Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri
Yıl: 2019 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 9 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33880/ejfm.2019080101 İndeks Tarihi: 21-04-2020
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri
Öz: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre geleneksel ve tamamlayıcı tıp “fiziksel ve ruhsal hastalıklardan korunma,bunlara tanı koyma, iyileştirme veya tedavi etmenin yanında sağlığın iyi sürdürülmesinde de kullanılan, farklıkültürlere özgü teori, inanç ve tecrübelere dayalı -izahı yapılabilen veya yapılamayan- bilgi, beceri ve uygulamalarbütünüdür”. Kullanımı uzun bir geçmişe sahiptir. İnsanların artan yaşam süreleriyle doğru orantılı olarak kronik vemalign hastalıklar da artmaktadır. Sağlık çalışanlarının hastalarına yeterli süreyi ayıramaması, kullanılan ilaçlarınyan etkilerinden kaçınma gibi nedenlerden dolayı; hastaların geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerine olan ilgisiartmıştır. Zamanla bu yöntemlerin kullanımının daha da artacağı öngörülmektedir. İnsanları bu yöntemlerin zararlıetkilerinden korumak ve yetkisiz kullanımların önüne geçmek için Türkiye’de ve dünyada çeşitli düzenlemeleryapılmıştır. Bu amaçla Türkiye’de en son 27 Ekim 2014 tarihli “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp UygulamalarıYönetmeliği” yayınlanmıştır. Bu yönetmelikte 15 yöntem kabul görmüş ve kullanım alanları ifade edilmiştir. Bunlarfitoterapi, mezoterapi, larva uygulaması, proloterapi, kupa uygulaması, müzik terapi, hipnoterapi, homeopati, sülüktedavisi, ozon uygulaması, osteopati, refleksoloji, akupunktur, apiterapi, kayropraktiktir. Genelde hastalar buyöntemleri kullandıklarını hekimlerine söylememektedir. Hastaları bu yöntemleri kullanmaya iten sebep ne olursaolsun, bilinçsiz kullanım sonucunda tanı koymak gecikebilir, yan etkiler ortaya çıkabilir, ya da bu yöntemleriuygulama yetkisi olmayan kişiler tarafından zarara uğratılabilirler. Bu nedenle hekimler hastaların bu tarzeğilimlerinin farkında olmalı ve onları bilinçlendirerek hatalı kullanımdan korumalıdırlar.
Anahtar Kelime: Konular:
Traditional and Complementary Medicine Methods
Öz: World Health Organization describes traditional and complementary medicine as “the sum total of the knowledge, skills and practices based on the theories, beliefs and experiences indigenous to different cultures, whether explicable or not, used in the maintenance of health, as well as in the prevention, diagnosis, improvement or treatment of physical and mental illnesses”. The use of traditional and complementary medicine has a long history. As a result of increasing life expectancy of people, chronic and malignant diseases increases. Because of health care workers can not allocate enough time and the reasons such as avoiding the side effects of drugs, patients have increased interest in traditional and complementary medicine methods. It is predicted that the use of these methods will increase even more over time. To protect people from the harmful effects of these methods and to prevent unauthorized use, a variety of arrangements have been made in Turkey and in the world. For this reason, on October 27, 2014 "Regulations of Traditional and Complementary Medicine Practices" was published. In this regulation, 15 methods are accepted and their usage areas are expressed. These are phytotherapy, mesotherapy, maggot therapy, prolotherapy, cupping therapy, music therapy, hypnotherapy, homeopathy, hirudotherapy, ozone therapy, osteopathy, reflexology, acupuncture, apitherapy and chiropractic. Generally, patients do not tell their physician that they are using one of these methods. No matter what causes people to use these methods, if they use them unconsciously; diagnosis of diseases may be delayed, side effects may occur, or patients may be damaged by persons who are not authorized to perform these methods. For this reason, physicians should be aware of the tendencies of their patients and protect them from misuse by increasing their awareness.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. World Health Organization. General guidelines for methodologies on research and evaluation of traditional medicine. Geneva: World Health Organization, 2000.
- 2. National Center for Complementary and Integrative Health [internet]. Complementary, alternative, or integrative health: what’s in a name? [cited 2019 Feb 27]. Available from: https://nccih.nih.gov/health/in tegrative-health
- 3. European Federation for Complementary and Alternative Medicine [internet]. CAM Definition [cited 2019 Feb 27]. Available from: http://www.efcam.eu/cam/ca m-definition/
- 4. Mollahaliloğlu S, Uğurlu FG, Kalaycı MZ, Öztaş D. The new period in traditional and complementary medicine. Ankara Medical Journal 2015;15(2):102-5.
- 5. Akupunktur Tedavi Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı No:20885 (29.05.1991).
- 6. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı No:29158. (27.10.2014).
- 7. Faydaoğlu E, Sürücüoğlu MS. Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 2011;11(1):52-67.
- 8. TC Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı [internet]. Fitoterapi [cited 2019 Feb 27]. Available from: http://getatportal.saglik.gov.tr /TR,8509/fitoterapi.html
- 9. Uzun MB, Aykaç G, Özçelikay G. Bitkisel ürünlerin yanliş kullanımı ve zararları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2014;4(3):1-5.
- 10. Uğurlu M, Üstü Y, Dağcıoğlu BF. Fitoterapide soğan (bulbus allii cepae) ve sarımsak (bulbus allii sativi) kullanımı. Ankara Med J 2016;16(1):119-22.
- 11. Uçar N, Kuş FS, Fırat T. Diabetik ayak ülserli hastada maggot debridman tedavisine ağrısız yaklaşım: olgu sunumu. International Anatolia Academic Online Journal 2018;4(1):1-7.
- 12. Yağız S, Baltacı Göktaş S. Bası yarasında maggot debridman tedavisi: olgu sunumu. International Anatolian Academic Online Journal Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;3(2):21-9.
- 13. Tanyüksel M, Koru Ö, Araz E, Kılbaş H, Yıldız Ş, Alaca R. Kronik yaraların tedavisinde steril lucilia sericata larva uygulamaları. Gulhane Med J 2014;56(4):218-22.
- 14. Çakmak S. Kas-iskelet sistemi hastalıklarında proloterapi. TOTBİD Dergisi 2017;16:282-6.
- 15. Solmaz İ, Yıldız S, Çifçi ÖT, Öztürk GY. Tarihin tozlu raflarında bekleyen bir tedavi yöntemi: proloterapi. İntegratif Tıp Dergisi 2013;1(2):65-72.
- 16. Sezer BT, Sezer Ö, Toprak D. Müzikoterapi hakkında ne biliyoruz? Konuralp Tıp Dergisi 2015;7(3):167-71.
- 17. Uyar M, Akın Korhan E. Yoğun bakım hastalarında müzik terapinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi. Ağrı 2011;23(4):139-46.
- 18. Akgün BM, Akgün M. Terapötik ortamda gürültü kontrolü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2017;9(4):431- 40.
- 19. Parker J, Heinking KP, Kappler RE. Efficacy of osteopathic manipulative treatment for low back pain in euhydrated and hypohydrated conditions: a randomized crossover trial. The Journal of the American Osteopathic Association 2012;112(5):276- 84.
- 20. Aydın T. Sporcularda osteopatik tıp uygulamaları. Spor Hekimliği Dergisi 2015;50(3):91-100. 21. Gökdemir G. Saç dökülme tedavisinde mezoterapi ve trombositten zengin plazma. Türkderm 2014;48(özel sayı 1):74-9.
- 22. World Health Organization. WHO guidelines on basic training and safety in chiropractic. Geneva: World Health Organization, 2005.
- 23. Yıldız S, Ağaoğlu MH. Kayropraktik uygulama endikasyonları. İntegratif Tıp Dergisi 2013;1(6):73-6.
- 24. İlhan F. Homeopatiyle sağlıklı kalmak. Journal of Traditional Medical Complementary Therapies 2018;1(1):29-34.
- 25. Pekmezci D, Gültiken N. Homeopatinin prensipleri ve veteriner hekimlikte kullanımı. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2015;12(1):49-56.
