Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 35 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 77 - 87 Metin Dili: Türkçe DOI: : 10.7161/ omuanajas.641480 İndeks Tarihi: 23-06-2020
Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi
Öz: Bu çalışmanın amacı, Çarşamba Ovası’nda yetiştirilen soya bitkisinin verim parametreleriyle (bitkiboyu, bin tane ağırlığı ve tane verimi) toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındakikorelasyon ilişkilerine dayanarak, bu özellikler arasında regresyon modellerin oluşturulması ve eldeedilen modellerin ova topraklarında bitki veriminin tahmininde uygulanabilirliğinin belirlenmesidir. Buamaçla, ovanın çiftçiler tarafından soya tarımı yapılan arazilerinden toprak ve bitki örnekleri alınmıştır.Bitki boyu ile kil, hacim ağırlığı (Db), elektriksel iletkenlik (EC), organik madde (OM), azot (N),potasyum (K), bitkiye yarayışlı su (BYS), solma noktası (SN) parametreleri arasındaki regresyonmodeli istatistiksel olarak anlamlı (p=0.091), belirleme katsayısı (R= 0.766) yüksek; bin tane ağırlığı ileOM, Db, kum, silt, kireç (CaCO3), katyon değişim kapasitesi (KDK), N, fosfor (P), K, sodyum (Na),tarla kapasitesi (TK), SN parametreleri arasındaki model istatistiksel olarak anlamlı farklılıksaptanmamış, belirleme katsayısı (R= 0.782) yüksek; tane verimi ile OM, KDK, N, P, bakır (Cu), kil,kum, BYS, TK parametreleri arasındaki modelin performansı çok yüksek (R= 0.853; p= 0.029) olarakbelirlenmiştir. Verim parametreleri ile toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki regresyonmodellerin geçerliliğinin belirlenmesinde belirleme katsayısı (R), hata kareler ortalamasının karekökü(HKOK), uygunluk indeksi , modelin etkinliği (ME) birlikte değerlendirilmiştir. Elde edilenregresyon modellerin, ova topraklarında yetiştirilen soya bitkisinin verim parametrelerinin tahminedilmesinde uygulanabilirliği mümkün gözükmektedir.
Anahtar Kelime: Creation of Liner Regression Models Between Yield Parameters of Soybean Plant and Some Physical and Chemical Properties of Soil
Öz: The aim of this study was to develop regression models on the basis of correlation between yield parameters of soybean (plant height, thousand seed weight, and yield) and some physical and chemical characteristics of soils and to determine applicability of obtained models in estimation of plant yield grown in soils of Çarşamba Plain. Soil and plant samples were taken from farmer’s fields in the plain. Regression models between soybean plant height and soil properties of bulk density (BD), electrical conductivity (EC), organic matter (OM), nitrogen (N), potassium (K), wilting point (WP), available water content (AWC) and clay yielded high coefficient determination (R= 0.766) and was significant (p=0.091); Model between thousand seed weight and OM, BD, sand, silt, lime (CaCO3 ), cation exchange capacity (CEC), N, phosphorus (P), K, sodium (Na), field capacity (FC) and WP, resulted in R=0.782 and was insignificant; and model between seed yield and OM, CEC, N, P, copper (Cu), clay, sand, AWC, and FC yielded R= 0.853 and it was highly significant (p= 0.029). Determination coefficient (R), root mean square error (RMSE), index of agreement (d), model efficiency (ME) were evaluated together to determine the validity of regression models. In general, statistical parameters were within validity limits. The results suggested that the developed regression models can be applied in the estimation of yield parameters in soybean grown in study area.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adams, T.C., Brye, K.R., Purcell, L.C., Ross, J., Gbur, E.E., Savi, M.C., 2017. Soil property predictors of soybean yield using yield contest sites. Journal of Crop Improvement, 31(6): 816-829.
- Alexandrov, V.A., Hoogenboom, G., 2000. The impact of climate variability and change on crop yield in Bulgaria. Agricultural and Forest Meteorology, 104(4): 315-327.
- Anonim, 1984. Samsun İli Arazi Varlığı. T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Toprak Su Genel Müdürlüğü Yayınları, İl Rapor No: 55; Genel Yayın No: 748, Ankara.
- Anonim, 2013. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü. (https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Be lgeler/Tescil/Teknik%20Talimatlar/End%C3%BCstr i%20Bitkileri/soya.pdf) (Erişim tarihi: 25.01.2019) Anonim, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu Temel İstatistikler. http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 17.04.2017).
