Yıl: 2019 Cilt: 34 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 323 - 332 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-06-2020

TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR

Öz:
Türkiye’de son yıllarda et, süt, sebze ve saman fiyatlarında ani ve şiddetli artışlar gözlendi. Tarihte de sık sık gözlenen gıda fiyatlarının artışlarının temel nedeni gıda arzı sorunları olmuştur.Tarım ve gıda ürünleri fiyatlarını açıklamak için tarım-gıda sistemleri yaklaşımı elverişli kavramsal araçlardır.Bir tarım gıda sistemitemelde tarım faaliyetinde kullanılan doğanın dengesinin sürdürülmesini sağlamalıdır.Tarım-gıda sisteminden beklenen ikinci önemli işlev tarım üretimi ile toplumun ihtiyaçları arasında denge sağlamaktır. Bu çerçevede Türkiye tarımının son yüz yıllık dönemine bakıldığında tarım-gıda üretiminin sürekli arttığı ve bir iki kısa dönem haricinde üretimin nüfusun gıda ihtiyacını karşıladığı görülür. 1980 yılından sonra ekonomide ve tarımda neo-liberal politikalar izlenmesi önemli etkiler doğurur. Bu politikalar tarım desteklerinin azaltılması, tarıma girdi sunan ve tarım ürünü işleyen kurumların özelleştirilmesi, tarım ürünleri fiyatlarının belirlenmesinin piyasalara bırakılması gibi uygulamalardan oluşur. Sonuçta tarım faaliyetleri zayıflar, üreticiler gelir kaybına uğrar, kimi ürünlerin üretimi azalır. Gıda fiyatları ve üretim dalgalanmaya başlar. Üretimin dalgalanması kimi yıllarda kuraklıkla ya da hastalıklarla birleşince kıtlık, ürün fiyatlarında ani ve şiddetli yükselişler ortaya çıkar. Ayrıca hayvancılıkta ülke gerçekleri ile bağdaşmayan politikaların izlenmesi buradaki sorunları kalıcı hâle getirir. Kısaca deneyimlenmiş ve çözümleri olan sorunlara mevcut tarım-gıda sistemi cevap verememektedir.
Anahtar Kelime:

