Yıl: 2019 Cilt: 2 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 329 - 346 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-04-2020

ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê

Öz:
Felsefenin içinde özerk bir alan olarak estetiğin ortaya çıkışı onsekizinci yüzyıla tekabül etmektedir. Bu özerklik için kaynak aradığımızda ise Alexander Gottlieb Baumgarten’ın Aesthetica adlı eseri genel bir kabul ile gösterilir. Baumgarten, bu eserde duyusal bilgiyi bilim olarak kurma ve güzel sanatları kavramsal olarak sistematize etme çabasını ele alır. Baumgarten’dan sonra Kant, Yargı Gücünün Eleştirisi’nde epistemolojik temelli estetik anlayışını titizlikle inşâ eder. Dikkatlerden kaçan nokta şudur: estetik özerklik kazanmadan önceki dönemlerde, özellikle felsefenin ortaya çıktığı ilk dönemlerden beri konu edinilmiştir. Tarihsel bir bakış açısıyla sistematik olarak güzel, sanat ya da sanatçı kavramları genellikle Aristoteles ve Platon’a kadar geri götürülür. Bu çalışmada ele alınmak istenen husus ise PreSokratik dönem filozoflarından birisi olan Demokritos’un felsefesinde de tıpkı Baumgarten ve Kant’ın estetiğe yaklaşımları gibi izlerin bulunduğunu göstermektir. Bu türden bir amaç için öncelikle Demokritos’un atomcu felsefesinin epistemolojik belirlemeleri ile aísthêsis bağlantısı serimlenecek; daha sonra onun mousikê adını verdiği müzik ve şiir temelli sanat anlayışının detayları açık kılınacaktır. Bu bağlamda, Platon ve Aristoteles’in estetiği ve Demokritos’un estetik kavrayışındaki benzerlikler tékhnê ve mímêsis terimleri üzerinden gösterilecektir. Aynı zamanda da Baumgarten ve Kant’ın estetik konusunda durduğu pozisyonun Demokritos felsefesindeki izleri açıklanacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Felsefe Sanat

SEARCHING AESTHETICS IN AEGEAN: DEMOCRITUS AND MOUSİKÊ

Öz:
The emergence of aesthetics as an autonomous field within philosophy corresponds to the eighteenth century. When we look for the resources of this autonomy, Alexander Gottlieb Baumgarten’s Aesthetica is shown with general acceptance. In this work, Baumgarten addresses the attempt to establish sensible knowledge as science and to systematize fine arts conceptually. After Baumgarten, Kant meticulously built his aesthetics that is founded epistemologically in Critique of the Power of Judgment. The point which escapes from attention is that aesthetics have been the subject of the period before autonomy, especially since the first periods when philosophy has emerged. From a historical point of view, beautiful, art and artist concepts are often dated back to Aristotle and Plato systematically. The aim of this study is to show that in philosophy of Democritus, who is one of the Pre-Socratic period philosophers, there are traces just like Baumgarten and Kant’s approach to aesthetics. For such a purpose, firstly the epistemological determinations of the atomic philosophy of Democritus and the aísthêsis connection will be presented; then, the details of this music and poetry-based art approach, which he named mousikê, will be clarified. In this context, the analogies between the aesthetic comprehension of Democritus and aesthetics of Plato and Aristotle will be shown through the terms of tékhnê and mímêsis. At the same time, the traces of Baumgarten and Kant’s position in aesthetics will be demonstared in philosophy of Democritus.
Anahtar Kelime:

Konular: Felsefe Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aristoteles. Poetika. Çeviren İsmail Tunalı. İstanbul: Yükselen Matbaası, 1960.
  • Aristoteles. Metafizik. Çeviren Ahmet Arslan. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1996.
  • Aristoteles. Ruh Üzerine. Çeviren Gurur Sev. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2018.
  • Baumgarten, Alexander Gottlieb. Reflections on Poetry. Çevirenler Karl Archenbrenner & William B. Holther. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1954.
  • Baumgarten, Alexander Gottlieb. Ästhetic Band. Çeviren Dagmar Mirbach. Hamburg: Felix Meiner Verlag, 2007.
  • Baumgarten, Alexander Gottlieb. Metaphysics. Çevirenler Courtney D. Fugate & John Hymers. London: Bloomsbury Publishing, 2014.
  • Beiser, Friedrich. Diotima’s Children. Oxford: Oxford University Press, 2009.
  • Brancacci, Aldo. “Democritus’ Mousika”. Democritus: Science, The Arts and the Care of the Soul içinde, 181-206. Hazırlayan Aldo Brancacci ve Pierre-Marie Morel. Lieden, Boston: Brill, 2007.
  • Denkel, Arda. İlkçağ’da Doğa Felsefeleri. İstanbul, Doruk Yayımcılık, 2003.
  • Dürüşken, Çiğdem. Antikçağ Felsefesi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2014.
  • Erkızan, H.Nur & Çüçen, A. Kadir. Antik Çağ ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi. Ankara, Sentez Yayıncılık, 2013).
  • Graham, Daniel W. The Texts of Early Greek Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
  • Haşlakoğlu, Oğuz. Platon Düşüncesinde Tékhnê – Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni Üzerine Bir İnceleme. Bursa: Sentez Yayıncılık, 2016.
  • Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. Çevirenler Paul Guyer & Allen Wood. Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
  • Kant, Immanuel. Critique of the Power of Judgment. Çevirenler Paul Guyer & Eric Matthews. Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
  • Laertios, Diogenes. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. Çeviren Candan Şentuna. İstanbul: YKY, 2007.
  • Nietzsche, Friedrich. Platon Öncesi Filozoflar. Çeviren Nur Nirven. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2018.
  • Peponi, Anastasia Erasmia. Frontiers of Pleasure: Models of Aesthetic Response in Archaic and Classical Greek Thought. Oxford: Oxford University Press, 2012.
  • Peters, Francis, E. Antik Yunan Felsefe Terimleri Sözlüğü. Çeviren Hakkı Hünler. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
  • Platon. Devlet. Çeviren Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
  • Porter, James. Nietzsche and the Philology of the Future. California: Stanford University Press, 2000.
  • Tatarkiewicz, Wladyslaw. History of Aesthetics - Vol I Ancient Aesthetics. Çevirenler Adam & Ann Cherniawski. Mouton ve Warsaw: PWN-Polish Scientific Publishers, 1970.
  • Taylor, C.C.W. The Atomists: Leukippus and Democritus. Toronto: University of Toronto Publishing, 1999.
  • Tunalı, İsmail. Grek Estetik’i. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2004.
APA KESKİN YURDAKURBAN G (2019). ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. , 329 - 346.
Chicago KESKİN YURDAKURBAN GAMZE ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. (2019): 329 - 346.
MLA KESKİN YURDAKURBAN GAMZE ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. , 2019, ss.329 - 346.
AMA KESKİN YURDAKURBAN G ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. . 2019; 329 - 346.
Vancouver KESKİN YURDAKURBAN G ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. . 2019; 329 - 346.
IEEE KESKİN YURDAKURBAN G "ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê." , ss.329 - 346, 2019.
ISNAD KESKİN YURDAKURBAN, GAMZE. "ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê". (2019), 329-346.
APA KESKİN YURDAKURBAN G (2019). ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 2(13), 329 - 346.
Chicago KESKİN YURDAKURBAN GAMZE ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 2, no.13 (2019): 329 - 346.
MLA KESKİN YURDAKURBAN GAMZE ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, vol.2, no.13, 2019, ss.329 - 346.
AMA KESKİN YURDAKURBAN G ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2019; 2(13): 329 - 346.
Vancouver KESKİN YURDAKURBAN G ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2019; 2(13): 329 - 346.
IEEE KESKİN YURDAKURBAN G "ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê." Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 2, ss.329 - 346, 2019.
ISNAD KESKİN YURDAKURBAN, GAMZE. "ESTETİĞİ EGE’DE ARAMAK: DEMOKRİTOS VE MOUSİK Ê". Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 2/13 (2019), 329-346.