Yıl: 2019 Cilt: 28 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 210 - 215 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-06-2020

Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık

Öz:
Cinsellik biyolojik, psikolojik, kişiler arası vedavranışsal boyutları olan çok boyutlu karmaşık birkavramdır. Ülkemizde oldukça yaygın görülenjinekolojik kanserlerin kadın sağlığı üzerindekiolumsuz etkileri çok boyutludur. Jinekolojik kansersemptomları ve tedavisinin kadın cinsel sağlığıüzerine olumsuz etkileri kadının yaşam kalitesini deetkilemektedir. Jinekolojik kanserler arasında sıkgörülen servikal kanser tedavisinde kullanılanbrakiterapi vaginal stenoz, disparoni, cinsel istekteazalma ve orgazm güçlüğü gibi sorunlara nedenolmaktadır. Brakiterapi tedavisi gören hastalar cinselsorunlarıyla ilgili genellikle etkin danışmanlıkalamazlar. Bu konu sağlık profesyonellerinin ihmalettiği bir konudur ve brakiterapi sonrası kadınlarcinsel işlev bozuklukları ile baş etmeyi kendi kendineöğrenmek zorunda kalır. Bu zorlu süreçtehemşirelere, kadınların cinsel yaşamlarınıdeğerlendirmede, özellikle cinsel danışmanlık verehberlikte, modellerin kullanımı önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

Evaluation of Sexual Functions of Women with Gynecological Cancer After Brachytherapy and Sexual Counselling

Öz:
Sexuality is a complex concept involving biological, psychological, interpersonal and behavioural aspects. The negative effects of gynecologic cancers, which are quite common in our country, on women's health are multi-dimensional. The negative impacts of gynecologic cancer symptoms and treatment on the woman's sexual health also affect the quality of her life. Brachytherapy, used in the treatment of cervical cancer, which is most common of gynecologic cancers, causes problems such as vaginal stenosis, dyspareunia, reduced sexual desire and difficulty in achieving orgasm. The patients, who undergo brachytherapy usually cannot get effective counselling on their sexual problems. This is an issue, which is neglected by health professionals and women are obliged to learn to cope with sexual dysfunction after brachytherapy by themselves. In this challenging period, nurses should use the models in assessing the women's sexual lives, especially in sexual counselling and guidance.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Taylor TF. The origins of human sexual culture. Journal of Psychology ve Human Sexuality 2007;18 (2):69 -105.
  • 2. Bozdemir N ve Özcan S. Cinselliğe ve cinsel sağlığa genel bakış. Turkish Journal of Family Medicine And Primary Care 2011; 5(4):37-46.
  • 3. Karakoyunlu FB ve Öncel S. Cinsel fonksiyon bozukluklarında kadına ait hemşirelik bakım süreci örneği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(3):82-92.
  • 4. Vaz AF, Pinto-neto AM, Conde DM, Paiva LC, Morais SS, Pedro AO, ve ark. Quality of life and menopausal and sexual symptoms in gynecologic cancer survivors: a cohort study. The Journal of The North American Menopause Society 2011; 18(6):662-9.
  • 5. Serçekuş P ve Türkcü SG. Jinekolojik kanserli hastalarda cinsellik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015; 8(1):36-8.
  • 6. Akkuzu G ve Ayhan A. Sexual functions of Turkish women with gynecologic cancer during the chemotherapy process. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2013; 14(6):3561-4.
  • 7. Gilbert E, Ussher JM ve Perz J. Sexuality after gynecologic cancer: a review of material, intrapsychic, and discursive aspects of treatment on women’s sexual-wellbeing. Maturitas 2011; 70(1):42-57.
  • 8. Hallaç S ve Öz F. Genital kanser tanı sürecinde varoluşsal kaygı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3(4):595-610.
  • 9. Reis N, Beji NK, ve Coskun A. Quality of life and sexual functioning in gynecological cancer patients: results from quantitative and qualitative data. European Journal of Oncology Nursing 2010; 14 (2):137-46.
  • 10. Abott-Anderson K ve Kwekkeboom KL. A systamatic review of sexual concerns reported by gynecological cancer survivors. Gynecologic Oncology 2012; 124(3): 477-89.
  • 11. Pınar G, Algıer L, Çolak M ve Ayhan A. Jinekolojik kanserli hastalarda yaşam kalitesi. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi 2008; 18(3):141-9.