Agri-Food System of Turkey and Fluctuation of Food Prices

Öz:
In recent years Turkey has experienced sudden and severe increase meat, milk, vegetables, and hay prices. Increases in food prices have been observed throughout history Food supply problems have been the main reason for the frequent increase in food prices in history. Sometimes an increase in the price of a particular product may be due to specific or seasonal conditions. Agricultural-food systems approach to explain agricultural and food products prices and other developments are favorable conceptual tools. An agriculture-food system should, in principle, ensure that natural means used in agricultural activities are replaced. The second important function expected from the agri-food system is to balance the needs of society and agricultural production. We can look to the Turkey’s agriculture in this context for last hundred years. We can see continuous agricultural production increase. Except for a brief period, food productions meet the needs of the population in Turkey. Following, neo-liberal policies in economy and agriculture have significant effects after 1980 years. These policies include the reduction of agricultural subsidies, the privatization of which institutions providing input to agriculture and processing agricultural products, and the leaving of prices formation for agricultural products to the markets. As a result, agricultural activities weaken, producers suffer loss of income, and production of some products decreases. Food prices and production begin to fluctuate. When the fluctuation of production is combined with drought or disease in some years, scarcity and sudden and severe increases in product prices occur. In addition, following the policies incompatible with the realities of the country in animal husbandry makes the problems here permanent. In short, the existing agri-food system cannot respond to the problems experienced and solved.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aydın, Z. (2010) “Neo‐Liberal Transformation of Turkish Agri- culture.” Journal of Agrarian Change, 10(2), 149-187.
  • DSİ (Devlet Su İşleri). Toprak Su Kaynakları, Erişim tarihi 8 Mart 2019 http://www.dsi.gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklari.
  • Eşiyok, B.A. (2004) Kalkınma Sürecinde Tarım Sektörü: Geliş- meler, Sorunlar, Tespitler ve Tarımsal Politka Önerileri. Ankara: Türkiye Kalkinma Bankasi A.Ş., Arastırma Müdürlügü. FAO. Erişim tarihi 12 Ocak 2019. http://www.fao.org/worldfo- odsituation/foodpricesindex/en/.
  • GTHB-BÜGEM (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bit- kisel Üretim Genel Müdürlüğü). (2017) Bügem Faaliyetleri [Activities of Bügem]. Ankara.
  • Gille, Z. (2012) “From risk to waste: Global food waste regimes.” The Sociological Review, 60, 27- 46.
  • Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2019), (Erişim tarihi 8 Mart 2019) https://www.verikaynagi.com/grafik/cksde-kayitli- ciftci-sayisi/.
  • Graeub, B. E., Wıttman, M., J., Ledermann, H., Bezner, S., Kerr R., Gemmıll-herren B. (2016) The State of Family Farms in the World, World Development Vol. 87, pp. 1–15, 2016.
  • Ploeg, J.D. (2016) Th eorizing Agri-Food Economies, Agricul- ture 2016, 6, 30; doi:10.3390/agriculture6030030.
  • Kentel, F., Emre P.Ö. (2017) Kır Mekânının Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Dönüşümü: Modernleşen ve Kaybolan Geleneksel Mekânlar ve Anlamlar. Yayınlanmamış araştırma raporu.
  • Köymen, O. (2008). Kapitalizm ve Köylülük: Ağalar, Üretenler, Patronlar (1. Basım). İstanbul: Yordam Kitap
  • Mazoyer, M., Roudart, L. (2010) Dünya Tarım Tarihi, Epos Yayınlan, Ankara.
  • Öztürk, M. (2012) Agriculture, peasantry and poverty in Tur- key in the neo-liberal age. Wageningen: Wageningen Academic Publishers.
  • Öztürk, M., Jongerden, J., Andy, H. (2018). “The (re)produc- tion of the new peasantry in Turkey” Journal of Rural Studies 61 (2018) 244–254.
  • Şık, B. (2018), “Gıda Güvenliği, Gıda Güvencesi ve Gıda Ege- menliği Kavramları Üzerine”, Bianet, https://m.bianet.org/ bianet/siyaset/197364-gida-guvenligi-gida-guvencesi-ve-gida- egemenligi-kavramlari-uzerine, Ziyaret 10/06/2019
  • Tekeli, İ., İlkin, S. (1988) Devletçilik Dönemi Tarım Politika- ları (Modernleşme Çabaları). Editör: Toprak, Z. ve Pamuk, Ş. Ankara: Yurt Yayınları içinde sayfa 37-90.
  • TÜİK, Motorlu Kara Taşıtları İstatistikleri.
  • TUİK; 2006 Tarımsal İşletme Yapı Araştırması
  • TUİK, GTS sonuçları 1963 ve 2001
  • TUİK, GSMH Hesapları
  • TUİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması.
  • TÜİK, (2014) Yoksulluk Çalışması.
  • Ulukan, U. (2009). Türkiye Tarımında Yapısal Dönüşüm ve Sözleşmeli Çiftçilik: Bursa Örneği (1.Basım). İstanbul: Sav Yayınları.
  • Yurt Ansiklopedisi
APA öztürk m (2019). TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. , 323 - 332.
Chicago öztürk murat TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. (2019): 323 - 332.
MLA öztürk murat TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. , 2019, ss.323 - 332.
AMA öztürk m TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. . 2019; 323 - 332.
Vancouver öztürk m TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. . 2019; 323 - 332.
IEEE öztürk m "TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR." , ss.323 - 332, 2019.
ISNAD öztürk, murat. "TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR". (2019), 323-332.
APA öztürk m (2019). TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. Toplum ve Hekim, 34(5), 323 - 332.
Chicago öztürk murat TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. Toplum ve Hekim 34, no.5 (2019): 323 - 332.
MLA öztürk murat TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. Toplum ve Hekim, vol.34, no.5, 2019, ss.323 - 332.
AMA öztürk m TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. Toplum ve Hekim. 2019; 34(5): 323 - 332.
Vancouver öztürk m TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR. Toplum ve Hekim. 2019; 34(5): 323 - 332.
IEEE öztürk m "TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR." Toplum ve Hekim, 34, ss.323 - 332, 2019.
ISNAD öztürk, murat. "TÜRKİYE TARIM GIDA SİSTEMİ VE GIDA FİYATLARINDA DALGALANMALAR". Toplum ve Hekim 34/5 (2019), 323-332.