Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması
Yıl: 2020 Cilt: 31 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 90 - 98 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5080/u23704 İndeks Tarihi: 17-09-2020
Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması
Öz: Amaç: Bu çalışmada farklı etki mekanizmalarına sahip antidepresanlardanseçici serotonin geri-alım inhibitörü (SSGİ) ve agomelatinin depresyonbelirtileri, bilişsel işlevler, dürtüsellik, intihar eğilimi, uyku düzeni veyan etkiler üzerine etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya poliklinik izleminde depresyon tanısı ile herhangi birSSGİ (n:30) veya agomelatin (n:30) başlanmış hastalar dâhil edilmiştir.Tüm hastalara ilacın başlandığı ilk gün bir sosyodemografik veri formuve SCID-I uygulanmıştır. Ardından tedavinin 1. ve 4. haftasında etki/yan etkilerin değerlendirilmesi için Hamilton Depresyon Ölçeği, İntiharOlasılığı Ölçeği, UPPS Dürtüsel Davranış Ölçeği, Epworth UykululukÖlçeği ve UKU Yan Etki Değerlendirme Ölçeği ile bilişsel testlerdenStroop testi ve iz sürme testi uygulanmıştır.Bulgular: SSGİ grubu agomelatin grubu ile karşılaştırıldığında, birinciayın sonunda daha iyi tedavi yanıtı ve düzelme göstermiştir. Bilişselişlevlerdeki düzelme depresyon belirtilerindeki düzelme ile ilişkili iken,ilaç grupları arasında bilişsel düzelme açısından fark bulunmamıştır.SSGİ grubu agomelatine oranla daha fazla otonomik ve cinsel yanetkiye neden olmuştur. Her iki ilacın dürtüsellik, uyku düzeni ve intihareğilimi üzerine olan etkileri açısından fark bulunmamıştır.Sonuç: Sonuç olarak SSGİ tedavisi klinik belirtilerde daha belirgindüzelme, daha fazla cinsel yan etkiyle ilişkili bulunmuş, ancak bilişselişlevlerde düzelme açısından agomelatinden farklı olmadığı görülmüştür.Umut veren ayrıcalıklı etki mekanizmasına rağmen, bu çalışmadaagomelatin depresyon tedavisinde SSGİ´ler kadar etkili bulunmamıştır.
Anahtar Kelime: Comparison of the Effects of Antidepressants with Different Mechanisms of Action on Efficacy, Cognitive Functions and Side Effects
Öz: Objective: The aim of this study was to compare the effects of the agomelatine and selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) on symptoms of depression, cognitive functions, impulsiveness, suicidal tendency, sleep pattern and side effects. Method: This study enrolled patients with depression started on SSRIs (n=30) or agomelatine (n=30) on an outpatient basis. All patients were evaluated with SCID-I and the Sociodemographic Questionnaire on the first day of the treatment. In order to assess the side effects of the treatments, the patients were assessed at the first and the fourth weeks with Hamilton Depression Scale (HAM-D), the Suicide Probability Scale (SPS), the UPSS Impulsive Behaviour Scale, the Epworth Sleepiness Scale (ESS), the UKU Side Effect Rating Scale, and the Stroop Test and the Trail Making Test for cognitive functions. . Results: Patients on SSRIs showed better treatment response and remission rates at the end of the first month. Improvement in cognitive functions correlated with the decrease in depressive symptoms, but no difference was observed between the groups with respect to the improvement of the cognitive functions. SSRIs caused more autonomic and sexual side effects compared to agomelatine. Differences were not observed between the effects of the two medications on impulsivity, sleep pattern and suicidal tendency. Conclusion: In conclusion, treatment with SSRIs was significantly more associated with improvement in the clinical symptoms. Sexual side effects were more prevalent with SSRIs, but the effect on cognitive functions did not differ from agomelatine Despite the distinct, promising mechanism of action, agomelatine was not as effective as the SSRIs for the treatment of depression.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ağargün MY, Çilli AS, Kara H ve ark. (1999) Epworth uykululuk ölçeğinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Derg 10:261-7
- Akdemir A, Örsel S, Dağ İ ve ark. (1996) Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HDDÖ)’nin geçerliği, güvenirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi 4:251-9.
- Atlı, Z., Eskin, M. ve Dereboy Ç (2009) İntihar Olasılığı Ölçeğinin (İOÖ) klinik örneklemde geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri Dergisi 12:111- 24.
- Bastos AG, Guimarães LS, Trentini CM (2017) Predictors of response in the treatment of moderate depression. Rev Bras Psiquiatr 39:12-20.