  • 12. Bilge Ç, Kaydırak M ve Aslan E. Jinekolojik Kanserin Cinsel Yaşam Üzerindeki Etkileri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 7(3):31-8.
  • 13. Goulet D, Danilack V ve Matteson KA. Enhanced recovery pathways for improving outcomes after minimally invasive gynecologic oncology surgery. Obstetrics ve Gynecology 2017; 129(1):207-8.
  • 14. Kizir A ve Güvenli ME. Radyoterapinin ilkeleri. In: Can G (ed). Onkoloji Hemşireliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014, 133- 145.
  • 15. Şahin NH ve Bal MD. Üreme organ tümörleri. In: Beji NK (ed). Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 2nd edition. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2016, 204-219.
  • 16. Small W Jr, Beriwal S, Demanes DJ, Dusenbery KE, Eifel P, Erickson B, ve ark. American Brachytherapy Society consensus guidelines for adjuvant vaginal cuff brachytherapy after hysterectomy. Brachytherapy 2012; 11:58-67.
  • 17. Qian JM, Stahl JM, Young MR, Ratner E, Damast S. Impact of vaginal cylinder diameter on outcomes following brachytherapy for early stage endometrial cancer. Journal of Gynecologic Oncology 2017; 28(6):e84. doi: 10.3802/jgo.2017.28.e84.
  • 18. Karaman Ş, Küçücük S ve Oral EN. Radyoterapide tedavi planlaması. In: Can G (ed). Onkoloji Hemşireliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014, 147-153.
  • 19. Kirchheiner K, Nout RA, Czajka-Pepl A, PonocnySeliger E, Sturdza AE, Dimopoulos, JC, Pötter R. Health related quality of life and patient reported symptoms before and during definitive radio (chemo) therapy using image-guided adaptive brachytherapy for locally advanced cervical cancer and early recovery—a mono-institutional prospective study. Gynecologic oncology 2015;136(3): 415-23.
  • 20. Çakar B, Karaca B ve Uslu R. Sexual dysfunction in cancer patients: a review. Journal of BUON 2013; 18(4):818-23.
  • 21. Dinçer MM ve Çolakerol A. İyatrojenik (medikal. cerrahi ve radyoterapi sonrası) cinsel işlev bozukluğular ve cinsel rehabilitasyon. Turkiye Klinikleri J Urology-Special Topics 2015; 8(3):37-9.
  • 22. Karabuga H, Gultekin M, Tulunay G, Yuce K, Ayhan A, Yuce D, Yildiz, F. Assessing the quality of life in patients with endometrial cancer treated with adjuvant radiotherapy. International Journal of Gynecological Cancer 2015: 25(8);1526-33.
  • 23. Cleary V ve Hegarty J. Understanding sexuality in women with gynaecological cancer. European Journal of Oncology Nursing 2011; 15(1):38-45.
  • 24. Cleary V, Hegarty J ve McCarthy G. Jinekolojik kanser teşhisi kadınların cinselliğini nasıl etkiliyor? Follow Cancer Nursing Practice 2013; 12(1): 32-7.
  • 25. So WKW, Chui YY. Women’s experience of internal radiation treatment for uterine cervical cancer. Journal of Advanced Nursing 2007; 60(2):154-61.
  • 26. Bakker RM, Mens JW M, de Groot H. E, Tuijnman-Raasveld C, Braat C, Hompus Cvan Doorn HC. A nurse-led sexual rehabilitation intervention after radiotherapy for gynecological cancer. Supportive Care in Cancer 2017; 25(3):729-37
  • 27. Miles T, ve Johnson N. Vaginal dilator therapy for women receiving pelvic radiotherapy. Cochrane Database Syst Rev 2014; 9.
  • 28. Bitzer J, Platano G, Tschudin S, Alder J. Sexual counseling for women in the context of physical diseases: A teaching model for physicians. The Journal of Sexual Medicine 2011; 4(1):29-33.
  • 29. Aydın S ve Beji NK. İnfertil çiftlerde cinsel fonksiyon ve infertilite danışmanının rolü. Hemşirelikte eğitim ve Araştırma dergisi 2013; 10(2):8-13.
