Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 242 Sayfa Aralığı: 31 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-06-2020

TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
Tütün ürünleri tüketiminin dünyada genelolarak artış göstermesi, bu konuya olan ilgininartmasına neden olmaktadır. Çeşitli düzenlemelerle tütün ürünlerinin tüketiminin sınırlandırılması amaçlanmaktadır. Bu düzenlemearaçlarından bir tanesi de maliyet yükseltici nitelikte olan vergilerdir. Ülkemizde tütün ürünleriüzerinden Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve KatmaDeğer Vergisi (KDV) alınmaktadır. Bu çalışmadatütün üzerinden alınan ÖTV de yapılan son değişiklikleri kapsayacak şekilde bir değerlendirmeyapılmaktadır. ÖTV tüketiciler üzerinde ağır biryük olarak hissedilse de, bağımlılık yapan kimyasallar içerdiğinden tüketici tercihleri üzerindeçok etkili olamamaktadır. Fiyatların vergi yoluile yükselmesi, tütün kaçakçılığının artmasınaneden olabilmektedir. Bununla birlikte son yıllarda kaçakçılıkla mücadeleye yönelik oluşturulandüzenlemelerin umut verici olduğunu söylemek mümkündür. Tütün ürünlerine uygulanan ÖTVoranındaki artış ile asgari maktu vergi miktarındaki değişikliğin olumlu sonuçları olabileceği;ancak temelde bireylerin özellikle genç yaştatüketime başlamasını engellemek amacı ile toplumun bilinçlendirilmesinin de gerekli olduğusöylenebilir.
Anahtar Kelime:

AN EVALUATION ON SPECIAL CONSUMPTION TAX APPLIED ON TOBACCO IN TURKEY

Öz:
A general increase in the consumption of tobacco products in the world increases the interest in the topic. Various regulations aim to restrict the consumption of tobacco products. One of these regulations is the taxes which raise the cost. In Turkey, special consumption tax (SCT) and value added tax (VAT) are applied on tobacco products. This study evaluates special consumption tax applied on tobacco including the most recent modifications. Although special consumption tax is perceived as a heavy burden on consumers, it is not much effective on consumer preferences since tobacco includes addictive chemicals. The rise in prices with tax may lead to tobacco trafficking. On the other hand, regulations towards combatting trafficking in recent years are promising. It can be suggested that the rise of special consumption tax rate applied on tobacco products and the change in minimum fixed tax can yield positive results, however, awareness-raising activities should be performed with the purpose of preventing particularly young people from starting to smoking.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • • ALPARSLAN, U., KÖMÜRCÜLER E. (2015). “Türkiye’de sigara’nın vergilendirilmesinin etkinliği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20 (4). ss.327-346.
  • • ARIKAN, Z., GÜRBÜZ, S. (2018). “Tütün ve tütün ürünleri üzerinden alınan vergiler ve dünya uygulamaları”. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies). 4(20). ss. 690-698.
  • • BADER, P., BOISCLAIR, D., FERRENCE R. (2011). “Effects of tobaccotaxationandpricing on smokingbehavior in high risk populations: a knowledgesynthesis”.International Journal of EnvironmentalResearchandPublicHealth. No:8. s.4118-4139.
  • • HIZARCI BEŞER, B. ve AŞKAN H.. “Türkiye’de Sigara Bağımlılığını Azaltmada Sigara Vergilerinin Etkisi”. Strategic Public Management Journal. No.9. 2018, ss.65-78.
  • • BİNGÖL, O. “2018 Yılında neye ne kadar vergi ödedik?”. (https://vergiyedair.com/2019/01/21/2018-yilinda-neye-ne-kadar-vergi-odedik/). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2019.
  • • CANBAY, T. (2017). “Bir günah vergisi olarak Türkiye’de sigaranın vergilendirilmesinin vergi kaybı açısından değerlendirilmesi”. International Journal of New Trends in SocialSciences. 1(1). s.1-10.
  • • CHALOUPKA, F. J., HU T., WARNER, K.E., JACOBS . YUREKLİ, A. (2000). Thetaxation of tobaccoproducts. In: JHA P, CHALOUPKA F.J, editors. Tobaccocontrol in developingcountries. Oxford: Oxford UniversityPress. s.237–72.
  • • CHALOUPKA, F. J , STRAIFK, LEON M. E. (2011). “Effectiveness of taxandpricepolicies in tobaccocontrol”. Tobacco Control. 20(3). s.235-238.
  • • ÇAKMAKLI, C. DEMİRALP, S., YEŞİLTAŞ, S., YILDIRIM, M. A. (2018). Tütün ürünlerine uygulanan dolaylı vergilerin enflasyona etkileri. Koç Unıversıty-TüsiadEconomıcResearch Forum WorkingPaper Series No.1811.
  • • ÇELİKKAYA, V., MARQUEZ, P. V. (2017). TobaccoTaxation in Turkey An Overview of PolicyMeasuresandResults. WorldBankGroupDiscussionBrief. Washington.
  • • ÇETİN, M., ÖZKAN, E. (2018). “Türkiye’de vergi-tüketim ilişkisi: Alkol ve tütün ürünlerine yönelik bir saha araştırması”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21(40). s.271-287.
  • • DIXON, A. TheEconomics of TobaccoandTobacco Control, A Development Issue. (http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/Tobacco/Documents/ dixon.pdf). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2019.
  • • HAYRULLAHOĞLU, B. (2015). “Türkiye’de tütün mamulleri ve alkollü içkilerde özel tüketim vergisinin başarısı”. Journal of Life Economics. 2(2). s.89-112.
  • • HO, L. M., SCHAFFERER, C., LEE, J.M., YEH, C.Y., HSIEH, C.J. (2018). “Raisingcigaretteexcisetaxtoreduceconsumption in low-andmiddle-incomecountries of theAsia-Pacific region: a simulation of theanticipatedhealthandtaxationrevenuesimpacts”. BMC PublicHealth. 18(1187). s.1-9.
  • • HU, T., MAO, Z., SHI, J., CHEN W. (2010). “The role of taxation in tobaccocontrolanditspotentialeconomicimpact in China”. Tobacco Control. No: 19. ss.58-64.
  • • HU, T W, Mao Z. (2001). “Effects of cigarettetax on cigaretteconsumptionandtheChineseeconomy”. Tobacco Control. 11(2). s. 105-108.
  • • KÖPRÜLÜ, O., ALKAN, B., ALKAN, I. (2009). “An Overview of TobaccoEconomy in the World and in Turkey”. Journal of AppliedSciencesResearch, 5(10). ss. 1780-81.
  • • LEE, J-M, LIAO D-S, YE C-Y, LIAO W-Z. (2005). Effect of cigarettetaxincrease on cigaretteconsumption in Taiwan. Tobacco Control. 14(1). s.71-75.
  • • NAJABAT, A., JAFFAR, A.Anwer, M., ZAIDI R.S.M., ALI N. (2015).“TheEconomic Analysis of TobaccoIndustry: A Case Study of TobaccoProduction in Pakistan”. International Journal of Research.2(3). ss.88-99.
  • • NARGIS, N., HUSSAIN, G., GOODCHILD, M., QUAHD A. CK., FONGD G. T. (2019). “A decade of cigarettetaxation in Bangladesh: lessonslearntfortobaccocontrol”. Bull World Health Organ. No. 97. ss.221–229.
  • • NATIONAL CANCER INSTITUTE (2016). TheEconomics of TobaccoandTobacco Control. NCI Tobacco Control Monograph Series 21.
  • • PWC. “Tütün Mamüllerinde ÖTV.” 2019. (https://www.pwc.com.tr/tr/hizmetlerimiz/ vergi/dolayli-vergi/bultenler/kdv-otv-bultenleri/2019/tutun-mamullerinde-otv. html). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
  • • SAKAR, M. (2019). “Türkiye’deki kaçakçılık suçlarının ülke ekonomisi üzerindeki etkileri (2015-2018)”. International SocialSciencesStudiesJournal. 5 (31). ss.1354- 1370.
