MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ

Yıl: 2019 Cilt: 14 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 861 - 873 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29228/TurkishStudies.37842 İndeks Tarihi: 22-06-2020

MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ

Öz:
Teorik olarak modernizm, kavramsal temellerin atıldığı tarihtenitibaren rasyonel düşüncenin önemini vurgulamıştır. Bu düşünceanlayışı, Batı dünyasında akla bağlı olarak ilerleyen bir düşünceanlayışına yol açtı. Sosyal bilimler alanında bu dönemde “iktidar”kavramı etrafında başlayan tartışmalar; güncelliğini koruyarak, modernve postmodern olarak devam etmiştir. Bu bağlamda yapılan tartışmalarıdeğerlendiren modern ve postmodern gelenekler, iktidar odaklıbaşlayan, gerçeklik, güç ve bilginin kaynağı olarak devam edenkavramları birbirlerinden farklı bir şekilde yorumladılar. Yirminciyüzyılın önde gelen kuramcılarından biri olan MichelFoucault,felsefeden psikolojiye, sosyolojiden etimolojiye kadar uzanan geniş biralanda adalet, tıp, psikiyatri ve cinsellik açısından farklı bir felsefi biçimileri sürerek, düşünce dünyasında önemli bir etki yarattı. Bu yeni felsefidüşünce, klasik epistemoloji ve ontoloji anlayışını eleştirerek; kendidüşünce yapısını oluşturdu. Klasik epistemolojinin özne-bilinç eksenlibilgi felsefesi, Foucault’un düşüncesinde yerini söylem ve iktidarmerkezli bir bilgi felsefesine bıraktı. Çünkü artık tek gerçek, tek bilim vetek düzen yerine iktidarın merkez kavram olduğu çok boyutlu birsöylem, düzen ve gerçeklik vardır. Bilgi ve gerçek ile iktidarın ilişkisi,söylemler arasındaki iktidar etkileri bu yeni epistemolojik/ontolojiktarzın ve Foucault’nun arkeolojik ve soy bilimsel yönteminin anahatlarını oluşturur. Bu çalışmada amaçlanan da Foucault’nun klasikepistemoloji ve ontoloji geleneğini; söylem, düzen ve gerçeklik kavramları ekseninde nasıl yeniden şekillendirdiğini ortaya koymaktır.Ayrıca iktidar, gerçeklik ve bilgi arasındaki ilişkiler, Foucault’un tarihselanalizi ile değerlendirilecektir.
Anahtar Kelime:

HISTORICAL ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN REALITY AND POWER IN THE CONTEXT OF MICHEL FOUCAULT'S KNOWLEDGE AND POWER-ORIENTED DISCOURSE