  • 30. Açıkgöz F. Cinsel sağlığa yönelik hemşirelik yaklaşım modelleri. Androloji Bülteni 2011; 47:305-7.
  • 31. Gölbaşı Z, Tuğut N, Erenel AŞ, Eroğlu K. Jinekoloji polikliniğine başvuran evli kadınlarda cinsel işlev bozukluğu yaygınlığı ve ilişkili bazı faktörler. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2013; 36:1-10.
  • 32. Zamani M, Tavoli A, Yazd KB, Sedighimornani N, Zafar M. Sexual therapy for women with multiple sclerosis and its impact on quality of life. Iran Journal of Psychiatry 2017; 12(1):58-65.
  • 33. Parsa P, Tabesh RA, Soltani F ve Karami M. Effect of group counseling on quality of life among postmenopausal women in Hamadan, Iran. Journal of Menopausal Medicine 2017; 23(1): 49-55.
  • 34. Oskay Ü. Cinsellik ve üreme sorunları. In: Can G (ed). Onkoloji Hemşireliği, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2014, 497-515.
  • 35. Malary M, Pourasghar M, Khani S, Moosazadeh M ve Hamzehgardeshi Z. Psychometric properties of the sexual interest and desire inventory-female for diagnosis of hypoactive sexual desire disorder: The Persian version. Iranian Journal of Psychiatry 2016; 11(4):262-8.
  • 36. Weeks GR ve Hertlein KM. Hypoactive sexual desire disorder treatment. In: Hertlein KM Weeks GR ve Gambescia N (eds). Systemic Sex Therapy. New York: Routledge; 2015, 52-85.
  • 37. Pyke R ve Clayton A. What sexual behaviors relate to decreased sexual desire in women? a review and proposal for end points in treatment trials for hypoactive sexual desire disorder. Sexual Medicine 2016; doi: 10.1016/j.esxm.2016.11.003.
  • 38. Wylie KR ve Jones RH. Inhibited arousal in women. In: Hertlein KM Weeks GR ve Gambescia N (eds). Systemic Sex Therapy. New York: Routledge; 2015, 152-168.
  • 39. McCabe M. Female orgasmic disorder. In: Hertlein KM Weeks GR ve Gambescia N (eds). Systemic Sex Therapy. New York: Routledge; 2015, 171- 186.
  • 40. Mitchell KR, Geary R, Graham CA, Datta J, Wellings K, Sonnenberg P ve ark. Painful sex (dyspareunia) in women: prevalence and associated factors in a British population probability survey. BJOG: An International Journal of Obstetrics ve Gynaecology 2017; doi: 10.1111/1471-0528.14518.
  • 41. Nappi RE, Cucinella L, Martella S, Rossi M, Tiranini L ve Martini E. Female sexual dysfunction (FSD): Prevalence and impact on quality of life (QoL). Maturitas 2016; 94:87-91.
APA BİLGE Ç, Yılmaz B, OSKAY Ü (2019). Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. , 210 - 215.
Chicago BİLGE Çiğdem,Yılmaz Büşra,OSKAY Ümran Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. (2019): 210 - 215.
MLA BİLGE Çiğdem,Yılmaz Büşra,OSKAY Ümran Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. , 2019, ss.210 - 215.
AMA BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. . 2019; 210 - 215.
Vancouver BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. . 2019; 210 - 215.
IEEE BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü "Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık." , ss.210 - 215, 2019.
ISNAD BİLGE, Çiğdem vd. "Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık". (2019), 210-215.
APA BİLGE Ç, Yılmaz B, OSKAY Ü (2019). Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(3), 210 - 215.
Chicago BİLGE Çiğdem,Yılmaz Büşra,OSKAY Ümran Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 28, no.3 (2019): 210 - 215.
MLA BİLGE Çiğdem,Yılmaz Büşra,OSKAY Ümran Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.28, no.3, 2019, ss.210 - 215.
AMA BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019; 28(3): 210 - 215.
Vancouver BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019; 28(3): 210 - 215.
IEEE BİLGE Ç,Yılmaz B,OSKAY Ü "Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28, ss.210 - 215, 2019.
ISNAD BİLGE, Çiğdem vd. "Jinekolojik Kanserli Kadınların Brakiterapi Sonrası Cinsel İşlevinin Değerlendirilmesi ve Cinsel Danışmanlık". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 28/3 (2019), 210-215.