BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Fatih ÇİMEN (Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye)
Diyanet İlmi Dergi
3 0
Yıl: 2019 Cilt: 55 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 313 - 337 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-09-2020

BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
Bedreddin ez-Zerkeşî (ö. 794/1392), Bahrî Memlüklerdöneminde Kahire’de dünyaya gelmiş, orada yetişmiş veİslâmî ilimlerin hemen her alanında altmıştan fazla esertelif etmiş çok yönlü bir âlimdir. Hayatı boyunca ilmeve araştırmaya olan düşkünlüğü ile tanınmış ve sade birhayat yaşamıştır. Zerkeşî, Kur’ân ve fıkıh ilminde olduğukadar, hadis ilminde de ortaya koyduğu önemli eserlerlekendinden söz ettirmeyi başarmıştır. Halk arasındahadis diye bilinen ancak aslı olmayan sözleri ilk defa bireserde toplaması, önemli fıkıh eserlerindeki hadisleredair telif ettiği tahric eserleri, Buhârî’nin Sahîh’i üzerineyazdığı şerhleri, İbnü’s-Salâh’ın Mukaddime’sine hadisilminin önde gelen isimleriyle birlikte nüket yazarakdönemin hadis tartışmalarına müdâhil olması ve bunungibi daha birçok husus, İbn Hacer’in de ifade ettiği gibionun hadis ilmiyle çokça meşgul olduğunu ve bu ilmeolan vukûfi yetini göstermektedir. Zerkeşî, kısa fakatilmî açıdan bereketli bir hayat sürerek fıkıh ve hadisbaşta olmak üzere İslâmî ilimlerin hemen her alanınaönemli katkılarda bulunmuş ilmî bir şahsiyettir. Buçalışmada onun hayatı ile birlikte hadisçiliği, hadis ilminedair telif ettiği eserler esas alınarak değerlendirilmeyeçalışılacaktır.
Anahtar Kelime:

BADR AL-DIN AL-ZARKASHÎ AND AN EVALUATION ABOUT HIS HADITHISM

Öz:
Badr al-Din al-Zarkashî was a versatile scholar who was born in Cairo during the reign of the Bahrî Mamlûks, raised there and had written more than sixty works in almost every fi eld of Islamic sciences. He lived a modest life with his devotion to knowledge and research. Zarkashî not only in the Quran and fi qh studies, but also has succeeded in making his mark with the important works he has revealed in the science of Hadith. Zarkashî collected in his book that among the public known as the hadith, the memorabilia of works on the hadiths in the works of the Islamic jurisprudence, the commentaries he wrote on the Sahîh al-Bukhârî, Ibn al-Salah’s Muqaddima with the names of the leading names in the discourse. The fact that Ibn Hadıar states that Zarkashî concerns about the hadith science and shows that this is the illusion. Zarkashî is a scientifi c person who has made a signifi cant contribution to almost all fi elds of Islamic sciences, especially fi qh and hadith, by living a short but scientifi c life. In this study, his life and hadithism will be evaluated.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülaziz b. İbrahim. Ed-Delîl ile’l-mütûni’l-ilmiyye. Riyad: Dâru’s-Samî‘î ve’t-tevzî‘, 1420/2000.
  • Abdülkerim el-Enîs. El-İmâm ez-Zerkeşî ve kitâbühû el-Leâli’l-mensûra fi’l-ehâdîsi’l-meşhûra. Dubâî: Dâiratü’ş-Şüûni’l-İslâmiyye, 1436/2015.
  • Abdürrahîm b. Muhammed Ahmed el-Kaşkarî. Tahkîk el-Muteber fî tahrîci ehâdîsi’l-Minhâc ve’l-Muhtasar. Doktora tezi, Medine İslâm Üniversitesi, 1984.
  • Ahmed b. Hanbel. Müsned. Nşr. Şuayb Arnaûd. 2. Baskı. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1420/1999.
  • Akdoğan, Muhammed. “Zerkeşî ve et-Tezkire fi’l-Ehâdîsi’l-Müştehira İsimli Eserinde Rivayetleri Değerlendirme Yöntemi”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 12/1 (2018): 215-232.
  • Atmaca, Esra. Halep’te İlmî Hayat. İstanbul: Ensar Yayınları, 2016.
  • Bulkīnî, Ebû Hafs Sirâcüddîn. Mehâsinü’l-ıstılâh. Nşr. Âişe Abdurrahman. Kahire: Dâru’l-Meârif, ts.
