Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 67 - 89 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14782/ipsus.539186 İndeks Tarihi: 15-04-2020

Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi

Öz:
Türkiye-Rusya enerji ilişkileri, Türkiye’nin artan enerji ihtiyacına bağlı olarak özellikle 21. yüzyıldagelişmiştir. Rusya, zengin enerji kaynaklarıyla Türkiye açısından önemli bir tedarikçi ülke halinegelirken, Türkiye ise hızla artan enerji ithalatıyla Rus ekonomisinin önemli bir gelir kaynağınadönüşmüştür. Kömür ve petrol alanında başlayan enerji ticareti, zamanla doğal gaz alanına taşınmış veson olarak iki ülke, Türkiye’nin ilk nükleer enerji santralinin inşası için anlaşmıştır. Bu çalışmada genelolarak Türkiye-Rusya enerji ilişkileri karşılıklı bağımlılık kapsamında değerlendirilmektedir. Enerjiilişkileri, iki ülke arasındaki siyasi krizlerden belirli ölçüde etkilenmesine rağmen, ilişkiler geneldekarşılıklı bağımlılık temelinde gelişmiştir. Bu kapsamda çalışmada ilk olarak karşılıklı bağımlılıkyaklaşımı açıklandıktan sonra, iki ülkenin enerji politikaları ve enerji profilleri incelenmektedir. Dahasonra çalışmanın ana eksenini oluşturan Türkiye-Rusya enerji ilişkilerinin gelişimi ele alınacaktır.Çalışma sonunda yapılan genel değerlendirmede, Türkiye ve Rusya arasında enerji alanında karşılıklıbağımlılığı olduğu, ancak Türkiye açısından bu bağımlılığın Rusya lehine dengesiz bağımlılığa dönüşmeriski taşıdığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler

An Analysis of Turkey and Russia Energy Relations in the Scope of Interdependence

Öz:
Turkey-Russia energy relations improved in connection with Turkey’s increasing energy need in the twenty first century. With its rich energy resources, Russia was an important supplier country in terms of Turkey. With its increasing energy needs, Turkey has been an important income supply for Russia’s economy. Energy trade which started in oil and coal field moved to the natural gas field over time and lastly, two countries have agreed to build Turkey’s first nuclear power plant. In this study, Russia-Turkey energy relations generally are evaluated in the scope of interdependece. Though energy relations were interdependence. In this context, the two countries’ energy politics and energy profiles are examined after interdependence approach is explained. Later, the developing of Russia-Turkey energy relations which constitude the main axis of the study will be handled. In general evaluation at the end of study, it is concluded that there is interdependence between Russia and Turkey but this interdependece carries transformation risk of unbalance dependence in favor of Russia in terms of Turkey.
Anahtar Kelime:

