Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi
Yıl: 2019 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 42 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-04-2020
Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi
Öz: Ebû Bekir er-Râzî, İslâm felsefe geleneğindeki en özgün filozoflardan biri olarak kabul edilir.Râzî, tabiatçı bir filozof olarak nitelenir. Yaklaşımları, birbirinden farklı değerlendirmelere konuolmuştur. Çalışmamızda filozofun düşünce dünyasının ana konularını müzakere edeceğiz. Filozofça Yaşam, Peygamberlik Tasavvuru, Yaradılış Teorisi ve Ruhânî Tıp kavramı bu anlamda tartışacağımız ana hususlardır. İnsan varlığını ruh ve bedenden müteşekkil bir bütün olarak değerlendiren filozofun, Tanrı-evren-insan ilişkisini nasıl kurguladığını bu anlamda inceleyeceğiz. EbûBekir er-Râzî’nin ortaya koyduğu bakış açısının düşünce tarihimizdeki konumu incelenerek, bugün bizim yeni bir felsefe kurgusu yapmamızda sağlayacağı katkı da analiz edilecektir. Özelliklehekimlik ve hâkimlik ahlakını birleştiren bir düşünürün hayata dair bütüncül bir şekilde ortayakoyduğu bakış açısı çeşitli yönleriyle incelenecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
Abu Bakr al-Razi and His Philosophical Thought System
Öz: Abu Bakr al-Razi is regarded as one of the most original philosophers in the Islamic philosophy tradition. Razi is described as a naturalist philosopher. His approaches are mentioned in various different evaluations. In our work we will discuss the main issues of philosophical thought. Philosophical Life, Prophetic Thought, Theory of Creation and Spiritual Medicine are the main issues that we will focus on this respect. In this context, we will examine how the philosopher, who considers human beings as a whole composed of soul and body, constructs Goduniverse-human relation. The viewpoint of Ebu Bekir Er-Razi in our intellectual history will be analyzed and the contribution of him to the process of creating a new philosophy will be analyzed. In particular, the view that incorporates the ethics of medicine and law, presented holistically by the thinker will be examined from various dimensions.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyol, Aygün, "İslam Ahlak Felsefesinde Değerler Eğitimi -İbn Miskeveyh Merkezli Bir Okuma", Muhafazakâr Düşünce Dergisi (Değerler Özel Sayısı), 2013, sayı: 36, ss. 41-66.
- Akyol, Aygün, “Kitlelerin Tahakkümüne Karşı Bireysel Yönetim”, Tedbiru’l-Mütevahhid, Elis Yay., Ankara 2017.
- Akyol, Aygün, “Farabi ve İbn Sina’ya göre Mead Meselesi”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010/2, c. 9, sayı: 18, ss. 125-141.
- Akyol, Aygün, “Ebu Bekir Râzî ve Üç Temel Erdem -Değer Eğitimi Açısından Bir Okuma”, Adam Akademi Dergisi, 2015, c. 5, sayı: 2, ss. 61-83.
- Akyol, Aygün, “Şehrezuri ve Adalet Anlayışı”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2008/1, c. 7, sayı: 13, ss. 97-111.
- Akyol, Aygün, Kutadgu Bilig’de Ahlak ve Siyaset, Araştırma Yay., 2. Baskı, Ankara 2015.
- Akyol, Aygün, Şehrezûrî Metafiziği, Araştırma Yay., 2. Baskı, Ankara 2017.
- Akyol, Aygün, “İbn Sina Metafiziğinde Tanrı ve Alem”, İslam Felsefesi Teşekkül Dönemi içinde (Mevlüt Uyanık ile birlikte), Elis Yay., Ankara 2017.
- Akyol, Aygün, Şehristânî’nin Filozoflarla Mücadelesi, Araştırma Yay., Ankara 2011.
- Akyol, Aygün - Uyanık, Mevlüt - Arslan, İclal, İslam Felsefesi Tanımlar Sözlüğü, Elis Yay., Ankara 2016.
- Akyüz, Turgut, Ebûbekir Zekeriyyâ er-Râzî’nin Felsefi Görüşleri, Ravza Yay., İstanbul 2017.
- Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Bilgesu Yay., Ankara 2007.
- Arslan, İclal, “Tedbîru’l-Mütevahhid’in Dil Yapısına Dair Birkaç Söz”, Tedbiru’lMütevahhid, Elis Yay., Ankara 2017.
- Atay, Hüseyin, “Nefis”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1997, c. 37, sayı: 1, ss.1-58.
- Bayraktar, Mehmet, İslam’da Evrimci Yaratılış Teorisi, Kitabiyat Yay., Ankara 2001.
- Bedevi, Abdurrahman, “Muhammed İbn Zekeriya el-Râzî”, Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, çev. Osman Bilen, ed. M. Muhammed Şerif, İnsan Yay., İstanbul 1997.