- Birchwood M, Smith J, Cochrane R ve ark. (1990) The Social Functioning Scale. The development and validation of a new scale of social adjustment for use in family intervention programmes with schizophrenic patients. Br J Psychiatry Dec 157:853-9.
- Bondareff W, Alpert M, Friedhoff A ve ark. (2000) Comparison of sertraline and nortriptyline in the treatment of major depressive disorder in late life. Am J Psychiatry 157:729-36.
- Cangöz B, Karakoç E ve Selekler K (2007) İz sürme testinin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi 10:73-82
- Clark M, Di Benedetti D, Perez V (2016) Cognitive dysfunction and work productivity in major depressive disorder. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 16:455-63.
- Coleman CC, King BR, Bolden-Watson C ve ark. (2001) A placebo-controlled comparison of the effects on sexual functioning of bupropion sustained release and fluoxetine treatment. Clinical Therapeutics 23:1040-58.
- Constant EL, Adam S, Gillain B (2005) Effects of sertraline on depressive symptoms and attentional and executive functions in major depression. Depress Anxiety 27:78–89
- Corruble E, De Bonidat C, Belaidi C ve ark. (2013) Efficacy of agomelatine and escitalopram on depression, subjective sleep and emotional experiences in patients with major depressive disorder: a 24-wk randomized, controlled, double-blind trial. Int J Neuropsychopharmacol 16:2219–34
- Cull JG ve Gill WS (1990) Suicide probability scale, Western Psychological Services, Los Angeles.
- Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M ve ark. (1999) DSM-IV eksen i bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşmeminin Türkçeye uyarlanması ve güvenilirlik çalışması. İlaç ve Tedavi Dergisi 12: 33-6
- Elderkin-Thompson V, Kumara A, Warren B ve ark. (2003) Neuropsychological deficits among patients with late-onset minor and major depression. Arch Clin Neuropsychol 18:529–49.
- Entsuah AR, Huang H, Thase ME (2001) Response and remission rates in different subpopulations with major depressive disorder administered venlafaxine, selective serotonin reuptake inhibitors, or placebo. J Clin Psychiatry 62:869-77.
- Evans VC, Iverson GL, Yatham LN ve ark. (2014) The relationship between neurocognitive and psychosocial functioning in major depressive disorder: a systematic review. J Clin Psychiatry Dec 75:1359-70.
- Ferguson JM, Wesnes KA, Schwartz GE (2003) Reboxetine versus paroxetine versus placebo: effects on cognitive functioning in depressed patients. Int Clin Psychopharm 18:9–14.
- Fergusson D, Doucette S, Glass KC (2005) Association between suicide attempts and selective serotonin reuptake inhibitors: systematic review of randomised controlled trials. The BMJ Feb 330:396.
- First MB, Spitzer RL, Gibbon M ve ark. (1997) Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I) Clinical Version. Washington D.C., American Psychiatric Press.
- Golden RN, Nemeroff CB, Mc Sorley P ve ark. (2002) Efficacy and tolerability of controlled-release and immediate-release paroxetine in the treatmentof depression. J Clin Psychiatry 63:577-84.
- Gorwood P, Vaiva G, Corruble E ve ark. (2015) The ability of early changes in motivation to predict later antidepressant treatment response. Neuropsych Dis Treat 11:2875–82.
- Grunebaum MF, Keilp JG, Ellis SP ve ark. (2013) SSRI versus bupropion effects on symptom clusters in suicidal depression: post-hoc analysis of a randomized clinica trial. J Clin Psychiat 74:872–9.
- Guaiana G, Gupta S, Chiodo D ve ark. (2013) Agomelatine versus other antidepressive agents for major depression. Cochrane Database Syst Rev (12):CD008851
- Guardiola-Lemaitre B, De Bodinat C, Delagrange P ve ark. (2014) Agomelatine: mechanism of action and pharmacological profile in relation to antidepressant properties. Br J Pharmacol 171:3604-19.
- Hale A, Corral RM, Mencacci C ve ark. (2010) Superior antidepressant efficacy results of agomelatine vs. fluoxetine in severe MDD patients: A randomized, double-blind study. Int Clin Psychopharm 25:305–4.
- Hamilton M (1960) A rating scale for depression. Journal of Neurology, Neurosurgery&Psychiatry 23:56-62
- Herrera-Guzman I, Gudayol-Ferre E, Herrera-Guzman D ve ark. (2009) Effects of selective serotonin reuptake and dual serotonergic-noradrenergic reuptake treatments on memory and mental processing speed in patients with major depressive disorder. Psychiatry Res 43:855–63.
- Holtzer R, Stern Y, Rakitin BC (2005) Predicting age-related dual-task effects with individual differences on neuropsychological tests. Neuropsychology 19:18-27.