- 26. Unlu A, Kirca O, Ozdogan M. Homeopathy and cancer. Journal of Oncological Sciences 2017;3(2):77-80.
- 27. Dıraçoğlu D. Kas iskelet hastalıklarında ozon-oksijen tedavileri. Turk J Phys Med Rehab 2016;62(2):183-91.
- 28. Uysal B, Seven MM, Memiş A, Yıldız Y. Ozon tedavisinin spor hekimliğindeki potansiyel endikasyonları. Spor Hekimliği Dergisi 2015;50(2):77-88.
- 29. Remondino M, Valdenassi L, Franzini M. Pharmacoeconomic analysis of ozone therapy supported by agent based process simulation and data mining. Ozone Therapy 2018;3(1):4- 8. doi: 10.4081/ozone.2018.7518
- 30. Bozbas GT, Kilimci FS, Yilmaz M, Gürer G, Demirci B. The effect of ozone on bone strength in animal model of rheumatoid arthritis. Turk Osteoporoz Dergisi 2016;22(2):74-9.
- 31. Doğru BV, Yıldırım Y, Aykar FŞ. Kardiyovasküler hastalıklar ve refleksoloji. Journal of Cardiovascular Nursing 2017;8(17):77-85.
- 32. Akın Korkan E, Uyar M. Ağrı kontrolünde kanıt temelli yaklaşım: refleksoloji. 2014;5(1):9-14.
- 33. Okumuş M. Kupa tedavisi ve hacamat. Ankara Medical Journal 2016;16(4):370-82.
- 34. Kılınç SM. Cumhuriyet Dönemi Kaynaklarına Göre Kupa, Hacamat Ve Sülükle Tedavi (tez). İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2018.
- 35. Sert E, Arar Sakarya A, Yüksel ŞB, Sert A, Kalaycı MZ. Kupa uygulaması ve kupa uygulamasının klinik araştırmaları. İntegratif Tıp Dergisi 2015;3(2):19-25.
- 36. Yıldız S, Eriş S, Polat NY, Ürper S, Kurt Y, Kurt BB, et al. Sülük tedavisi. İntegratif Tıp Dergisi 2014;2(1):21-5.
- 37. Bennett Marsden M, Ng A. Hirudotherapy: a guide to using leeches to drain blood from tissue. Clinical Pharmacist 2014;6(3):69-70.
- 38. Ayhan H, Mollahaliloğlu S. Tıbbi sülük tedavisi: hirudoterapi. Ankara Medical Journal 2018;18(1):141-8.
- 39. Trumbeckaite S, Dauksiene J, Bernatoniene J, Janulis V. Knowledge, attitudes, and usage of apitherapy for disease prevention and treatment among undergraduate pharmacy students in Lithuania. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2015;2015:1-9. doi: 10.1155/2015/172502
- 40. Tekeoğlu İ, Kaleli S, Akdoğan M. Apiterapi ve arı zehiri akupunktur. Ankara Akupunktur 2016;4(2):30-6.
- 41. Özgök A. Hipnoz ve anestezi. Anestezi Dergisi 2013;21(1):11-6.
- 42. Taştan K, Çayır Y, Makas YN, Set T, Hülakü A, Tekşan T. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan doktorların hipnoterapi ile ilgili görüşleri, eğitim durumları ve bilgi edinme kaynakları. Smyrna Tıp Dergisi 2015;(2):1-6.
- 43. Karasimav Ö, Yıldız Y. Spor hekimliğinde akupunktur uygulamaları. Spor Hekimliği Dergisi 2015;50(2):49-56.
- 44. Da Silva AN. Acupuncture for migraine prevention. Headache: The Journal of Head and Face Pain 2015;55(3):470-3.
- 45. Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile sağlığı merkezine başvuranların geleneksel/alternatif tıpla ilgili görüşleri ve kullanım durumu. TAF Prev Med Bull 2016;15(2):75.
- 46. Altın A, Avcı İA. Evde Alzheimer hastasına bakım verenlerin hasta bakımına yönelik kullandıkları tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016;15(6):525-31.
- 47. Sağkal T, Demiral S, Odabaş H, Altunok E. Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2013;27(1):19-26.