  • • T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI (2018). Sağlık İstatistikleri Yıllığı. Ankara.
  • • TOBTAXY. (2012) “Tütünün Vergilendirilmesi ve Yasa Dışı Ticaret”. (https://smokefreepartnership.eu/our-policy-work/tobtaxy/ download/144_9c1f60cf66a133975b6d5f4f8cd14c4a ). Erişim tarihi: 08 Haziran 2019.
  • • Tütün Eksperleri Derneği (2019). Tütün Raporu, Tütün Eksperleri Derneği Bülteni, Sayı: 92.
  • • VERGİ DOSYASI(2018) “Tütün Ürünleri Üzerindeki Yüksek Vergilerin Rasyonalitesi, Gerekçesi”. (https://vergidosyasi. com/2018/07/29/tutun-urunleri-uzerindeki-yuksek-vergilerin-rasyonalitesi-gerekcesi/). Erişim tarihi.10 Temmuz 2019.
  • • WORLD HEALTH ORGANİZATION(WHO). Assessment of theEconomicCosts of Smoking. WHO Library Cataloguing-in-PublicationData:WM 290. 2011.
  • • YEŞİLAY. “Sigara ve Tütün Bağımlılığı”. (https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/sigara-ve-tutun-bagimliligi). Erişim tarihi:11 Temmuz 2019.
  • • YEŞİLAY BİLiM KURULU. Sigara Vücudun Düşmanı. Kültür Sanat Basımevi: İstanbul.2007.
  • • YILMAZ, F., SERDİOĞULLARI, M., GÜLTEKİNKARAKAŞ D., ASLAN D. (2015). “Tütün Kontrolü Politika Aracı Olarak Vergilendirme: Türkiye Deneyimi Işığında Bir Değerlendirme”. Vergi Dünyası. Sayı:408, Ağustos. ss.4-18.
  • • “Türkiye’de Tütün Vergileri”. (https://www. tobaccofreekids.org/assets/global/pdfs/ tu/Turkey_Tobacco_Economics_tu.pdf). Erişim tarihi:28 Temmuz 2019. “Türkiye’de Tütünün Tarihçesi”. ( https:// www.jti.com/tr/our-views/turkiyede-tutunun-tarihcesi). Erişim tarihi: 03 Temmuz 2019.
  • • “Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı (2015-2018)” (https://www.tobaccocontrollaws.org/files/live/Turkey/Turkey%20-%20Plan%20of%20Action%20 (2015-2018)%20-%20national.pdf ). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019.
  • • (https://havanikoru.saglik.gov.tr/tutun-hakkinda/tutun-urunleri-ve-zararlari. html). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2019.
  • • 05. 01. 2019 tarihli 30646 sayılı Resmi Gazete.
  • • 01.05.2019 tarihli 30761 Sayılı Resmi Gazete.
APA güzel s (2019). TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 31 - 45.
Chicago güzel simla TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. (2019): 31 - 45.
MLA güzel simla TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 2019, ss.31 - 45.
AMA güzel s TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 31 - 45.
Vancouver güzel s TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 31 - 45.
IEEE güzel s "TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.31 - 45, 2019.
ISNAD güzel, simla. "TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". (2019), 31-45.
APA güzel s (2019). TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Vergi Raporu, 0(242), 31 - 45.
Chicago güzel simla TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Vergi Raporu 0, no.242 (2019): 31 - 45.
MLA güzel simla TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Vergi Raporu, vol.0, no.242, 2019, ss.31 - 45.
AMA güzel s TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Vergi Raporu. 2019; 0(242): 31 - 45.
Vancouver güzel s TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Vergi Raporu. 2019; 0(242): 31 - 45.
IEEE güzel s "TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." Vergi Raporu, 0, ss.31 - 45, 2019.
ISNAD güzel, simla. "TÜRKİYE’DE TÜTÜNE UYGULANAN ÖTV ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". Vergi Raporu 242 (2019), 31-45.