Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 53 - 58 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719 İndeks Tarihi: 16-04-2020

Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi

Öz:
Amaç: Parkinson hastalığının (PH) tedavisinde kullanılan çift taraflısubtalamik çekirdeğe yönelik derin beyin uyarımının (STN-DBS) sübjektifuyku kalitesinde düzelme ile birlikte uyku etkinliğinde artma ve uykusonrası uyanıklık süresinde azalma ve toplam uyku süresinde artışa yolaçtığı bildirilmiştir. Bu bilgiler ışığında, çalışmamızda, çift taraflı STN-DBSyapılması planlanan idiyopatik PH tanısı olan hastalarda polisomnografi(PSG) tetkiki ile uyku yapısının ve kalitesinin değerlendirilmesiamaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya dahil edilme kriterleri, klinik olarak tanıalmış idiyopatik PH varlığı, hastanın 70 yaş ve altı olması, en az 5 yılhastalık süresi olması ve cerrahi için uygun aday olarak belirlenmesişeklinde belirlenmiştir. Demans veya psikiyatrik bozukluk olması, kalp pilivarlığı ve serebrovasküler hastalık öyküsü durumunda hastalar çalışmadışında bırakılmıştır. Çalışmamız, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa,Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından onaylanmış, hastalardanimzalı onam formu alınmıştır.Bulgular: Çalışmamıza 8 hasta dahil edilmiştir; yaş ortalaması 53,6±4,1olarak hesaplanmıştır. Operasyon öncesi ve sonrası PSG verilerkarşılaştırıldığında, toplam uyku süresinin azaldığı görülmüştür, ancakistatistiksel anlamda değerli bulunmamıştır (p=0,840). Hızlı göz hareketi[rapid eye movement (REM)] uyku latansı operasyon sonrası anlamlıolarak kısalmıştır (p=0,003). Uykunun makro- ve mikro- yapısını ölçendiğer PSG parametrelerinin anlamlı düzeyde değişiklik göstermediğiizlenmiştir (p>0,050).Sonuç: Çoğu çalışmada PSG ile elde edilen parametrelerde iyileşmebildirilirken, sadece bir çalışmada sübjektif uyku kalitesinin artmasına rağmen uykunun normalize olmadığı öne sürülmüştür. Bizimçalışmamızda da, REM uyku evre süresindeki kısalma haricinde, PSGverilerinde anlamlı bir düzelme izlenmemiştir. Çift taraflı STB-DBS’ninuyku üzerindeki etkisi halen tartışılan konulardan biridir ve daha genişserilerde ortaya konulmayı beklemektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler

Evaluation of Pre and Postoperative Polysomnographic Data in Patients with Idiopathic Parkinson’s Disease Undergoing Deep Brain Stimulation Intended Bilateral Subthalamic Nucleus

Öz:
Objective: Deep brain stimulation (DBS) intended to bilateral subthalamic nucleus (STN) used in the Parkinson’s disease (PD) has been reported to lead improved subjective sleep quality, increased sleep efficiency, decreased wakefulness time after sleep, and increased total sleep time. On this basis, we aimed to evaluate the sleep structure and quality by polysomnographic (PSG) investigation parameters in patients diagnosed with idiopathic PD who were planned to undergo bilateral STN-DBS. Materials and Methods: Inclusion criteria were determined as the presence of a clinical diagnosis of idiopathic PD, being 70 years and below, having at least 5 years of disease duration, and being a suitable candidate for STN DBS surgery. Patients were excluded from the study in the presence of dementia or psychiatric disturbances, cardiac pacemaker, and history of cerebrovascular disease. Our study was approved by Local Ethical Committe of Istanbul University-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Faculty of Medicine, and signed consent form was obtained from participants. Results: Eight patients were included in our study; the mean age was calculated as 53.6±4.1 years. When pre- and postoperation PSG parameters were compared, the total sleep time was decreased, however it was not found statistically significant (p=0.840). REM sleep latancy was significantly shortened postoperatively (p=0.003). It was observed that other PSG parameters measuring the macro- and micro-structure of sleep did not change significantly (p>0.050). Conclusion: Many studies have reported substantial improvements in parameters obtained by polysomnography, while only one study has reported that sleep was not normalized although subjective sleep quality was increased. In our study, except for shortening in the REM sleep period, no significant improvement in PSG parameters was observed. The effect of bilateral STB-DBS on sleep is still one of the controversial issues and waits to be demonstrated in the larger series.
Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Shahed J, Jankoviç J. Motor symptoms in Parkinson’s disease. In: Koller WC, Melamed E (eds). Handbook of Clinical Neurology, Parkinson’s disease and related disorders, Elselvier B.V, 2007;83:329-42.
  • 2. Kakkar AK, Dahiya N. Management of Parkinsons disease: Current and future pharmacotherapy. Eur J Pharmacol 2015;750:74-81.
  • 3. Lees AJ, Hardy J, Revesz T. Parkinson’s disease. Lancet 2009;373:2055-66.
  • 4. Benabid AL, Pollak P, Louveau A, Henry S, de Rougement J. Combined (thalamotomy and stimulation) stereotactic surgery of the VIM thalamic nucleus for bilateral Parkinson Disease. Appl Neurophysiol 1987;50:344-6.
  • 5. Gündüz A, Aydın S, Apaydın H, Kızıltan G, Ertan S, Abuzayed B, Oğuz S, Yağcı S. Hareket Bozukluklarında Derin Beyin Uyarımı. Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Dergisi 2011;14:26-41.
  • 6. Özhan MÖ, Süzer MA, Eşkin MB, Çaparlar C, Atik B, Özdener KM, Özışık P, Savaş A. Parkinson hastalığının tedavisi için derin beyin stimülasyonu uygulamasındaki anestezi deneyimlerimiz: retrospektif klinik araştırma. J Anesthesia 2012;20:86-91.
  • 7. Fukaya C, Yamamato T. Deep Brain Stimulation of Parkinson’s Disease. Recent Trends and Future Direction. Neurol Med Chir (Tokyo) 2014;55:422-431.
  • 8. Johnson MD, Miocinovic S, McIntyre CC, Vitek JL. Mechanisms and targets of deep brain stimulation in movement disorders. Neurotherapeutics 2008;5:294-308.
  • 9. Benabid AL, Pollak P, Gross C, Hoffmann D, Benazzouz A, Gao DM, Laurent A, Gentil M, Perret J. Acute and long-term effects of subthalamic nucleus stimulation in Parkinson’s disease. Stereotact Funct Neurosurg 1994;2:76-84.
  • 10. Krack P, Batir A, Van Blercom N, Chabardes S, Fraix V, Ardouin C, Koudsie A, Limousin PD, Benazzouz A, LeBas JF, Benabid AL, Pollak P. Five year follow-up of bilateral stimulation of the subtalamic nucleus in advances Parkinson’s disease. N Engl J Med 2003;349:1925-34.
  • 11. Capecci M, Riccuiti RA, Burini D, Bombace VG, Provinciali L, Iacoangeli M, Scerrati M, Ceravolo MG. Functional improvement after subthalamic stimulation in Parkinson’s disease: a non-equivalent controlled study with 12-24 month follow-up. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005;76:769-74.
  • 12. Munhoz RP, Cerasa A, Okun MS. Surgical treatment of dyskinesia in Parkinson’s disease. Front Neurol 2014;5:65.
  • 13. Limousin P, Krack P, Pollak P, Benazzouz A, Ardouin C, Hoffmann D, Benabid AL. Electrical stimulation of the subthalamic nucleus in advanced Parkinson’s disease. N Engl J Med 1998:339:1105-11.
  • 14. Amara AW, Watts RL, Walker HC. The effects of deep brain stimulation on sleep in Parkinson’s disease. Ther Adv Neurol Disord 2011;4:15-24.
  • 15. Karadeniz D. Parkinsonizm ve Uyku bozuklukları. İçinde: Kaynak H, Ardış S (eds). Uyku Fizyolojisi ve Hastalıkları. İstanbul: Türk Uku Tıbbı Derneği yayını, Güneş Tıp Kitabevi, 2011:395-403.
  • 16. Garcia-Borreguero D, Larrosa O, Bravo M. Parkinson’s Disease and Sleep. Sleep Med Rev 2003;7:115-29.
  • 17. Arnulf I, Bejjani BP, Garma L, Bonnet AM, Houeto JL, Damier P. Derenne JP, Agid Y. Improvement of sleep architecture in PD with subthalamic nucleus stimulation. Neurology 2000;55:1732-4.
  • 18. Chahine LM, Ahmed A, Sun Z. Effects of STN DBS for Parkinson’s disease on restless legs syndrome and other sleep-related measures. Parkinsonism Relat Disord 2011;17:208-11.
  • 19. Cicolin A, Lopiano L, Zibetti M, Torre E, Tavella A, Guastamacchia G, Terreni A, Makrydakis G, Fattori E, Lanotte MM, Bergamasco B, Mutani R. Effects of deep brain stimulation of the subthalamic nucleus on sleep architecture in parkinsonian patients. Sleep Med 2004;5:207-10.
  • 20. Zibetti M, Torre E, Cinquepalmi A, Rosso M, Ducati A, Bergamasco B, Lanotte MM, Lopiano L. Motor and nonmotor symptom follow-up in parkinsonian patients after deep brain stimulation of the subthalamic nucleus. Eur Neurol 2007;58:218-23.
  • 21. Lyons KE, Pahwa R. Effects of bilateral subthalamic nucleus stimulation on sleep, daytime sleepiness, and early morning dystonia in patients with Parkinson disease. J Neurosurg 2006;104:502-5.
  • 22. DBS Fast Track Network of Referring Physicians Florida Surgical Questionnaire for Parkinson Disease (FLASQ-PD)© Okun and Foote 2003. Available from: http://mdc.mbi.ufl.edu/ UniversityofFloridaDBSFastTrackNetwork.pdf
  • 23. Okun MS, Fernandez HH, Pedraza O, Misra M, Lyons KE, Pahwa R, Tarsy D, Scollins L, Corapi K, Friehs GM, Grae J, Romrell J, Foote KD. Development and initial validation of a screening tool for Parkinson disease surgical candidates. Neurology 2004;63:161-3.
  • 24. Langston JW, Widner H, Goetz CG, Brooks D, Fahn S, Freeman T, Watts R. Core assesment program for intracerebral transplantations (CAPIT). Mov Disord 1992;7:2-13.
  • 25. Defer GL, Widner H, Marie RM, Remy P, Levivier M. Core assesment program for surgical interventional therapies in Parkinson’s disease (CAPSIT-PD). Mov Disord 1999;14:572-84.
  • 26. American Academy of Sleep Medicine. International classification of Sleep Disorders, 3nd ed. IL: American Academy of Sleep Medicine, 2014.
  • 27. Kim HJ, Jeon B, Paek SH. Nonmotor Symptoms and Subthalamic Deep Brain Stimulation in Parkinson’s Disease. J Mov Disord 2015;8:83-91.
  • 28. Iranzo A, Valldeoriola F, Santamaria J, Tolosa E, Rumia J. Sleep symptoms and polysomnographic architecture in advanced Parkinson’s disease after chronic bilateral subthalamic stimulation. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2002;72:661-4.
  • 29. Monaca C, Ozsancak C, Jacquesson JM, Poirot I, Blond S, Destee A, Guieu JD, Derambure P. Effects of bilateral subthalamic stimulation on sleep in Parkinson’s disease. J Neurol 2004;251:214-8.
  • 30. Nishida N, Murakami T, Kadoh K, Tohge R, Yamanegi M, Saiki H, Ueda K, Matsumoto S, Ishikawa M, Takahashi JA, Toda H. Subthalamic nucleus deep brain stimulation restores normal rapid eye movement sleep in Parkinson’s disease. Mov Disord 2011;26:2418-22.
  • 31. Dulski J, Shinwelski M, Konkel A, Grabowski K, Libionka W, Waz P, E J S, Slawek J. The impact of subthalamic deep brain stimulation on polysomnographic sleep pattern in patients with Parkinson’s disease - Preliminary report. Neurol Neurochir Pol 2018;52:514-8.
  • 32. Merlino G, Lettieri C, Mondani M, Belgrado E, Devigili G, Mucchiut M, Rinaldo S, Craighero C, D’Auria S, Skrap M, Eleopra R. Microsubthalamotomy improves sleep in patients affected by advanced Parkinson’s disease. Sleep Med 2014;15:637-41.
APA TORUN N, BENBİR ŞENEL G, GÜNDÜZ A, Karadeniz D, KIZILTAN G, ERTAN S, AYDIN S, YAĞCI S, APAYDIN H (2019). Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. , 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
Chicago TORUN Nihan Altan,BENBİR ŞENEL GÜLÇİN,GÜNDÜZ Ayşegül,Karadeniz Derya,KIZILTAN Güneş,ERTAN Sibel,AYDIN Sabri,YAĞCI Selin,APAYDIN HULYA Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. (2019): 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
MLA TORUN Nihan Altan,BENBİR ŞENEL GÜLÇİN,GÜNDÜZ Ayşegül,Karadeniz Derya,KIZILTAN Güneş,ERTAN Sibel,AYDIN Sabri,YAĞCI Selin,APAYDIN HULYA Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. , 2019, ss.53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
AMA TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. . 2019; 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
Vancouver TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. . 2019; 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
IEEE TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H "Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi." , ss.53 - 58, 2019. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
ISNAD TORUN, Nihan Altan vd. "Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi". (2019), 53-58. https://doi.org/10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
APA TORUN N, BENBİR ŞENEL G, GÜNDÜZ A, Karadeniz D, KIZILTAN G, ERTAN S, AYDIN S, YAĞCI S, APAYDIN H (2019). Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi, 6(3), 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
Chicago TORUN Nihan Altan,BENBİR ŞENEL GÜLÇİN,GÜNDÜZ Ayşegül,Karadeniz Derya,KIZILTAN Güneş,ERTAN Sibel,AYDIN Sabri,YAĞCI Selin,APAYDIN HULYA Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi 6, no.3 (2019): 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
MLA TORUN Nihan Altan,BENBİR ŞENEL GÜLÇİN,GÜNDÜZ Ayşegül,Karadeniz Derya,KIZILTAN Güneş,ERTAN Sibel,AYDIN Sabri,YAĞCI Selin,APAYDIN HULYA Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi, vol.6, no.3, 2019, ss.53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
AMA TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi. 2019; 6(3): 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
Vancouver TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi. 2019; 6(3): 53 - 58. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
IEEE TORUN N,BENBİR ŞENEL G,GÜNDÜZ A,Karadeniz D,KIZILTAN G,ERTAN S,AYDIN S,YAĞCI S,APAYDIN H "Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi." Türk Uyku Tıbbı Dergisi, 6, ss.53 - 58, 2019. 10.4274/jtsm.galenos.2019.00719
ISNAD TORUN, Nihan Altan vd. "Çift Taraflı Subtalamik Nükleusa Yönelik Derin Beyin Uyarımı Operasyonu Yapılan İdiyopatik Parkinson Hastalarında Operasyon Öncesi ve Sonrası Polisomnografik Verilerin İncelenmesi". Türk Uyku Tıbbı Dergisi 6/3 (2019), 53-58. https://doi.org/10.4274/jtsm.galenos.2019.00719