Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli

Sema DİNÇ, (Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Mustafa HAMURCU, (Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Tamer EREN (Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Demiryolu Mühendisliği
4 0
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 9 Sayfa Aralığı: 1 - 16 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-09-2020

Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli

Öz:
Yüksek hızlı tren (YHT), güvenli, konforlu ve verimli bir ulaşım modudur. Yüksek yolcukapasitesi ve kısa seyahat süresi sunma yeteneği nedeniyle, YHT, birçok ülkede ve Türkiye’deson zamanlarda şehirler arası ana trafik koridorlarının trafik yükünü hafifleten başlıca araçlardanbiri haline gelmiştir. Son yıllarda, Türkiye’de demiryolu ağını genişletmek amacıyla yatırımlaryapılmakta ve bunun için büyük bütçeler ayrılmaktadır. Bu kapsamda, yüksek hızlı trenhatlarından biri olan Ankara-Sivas yüksek hızlı tren hattının inşası ise devam etmektedir. Buçalışmada da ulaşım planlamanın önemli adımlarından biri olan istasyon yerlerinin belirlenmesiamaçlanmıştır. Hattın tercih edilebilirliğinin arttırılması ve hat verimliliğinde istasyon yerlerininbelirlenmesi ve optimizasyonu büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, önce analitik hiyerarşiprosesi ile Ankara-Sivas YHT üzerinde muhtemel istasyon yerlerinin önem ağırlıklarıbelirlenmiştir. Daha sonra önem ağırlığı, maksimum nüfus ve merkeze yakınlık hedeflerininsağlanması amacı ve özel kısıtlar ile birlikte hedef programlama modeli kurulmuştur. ModelILOG programı kullanılarak çözülmüş ve optimum istasyon sayısı ve yerleri belirlenmiştir.Sonuçta, hat üzerinde dört istasyon yeri belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Multicriteria Decision Making Aided 0-1 Goal Programming Model for Selection of Station Location in the Ankara-Sivas High Speed Rail Line

Öz:
The high-speed rail (HSR) system is a safe, comfortable, and efficient transportation mode. Due to its ability to high passenger capacity and provide short travel times, HSR has become one of the major tools to alleviate the traffic burden of some main traffic corridors in many cities and in Turkey. In recent years, it is made the new investments to expand the railway network in Turkey and big budgets are allocated for it. The construction of the Ankara-Sivas HSR line, which is one of the HSR lines, continues. The aim of this study is to determine the station locations which are one of the important steps of transportation planning. It is of great importance to increase the preferability of the line and to identify and optimize station locations in line efficiency. In this study, firstly the importance weights of possible stations on the Ankara-Sivas HSR line are determined with analytic hierarchy process. Then the goal programming model has been established for the aim of providing importance of weight, maximum population, proximity to center and special constraints. The model is solved using the ILOG program and the optimum station number and location are determined, and four station locations are identified.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] J. A. Stoop ve W. A. Thissen, “Transport safety: Trends and challenges from a systems perspective,” Safety Science, 26(1/2), pp. 107- 120, 1997.
  • [2] S. Masson ve R. Petiot, “Can the high-speed rail reinforce tourism attractiveness? The case of the high-speed rail between Perpignan (France) and Barcelona (Spain),” Technovation, 29(9), pp. 611- 617, 2009.
  • [3] M. Givoni, “Development and Impact of the Modern High‐ speed Train: A Review,” Transport Reviews, 26(5), 593-611. 2006.
  • [4] X. Lai, “Optimization of station locations and track alignments for rail transit lines,” PhD dissertation. University of Maryland, College Park, 2012.
  • [5] M. Kosijer, M. Ivić, M. Marković ve I. Belošević, “Multicriteria decision-making in railway route planning and design,” Gradevinar, 64(3), 195-205, 2012.
  • [6] G. R.Amin ve N. Mohajeri , “Railway station site selection using analytical hierarchy process and data envelopment analysis,” Computers & Industrial Engineering, 59(1), pp. 107-114, 2010.
  • [7] A. P.Antunes, R. L.Church ve H. M. Repolho , “Optimizing station location and fleet composition for a high-speed rail line,” Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, vol. 93, pp. 437-452, 2016.