Konular: Enerji ve Yakıtlar Nükleer Bilim ve Teknolojisi Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Balcer, A. (2009). The Future of Turkish-Russian Relations: A Strategic Perspective. Turkish Policy Quarterly, 8, 1, 77-87.
  • Bardakçı, M. (2003). Russian Interests in the Caspian Region and Turkey. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 2, 1-28.
  • BBC Türkçe. (2009). “Türkiye ile Rusya Arasında 20 Anlaşma”. (2009, 6 Ağustos). http://www.bbc.com/ turkce/haberler/2009/08/090806_putin_update, Erişim Tarihi: 23.03.2018.
  • BBC Türkçe, (2015). “Rusya, Kırmızı Hattı Askıya Aldı, Ekonomik Yaptırım Açıkladı”. (2015, 26 Kasım). BBC Türkçe. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151126_rusya_yatirimlar_medvedev, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • BBC News. (2015). “Turkey Downing of Russa Jet Stab in The Back-Putin”. (2015, 24 Kasım). http://www. bbc.com/news/world-middle-east-34913173, Erişim Tarihi: 24.03.2018. British Petroleum (BP), (2017). BP Statistical Review of World Energy June, 1-50.
  • Chan, S. (1984). International Relations in Perspective. New York. Macmillan Publishing Company.
  • Demiryol, T. (2016). Enerjide Karşılıklı Bağımlılık ve Uluslararası Çatışma. Çomak, H., Sancaktar, C., Demir, S., (Ed.), Uluslararası Güvenlik – Yeni Politikalar, Stratejiler ve Yaklaşımlar, içinde (s. 227- 247). İstanbul. Beta.
  • Dike, J. C. (2013). Measuring The Security of Energy Export Demand in Opec Economies. Energy Policy, 60, 594-600.
  • Ediger, V. Ş. (2016). Enerji ve Siyaset: Türkiye Rusya Enerji İlişkileri. Panaroma, 20, 40-46.
  • Ediger, V. Ş., Durmaz, D. (2017). Energy in Turkey and Russia’s Roller-Coaster Relationships. Insight Turkey, 19 (1), 135-155.
  • Forbes. (2010). “Russia,Turkey: A Grand Energy Bargain?”. ( 2010, 14 Mayıs). https://www.forbes.com/sites/ energysource/2010/05/14/russia-turkey-a-grand-energy-bargain/#55ee896538da, Erişim Tarihi: 24.03.2017.
  • Gazprom Export. (2018a). Gas Supplies to Europe, http://www.gazpromexport.ru/en/statistics/, Erişim Tarihi: 14.03.2018
  • Gazprom Export. (2018b). Turkey, http://www.gazpromexport.com/en/partners/turkey/, Erişim Tarihi: 22.03.2018.
  • Güney, N.A., Korkmaz, V. (2014). The Energy Interdependence Model Between Russia and Europe: An Evaluation of Expectations for Change. Perceptions, 19, 3, 35-59.
  • Hürriyet. (2016). “Cumhurbaşkanı Erdoğan: FETÖ’nün Türkiye-Rusya İlişkilerine Kastettiği Anlaşılıyor”. (2016, 9 Ağustos). http://www.haberturk.com/haber/haber/1279101-erdogan-putin-gorusmesininardindan- aciklama-yapiliyor, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • International Energy Agency (IEA), (2018). What is Energy Security?, https://www.iea.org/topics/ energysecurity/, Erişim Tarihi: 14.03.2018
  • Kakışım, C. ( 2017). Türkiye’nin Enerji Politikaları Açısından Türk Akımına Yönelik Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 5, 50, 517-527.
  • Karar. (2017). “Akkuyu Nükleer Stratejik’ti Şimdi de Öncelikli”. (2017, 4 Mayıs). http://www.karar. com/ekonomi-haberleri/akkuyu-nukleer-stratejikti-simdi-de-oncelikli-469430#, Erişim Tarihi: 23.03.2018.
  • Keohane, R. O., Nye, J. S., (2011). Power and Interdependence (Fourth Edition). New York. Logman.
  • Koçak, M. (2017). Türkiye-Rusya İlişkileri. Seta Analiz, 201.
  • Mitorova, T. (2014). The Geopolitics of Russian Natural Gas. Rice University’s Baker Institute, Center of Energy Studies, 1-99.
  • NTV. (2016). “Gazprom, Türk Şirketlere İndirimi İptal etti”. (2016,29 Ocak). https://www.ntv.com.tr/ ekonomi/gazprom-turk-sirketlere-indirimi-iptal-etti,QJkT1gLJHEG5iKwTgPshUg, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • NTV. (2018). “Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Açıldı”. (2018, 12 Haziran) https://www.ntv. com.tr/ekonomi/trans-anadolu-dogalgaz-boru-hatti-tanapacildi,oWdT1oKaxEC_ZCsPI_C6Uw, Erişim Tarihi: 21.06.2018.
  • Nye, J. S., Welch, D. A., (2015). Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak. R. Akman. (Çev.). İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Oğan, S. ( 2006). Mavi Akım: Türk-Rus İlişkilerinde Mavi Bağımlılık, Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi, http://www.turksam.org/tr/makale-detay/548-mavi-akim-turk-rus-iliskilerindemavi- bagimlilik, Erişim Tarihi: 14.03.2018.
  • Resmi Gazete. (2010). Milletlerarası Andlaşma. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/10/20101006-6. htm, Erişim Tarihi: 24.03.2017.
  • Reuters. (2015). “Turkey Seeks to Diversify Gas Supplies Amid Disputes with Russia”. (2015, 3 Aralık). https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-turkey-energy-russia/turkey-seeks-to-diversifygas- supplies-amid-dispute-with-russia-idUSKBN0TM1TC20151203, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • Reuters. (2018a). “Erdogan, Putin Mark Start of Work on Turkey’s First Nuclear Power Plant”. (2018, 3 Nisan). https://www.reuters.com/article/us-turkey-russia-nuclearpower/erdogan-putin-markstart- of-work-on-turkeys-first-nuclear-power-plant-idUSKCN1HA2GI, Erişim Tarihi: 05.04.2018.
  • Reuters. (2018b). “ Strikes on Syria Appropriate Respose: Turkish Foreign Ministry Source”. (2018, 14 Nisan). https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey/strikes-on-syria-appropriateresponse- turkish-foreign-ministry-source-idUSKBN1HL0C8, Erişim Tarihi: 16.04.2018.
  • Seenews. (2017). “Gazprom Studies Options to Link Turkish Stream to Austrian Hub via Bulgaria, Serbia”. (2017, 27 Kasım). https://seenews.com/news/gazprom-studies-options-to-link-turkish-stream-toaustrian- hub-via-bulgaria-serbia-report-592504, Erişim Tarihi: 23.03.2018.
  • Simola H., Solanko, L. (2017). Overview of Russia’s Oil and Gas Sector. Bank of Finland Institute Economies in Transition, Policy Brief, 5.
  • Sputnik Türkiye. (2015). “Rusya’nın Türkiye’ye Yaptırımları ve Ekonomik İşbirliği”. (2015, 17 Aralık). https:// sptnkne.ws/eeN5, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • Sputnik News. (2015). “Turkey and Russia Halt Negotiations over Turkish Stream”. (2015, 3 Aralık). https:// sptnkne.ws/hthg, Erişim Tarihi: 24.03.2018.
  • T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB). (2014). 2015-2019 Stratejik Planı. Ankara
  • T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB). (2018). Doğal Gaz Boru Hatları ve Projeleri, http://www. enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Dogal-Gaz-Boru-Hatlari-ve-Projeleri, Erişim Tarihi: 22.03.2018.
  • Türkiye Petrolleri. (2017). 2016 Yılı Ham Petrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu. Ankara.
  • Uçarol, R. (2014). Siyasi Tarih. İstanbul. Der Yayınları.
  • U. S. Energy Information Administration (EIA). (2018a). Russia, https://www.eia.gov/beta/international/ analysis.cfm?iso=RUS, Erişim Tarihi: 14.03.2018.
  • U. S. Energy Information Administration (EIA). (2018b). Turkey, https://www.eia.gov/beta/international/ analysis.cfm?iso=TUR, Erişim Tarihi: 22.03.2018.
  • Winrow, G. (2017). Turkish and Russia: the Importance of Energy Ties. Insight Turkey, 19 (1), 17-31.
  • Varol, T. (2016). Enerji Boru Hatları ve Güvenlik Boyutunda Rusya’nın Doğu Akdeniz Stratejisi. Çomak, H., Sancaktar, C., Demir, S., (Ed.), Uluslararası Güvenlik – Yeni Politikalar, Stratejiler ve Yaklaşımlar, içinde (s. 283-306). İstanbul. Beta.
  • Vatan. (2013). “Samsun-Ceyhan Boru Hattı Askıda”. (2013, 21 Nisan). http://www.gazetevatan.com/samsunceyhan- boru-hatti-askida-532011-ekonomi/, Erişim Tarihi: 23.03.2018.
  • Vermaat, S. (2015). Power in the Global Economy: States versus Firms?. Radboud University.
APA KAKIŞIM C (2019). Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. , 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
Chicago KAKIŞIM CEMAL Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. (2019): 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
MLA KAKIŞIM CEMAL Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. , 2019, ss.67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
AMA KAKIŞIM C Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. . 2019; 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
Vancouver KAKIŞIM C Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. . 2019; 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
IEEE KAKIŞIM C "Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi." , ss.67 - 89, 2019. 10.14782/ipsus.539186
ISNAD KAKIŞIM, CEMAL. "Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi". (2019), 67-89. https://doi.org/10.14782/ipsus.539186
APA KAKIŞIM C (2019). Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. International journal of political science & urban studies (online), 7(1), 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
Chicago KAKIŞIM CEMAL Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. International journal of political science & urban studies (online) 7, no.1 (2019): 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
MLA KAKIŞIM CEMAL Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. International journal of political science & urban studies (online), vol.7, no.1, 2019, ss.67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
AMA KAKIŞIM C Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. International journal of political science & urban studies (online). 2019; 7(1): 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
Vancouver KAKIŞIM C Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi. International journal of political science & urban studies (online). 2019; 7(1): 67 - 89. 10.14782/ipsus.539186
IEEE KAKIŞIM C "Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi." International journal of political science & urban studies (online), 7, ss.67 - 89, 2019. 10.14782/ipsus.539186
ISNAD KAKIŞIM, CEMAL. "Karşılıklı Bağımlılık Kapsamında Türkiye-Rusya Enerji İlişkilerinin Analizi". International journal of political science & urban studies (online) 7/1 (2019), 67-89. https://doi.org/10.14782/ipsus.539186