Öz:
Theoretically, modernism has emphasized the importance of rational thought from the dates when the conceptual foundations were laid. This conception of thought led to a progressive understanding of thought in the Western world, led by reason. The debates that started around the concept of power in the field of social sciences in this period continued to be modern and postmodern. In this context, the modern and postmodern traditions, which evaluated the discussions, interpreted the concepts that started with a focus on power and continued as the source of reality, power and knowledge. Michel Foucault, one of the leading theoreticians of the twentieth century, made a significant impact on the world of thought by proposing a different philosophical form in terms of justice, medicine, psychiatry and sexuality in a wide range from philosophy to psychology, from sociology to etymology. This new philosophical thought formed its own structure by criticizing classical epistemology and ontology. The subject-consciousness-oriented philosophy of knowledge of classical epistemology left its place in Foucault's thought to a discourse and power-centered philosophy of knowledge. Because now there is a multidimensional discourse, order and reality where power is the central concept instead of one truth, one science and one order. The relationship between knowledge and truth and power, power influences between discourses outline this new epistemological / ontological style and Foucault's archaeological and genealogical method. The aim of this study is to reveal how Foucault reshaped the classical tradition of epistemology and ontology on the axis of discourse, order and reality. Furthermore, the relationships between Power, Reality, and knowledge will be judged by Foucault's historical analysis.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akay, Ali. (2000). MichelFoucault’da İktidar ve Direnme Odakları, Bağlam Yayınları.
  • Canpolat, Nesrin. (2005). Kadife Karanlık, Su Yayınevi, İstanbul.
  • Cevizci, Ahmet (2010).Eğitim Sözlüğü, Say Yayınları, İstanbul.
  • Doltaş, Dilek (2009). Postmodernizm ve Eleştirisi: Tartışmalar/Uygulamalar, İnkılap Yayınları, İstanbul.
  • Ece, Ayhan (2009).MichelFoucault Söylem, Düzen Ve Hakikat (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Foucault, M. (1972).TheArcheology of Knowledge & TheDiscourse on Language, Tran. By. A. M. Sheridan Smith, Pantheon Books, Newyork.
  • Foucault, M. (1993). Cinselliğin Tarihi. C. 1. H. Tufan (çev.), Alfa Yayınları, İstanbul.
  • Foucault, M. (1994). Kelimeler ve Şeyler/ İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi. M.AliKılıçbay (Çev.), İmge Kitabevi, Ankara.
  • Foucault, Michel. (2004). Felsefe Sahnesi, Çeviren: Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, Michel. (2005). Entelektüelin Siyasi İşlevi, Çevirenler: Işık Ergüden- Osman AkınhayFerda Keskin, Ayrıntı Yayınları.
  • Foucault, Michel(2007). “İktidar ve Bilgi”, İktidarın Gözü, Çev. Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları.
  • Hekman, Susan (1999). Bilgi Sosyolojisi ve Hermeneutik. H. Arslan ve B. Balkız (çev.), İstanbul, Paradigma Yayınları.
  • Işık, Mehmet. (2006) Terör Örgütlerinin Söylem Stratejileri ve Eylemlerini Meşrulaştırma Yöntemleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
  • Kantar, Gökmen (2018).Söylem Üzerine Notlar: Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Koyuncu, Ahmet (2011). Levi-Strauss Yapısalcılığı, Selçuk Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi C.26. Konya.
  • Megill, Allan. (2012). Aşırılığın Peygamberleri, Çeviren: Tuncay Birkan, Say Yayınları, Ankara.
  • Merquıor, J. G. (1986). Foucault. N. Elhüseyni Çeviren: Alfa Yayınları, İstanbul.
  • O’Farrell, Clare (2005).MichelFoucault, London, Sage Publications.
  • Orkunoğlu, Yener. (2007). Nietsche ve Postmodernizmin Gerçek Yüzü, Ceylan Yayınları, İstanbul.
  • Özmutlu, Saniye, Y. (2019). Politik İklim Değişikliklerinin Ülkelerarası Ticaretle İlişkisi: Türkiye Rusya Uçak Krizi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme, SİYASAL: Journal of PoliticalSciences, 28(1):1–18, İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
  • Poster, M. (2006).Foucault, Marksizm ve Tarih, F. Güder (Çev.), Otonom Yayıncılık, İstanbul.
  • Said, E. (1999). “MichelFoucault” Doğu Batı Düşünce Dergisi, Ankara.
  • Saygın, Tuncay (2010). Yapısalcılıktan Postyapısalcılığa, Derleyen: Armağan Öztürk, Postyapısalcılık Kitabı İçinde, Phonex Yayınları, Ankara.
  • Sözen, Edibe. (1999). Söylem, Paradigma Yayınları, İstanbul.
  • Sözen, Edibe (2014) Söylem, Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. Paradigma Yayınları, İstanbul.
  • Urhan, V. (2000). MichelFoucaultve Arkeolojik Çözümleme, Paradigma Yayınları, İstanbul
APA KANTAR G, AKOVA S (2019). MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. , 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
Chicago KANTAR Gökmen,AKOVA SIBEL MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. (2019): 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
MLA KANTAR Gökmen,AKOVA SIBEL MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. , 2019, ss.861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
AMA KANTAR G,AKOVA S MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. . 2019; 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
Vancouver KANTAR G,AKOVA S MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. . 2019; 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
IEEE KANTAR G,AKOVA S "MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ." , ss.861 - 873, 2019. 10.29228/TurkishStudies.37842
ISNAD KANTAR, Gökmen - AKOVA, SIBEL. "MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ". (2019), 861-873. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.37842
APA KANTAR G, AKOVA S (2019). MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. Turkish Studies - Historical Analysis, 14(4), 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
Chicago KANTAR Gökmen,AKOVA SIBEL MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. Turkish Studies - Historical Analysis 14, no.4 (2019): 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
MLA KANTAR Gökmen,AKOVA SIBEL MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. Turkish Studies - Historical Analysis, vol.14, no.4, 2019, ss.861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
AMA KANTAR G,AKOVA S MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. Turkish Studies - Historical Analysis. 2019; 14(4): 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
Vancouver KANTAR G,AKOVA S MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ. Turkish Studies - Historical Analysis. 2019; 14(4): 861 - 873. 10.29228/TurkishStudies.37842
IEEE KANTAR G,AKOVA S "MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ." Turkish Studies - Historical Analysis, 14, ss.861 - 873, 2019. 10.29228/TurkishStudies.37842
ISNAD KANTAR, Gökmen - AKOVA, SIBEL. "MİCHEL FOUCAULT’UN BİLGİ VE GÜÇ ODAKLI SÖYLEM ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GERÇEKLİK VE İKTİDAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TARİHSEL ÇÖZÜMLEMESİ". Turkish Studies - Historical Analysis 14/4 (2019), 861-873. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.37842