  • [8] R. Mateus, J. Ferreira ve J. Carreira, “Multicriteria decision analysis (MCDA): Central Porto highspeed railway station,” European Journal of Operational Research, 187(1), pp. 1-18, 2008.
  • [9] L. M. Martínez, J. d. A. e. Silva ve Y. Shen, “HSR station location choice and its local land use impacts on small cities: A case study of Aveiro, Portugal,” Procedia- Social and Behavioral Sciences, vol. 111, pp. 470-479, 2014.
  • [10] T. Klug, A. Fügenschuh ve R. Borndörfer, “The freight train routing problem for congested railway networks with mixed traffic,” Transportation Science, 50(2), pp. 408-42, 2014.
  • [11] H. Jafari ve M. Yaghini, “A mathematical model for finding the optimal locations of railway stations,” Advances in Railway Engineering, An International Journal, 3(1), pp. 1-8, 2015.
  • [12] J. T. Kays, “Optimal Locations of High-Speed Railway Stations Along Australias East Coast,” AMSI, 2014.
  • [13] H. Kato ve J. Wetwitoo, “High-speed rail and regional economic productivity through agglomeration and network externality: A case study of inter-regional transportation in Japan,” Case Studies on Transport Policy, 5(4), pp. 549-559, 2017.
  • [14] L.-b. Deng, W. Gao, W.-l. Zhoua ve . T.-z. Lai, “Optimal design of feeder-bus network related to urban rail line based on transfer system,” Procedia- Social and Behavioral Sciences, vol. 96, pp. 2383-2394, 2013.
  • [15] C.-H. Yehb, Y.-H. Changa ve C.-C. Shenc, “A multiobjective model for passenger train services planning: application to Taiwan's high-speed rail line,” Transportation Research Part B: Methodological, 34(2), pp. 91-106, 2000.
  • [16] V. Blanco, J. Puerto and A. B. Ramos, “Expanding the Spanish high-speed railway network,” Omega, 39(2), pp. 138-150, 2011.
  • [17] S. Muñoz and L. F. Escudero, “An approach for solving a modification of the extended rapid transit network design problem,” TOP, 17(2), pp. 320–334, 2009.
  • [18] T. Eren, M. Hamurcu ve H. M. Alakaş, “Çok kriterli karar verme yöntemleri ile Kırıkkale yüksek hızlı tren istasyon yerinin seçimi,” International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science, s. 597-606, 2017.
  • [19] T. L. Saaty and M. Niemira, “A framework for making a better decisionhow to make more effective site selection, store closing and other real estate decisions,” Research Review, 13(1), 2006.
  • [20] G. Hshiung Tzeng, T. Shiau and C. Yuan Lin, “Application of multicriteria decision making to the evaluation of new energy system development in Taiwan,” Energy, 17(10), pp. 983-992, 1992.
  • [21] D. Mandic, P. Jovanovic and M. Bugarinovic, “Two-phase model for multi-criteria project ranking: Serbian Railways case study,” Transport Policy, 36, pp. 88-104, 2014.
  • [22] S. Yedla and R. M. Shrestha, “Application of analytic hierarchy process to prioritize urban transport options- comparative analysis of group aggregation methods,” East Asian Bureau of Economic Research, 2007.
  • [23] H. Gerçek, B. Karpak and T. Kılınçaslan, “A multiple criteria approach for the evaluation of the rail transit networks in İstanbul,” Transportation, 2(31), pp. 203-228, 2004.
  • [24] A. Ahern and G. Anandarajah, “Railway projects prioritisation for investment: Application of goal programming,” Transport Policy, 1(14), pp. 70-80, 2007.
  • [25] T. Arslan, “A hybrid model of fuzzy and AHP for handling public assessments on transportation projects,” Transportation, 1(36), pp. 97, 2009.
  • [26] J. Šelih, A. Kne, A. Srdić ve M. Žura, “Multiple‐ criteria decision support system in highway infrastructure management,” Transport, 23(4), pp. 299-305, 2008.
  • [27] Ş. Gür, M. Hamurcu ve T. Eren, “Ankara’da monoray projelerinin analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemleri ile seçimi,” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(4), s. 437- 443, 2017.
  • [28] M. Taş, Ş. N. Özlemiş, M. Hamurcu ve T. Eren, “Analitik hiyerarşi prosesi ve hedef programlama karma modeli kullanılarak monoray projelerinin seçimi,” Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(2), s. 24- 34, 2017.
  • [29] M. B. Barfod and K. B. Salling, “A new composite decision support framework for strategic and sustainable transport appraisals,” Transportation Research Part A: Policy and Practice, 72, pp. 1-15, 2015.
  • [30] M. Hamurcu ve T. Eren, “Raylı sistem projeleri kararında AHS-HP Ve AAS-HP kombinasyonu,” Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(3), s. 1-13, 2017.
  • [31] A. Charnes ve W. Cooper, “Goal programming and multiple objective optimizations: Part 1,” European Journal of Operational Research, 1(1), pp. 39-54, 1977.
  • [32] B. Tripathy and M. Biswal, “A zero-one goal programming approach for project selection,” Journal of Information and Opmization Sciences, 28(4), pp. 619-626, 2007.
  • [33] N. Bağ, N. M. Özdemir ve T. Eren, “0-1 hedef programlama ve ANP yöntemi ile hemşire çizelgeleme problemi çözümü,” Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 4(1), s. 2-6, 2012.
  • [34] M. Dağdeviren ve T. Eren, “Tedarikçi firma seçiminde analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemlerinin kullanılması,” Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, 16(2), s. 41-52, 2001.
  • [35] A. Köse ve M. Turanlı, “Doğrusal hedef programlama yöntemi ile Türkiye’deki sigorta şirketlerinin performanslarının değerlendirilmesi,” İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(7), s. 19- 39, 2005.
  • [36] N. Girginer ve Z. Kaygısız, “İstatiksel yazılım seçiminde analitik hiyerarşi süreci ve 0-1 hedef programlama yöntemlerinin birlikte kullanılması,” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), s. 211-233, 2009.
  • [37] M. Dağdeviren, D. Akay ve M. Kurt, “İş değerlendirme sürecinde analitik hiyerarşi prosesi ve uygulaması,” Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, 19(2), 131-138, 2004.
  • [38] İ. F. Gülenç ve B. Karabulut, “Doğrusal hedef programlama ile bir üretim planlama probleminin çözümü,” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, s. 55-68, 2005.
  • [39] S. Alp, "Doğrusal hedef programlama yönteminin otobüsle kent içi toplu taşıma sisteminde kullanılması," İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13), s. 73-91, 2008.
  • [40] S. Kale ve E. Karaman, "Bulanık hedef programlama yöntemi ile süre/maliyet/kalite eniyilemesi,” Yapı Dünyası Dergisi, s. 49-55, 2007.
  • [41] Gür, Ş and Eren, T. “Scheduling and Planning in Service Systems with Goal Programming: Literature Review”, Mathematics, 6, 265, 2018.
  • [42] Hamurcu, M. and Eren, T., "Selection of monorail technology by using multicriteria decision making,” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 8(2), 303-314, 2017.
  • [43] Hamurcu, M. and Eren, T. (2018). “Multicriteria decision making in the urban transport: selection of rail system technology,” 4rd International Symposium on Railway Systems Engineering (ISERSE'2018), Karabük, 2018.
  • [44] Hamurcu, M., Alakaş, H.M. and Eren, T., “Selection of rail system projects with analytic hierarchy process and goal programming,” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 8(2), 291-302, 2017.
  • [45] Özcan, E., Hamurcu, M., Alakaş, H.M., Eren, T. (2018). "Project selection by using constraint programming," Journal of Trends in the Development of Machinery and Associated Technology, 21(1), pp. 89-92, 2018.
  • [46] Dinç, S., Hamurcu, M. ve Eren, T. “Kırıkkale-kampüs dolmuş hattının etkinliğinin çok kriterli karar verme ile değerlendirilmesi,” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9(Ek Sayı 1): 238-247, 2018.
  • [47] Dinç, S., Hamurcu, M. ve Eren, T., “Kentsel ulaşım için alternatif tramvay araçlarının çok kriterli seçimi", Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4(2), 124-135, 2018.
  • [48] Hamurcu, M., ve Eren, T., “Kent içi ulaşım için bulanık AHP tabanlı VIKOR yöntemi ile proje seçimi,” Engineering Sciences (NWSAENS), 13(3), 201-216, 2018.
  • [49] Hamurcu., M and Eren, T., "Prioritization of high-speed rail projects,” International Advanced Researches and Engineering Journal, 2(2), 98-103, 2018.
  • [50] Hamurcu., M and Eren, T., “Transportation planning with analytic hierarchy process and goal programming," International Advanced Researches and Engineering Journal, 2(2), 92-97, 2018.
  • [51] Hamurcu., M. and Eren, T., "Evaluation of expansion strategies for rail system network of Ankara", International Congress on Engineering and Life Sciences (ICELIS 2018), Proceeding Book, Kastamonu, 2018, ss. 186-188,
  • [52] Hamurcu, M. ve Eren, T., “Yüksek kapasiteli elektrikli otobüslerin seçiminde hibrit çok kriterli karar verme uygulaması,” Transist 11. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 2018, s. 1-10.
  • [53] Hamurcu, M. and Eren, T., “Determination of electric bus technology to ımprove the public transportation using AHP-TOPSIS methods,” 29th European Conference on Operational Research (EURO2018), Valencia, 2018.
  • [54] Hamurcu, M. ve Eren, T., “Kamu kurumunda bulanık TOPSIS yaklaşımı ile proje seçimi için bir grup karar verme uygulaması”, Transist 11. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 2018, s. 11-20.
  • [55] Hamurcu, M. ve Eren, T., “Kentsel ulaşımın geliştirilmesi için MOORA yöntemi kullanılarak çok amaçlı optimizasyon,” Transist 11. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 2018, s. 21-30.
  • [56] Hamurcu, M. ve Eren, T., “İstanbul’da adalar ulaşımının sağlanması için öneri ve bir seçim süreci,” Transist 11. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 2018, s. 273-281.
  • [57] Hamurcu, M. and Eren, T., “Selection of ıntercity transportation projects under the budget scenarios in Turkey,” 4rd International Symposium on Railway Systems Engineering (ISERSE'2018), Karabük, 2018.
  • [58] Hamurcu, M. and Eren, T., “A hybrid approach of analytic hierarchy process-topsıs and goal programming for electric automobile selection,” The 2018 International Conference of the African Federation of Operational Research Societies (AFROS 2018), Tunis, 2018.
  • [59] Hamurcu, M. and Eren, T., “Using multicriteria decision making approach for metro projects selection in Ankara,” The 2018 International Conference of the African Federation of Operational Research Societies (AFROS 2018), Tunis, 2018.
APA DİNÇ S, HAMURCU M, Eren T (2019). Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. , 1 - 16.
Chicago DİNÇ Sema,HAMURCU Mustafa,Eren Tamer Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. (2019): 1 - 16.
MLA DİNÇ Sema,HAMURCU Mustafa,Eren Tamer Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. , 2019, ss.1 - 16.
AMA DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. . 2019; 1 - 16.
Vancouver DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. . 2019; 1 - 16.
IEEE DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T "Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli." , ss.1 - 16, 2019.
ISNAD DİNÇ, Sema vd. "Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli". (2019), 1-16.
APA DİNÇ S, HAMURCU M, Eren T (2019). Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği, 0(9), 1 - 16.
Chicago DİNÇ Sema,HAMURCU Mustafa,Eren Tamer Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği 0, no.9 (2019): 1 - 16.
MLA DİNÇ Sema,HAMURCU Mustafa,Eren Tamer Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği, vol.0, no.9, 2019, ss.1 - 16.
AMA DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği. 2019; 0(9): 1 - 16.
Vancouver DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli. Demiryolu Mühendisliği. 2019; 0(9): 1 - 16.
IEEE DİNÇ S,HAMURCU M,Eren T "Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli." Demiryolu Mühendisliği, 0, ss.1 - 16, 2019.
ISNAD DİNÇ, Sema vd. "Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattında İstasyon Yerlerinin Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Destekli 0-1 Hedef Programlama Modeli". Demiryolu Mühendisliği 9 (2019), 1-16.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 14:52

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları