Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 47 Sayfa Aralığı: 295 - 312 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 22-06-2020

HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ

Öz:
İngiliz çıkarlarına hizmet eden John Lewis Burckhardt, 1809 yılı başlarında Londra’daki AfrikaCemiyeti tarafından Sahra bölgesine bir keşif gezisi yapmak üzere görevlendirilir. Bu yolculuğu daharahat yapabilmesi için Müslüman kimliği ve Arapça bilgisine ihtiyaç duyar. Bunun için yola çıkıp1809 yılı Nisan ayında Malta’ya gelir ve burada Suriyeli bir tüccar kılığına girip Şeyh İbrahim takmaadı ile zira Kur’an ve fıkıh dersleri aldığı Halep’e ulaşır. Halep’te bitki arayışı içerisinde olan birhekim kisvesine bürünüp Reyhanlı Türkmenleri ileri gelenlerinden Muhammed Ali Bey ile tanışır.Yöredeki tarihi kalıntıları gezmek için onunla 1810 yılının Mart ayının ilk haftasında ReyhanlıTürkmenlerinin yaşadığı yere gelir. Bu süreçte Reyhanlı Türkmenlerine dair gözlemlerini 12 Mayıs1810 tarihi ile kaleme alır. Bu gözlemlere dayanan yazı, gezginin ölümünden beş yıl sonrayayınlanan Suriye’de ve Kutsal Topraklarda Seyahat adlı eserin ekler kısmında bulunur. Yazıiçerisinde Reyhanlı Türkmenlerinin sosyal, kültürel, idari, askeri ve ekonomik durumları ile ilgilibilgiler yer alır. Gezgin, bu yazıda zaman zaman öznel değerlendirmelere girer ve oryantalist bakışaçısından kurtulamaz ancak verdiği bilgiler belgeler içerisinde bulunmaz ve birebir gözleme dayanır.Sunulan bilgiler, dönemin konargöçer hayatı ve yöredeki ahali ile ilişkileri bakımından olduğu kadarSuriye’nin kuzey batısına doğru, Halep, Afrin ve Antakya hattında, Türk varlığı açısından önem arzeder.
Anahtar Kelime:

REYHANLI TURKMENS IN OBSERVATIONS OF A TRAVELER ALEPPO

Öz:
John Lewis Burckhardt, who serves for the interests of the British, is commissioned by the African Society in London in early 1809 to make an expedition to the Sahara. In order to make this journey more comfortable, he needs the knowledge of Arabic and a Muslim identity. He leaves for Malta in April 1809, and soon arrives in Aleppo, where he takes classes on jurisprudence, and disguises as a Syrian merchant under the pseudonym of Ibrahim. In Aleppo, he pretends to be a doctor searching for herbs, and meets a prominent physician Muhammad Ali Bey, who is a respectful member of Reyhanlı Turkmens. In order to visit the historical ruins in the region, he comes to the place, where Reyhanlı Turkmens live, in the first week of March 1810. In this process, he writes his observations about Reyhanlı Turkmens on 12 May 1810. The article, based on these observations, is found in the annex to the book; Travel in the Holy Land and in Syria, published five years after the death of the traveler. The article includes information on the social, cultural, administrative, military and economic conditions of Reyhanlı Turkmens. In this paper, the traveler occasionally interprets subjective evaluations and cannot avoid the orientalist point of view, but the information he gives is not contained in documents and is based on one-to-one observations. The information presented is of great importance in terms of Turkish presence in Aleppo, Afrin and Antakya lines towards the north west of Syria as well as in relation to the life of the period and its relations with the local population.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahmed Cevdet (1301a), Tarih-i Cevdet, C. 10, Dersa’âdet: Matbaa-i Osmaniye.
  • Ahmed Cevdet (1301b), Tarih-i Cevdet, C. 11, Dersa’âdet: Matbaa-i Osmaniye.
  • Ahmed Cevdet (1301c), Tarih-i Cevdet, C. 12, Dersa’âdet: Matbaa-i Osmaniye.
  • BURCKHARDT, John Lewis (1822), Travels İn Syria And The Holy Land, London: Published By The Association For Promoting The Discovery Of The İnterior Parts Of Africa.
  • EFE, Aydın (2012), Antakya ve Çevresi Türkmenleri: Küçük Alioğulları ve Reyhanlı Aşireti (XIX. Yüzyıl),
  • Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • EFE, Aydın (2013, Mart), “Mursaloğlu Mustafa Şevki Paşa (1840-1914)”, History Studies, C. 5 (2): 155- 169.
  • EFE, Aydın (2017, Yaz), “İşlevsel Bir Toplumsal Geçiş Formu: Reyhanlı Aşireti Örneği”, Çukurova Araştırmaları Dergisi, C. 3 (1): 68-92.
  • HASLUCK, F. W. (1929), Christianity And İslam Under The Sultans, C. II, Oxford: At The Clarendon Press.
  • KALLEK, Cengiz (1992), “Burchart, Johann Ludwig (1784-1817) İsviçreli Müsteşrik ve Seyyah”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: 420-421.
  • KANBOLAT, Yahya (1989), Reyhanlı İlçesinde Türkmen Aşiretlerinin Durumu ve Kuzey Kafkas Göçmenleri, Ankara: Bayır Yayınları.
  • MURSALOĞLU, Şemsettin (1984), Büyük Reyhanlı Türkmen Aşireti Tarihi, İzmir: Karınca Matbaacılık.
  • SÜMER, Faruk (1972), Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilâtı - Destanları, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
  • TÜRKAY, Cevdet (2005), Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar, İstanbul: İşaret Yayınları.
APA ak m (2019). HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. , 295 - 312.
Chicago ak mehmet HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. (2019): 295 - 312.
MLA ak mehmet HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. , 2019, ss.295 - 312.
AMA ak m HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. . 2019; 295 - 312.
Vancouver ak m HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. . 2019; 295 - 312.
IEEE ak m "HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ." , ss.295 - 312, 2019.
ISNAD ak, mehmet. "HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ". (2019), 295-312.
APA ak m (2019). HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(47), 295 - 312.
Chicago ak mehmet HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.47 (2019): 295 - 312.
MLA ak mehmet HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.47, 2019, ss.295 - 312.
AMA ak m HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(47): 295 - 312.
Vancouver ak m HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(47): 295 - 312.
IEEE ak m "HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.295 - 312, 2019.
ISNAD ak, mehmet. "HALEP’TE BİR GEZGİN VE GÖZLEMLERİNDE REYHANLI TÜRKMENLERİ". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 47 (2019), 295-312.