- Anonymous, 1954. U.S. Salinity Laboratory Staff. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soils. (Ed L.A. Richards). USDA Agriculture Handbook No: 60, U.S. Goverment Printing Office, Washington.
- Arıoğlu, H., 2000. Yağ Bitkileri Yetiştirme Ve Islahı. Ders Kitapları Yayın No:A-70C. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:220, Adana.
- Arslanoglu, F., Aytac, S., Karaca E., 2005. The Determination of yield criteria of some soybean (Glycine max L.) varieties sowed in Samsun and Sinop locations for second crop production. The Sixth Field Crops Congress of Turkey. In: M. Karaca and M. Bilgen (Editors), Proceeding, vol I: 387-392.
- Ay, B., 2012. Türkiye’de ıslah edilmiş yeni soya (Glycine Max. L. Merrill) çeşitlerinin Orta Karadeniz Bölgesi koşullarında verim ve kalite performanslarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 51, Samsun.
- Bayraklı, F., 1987. Toprak ve Bitki Analizleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, No:17, Samsun.
- Bayraklı, F., Ekberli, İ., Gülser, C., 1999. Azerbaycan Mil ovası topraklarının verimlilik düzeylerinin deneysel ve matematiksel olarak değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2): 138-153.
- Black, C.A., 1965. Methods of Soil Analysis Part IPhysical and Mineralogical Methods. Soil Science Society of America, No: 9, USA.
- Bouma, J., Van Lanen, H.A.J., 1987. Transfer functions and threshold values: from soil characteristics to land qualities. In Proceedings of the International Workshop on Quantified Land Evaluation Procedures, Washington, DC, USA, pp.106-110.
- Budka, A., Lacka, A., Gaj, R., Jajor, E., Korbas, K., 2015. Predicting winter wheat yields by comparing regression equations. Crop Protection, 78: 84-91.
- Campbell, G.S., Shiozawa, S., 1992. Prediction of hydraulic properties of soils using particle-size distribution and bulk density data. In: Van Genuchten, M.T., Leij, F.J., Lund, L.J. (Eds.).
- Proceedings of International Workshop on Indirect Methods for Estimating the Hydraulic Properties of Unsaturated Soils. University of California, Riverside, pp. 317-328.
- Çetin, H., 2010. Soyada fosforlu gübrelemenin verim ve kalite unsurlarına etkilerinin belirlenmesi ve Konya yöresinde soya için uygun fosfor dozunun tespit edilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi
- Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Konya.
- Demiralay, İ., 1993. Toprak Fiziksel Analizleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 143, Erzurum.
- Dengiz, O., Ekberli, İ., 2017. Bazı vertisol alt grup topraklarının fizikokimyasal ve ısısal özelliklerinin incelenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 6(1): 45-52.
- Dorsey, J.W., Hardy, L.C., 2018. Sustainability factors in dynamical systems modeling: Simulating the nonlinear aspects of multiple equilibria. Ecological Modelling, 368: 69-77.
- Dotlacil, L., Toman, K., 1991. Testability of the yield of different wheat varieties. Rostlinna Vyroba, 37:33- 38.
- Ekberli, İ., Dengiz. O., 2016. Bazı inceptisol ve entisol alt grup topraklarının fizikokimyasal özellikleriyle ısısal yayınım katsayısı arasındaki regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 5(2): 1- 10.
- Ekberli, İ., Kerimova, E., 2005. Azerbaycan’ın Şirvan bölgesinde sulanan killi bir toprağın bazı fizikselkimyasal parametrelerinin değişimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(3): 54-59.
- Fageria, N.K., Moreira, A., Moraes, L.A.C., Moraes, M.F., 2014. Influence of lime and gypsum on yield and yield components of soybean and changes in soil chemical properties. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 45: 271-283.
- Gülser, C., 2004. Tarla kapasitesi ve devamlı solma noktası değerlerinin toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleriyle ilişkili pedotransfer eşitliklerle belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(3): 19-23.
- Gülser, C., Candemir, F., 2014. Using soil moisture constants and physical properties to predict saturated hydraulic conductivity. Eurasian Journal of Soil Science 3(1): 77-81.
- Gülser, C., Ekberli, I., Candemir F., 2016. Spatial variability of soil physical properties in a cultivated field. Eurasian Journal of Soil Science, 5(3): 192- 200.
- Hallauer, A.B., Miranda Fo, J.B., 1987. Quantitative Genetics in Maize Breeding. Lowa State University. Press, Ames, Lowa.
- Homer, A. D., Özçelik, H., Üstün, A., 2000. Karadeniz bölgesi soya ıslahı çalışmaları. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Samsun, 1999 Yılı Teklif, Gelişme ve Sonuç Raporları, S: 22-30, Samsun.
- Huang, F., Zhan, W., Ju, W., Wang, Z., 2014. Improved reconstruction of soil thermal field using two-depth measurements of soil temperature. Journal of Hydrology, 519: 711-719.
- Kacar, B., 1994. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III, Toprak Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No: 3, Ankara.
- Karagül, E.T., Ay, N., Meriç, Ş., Huz, E., 2011. Ege Bölgesi’nde ana ürün olarak yetiştirilen bazı soya genotiplerinin verimi, verim öğeleri ve nitelikleri üzerinde bir araştırma. Journal of Anadolu, 21(2): 59-66.
- Kars, N., Ekberli, İ., 2019a. Çarşamba Ovasının buğday bitkisi altındaki topraklarının bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin incelenmesi. Toprak Su Dergisi, 8(1): 18-28.
- Kars, N., Ekberli, İ., 2019b. Buğday bitkisinin verim parametreleri ile bazı toprak özellikleri arasındaki pedotransfer modellerin uygulanabilirliği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(2): 153-164.
- Kosheleva, N.E., Kasimov, N.S., Samonova, O.A., 2002. Regression models fort he behavior of heavy metals in soils of the Smolensk-Moskow upland. Pocvovedeniye, 8: 954-966.
- Krause, P., Boyle, D.P., Base, F., 2005. Comparison of different efficiency criteria for hydrological model assessment. Advances in Geosciences, 5: 89-97.
- Kumar, P., Sarangi, A., Singh, D.K., Parihar, S.S., Sahoo, R.N., 2015. Simulation of salt dynamics in the root zone and yield of wheat cropunder irrigated saline regimes using SWAP model. Agricultural Water Management, 148: 72-83.
- Lindsay, L., Norvell, W.A., 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Science Society of America Journal, 42(3): 421- 428.
- Maiti, R., Wersche-Ebeling, P., 1998. Maize Science. Science Publichers, Incorporation USA, ISBN 1- 57808-019-3, pp.519.
- Manzoor, A.A.B., Kaleri, K.K., 1971. Correlation in studies in soybean (Glycine max L.) Merrill. Agriculture of Pakistan, 22(2):155-163. (From PBA 43(8), No.6461, 1973).
- Marin, A., 1975. The inheritance of some quantitative characters in soybean and the existence of correlations between them. Biuletyn Instytutu Hodowli aklimatyzacji Roslin No.128/129, 59-62. (From PBA 50(5), No.4590, 1980).
- Minasny, B., McBratney, A.B., 2008. Regression rules as a tool for predicting soil properties from infrared reflectance spectroscopy. Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, 94: 72-79.
- Murthy, V.R.K., 2002. Crop growth modeling and its applicatıons in agricultural meteorology. Satellite Remote Sensing and GIS Applications in Agricultural Meteorology, 235-261.
- Overman, A.R., Scholtz III, R.V., 2002. Mathematical Models of Crop Growth and Yield. Marcel Dekker, Inc., New York.
- Pachepsky, Y.A., Rawls, W.J., 2004. Development of pedotransfer functions in soil hidrology. Develoment in Soil Science, 30: 497p.
- Peterson, C.J., Graybosch, R.A., Baenziger, P.S., Grombacher, A.W., 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Science, 32(1): 98-103.
- Rajput, M.A., Sarwar, G., Tahir. K.H., 1987. Variability for some quantitative traits in soybean. Soybean Genetics Newsletter, 14: 113-116.
- Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. United States Department of Agriculture, Handbook No: 60, pp. 105-106.
- Sağlam, M.T., 1997. Toprak ve Suyun Kimyasal Analiz Yöntemleri. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 189.
- Schaap, M.G., Leij, F.J., van Genuchten, M.T., 2001. ROSETTA: A computer program for estimating soil hydraulic parameters with hierarchical pedotransfer functions. Journal Hydrology, 251: 163-176.
- Simpson, Jr.A.M., Wilcox, J.R., 1983. Genetic and phenotypic associations of agronomic characteristics in four high protein soybean population. Crop Science, 23: 1077-1081.
- Souza, P.J. de O.P. de., Farias, J.R.B., Abreu, J.P.M. de M. e., Ribeiro, A., Rocha, E.J.P. da., Botelho, M. do N., Sousa, A.M.L. de., 2011. Simulation of soybean growth and yield under northeastern Amazon climatic conditions. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 46(6): 567-577.
- Şaylan, L., 1996. Soya veriminin CRPSM modeli ile belirlenmesi. Kültür Teknik Derneği Toprak Su Dergisi, 5(1): 12-17.
- Taban, S., Çıkılı, Y., Kebeci, F., Taban, N., Sezer, S.M., 2004. Taşköprü yöresinde sarımsak tarımı yapılan toprakların verimlilik durumu ve potansiyel beslenme problemlerinin ortaya konulması. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(3): 297-304.
- Tamari, S., Wösten, J.H. M., Ruiz-Suárez, J.C., 1996. Testing an artifi cial neural network for predicting soil hydraulic conductivity. Soil Science Society of America Journal, 60: 1732-1741.
- Tayyar Ş., Gül, M.K., 2007. Bazı soya fasulyesi (glycine max (l.) merr.) genotiplerinin ana ürün olarak Biga şartlarındaki performansları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 17(2): 55-59.
- Thiery, D., Amraoui, N., Noyer, M.L., 2018. Modelling flow and heat transfer through unsaturated chalkValidation with experimental data from the ground surface to the aquifer. Journal of Hydrology, 556: 660-673.
- Turan, M., Dengiz, O., Turan Demirağ, İ., 2018. Samsun ilinin Newhall modeline göre Toprak sıcaklık ve nem rejimlerinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 5(2): 131-142.
- Valdivia, V., 1983. International Soybean Variety Experiment. Seventh Report of Results 1979. INTSOY Series Number 24. Collage of Agriculture University of İllinois at Urbana-Champaing, 64-65.
- Vereecken, H., Weynants, M., Javaux, M., Pachepsky, Y., Schaap, M.G., van Genuchten, M.T., 2010. Using pedotransfer functions to estimate the van Genuchten-Mualem soil hydraulic properties: A review. Vadose Zone Journal, 9(4): 795-820.
- Wang, L., Lia, X., Chen, Y., Yang, K., Chen, D., Zhou, J., Liu, W., Qi, J., Huang, J., 2016. Validation of the global land data assimilation system based onmeasurements of soil temperature profiles. Agricultural and Forest Meteorology, 218-219: 288- 297.
- Whitman, C.E., Haffield, J.L., Reginato, R.J., 1985. Effect of slope position on the microclimate, growth, and yield of barley. Agronomy Journal, 77(5): 663- 669.
- Willmott, C.J., Matsuura, K., 2005. Advantages of the mean absolute error (MAE) over the root mean square error (RMSE) in assessing average model performance. Climate Research, 30(1): 79-82.
- Willmott, C.J., Robeson, S.M., Matsuura, K., 2012. Short Communication. A refined index of model performance. International Journal of Climatology, 32(13): 2088-2094.
APA | EKBERLİ İ, KARS N (2020). Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. , 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
Chicago | EKBERLİ İmanverdi,KARS NALAN Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. (2020): 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
MLA | EKBERLİ İmanverdi,KARS NALAN Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. , 2020, ss.77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
AMA | EKBERLİ İ,KARS N Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. . 2020; 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
Vancouver | EKBERLİ İ,KARS N Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. . 2020; 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
IEEE | EKBERLİ İ,KARS N "Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi." , ss.77 - 87, 2020. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
ISNAD | EKBERLİ, İmanverdi - KARS, NALAN. "Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi". (2020), 77-87. https://doi.org/: 10.7161/ omuanajas.641480 |
APA | EKBERLİ İ, KARS N (2020). Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 35(1), 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
Chicago | EKBERLİ İmanverdi,KARS NALAN Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 35, no.1 (2020): 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
MLA | EKBERLİ İmanverdi,KARS NALAN Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, vol.35, no.1, 2020, ss.77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
AMA | EKBERLİ İ,KARS N Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2020; 35(1): 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
Vancouver | EKBERLİ İ,KARS N Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2020; 35(1): 77 - 87. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
IEEE | EKBERLİ İ,KARS N "Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi." Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 35, ss.77 - 87, 2020. : 10.7161/ omuanajas.641480 |
ISNAD | EKBERLİ, İmanverdi - KARS, NALAN. "Soyanın agronomik parametreleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki doğrusal regresyon ilişkilerin belirlenmesi". Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 35/1 (2020), 77-87. https://doi.org/: 10.7161/ omuanajas.641480 |