- 48. Dedeli Ö, Karadakovan A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD 2011;1(1):23-32.
- 49. Kav S, Hanoğlu Z, Algier L. Türkiye’de kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı: literatür taraması. Uluslararasi Hematoloji Onkoloji Dergisi. 2008;18(1):32-8.
- 50. Akçay D, Yıldırımlar A. Çocuklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı ve ebeveyn bilgilerinin değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi 2017;17(4):174-81.
- 51. Ozer O, Santaş F, Yıldırım HH. An evaluation on levels of knowledge, attitude and behavior of people at 65 years and above about alternative medicine living in Ankara. Afr J Tradit Complement Altern Med 2013;10(1):134- 41.
- 52. Kılıç MA. Birinci Basamağa Başvuran Hastalarda Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi (Tat) Kullanımı Ve Nedenleri (tez): Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2013.
- 53. Düzen KÖ, Korkmaz M. Kanser hastalarında, semptom kontrolü ve tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015;8(2):67-76.
- 54. Gücük İpek E, Güray Y, Demirkan B, Güray Ü, Kafes H, Başyiğit F. Kardiyoloji polikliniğine başvuran hastalarda bitkisel kökenli alternatif tedavilerin ve tamamlayıcı besin ürünlerinin tüketim prevalansı. Arch Turk Soc Cardiol 2013;41(3):218-24.
- 55. Erdoğan Z, Oğuz S, Erol E. Kalp hastalarının tamamlayıcı tedavileri kullanma durumu. Spatula DD 2012;2(3):135-9.
- 56. Weizman AV, Ahn E, Thanabalan R, Leung W, Croitoru K, Silverberg MS, et al. Characterization of complementary and alternative medicine use and its impact on medication adherence in inflammatory bowel disease. Alimentary Pharmacology & Therapeutics 2012;35(3):342- 9.
- 57. Naja F, Alameddine M, Itani L, Shoaib H, Hariri D, Talhouk S. The use of complementary and alternative medicine among lebanese adults: results from a national survey. Evidence- Based Complementary and Alternative Medicine 2015;2015:1-10.
- 58. Dişsiz G, Yilmaz M. Complementary and alternative therapies and health literacy in cancer patients. Complementary Therapies in Clinical Practice 2016;23:34-9. doi: 10.1016/j.ctcp.2016.02.004.
APA | ÜNAL M, Dagdeviren H (2019). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. , 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
Chicago | ÜNAL Merve,Dagdeviren Hamdi Nezih Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. (2019): 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
MLA | ÜNAL Merve,Dagdeviren Hamdi Nezih Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. , 2019, ss.1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
AMA | ÜNAL M,Dagdeviren H Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. . 2019; 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
Vancouver | ÜNAL M,Dagdeviren H Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. . 2019; 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
IEEE | ÜNAL M,Dagdeviren H "Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri." , ss.1 - 9, 2019. 10.33880/ejfm.2019080101 |
ISNAD | ÜNAL, Merve - Dagdeviren, Hamdi Nezih. "Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri". (2019), 1-9. https://doi.org/10.33880/ejfm.2019080101 |
APA | ÜNAL M, Dagdeviren H (2019). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(1), 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
Chicago | ÜNAL Merve,Dagdeviren Hamdi Nezih Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine 8, no.1 (2019): 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
MLA | ÜNAL Merve,Dagdeviren Hamdi Nezih Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine, vol.8, no.1, 2019, ss.1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
AMA | ÜNAL M,Dagdeviren H Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine. 2019; 8(1): 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
Vancouver | ÜNAL M,Dagdeviren H Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri. Eurasian Journal of Family Medicine. 2019; 8(1): 1 - 9. 10.33880/ejfm.2019080101 |
IEEE | ÜNAL M,Dagdeviren H "Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri." Eurasian Journal of Family Medicine, 8, ss.1 - 9, 2019. 10.33880/ejfm.2019080101 |
ISNAD | ÜNAL, Merve - Dagdeviren, Hamdi Nezih. "Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri". Eurasian Journal of Family Medicine 8/1 (2019), 1-9. https://doi.org/10.33880/ejfm.2019080101 |