE’DE YURT İÇİ SAĞLIK PERSONELİ HAREKETLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 22/3 (2019), 515-542.