- Bekiryazıcı, Eyüp, “Bazı İslam Filozoflarının Tehasüh Nazariyesine Yaklaşımları”, Marife Dergisi, 2008, c. 8, sayı: 1, ss. 203- 219.
- el-Biruni, Ebu Reyhan Muhammed b. Ahmed, “Risale li’l-Biruni fi Fihrist Kutub Muhammed b. Zekeriya er-Râzî”, Islamic Medicine, ed. Paul Kraus, Institute of the History of Arabic Islamic Science, volume: 25, Frankfurt 1996, pp. 266-320.
- Bolat, Sema, İslam Felsefesinin Teşekkül Dönemi Tanrı Tasavvuru, Araştırma Yay., Ankara 2016.
- Cürcani, Kitâbu’t-Ta’rifât, thk. Abdu’l-Münim Hafna, Daru’r-Reşad Yay., Kahire ts.
- Çağrıcı, Mustafa, İslam Düşüncesinde Ahlak, İFAV. Yay., İstanbul 1989.
- Fahri, Macit, İslam Felsefesi Tarihi, çev. Kasım Turhan, Ayışığı Kitapları, İstanbul 1998.
- Hunke, Sigrid, Avrupa’nın Üzerine Doğan İslam Güneşi, çev. Servet Sezgin, Bedir Yay., İstanbul 1997.
- İbn Bâcce, Tedbiru’l-Mütevahhid, met. ve çev. Mevlüt Uyanık, Aygün Akyol, ed. İclal Arslan, Elis Yay., Ankara 2017.
- İbn Hazm, Filozof Kindî’ye Reddiye, met. ve çev. Mevlüt Uyanık, Aygün Akyol, Sema Bolat, ed. İclal Arslan, Elis Yay., Ankara 2015.
- İbn Hazm, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâ ve’n-Nihâl, met. ve çev. Halil İbrahim Bulut, TYEKB. Yay., İstanbul 2017.
- İbn Manzur, Lisânu’l-Arab, Dâru’s-Sadr, c. 6, Beyrut 1990.
- İbn Rüşd, Faslü’l-Makâl, met. ve çev. Bekir Karlığa, İşaret Yay., İstanbul 1992.
- İbn Sina, Tanımlar Kitabı, met. ve çev. Aygün Akyol, İclal Arslan, ed. Mevlüt Uyanık, Elis Yay., Ankara 2013.
- Karaman, Hüseyin, Ebû Bekir Râzî’nin Ahlak Felsefesi, İz Yay., İstanbul 2004.
- Karaman, Hüseyin, “Giriş”, et-Tıbbu’rRuhani/Ruh Sağlığı, çev.Hüseyin Karaman, İz Yay., İstanbul 2004.
- Karaman, Hüseyin, “Müellif Hakkında”, Ruh Sağlığı/Tıbbur’r-Ruhani, İz Yay., İstanbul 2004.
- Karaman, Hüseyin, “Tabip-Filozof Ebu Bekir erRâzî’nin Felsefesinin Kaynakları”, EKEV Akademi Dergisi, 2003, c. 7, sayı: 15, ss. 143-158.
- Karaman, Hüseyin, “Dehriyyûn ve Tâbiiyyûn Ekolleri”, İslam Felsefesi Tarihi I, ed. Bayram Ali Çetinkaya, Grafiker Yay., Ankara 2012.
- Karaman, Hüseyin, “Ebû Bekir er-Râzî’nin Mülhidliği Bir Gerçeklik mi, Yoksa Tarihsel Bir Yanılgı mı?”, Ekev Akademi Dergisi, 2002, c. 6, sayı: 11, ss. 107-123.
- Kaya, Mahmut, “Ebû Bekir er-Râzî’nin Hayatı, Eserleri ve Felsefesi”, Felsefi Risaleler, TYEKB. Yay., İstanbul 2016.
- Kenan, Seyfi, “Hekim Filozof Ebu Bekr er-Râzî Bir Mülhid miydi?”, Divân: İlmî Araştırmalar Dergisi, 2001, c. 6, sayı: 10, ss. 187- 197.
- Kurt, Hasan, “Semantik Açıdan Dehrî Kavramı ve Kelamcıların Dehrilere Bakışı”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2006, sayı: 14, ss. 111- 139.
- er-Râzî, Ebû Bekir, Felsefi Risaleler, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016.
- er-Râzî, Ebû Bekir, “Tıbbu’r-Ruhânî”, Felsefe Risaleleri, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016
- er-Râzî, Ebû Bekir, “Filozofça Yaşama”, Felsefe Risaleleri, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016.
- er-Râzî, Ebû Bekir, “Hekimlik Ahlakı”, Felsefe Risaleleri, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016, s. 212; 324;
- er-Râzî, Ebû Bekir, “Kitabu’l-İlmi’l-İlâhi’den Alıntılar”, Felsefi Risaleler, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016, s. 269.
- er-Râzî, Ebû Bekir, et-Tıbbu’r-Ruhani/Ruh Sağlığı, çev.H. Karaman, İz Yay., İstanbul 2004.
- er-Râzî, Ebû Hatim, “Ebû Bekir, Ebû Bekir erRâzî ile Tartışma”, Felsefi Risaleler, met. ve çev. Mahmut Kaya, TYEKB. Yay., İstanbul 2016, s. 296.
- Platon, Sokrates’in Savunması, çev. Furkan Akderin, Say Yay., İstanbul 2011.
- Platon, Devlet, çev. Sabahattin Eyüboğlu, Mehmet Ali Cimcoz, İş Bankası Yay., İstanbul 2012.
- Platon, Kratylos, çev. Suat Yakup Baydur, MEB. Yay., İstanbul 1997.
- Platon, Lakhes, çev. Nurettin Şazi Kösemihal, MEB. Yay., Ankara 1997.
- Saruhan, Müfit Selim, İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı, Âlem ve İnsan, Avrasya Yay., Ankara 2005.
- Saruhan, Müfit Selim, İslam Ahlâk Felsefesinde Bilgi ve Hürriyet, Bizim Büro Yay., Ankara 2005.
- Sünter, Emel, “Ebû Bekir Râzî ve Felsefi Görüşleri”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi SBE., Konya 2004.
- eş-Şehrezûrî, Şemsüddîn, Nüzhetü’l-Ervâh, met. ve çev. Eşref Altaş, TYEKB. Yay., İstanbul 2015.
- eş-Şehristânî, Milel ve Nihal, çev. Mustafa Öz, Litera Yay., İstanbul 2008.
- Şeref, Abdurrahman, Ahlak İlmi, Günümüz Türkçesine Aktaranlar: Mevlüt Uyanık, Aygün Akyol, Elis Yay., Ankara 2012.
- Türker, Ömer, “Nefis (İslam Düşüncesi)”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2006, c. 32, ss. 529-531.
- Uludağ, Süleyman, “Nefis”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2006, c. 32, ss. 526-529.
- Uyanık, Mevlüt, “İslam Felsefesinde Bireysel Yönetim ve Bireysel Ahlak Tasavvuru”, Tedbiru’l-Mütevahhid, Elis Yay., Ankara 2017.
- Uyanık, Mevlüt - Akyol, Aygün, İslam Ahlak Felsefesi, Elis Yay., Ankara 2013.
- Uyanık Mevlüt - Akyol, Aygün, "Meşşâî Felsefe Eleştirisi: İmam Gazali Örneği", İslam Felsefesi, Lisans Yay., İstanbul 2017.
- Yalçın, Sünter, Emel, “Bir Türk Filozofu Ebû Bekir Râzî ve Felsefi Görüşleri”, Türkİslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 2006, sayı: 2, ss. 203-225.
- Yıldırım, Ömer Ali, “İslam Düşüncesindeki Yoktan Yaratma ve Kıdem Tartışmaları: Kelâmcılar ve İbn Sîna Merkezli Bir İnceleme”, Kelam Araştırmaları Dergisi, 2012, c. 10, sayı: 2, ss. 251-274.
| APA | Akyol A (2019). Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. , 42 - 57. |
| Chicago | Akyol Aygün Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. (2019): 42 - 57. |
| MLA | Akyol Aygün Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. , 2019, ss.42 - 57. |
| AMA | Akyol A Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. . 2019; 42 - 57. |
| Vancouver | Akyol A Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. . 2019; 42 - 57. |
| IEEE | Akyol A "Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi." , ss.42 - 57, 2019. |
| ISNAD | Akyol, Aygün. "Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi". (2019), 42-57. |
| APA | Akyol A (2019). Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. İslami Araştırmalar, 30(1), 42 - 57. |
| Chicago | Akyol Aygün Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. İslami Araştırmalar 30, no.1 (2019): 42 - 57. |
| MLA | Akyol Aygün Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. İslami Araştırmalar, vol.30, no.1, 2019, ss.42 - 57. |
| AMA | Akyol A Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. İslami Araştırmalar. 2019; 30(1): 42 - 57. |
| Vancouver | Akyol A Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi. İslami Araştırmalar. 2019; 30(1): 42 - 57. |
| IEEE | Akyol A "Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi." İslami Araştırmalar, 30, ss.42 - 57, 2019. |
| ISNAD | Akyol, Aygün. "Ebû Bekir Râzî ve Felsefî Düşünce Sistemi". İslami Araştırmalar 30/1 (2019), 42-57. |