  • Canlı, Mustafa. Bedreddin Zerkeşî ve Hadis İlmindeki Yeri. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, 1992.
  • Cemal Ferhan. el-İmâmü’z-Zerkeşî müfessiren min-hılâli kitâbihî el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân. Doktora tezi, Ümmü Dermân el-İslâmiyye Üniversitesi, 2014.
  • Dâvûdî, Şemsüddîn Muhammed. Tabakātü’l-müfessirîn. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
  • Deliser, Bilal. “Bedreddîn ez-Zerkeşî Hayatı ve Eserleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Toplum Bilimleri Dergisi 7/9 (2011): 171-190.
  • Erul, Bünyamin. Hz. Aişe’nin Sahabeye Yönelttiği Eleştiriler. 10. Baskı, (Ankara: OTTO Yayınları, 2017).
  • Gürkan, Menderes. “Zerkeşî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 289-293. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
  • Hasan Nur Hasan Ali. Tahkîk ve dirâsetü Kitâbi’l-Kelâm alâ ulûmi’l-hadîs lil-İmâm Bedreddîn ez-Zerkeşî. Doktora tezi, Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, 1995.
  • İbn Dakîkul‘îd, Ebu’l-Feth Muhammed. Şerhu’l-İlmâm bi-ehâdîsi’l-ahkâm. Nşr. Muhammed Halûf, 2. Baskı. 5 Cilt. Suriye: Dâru’n-Nevâdir, 1430/2009.
  • İbn Hacer. el-Askalânî Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn. İnbâü’l-gumr bi ebnâi’l-‘umr fi’t-tarih. Nşr. Hasan Habeşî. 4 Cilt. Mısır: Meclisü’l-A‘lâ, 1389/1969.
  • İbn Hacer. en-Nüket alâ Sahîhi’l-Buhârî. Nşr. Ebu’l-Velîd Hişâm. 2 Cilt. Kahire: el-Mektebetül-İslâmiyye, 1425/2005.
  • İbn Hacer. Nüzhetü’n-nazar fî tavzîhi Nuhbeti’l-fiker. Nşr. Nureddin Itr. Dımaşk: Matbaatü’s-Sabâh, 1420/2000.
  • İbn Hacer. ed-Dürerü’l-kâmine fî aʿyâni’l-miʾeti’s̱-s̱âmine. Nşr. Muhammed Abdulmuîd. 2. Baskı. 6 Cilt. Haydarâbâd: Meclisü Dâireti’l-Maârifi’l-Osmâniyye, 1391/1972.
  • İbn Kādî eş-Şühbe. Ebü’s-Sıdk Takıyyüddîn Ebû Bekr. Tabakātü’ş-Şâfiiyye. Nşr. Abdülalîm Hân. 4 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1407/1986.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed ed-Dîneverî. Te’vîlü muhtelifi’l-hadîs. 2. Baskı. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1419/1999.
  • İbn Tağrîberdî. Ed-Delîlü’ş-şâfî ale’l-Menheli’s-safî. Nşr. Fehîm Muhammed. 2 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1373/1954.
  • İbnü’l-Attâr. Fetâvâ’l-İmâm en-Nevevî. Nşr. Muhammed el-Haccâr. 6. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1416/1996.
  • İbnü’l-İmâd, Ebü’l-Felâh Abdülhay. Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb. Nşr. Muhammed Arnaûd. 10 Cilt. Dımaşk: Dâru İbn Kesîr, 1417/1997.
  • Kandemir, M. Yaşar. “Moğultay b. Kılıç”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 229-231. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
  • Makrîzî, Ebû Muhammed Takıyyüddîn. Es-Sülûk li-marifeti düveli’l-mülûk. Nşr. Abdülkadir Atâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418/1997.
  • Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf. Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl. Nşr. Beşşâr Avvâd. 35 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1400/1980.
  • Muhammed Kemâleddin İzzeddin. El-Bedrü’z-Zerkeşî müerrihan. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1409/1989.
  • Nâsır b. Suûd. Mu‘cemü müellefât’l-allâme ez-Zerkeşî eş-Şâfiî. Kâhire: Dâru’l-Felâh, 2002/1402.
  • Özaydın, Abdülkerim. “İbn Kesîr”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20: 132-134. Ankara: TDV Yayınları. 1989.
  • Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed. ed-Dav’ü’l-lâmi‘ li ehli’l-karni’t-tâsi‘. 6 Cilt. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayât, ts.
  • Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn. Ḥüsnü’l-muḥâḍara, fî târîh-i Mısır ve’l-Kâhire. Nşr. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, 2 Cilt. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1386/1967.
  • Süyûtî, el-Leâli’l-masnûa fî ehâdîsi’l-mevzûa. Nşr. Ebû Abdurrahman Salâh. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1417/1996.
  • Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî fî Şerhi Takrîbi’n-Nevevî, Nşr. Muhammed Avvâme, 5 Cilt. Medine: Dâru’l-Yüsrâ, 1437/2016.
  • Süyûtî. el-Bahru’llezî zehar fî Şerh-i Elfiyeti’l-eser. Nşr. Ebû Enes Enîs. 4 Cilt. Suûd: Mektebetü’l-Gurabâ, ts.
  • Uzunpostalcı, Mustafa. “Bulkīnî” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6: 410-411. Ankara: TDV Yayınları. 1989.
  • Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ. Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. Nşr. Mustafa Hicâzî. 2. Baskı. 40 Cilt. Kuveyt: Matbaatü Hükûmet-i Kuveyt, 1397/1977.
  • Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed. Tezkiratü’l-huffâz. Nşr. Zekeriya Umeyrât. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418/1998.
  • Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn. el-İcâbe i-îrâdi me’stedrekethü ʿÂʾişe ʿale’ṣ-ṣaḥâbe. Nşr. Saîd Afgânî. 2. Baskı. Beyrut: Mektebü’l-İslâmî, 1390/1970.
  • Zerkeşî. el-Leâli’l-mensûra fî ehâdîsi’l-meşhûra (et-Tezkira fî ehâdîsi’l-meşhûra). Nşr. Mustafa Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1406/1986.
  • Zerkeşî. el-Mu‘teber fî tahrîci ehâdîsi’l-Minhâc ve’l-Muhtasar. Nşr. Hamdî Abdülmecîd es-Selefî. Kuveyt: Dâru’l-Erkâm, 1404/1984.
  • Zerkeşî. en-Nüket alâ Mukaddimeti İbni’s-Salâh. Nşr. Zeynelâbidin Belâ Ferîc. 3 Cilt. Riyad: Mektebetü Azvâi’s-Selef, 1418/1998.
  • Zerkeşî. et-Tenkîh li-elfâzı’l-Câmii’s-sahîh. Nşr. Yahya b. Muhammed. 3 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1423/2003.
  • Ziriklî, Ebû Gays Muhammed Hayrüddîn. El-A‘lâm. 15. Baskı. 8 Cilt. Beyrut: Daru’l-İlm lil-Melâyîn, ts.
  • Zürkânî, Muhammed b. Abdülbâkî. Muhtasaru Makâsıdı’l-hasene fî beyâni kesîrin mine’l-ehâdîsi’l-müştehirati ale’l-elsine. Nşr. Muhammed b. Lütfi. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1409/1989.
APA Çimen F (2019). BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. , 313 - 337.
Chicago Çimen Fatih BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. (2019): 313 - 337.
MLA Çimen Fatih BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. , 2019, ss.313 - 337.
AMA Çimen F BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 313 - 337.
Vancouver Çimen F BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 313 - 337.
IEEE Çimen F "BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME." , ss.313 - 337, 2019.
ISNAD Çimen, Fatih. "BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME". (2019), 313-337.
APA Çimen F (2019). BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Diyanet İlmi Dergi, 55(2), 313 - 337.
Chicago Çimen Fatih BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Diyanet İlmi Dergi 55, no.2 (2019): 313 - 337.
MLA Çimen Fatih BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Diyanet İlmi Dergi, vol.55, no.2, 2019, ss.313 - 337.
AMA Çimen F BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Diyanet İlmi Dergi. 2019; 55(2): 313 - 337.
Vancouver Çimen F BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Diyanet İlmi Dergi. 2019; 55(2): 313 - 337.
IEEE Çimen F "BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME." Diyanet İlmi Dergi, 55, ss.313 - 337, 2019.
ISNAD Çimen, Fatih. "BEDREDDİN EZ-ZERKEȘÎ VE HADİSÇİLİĞİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME". Diyanet İlmi Dergi 55/2 (2019), 313-337.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 15:37

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları