Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Ufuk AKBAŞ, (HHasan Kalyoncu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ölçme ve Değerlendirme Bölümü, Gaziantep, Türkiye)
Derya ATALAN ERGİN, (Milli Eğitim Bakanlığı, Şehit Piyade Er Murat Eroğlu Ortaokulu, Ankara, Türkiye)
Cemre TATLI (Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü, Gaziantep, Türkiye)
Addicta: The Turkish Journal on Addictions
6 3
Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 361 - 386 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15805/addicta.2019.6.2.0064 İndeks Tarihi: 21-09-2020

Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Öz:
Bu araştırmanın amacı cinsiyetin problemli internet kullanımı üzerindeki etkisinin meta-analiz ileincelenmesidir. Problemli internet kullanımı bireylerin internet kullanımından dolayı yaşamlarının aile veiş gibi önemli boyutlarında yaşanan bozulmalar, kullanımı kontrol etmede yaşanan başarısızlık ve kompülsifkullanım ile tanımlanmaktadır. Ergenlik dönemindeki bireylerin interneti diğer yaş gruplarına oranla dahafazla kullandıkları bilinmektedir. Bu nedenle ergenlerin interneti işlevsel olmayan biçimde kullanabilecekleridüşünülmektedir. Aynı zamanda yapılan çalışmalarda internetin kullanım amacı ve süresinde cinsiyete görede farklılıklar göze çarpmaktadır. Türkiye’de problemli internet kullanımına ilişkin ergenlerle yapılmışçalışmaların çoğunlukla Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (PİKÖ) ve Problemli İnternet KullanımıÖlçeği- Ergen Formu (PİKÖ-E) ile gerçekleştirildiği görülmüştür. Bu nedenle bu çalışmanın analizlerindebu ölçme araçları kullanılarak yapılmış çalışmaların bulgularından faydalanılmıştır. Alan yazın taramasısonucunda PİKÖ ve PİKÖ-E’ye yer veren 30 çalışmaya ulaşılmış, dört çalışma farklı gerekçelerle analizdışında bırakılarak analizler 26 çalışmanın bulguları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Ortalama etkibüyüklüğü sabit etki modeline göre .385 olup küçük sayılabilecek düzeyde erkekler lehinedir. Çalışma türüve kullanılan ölçme aracının moderatör değişken olarak ele alındığı incelemelerde de etki büyüklüğü küçükdüzeyde ve erkekler lehinedir. Sonuç olarak problemli internet kullanımının Türkiye’de erkek ergenlerdedaha yüksek olduğu belirtilebilir. Sonuçlar kültürel farklılıklar, anne baba tutumları ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

The Effect of Gender on Problematic Internet Usage: A Meta-Analysis

Öz:
The aim of this research is to analyze the effect of gender on problematic Internet usage by meta-analysis. Problematic Internet usage is defined by the deterioration of the important dimensions of individuals’ lives, such as family and work, the failure to control the usage and compulsive usage of individuals due to the usage of the Internet. It is known that adolescents use the Internet more than other age groups. Therefore, adolescents are thought to be able to use the Internet in a non-functional way, besides, differences in the usage and duration of Internet usage according to gender have also been reported. PIUS and PIUS-A is being used in investigations on problematic Internet usage in Turkey frequently. Thus, the findings of the studies using these measurement tools were used in the analysis of this research. As a result of the literature review, 30 studies including PIUS and PIUS-A were detected and four studies were excluded from the analysis according to different reasons, thus the analyses were performed on the findings of 26 studies. Average effect size is .385 according to fixed effect model and could be considered small and in favor of males. Similarly, in studies where the type of research and the measurement tool used are considered as moderator variables, the effect size is small and in favor of males. As a result, problematic Internet usage of male adolescents may be noted as higher. The results were discussed in the light of cultural differences and parental attitudes.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, İ. (2014). Relationship of problematic Internet use with alexithymia, emotion regulation, and impulsivity (Master’s thesis). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin İnternet bağımlılığı ve aile İnternet tutumu [Internet addiction and family Internet attitude of primary school students]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46–57.
  • Bağatarhan, T. ve Siyez, D. M. (2017). Ergenlik döneminde İnternet bağımlılığını önleme programları: Sistematik gözden geçirme [Programs for preventing Internet addiction during adolescence: A systematic review]. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 4, 243–265. https://doi.org/10.15805/addicta.2017.4.2.0015
  • Ballarotto, G., Volpi, B., Marzilli, E., & Tambelli, R. (2018). Adolescent Internet abuse: A study on the role of attachment to parents and peers in a large community sample. BioMed Research International, 2018, Article ID 5769250. https://doi.org/10.1155/2018/57692501–11
  • Beranuy, M., Oberst, U., Carbonell, X., & Chamarro, A. (2009). Problematic Internet and mobile phone use and clinical symptoms in college students: The role of emotional intelligence. Computers in human Behavior, 25(5), 1182–1187.
  • Berman, N. G., & Parker, R. A. (2002). Meta-analysis: Neither quick or easy. BMC Medical Research Methods, 2(10). https://doi.org/10.1186/1471-2288-2-10
  • Beşaltı, M. (2016). Ergenlerde İnternet bağımlılığı ve kişilik özelliklerinin bazı sosyodemografik özelliklere göre incelenmesi [Examining Internet addiction and personal characteristics in adolescents according to certain sociodemographic characteristics] (Master’s thesis). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Borenstein, M., Hedges, L., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2013). Meta-analize giriş [Introduction to meta-analysis] (S. Dinçer, Trans.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bozkur, B. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinde İnternet bağımlılığının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [An investigation of Internet addiction of secondary school students in terms of various variables] (Master’s thesis, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Bozkurt, H. (2011). İnternet kötüye kullanımı olan çocuklarda psikiyatrik eş tanılar [Psychiatric disorders in children with Internet abuse] (Doctoral dissertation, İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı). Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum [Handbook of data analysis for social sciences: Statistics, research pattern SPSS applications and interpretation] (23rd ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyükşahin-Çevik, G. ve Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin arkadaş bağlılığı ve Internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn tutumu ve anne-baba eğitim düzeylerine göre incelenmesi [Examining adolescents’ connections with friends and Internet addiction according to parental attitude and education levels]. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 225–240.
  • Cai, Z., Fan, X., & Du, J. (2017). Gender and attitudes toward technology use: A meta-analysis. Computers & Education, 105, 1–13.
  • Cao, H., Sun, Y., Wan, Y., Hao, J., & Tao, F. (2011). Problematic Internet use in Chinese adolescents and its relation to psychosomatic symptoms and life satisfaction. BMC Public Health, 11, 802.
  • Ceyhan, A. A. ve Ceyhan, E. (2014). Problemli İnternet Kullanım Ölçeği’nin ergenlerde geçerlik ve güvenilirlik ç̧alışması [The validity and reliability of Problematic Internet Use Scale on adolescents]. Bağımlılık Dergisi, 15(2), 56–64.
  • Ceyhan, E., Ceyhan, A. A., & Gürcan, A. (2007). The validity and reliability of the Problematic Internet Use Scale. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(1), 411–416.
  • Chua, S. L., Chen, D. T., & Wong, A. F. L. (1999). Computer anxiety and its correlates: A metaanalysis. Computers in Human Behavior, 15(5), 609–623.
  • Chou, C., & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35(1), 65–80.
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.) Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz [Applied meta-analysis in educational sciences]. Ankara: Pegem Akademi.
  • Durndell, A., & Haag, Z. (2002). Computer self-efficacy, computer anxiety, attitudes towards the Internet and reported experience with the Internet, by gender, in an East European sample. Computers in Human Behavior, 18(5), 521–535.
  • Egger, M. Smith, G. D., Schneider, M., & Minder, C. (1997). Bias in meta-analysis detected by a simple, graphical test. British Medical Journal, 315(7109), 629–634.
  • Field, A. P. (2001). Meta-analysis of correlation coefficients: A Monte Carlo comparison of fixed and random-effects methods. Psychological Methods, 6(2), 161–180.
  • Gómez, P., Rial, A., Braña, T., Golpe, S., & Varela, J. (2017). Screening of problematic Internet use among Spanish adolescents: Prevalence and related variables. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(4), 259–267.
  • Gómez, P., Harris, S. K., Barreiro, C., Isorna, M., & Rial, A. (2017). Profiles of Internet use and parental involvement, and rates of online risks and problematic Internet use among Spanish adolescents. Computers in Human Behavior, 75, 826–833.
  • Gómez, P., Rial, A., Braña, T., Golpe, S., & Varela, J. (2017). Screening problematic Internet use among Spanish adolescents: Prevalence and related variables. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(4), 259–267.
  • Gross, E. F. (2004). Adolescent Internet use: What we expect, what teens report. Journal of Applied Developmental Psychology, 25(6), 633–649.
  • Hall, A. S., & Parsons, J. (2001). Internet addiction: College student case study using best practices in cognitive behavior therapy. Journal of Mental Health Counseling, 23(4), 312.
  • Hardie, E., & Yi-Tee, M. (2007). Excessive Internet use: The role of personality, loneliness and social support networks in Internet addiction. Australian Journal of Emerging Technologies & Society, 5(1), 34–47.
  • Hedges, L. V., & Olkin, I. (1985). Statistical methods for meta-analysis. Orlando, FL: Academic Press, Inc.
  • Higgins, J. P. T., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analysis. British Medical Journal, 327(7414), 557–560. https://doi.org/10.1136/bmj.327.7414.557
  • Hunter, J. E., & Schmidt, F. L. (2004). Methods of meta-analysis: Correcting error and bias in research finding (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Jackson, L. A., Ervin, K. S., Gardner, P. D., & Schmitt, N. (2001). Gender and the Internet: Women communicating and men searching. Sex Roles, 44(5-6), 363–379.
  • Johansson, A., & Götestam, K. G. (2004). Internet addiction: Characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 years). Scandinavian Journal of Psychology, 45(3), 223–229.
  • Kalkan, F. (2017). Cinsiyetin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin öğrenen örgüt algıları üzerine etkisi: bir meta-analiz çalışması. [The Effect of gender on school administrators and teachers’ perceptions of learning organization: A meta-analysis study]. Eğitim ve Bilim, 42(191), 165– 183. https://doi.org/10.15390/EB.2017.5033
  • Kim, H. K., & Davis, K. E. (2009). Toward a comprehensive theory of problematic Internet use: Evaluating the role of self-esteem, anxiety, flow, and the self-rated importance of Internet activities. Computers in Human Behavior, 25(2), 490–500.
  • Koyuncu, T., Unsal, A., & Arslantas, D. (2014). Assessment of Internet addiction and loneliness in secondary and high school students. Journal of the Pakistan Medical Association, 64(9), 998–1002.
  • Leung, L. (2004). Net-generation attributes and seductive properties of the Internet as predictors of online activities and Internet addiction. CyberPsychology & Behavior, 7(3), 333–348.
  • Li, N., & Kirkup, G. (2007). Gender and cultural differences in Internet use: A study of China and the UK. Computers & Education, 48(2), 301–317.
  • Liu, T. C., Desai, R. A., Krishnan-Sarin, S., Cavallo, D. A., & Potenza, M. N. (2011). Problematic Internet use and health in adolescents: Data from a high school survey in Connecticut. The Journal of Clinical Psychiatry, 72(6), 836.
  • Morahan-Martin, J., & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16(1), 13–29.
  • Pawlak, C. (2002). Correlates of Internet use and addiction in adolescents. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities & Social Sciences, 63(5A), 1727.
  • Pontes, H. M., Caplan, S. E., & Griffiths, M. D. (2016). Psychometric validation of the generalized problematic Internet use scale 2 in a Portuguese sample. Computers in Human Behavior, 63, 823–833.
  • Pontes, H. M., Griffiths, M. D., & Patrão, I. M. (2014). Internet addiction and loneliness among children and adolescents in the education setting: An empirical pilot study. Aloma: Revista de Psicologia, Ciències de l’Educació i de l’Esport, 32(1), 91–98.
  • Pontes, H. M., Patrão, I. M., & Griffiths, M. D. (2014). Portuguese validation of the Internet Addiction Test: An empirical study. Journal of Behavioral Addictions, 3(2), 107–114.
  • Rosenthal, R. (1979). The “file drawer” problem and tolerance for null results. Psychological Bulletin, 86, 638–641.
  • Saatçıoğlu, H. (2016). İnternet bağımlılığı tanısı alan ergenlerin sosyal bilişsel becerilerinin değerlendirilmesi [Evaluatıon of social cognitive skills of adolescents who have been diagnosed with Internet addiction] (Doctoral dissertation, Ege Üniveritesi, Tıp Fakültesi, İzmir). Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
  • Sariyska, R., Reuter, M., Lachmann, B., & Montag, C. (2015). Attention deficit/hyperactivity disorder is a better predictor for problematic Internet use than depression: Evidence from Germany. Journal of Addiction Research & Therapy, 6(209), 1–6.
  • Schottenbauer, M. A., Glass, C. R., Arnkoff, D. B., & Rodriguez B. F. (2004). Computers, anxiety, and gender: An analysis of reactions to the Y2K computer problem. Computers in Human Behavior, 20(1), 67–83.
  • Siyez, D. M. (2014). Lise öğrencilerinde problemli İnternet kullanımının yordayıcıları olarak heyecan arama ve cinsiyet [Gender and sensation seeking as predictor variables of problematic Internet use in high school students]. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 1(1), 63–97.
  • Siyez, D. M. (2017). Kişilerarası ilişkilerin başlangıcı ve gelişimi. A. Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim içinde (s. 61–92). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Topçu, P. (2009). Cinsiyetin bilgisayar tutumu üzerindeki etkisi: Bir meta analiz çalışması [Effect of gender on computer attitute: A meta analysis study] (Master’s thesis, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
  • Turkish Statistical Institute. (2017). Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması [Household information technology usage research]. Retrieved from http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028
  • Vigna-Taglianti, F., Brambilla, R., Priotto, B., Angelino, R., Cuomo, G., & Diecidue, R. (2017). Problematic Internet use among high school students: Prevalence, associated factors and gender differences. Psychiatry Research, 257, 163–171.
  • Wang, H., Zhou, X., Lu, C., Wu, J. , Deng, X., & Hong L. (2011). Problematic Internet use in high school students in Guangdong Province, China. PLoS One, 6(5), 19660.
  • Weinstein, A., Dorani, D., Elhadif, R., Bukovza, Y., & Yarmulnik, A. (2015). Internet addiction is associated with social anxiety in young adults. Annals of Clinical Psychiatry, 27(1), 2–7.
  • Yoo, C. C., Kim, K., & Stout, P. A. (2004). Assessing the effects of animation in online banner advertising: Hierarchy of effects model, Journal of Interactive Advertising, 4(2), 49–60.
APA AKBAