Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Hülya ARSLANTAŞ, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Aydın, Türkiye)
Ferhan DEREBOY, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Aydın, Türkiye)
Rüveyda YÜKSEL, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Aydın, Türkiye)
Seher İNALKAÇ (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Aydın, Türkiye)
Türk Psikiyatri Dergisi
57 12
Yıl: 2020 Cilt: 31 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 122 - 130 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5080/u23520 İndeks Tarihi: 17-09-2020

Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:
Amaç: Bu çalışmada Duygusal Yeme Ölçeği (DYÖ) Türkçeye çevrilerekgeçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırmanın örneklemini bir üniversitenin sağlık eğitimi verenhemşirelik ve ebelik bölümü öğrencisi toplam 749 kişi oluşturmuştur.Öğrencilere DYÖ yanında Oxford Mutluluk Ölçeği (OMÖ), BeckDepresyon Ölçeği (BDÖ), Ortoreksiya Nervoza-11 Ölçeği (ORTO11), Zarit Bakıcı Yük Ölçeği (ZBYÖ) ve Yeme Tutum Testi (YTT)uygulanmıştır.Bulgular: Ölçeğin tümü için alfa iç tutarlık katsayısı 0,84 olarakhesaplanmıştır. Tıpkı orijinal ölçekte olduğu gibi Türkçe versiyon da üçlübir faktör yapısı göstermektedir: yeme isteğini engelleyememe, yiyeceğintürü ve suçluluk hissi. Her bir maddenin düzeltilmiş madde toplampuan korelasyon katsayıları 0,34 düzeyinin üzerinde bulunmuştur.DYÖ; OMÖ ile düşük düzeyde negatif yönde (r= -0,15; p<0,001),BDÖ ile düşük düzeyde pozitif yönde (r=0,16; p<0,001), ZBYÖ ile ortadüzeyde pozitif yönde (r=0,36; p<0,01), YTT ile orta düzeyde negatifyönde (r=-0,33; p<0,001) korelasyon göstermiştir. Uygulanan varyansanalizi; normal kilolu, aşırı kilolu ve obez öğrencilerin DYÖ toplampuanları arasındaki farklılığın anlamlı düzeyde olduğunu göstermiştir[F(2,712) =11,17; p<0,001; η2=0,03].Sonuç: DYÖ Türkçe formunun iç tutarlılığının yüksek bulunması hemgüvenirliğini hem de kurultu geçerliliğini destekleyen bir bulgu olarakyorumlanmıştır. Verilerimiz, DYÖ’nün Türkçe formunun üniversiteöğrencilerinin duygusal yeme eğilimlerini değerlendirmek konusundakigeçerliğini destekleyen ek kanıtlar sağlamıştır.
Anahtar Kelime:

Validity and Reliability of the Turkish Version of the Emotional Eater Questionnaire (EEQ-TR)

Öz:
Objective: In this study, we aimed to translate the Emotional Eater Questionnaire (EEQ) to Turkish and investigate the reliability and validity of the Turkish version. Method: The participants, consisting of 749 undergraduate students majoring at nursing or midwifery, completed on the EEQ and the Oxford Happiness Scale (OHS), the Beck Depression Inventory (BDI), the Orthorexia Nervosa-11 Scale (ORTO-11), the Zarit Caregiver Burden Scale (ZCBS) and the Eating Attitude Test (EAT). Results: An internal consistency coefficient of 0.84 was computed for the entire scale which, similarly to the original scale, demonstrated a three-factor structure, namely, “Disinhibition”, “Type of food” and “Guilt”. All corrected item-total correlations were above 0.34. The EEQ score showed negative correlations with the OHS score at a low level (r=-0.15, p<0.001), and the EAT score at a moderate level(r=-0.33, p<0.001); and positive correlations with the BDI score (r=0.16, p<0.001) at a low level and the ZCBS score at a moderate level (r=0.36, p<0.01). The variance analysis demonstrated significant differences in the EEQ scores of the normal-weight, overweight and obese students [F(2.712) =11.17, p<0.001, η2 = 0.03]. Conclusion: EEQ Turkish version seems to have sufficient internal consistency which supported its reliability as well as the construct validity. Our data provided additional support for the validity of the EEQ for assessing the emotional overeating tendency among the Turkish university students.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın A, Yıldız B, Özçelik B (2016) Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9:776-81.
  • Arusoğlu G (2006) Sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi, Orto-15 Ölçeği’nin uyarlanması. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diyetetik Programı, Ankara.
  • Arusoğlu G, Kabakçı E, Köksal G ve ark. (2008) Orthorexia nervosa and adaptation of ORTO-11 into Turkish. Turk Psikiyatri Derg 19:283-91.
  • Baş M, Bozan N, Ciğerim N (2008) Dieting, dietary restraint, and binge eating disorder among overweight adolescents in Turkey. Adolescence 43:635-48.
  • Baysal A (2007) Beslenme, 11. Baskı, Ankara, Hatiboğlu Basım ve Yayınevi.
  • Beck AT (1961) An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 4:561-71.
  • Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanteri’nin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 7:3-13.
  • Bektas M, Bektas I, Selekoğlu Y ve ark. (2016) Psychometric properties of the Turkish version of the Emotional Eating Scale for children and adolescents. Eat Behav 3:217-21.
  • Blair A, Lewis V, Booth D (1990) Does emotional eating interfere with success in at tempts at weight control? Appetite 15:151-57.
  • Bratman S, Knight D (2000) Health food junkies: overcoming the obsession with healthful eating. New York, Broadway Books.
  • Cannetti L, Bachar E, Berry EM (2002) Food and emotion. Behav Processes 60:157-64.
  • Cohen J (1988) Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. (2.Basım). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • De Lauzon-Guillain B, Basdevant A, Romon M ve ark. (2006) Is restrained eating a risk factor for weight gain in a general population? Am J Clin Nutr 83:132-38.
  • Demirel B, Yavuz F, Karadere ME ve ark. (2014) Duygusal İştah Anketi’nin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi.Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 3:171-81.
  • Doğan T, Sapmaz F (2012) Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formu’nun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 25:297-304.
  • Donini LM, Marsili D, Graziani MP ve ark. (2004) Orthorexia nervosa: a preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eat Weight Disord 9:151-57.
  • Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N (2015) Hemşirelikte araştırma süreç, uygulama ve kritik. İstanbul, Nobel Basımevi.
  • Evers C, Stok FM, Ridder DTD (2010) Feeding your feelings: Emotion regulation strategies and emotional eating. Pers Soc Psychol Bull 36:792-804.
  • Framson C, Kristal AR, Schenk JM ve ark. (2009) Development and validation of the Mindful Eating Questionnaire. J Am Diet Assoc 109:1439-44.
  • Garaulet M, Canteras M, Morales E ve ark. (2012) Validation of a questionnaire on emotional eating for use in cases of obesity; the Emotional Eater Questionnaire (EEQ). Nutr Hosp 27:645-51.
  • Garner DM, Garfinkel PE (1979) The Eating Attitudes Test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med 9:273–79.
  • Goosens L, Braet C, Vlierberghe LV ve ark. (2009) Loss of control over eating in overweight youngsters: The role of anxiety, depression and emotional eating. Eur Eat Disord Rev 17:68-78.
  • Hawks SR, Gast JA (1998) Weight loss education: a path lit darkly. Health Educ Behav 25:371-82.
  • Herman CP, Mack D (1975) Restrained and unrestrained eating. J Pers 43:647-60.
  • Hills P, Argyle M (2002) The Oxford happiness questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Pers Individ Diff 33:1073-82.
  • Kaplan HI, Kaplan HS (1957) The psychosomatic concept of obesity. The J Nerv Ment Dis 125:181-201.
  • Karlsson J, Persson LO, Sjöström L ve ark. (2000) Psychometric properties and factor structure of the Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ) in obese men and women. Results from the Swedish Obese Subjects (SOS) study. Int J Obes Relat Metab Disord 24:1715-25.
  • Konttinen H, Mannisto S, Sarlio-Lahteenlorva S ve ark. (2010) Emotional eating and physical activity self-efficacy as pathways in the association between depressive symptoms and adiposity indicators. Am J Clin Nutr 92:1031-39.
  • Konttinen H (2012) Dietary habits and obesity: The role of emotional and cognitive factors. (Academic Dissertation, Helsinki University of Social Research Department), Finland, 2012.
  • Köse G, Tayfur M, Birincioğlu İ ve ark. (2016) Yeme Farkındalığı Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 125-34.
  • Levitan RD, Davis C (2010) Emotions and eating behavior: Implications for the current obesity epidemic. University of Toronto Quarterly 79:783-99.
  • Macht M (1999) Characteristics of eating in anger, fear, sadness, and joy. Appetite 33:129-39.
  • Macht M, Roth S, Ellgring H (2002) Chocolate eating in healthymen during experimentally induced sadness and joy. Appetite 39:147-58.
