Yıl: 2019 Cilt: 15 Sayı: 173 Sayfa Aralığı: 1031 - 1046 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-06-2020

TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ

Öz:
Türkiye’de tarihsel süreç içerisinde genellikle dolaylı vergiler, do-laysız vergilere nazaran daha büyük bir paya sahip olmuştur. Dolaylı vergilerin birçok avantajı olmasının yanında bazı dezavantajlı yönleri de mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, dolaylı vergilerin vergi idaresi ve mü-kellef açısından olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koymaktır. Çalış-mada öncelikle teorik literatür incelenmiş ve dolaylı vergilerle ilgili kav-ramsal bilgilere yer verilmiştir. Sonrasında dolaylı vergilerin Türkiye’de çeşitli yönleriyle uygulanma sonuçları değerlendirilmiştir. Ayrıca OECD ülkelerinde dolaylı vergilerin toplam vergiler içerisindeki payı incelen-miştir. Bu amaca yönelik olarak, resmi kurumların verilerinden yararla-nılmıştır. Sonuç itibariyle dolaylı vergilerin Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde önemli bir paya sahip olduğu anlaşılmıştır. ABD, Kanada, Fransa, Norveç gibi gelişmiş ülkelerde ise daha ziyade gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerin ağırlıklı olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime:

AN INVESTIGATION OF THE INDIRECT TAXES STRUCTURE IN TURKEY

Öz:
In the historical process in Turkey usually indirect taxes has been compared to a larger share of direct taxes. Indirect taxes have many advantages as well as some disadvantages. The aim of this study is to determine the positive and negative aspects of indirect taxes in terms of tax administration and taxpayer. Firstly, theoretical literature is exami-ned and conceptual information is given about indirect taxes. After vari-ous aspects of the implementation of indirect taxes results were evalua-ted in Turkey. Furthermore, the share of indirect taxes in total taxes in OECD countries were examined. For this purpose, the data of the offi-cial institutions were used. As a result, the indirect taxes in developing countries such as Turkey it was found to have a significant share. It is concluded that taxes on income and earnings are predominant in deve-loped countries such as USA, Canada, France and Norway.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aamir, M., Qayyum, A., Nasir, A., Hussain, S., Khan, K. I., Butt, S. (2011), Determinants of Tax Revenue: A Comparative Study of Di-rect taxes and Indirect taxes of Pakistan and India, International Journal of Business & Social Science, 2(19), s. 173–178.
  • Abdioğlu, Z. (2009), Enflasyon ve Bütçe Açıkları İlişkisi: Tanzi Ve Patinkin Etkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakül-tesi Dergisi, 23 (2), 195 – 211.
  • Açıkgöz, Ş. (2008), Türkiye’de Vergi Gelirleri, Vergi Yapısı ve İktisadi Büyüme İlişkisi: 1968-2006", Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 19 (68), 91–113.
  • Adalısoy, Ö. (2007), Türkiye’de Dolaylı Vergilerin Gelişimi ve Makro Ekonomik Etkileri, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens-titüsü Yüksek Lisans Tezi.
  • Akdoğan, A. (2017), Kamu Maliyesi, 18. Baskı, Ankara: Gazi Ki-tabevi Yayınları.
  • Batırel, Ö.F. (2002), Özel Tüketim Vergilemesi ve 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Yasası Üzerine Bazı Düşünceler, Vergi Dünyası Dergisi, T.C Maliye Hesap Uzmanları Derneği, 253, 4-5.
  • Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2018), Bütçe Büyüklük-leri ve Bütçe Gerçekleşmeleri, http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelir-gerceklesmeleri-1924-2016.html, (Erişim Tarihi: 19.12. 2018)
  • Cremer, H., Pestieau, P., & Rochet, J.-C. (2001), Direct versus In-direct Taxation: The Design of the Tax Structure Revisited, International Economic Review, 42(3), 781–799.
  • Çaşkurlu, E., Arslan, C.B. (2017), Kamu Maliyesine Giriş, 2. Bas-kı, Ankara, Gazi Kitabevi.
  • Çetinkol, G. (2013), Türk Vergi Sisteminin Avrupa Birliği Vergi Sistemine Dolaylı Vergiler Bakımından Uyumlaştırılması, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,
  • Çimen, G. (2017), E-Maliye Uygulamalarının Vergilemede İktisa-dilik İlkesi ve Vergi Uyumuna Etkisi: Tokat İli Muhasebe Meslek Men-supları Üzerine Bir Araştırma, International Journal of Public Finance, 2 (1), 93 – 108.
  • Edizdoğan, N. (1981), Teoride ve Uygulamada Özel Tüketim Ver-gileri, Bursa: B.İ.T.İ.A. İşletme Fakültesi Yayını, No: 6.
  • Eker, A., Bülbül, D. (2013), Kamu Maliyesi, Ankara: Özbaran Of-set Matbaacılık
  • Hogan, W. (1851), On The Advantages And Disadvantages Of In-direct Taxation, And A Scheme For Direct Taxation Which Would Be Equitable, And Combine The Advantages Of An Indirect Tax, Dublin: Transactions of the Dublin Statistical Society, Vol II Session 4, 1-7.
  • Katma Değer Vergisi Kanunu, Kanun No. 3065, Kabul Tarihi: 25/10/1984, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3065.pdf, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
  • Kort, Y. (2011), Dolaylı Vergiler Yönünden AB Mevzuatına Uyumun Sağlanmasının Türk Vergilendirme Politikası Üzerine Etkileri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Kükrer, A. S. (1987), Türk Vergi Sisteminde Servet İntikallerinin Vergilendirilmesi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 2.
  • Nadaroğlu, H. (2000), Kamu Maliyesi Teorisi, Gözden Geçirilmiş ve Düzeltilmiş 11. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
  • OECD (2018), Revenue Statistics, http://www.oecd.org/tax/tax-policy/revenue-statistics-2522770x.htm (Erişim Tarihi: 15.12.2018)
  • Oyan, O. (1999), Vergi Politikasında Yazbozlar. Türk İş Yıllığı, 1997’den 1999’a Değişim Dinamikleri, 1, (97/29), 99 – 100.
  • Önder, İ. (1984), Katma Değer Vergisi, Vergi Dünyası, 39, 27.
  • Önder, İ. (2002), Özel Tüketim Vergisi, Mükellefin Dergisi, 111, 7 – 8.
  • Şener, O. (2001) Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi, 7.Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, İşletme-Ekonomi Dizisi 1-1078.
  • Tanzi, V. (2001). Globalization and the Work of Fiscal Termites, Finance & Development, Vol: 38, No:1, International Monetary Fund,
  • https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2001/03/tanzi.htm, (Erişim: 25.03.2019).
  • Uluatam, Ö. (2005), Kamu Maliyesi, 9. Baskı, Ankara: İmaj Yayı-nevi
  • Ülgen, S. (2001), AB Uyum Sürecinde ÖTV’nin Uyumlaştırılması, Vergi Dünyası Dergisi, 237, 104.
  • Yaman, D. ve Çımat, A. (2008), Türk Vergi Sisteminin Sosyo Ekonomik Açıdan İncelenmesi, Vergi Raporu Dergisi, 106, 54.
  • Yaşar, S. (1981), Türk Maliyesinde Devrim: Aşar’ın Kaldırılması, Maliye Dergisi, Atatürk Özel Sayısı, 255 – 256.
  • Yılmaz, G.S. (2012), Türkiye’de Dolaylı Vergilerin Politik Eko-nomisi: 1950-2011 Dönemi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
APA BUHUR S (2019). TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. , 1031 - 1046.
Chicago BUHUR Sami TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. (2019): 1031 - 1046.
MLA BUHUR Sami TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. , 2019, ss.1031 - 1046.
AMA BUHUR S TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. . 2019; 1031 - 1046.
Vancouver BUHUR S TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. . 2019; 1031 - 1046.
IEEE BUHUR S "TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ." , ss.1031 - 1046, 2019.
ISNAD BUHUR, Sami. "TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ". (2019), 1031-1046.
APA BUHUR S (2019). TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. Legal Mali Hukuk Dergisi, 15(173), 1031 - 1046.
Chicago BUHUR Sami TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. Legal Mali Hukuk Dergisi 15, no.173 (2019): 1031 - 1046.
MLA BUHUR Sami TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. Legal Mali Hukuk Dergisi, vol.15, no.173, 2019, ss.1031 - 1046.
AMA BUHUR S TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. Legal Mali Hukuk Dergisi. 2019; 15(173): 1031 - 1046.
Vancouver BUHUR S TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ. Legal Mali Hukuk Dergisi. 2019; 15(173): 1031 - 1046.
IEEE BUHUR S "TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ." Legal Mali Hukuk Dergisi, 15, ss.1031 - 1046, 2019.
ISNAD BUHUR, Sami. "TÜRKİYE’DE DOLAYLI VERGİLERİN YAPISININ İNCELENMESİ". Legal Mali Hukuk Dergisi 15/173 (2019), 1031-1046.