- Hunter AM, Cook IA, Greenwald SD ve ark. (2011) The antidepressant treatment response index and treatment outcomes in a placebo-controlledtrial of fluoxetine. J Clin Neurophysiol 2011 Oct 28:478-82.
- Johns MW (1992) Reliability and factor analysis of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep 15: 376-81
- Karakaş S (2004) BİLNOT Bataryası el kitabı. Nöropsikolojik Testler İçin Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları. Ankara: Dizayn ofset.
- Kennedy SH, Rizvi S, Fulton K ve ark. (2008) A double-blind comparison of sexual functioning, antidepressant efficacy, and tolerability between agomelatine and venlafaxine XR. J Clin Psychopharma 28:329–33.
- Kennedy SH, Emsley (2006) Placebo-controlled trial of agomelatine in the treatment of major depressive disorder. Eur Neuropsychopharmacol 16:93-100.
- Knight MJ, Air T, Baune BT (2018) The role of cognitive impairment in psychosocial functioning in remitted depression. J Affect Disord 1;235:129-34
- Lalit V, Appaya PM, Hegde RP ve ark. (2004) Escitalopram versus citalopram and sertraline: a double-blind controlled, multi-centric trial in Indian patients with unipolar major depression. Indian J Psychiatry 46:333-41.
- Lemoine P, Guilleminault C, Alvarez E (2007) Improvement in subjective sleep in major depressive disorder with a novel antidepressant, agomelatine: randomized, double-blind comparison with venlafaxine. J Clin Psychiatry 68:1723–32.
- Leuchter AF, Cook IA, Marangell LB ve ark. (2009) Comparative effectiveness of biomarkers and clinical indicators for predicting outcomes of SSRI treatment in major depressive disorder: results of the BRITE-MD study. Psychiatry Res 169:124-31.
- Levkovitz Y, Caftori R, Avital A ve ark. (2002) The SSRIs drug fluoxetine, but not the noradrenergic tricyclic drug desipramine, improves memory performance during acute major depression. Brain Res Bull 58:345–50.
- Li JZ, Bunney BG, Meng F ve ark. (2013) Circadian patterns of gene expression in the human brain and disruption in major depressive disorder. Proc Natl Acad Sci USA 11; 110:9950-5.
- Lindström E, Lewander T, Malm U ve ark. (2001) Patient-rated versus clinicianrated side effects of drug treatment in schizophrenia. Clinical validation of a self-rating version of the UKU Side Effect Rating Scale (UKU-SERS-Pat); 55 Suppl 44:5-69.
- Lingjaerde O, Ahlfors UG, Bech P ve ark. (1987) The UKU side effect rating scale. A new comprehensive rating scale for psychotropic drugs and a crosssectional study of side effects in neuroleptic-treated patients. Acta Psychiatr Scand Suppl. 334:1-100.
- Lôo H1, Hale A, D’haenen H (2002) Determination of the dose of agomelatine, a melatoninergic agonist and selective 5-HT(2C) antagonist, in the treatment of major depressive disorder: a placebo-controlled dose range study. Int Clin Psychopharmacol 17:239-47.
- Machado M, Iskedjian M, Ruiz I ve ark. (2006) Remission, dropouts, and adverse drug reaction rates in major depressive disorder: a meta-analysis of head-tohead trials. Curr Med Res Opin 22:1825-37.
- Masuda K, Nakanishi M, Okamoto K ve ark. (2017) Different functioning of prefrontal cortex predicts treatment response after a selective serotonin reuptake inhibitor treatment in patients with major depression. J Affect Disord 2017 May 214:44-52.
- McBride AM ve Abeles N (2000) Depressive symptoms and cognitive performance in older adults. Clinical Gerontologist 21:27–47.
- McCarthy MJ ve Welsh DK (2012) Cellular circadian clocks in mood disorders. J Biol Rhythms Oct 27:339-52.
- Mendels J, Kiev A, Fabre LF (1999) Double-blind comparison of citalopram and placebo in depressed outpatients with melancholia. Depression and Anxiety 9:54-60.
- Olié JP ve Kasper S (2007) Efficacy of agomelatine, a MT1/MT2 receptor agonist with 5-HT2C antagonistic properties, in major depressive disorder. Int J Neuropsychopharmacol 10:661-73.
- Perroud N, Uher R, Marusic A ve ark. (2009) Suicidal ideation during treatment of depression with escitalopram and nortriptyline in genomebased therapeutic drugs for depression (GENDEP): a clinical trial. BMC Medicine Oct 15, 7, 60.
- Quera-Salva MA, Hajak G, Philip P ve ark. (2011) Comparison of agomelatine and escitalopram on nighttime sleep and daytime condition and efficacy in major depressive disorder patients. Int Clin Psychopharmacol 26:252–62.
- Reitan RM (1955) The relation of the trail making test to organic brain damage. J Consult Psychol 19:393-4.
- Schildkraut JJ (1965) The catecholamine hypothesis of affective disorders: a review of supporting evidence. Am J Psychiatry 122:509–22
- Schildkraut JJ (1995) The catecholamine hypothesis of affective disorders: a review of supporting evidence. Neuropsychiatry Clin Neurosci 1995 Fall 7:524-33
- Shu L, Sulaiman AH, Huang YS ve ark. (2014) Comparable efficacy and safety of 8 weeks treatment with agomelatine 25-50mg or fluoxetine 20-40mg in Asian out-patients with major depressive disorder. Asian J Psychiatr 8:26-32.
- Stroop JR (1935) Studies of interference in serial verbal reactions. J Exp Psychol 18: 643-62.
- Trivedi MH, Rush AJ, Wisniewski SR ve ark. (2006) Evaluation of outcomes with citalopram for depression using measurement-based care in star*d: implications for clinical practice. Am J Psychiatry 2006 Jan 163:28-40.
- Whiteside SP, Lynam DR (2001) The five factor model and impulsivity: Using a structural model of personality to understand impulsivity. Pers Indiv Differ 30:669-89.
- WHO (2017) Depression and Other Common Mental Disorders: Global Health Estimates. Geneva: World Health Organization; 2017. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- Yargıç İ, Ersoy E, Oflaz SB (2011) UPPS dürtüsel davranış ölçeği ile psikiyatri hastalarında dürtüselliğin ölçümü. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 21:139-46.
- Yu YM, Gao KR, Yu H ve ark. (2018) Efficacy and safety of agomelatine vs paroxetine hydrochloride in Chinese Han patients with major depressive disorder: a multicentre, double-blind, noninferiority, randomized controlled trial. J Clin Psychopharmacol 38:226-33.
- Zhu H, Bogdanov MB, Boyle SH ve ark. (2013) Pharmacometabolomics Research Network. Pharmacometabolomics of response to sertraline and to placebo in major depressive disorder- possible role for methoxyindole pathway. PLoS One 8: e68283.
- Zimmerman M, Martinez JH, Young D ve ark. (2013) Severity classification on the Hamilton depression rating scale. J Affect Disord 150:384-8.
| APA | ERDOĞAN Ç, REZAKİ H, KOÇAK O, BUTURAK Ş (2020). Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. , 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| Chicago | ERDOĞAN Çiğdem,REZAKİ Hatice ÖZDEMİR,KOÇAK Orhan Murat,BUTURAK Şadiye Visal Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. (2020): 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| MLA | ERDOĞAN Çiğdem,REZAKİ Hatice ÖZDEMİR,KOÇAK Orhan Murat,BUTURAK Şadiye Visal Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. , 2020, ss.90 - 98. 10.5080/u23704 |
| AMA | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. . 2020; 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| Vancouver | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. . 2020; 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| IEEE | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş "Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması." , ss.90 - 98, 2020. 10.5080/u23704 |
| ISNAD | ERDOĞAN, Çiğdem vd. "Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması". (2020), 90-98. https://doi.org/10.5080/u23704 |
| APA | ERDOĞAN Ç, REZAKİ H, KOÇAK O, BUTURAK Ş (2020). Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 31(2), 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| Chicago | ERDOĞAN Çiğdem,REZAKİ Hatice ÖZDEMİR,KOÇAK Orhan Murat,BUTURAK Şadiye Visal Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi 31, no.2 (2020): 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| MLA | ERDOĞAN Çiğdem,REZAKİ Hatice ÖZDEMİR,KOÇAK Orhan Murat,BUTURAK Şadiye Visal Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.31, no.2, 2020, ss.90 - 98. 10.5080/u23704 |
| AMA | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(2): 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| Vancouver | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(2): 90 - 98. 10.5080/u23704 |
| IEEE | ERDOĞAN Ç,REZAKİ H,KOÇAK O,BUTURAK Ş "Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması." Türk Psikiyatri Dergisi, 31, ss.90 - 98, 2020. 10.5080/u23704 |
| ISNAD | ERDOĞAN, Çiğdem vd. "Farklı Etki Mekanizmasına Sahip Antidepresanların Etkinlik, Bilişsel İşlevler ve Yan Etki Açısından Karşılaştırılması". Türk Psikiyatri Dergisi 31/2 (2020), 90-98. https://doi.org/10.5080/u23704 |