  • Macht M (2008) How emotions affect eating: A five-way model. Appetite 50:1-11.
  • Nguyen-Rodriguez ST, Unger JB, Spruift-Metz D (2009) Psychological determinants of emotional eating in adolescence. Eating Disorders 17: 211-24.
  • Nolan LJ, Halperin LB, Geliebter A (2010) Emotional Appetite Questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite 54:314-19.
  • Nunnally JC, Bernstein IH (1994) Psychometric Theory. McGraw Hill Series in Psychology, 3. Baskı, New York.
  • Ouwens MA, Van Strien T, Van Leeuwe JFJ ve ark. (2009) The dual pathway model of overeating. Replication and extension with actual food consumption. Appetite 52:234-37.
  • Özlü A, Yıldız M, Aker T (2009) Zarit Bakıcı Yük Ölçeği’nin şizofreni hasta yakınlarında geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Arch Neuropsychiatry 46 (Özel Sayı): 38-42.
  • Savasir I, Erol N (1989) Yeme tutum testi: anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Türk Psikoloji Dergisi 7:19–25.
  • Sevinçer GM, Konuk N (2013) Duygusal Yeme. Journal of Mood Disorders 3: 171-78.
  • Tanofsky-Kraff M, Theim KR, Yanovski SZ ve ark. (2007) Validation of the Emotional Eating Scale adapted for use in children and adolescents (EES-C). Int J Eat Disord 40:232–40.
  • Turner SA, Luszczynska A, Warner L ve ark. (2010)Emotional and uncontrolled eating styles and chocolate chip cookie consumption. A controlled trial of the effects of positive mood enhancement. Appetite 54:143-49.
  • Waller G, Osman S (1998) Emotional eating and eating psychopathology among non-eating-disordered women. Int J Eat Disord 23:419-24.
  • Wallis DJ, Hetherington MM (2009) Emotions and eating. Self-reported and experimentally induced changes in food intake under stress. Appetite 52: 355-62.
  • Waters A, Hill A, Waller G (2001) Bulimic’s responses to food cravings: Is bingeeating a product of hunger or emotional state? Behav Res Ther 39: 877-86.
  • World Health Organization (WHO) Erişim tarihi: 1 Ocak 2017. Available from: http://www.who.int. 2006.
  • Zarit S, Reever K, Bach-Peterson J (1980) Relatives of the impaired elderly: Correlates of feeling of burden. Gerontologist 20:649-55.
  • Zellner DA, Loaiza S, Gonzalez Z ve ark. (2006) Food selection changes under stress. Physiol Behav 87:789-93.
APA Arslantaş H, DEREBOY F, YÜKSEL R, İNALKAÇ S (2020). Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 122 - 130. 10.5080/u23520
Chicago Arslantaş Hülya,DEREBOY Ferhan,YÜKSEL RÜVEYDA,İNALKAÇ Seher Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2020): 122 - 130. 10.5080/u23520
MLA Arslantaş Hülya,DEREBOY Ferhan,YÜKSEL RÜVEYDA,İNALKAÇ Seher Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2020, ss.122 - 130. 10.5080/u23520
AMA Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 122 - 130. 10.5080/u23520
Vancouver Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2020; 122 - 130. 10.5080/u23520
IEEE Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S "Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.122 - 130, 2020. 10.5080/u23520
ISNAD Arslantaş, Hülya vd. "Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2020), 122-130. https://doi.org/10.5080/u23520
APA Arslantaş H, DEREBOY F, YÜKSEL R, İNALKAÇ S (2020). Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 31(2), 122 - 130. 10.5080/u23520
Chicago Arslantaş Hülya,DEREBOY Ferhan,YÜKSEL RÜVEYDA,İNALKAÇ Seher Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 31, no.2 (2020): 122 - 130. 10.5080/u23520
MLA Arslantaş Hülya,DEREBOY Ferhan,YÜKSEL RÜVEYDA,İNALKAÇ Seher Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.31, no.2, 2020, ss.122 - 130. 10.5080/u23520
AMA Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(2): 122 - 130. 10.5080/u23520
Vancouver Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(2): 122 - 130. 10.5080/u23520
IEEE Arslantaş H,DEREBOY F,YÜKSEL R,İNALKAÇ S "Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Türk Psikiyatri Dergisi, 31, ss.122 - 130, 2020. 10.5080/u23520
ISNAD Arslantaş, Hülya vd. "Duygusal Yeme Ölçeği’nin Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Türk Psikiyatri Dergisi 31/2 (2020), 122-130. https://doi.org/10.5080/u23520
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 13:19

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları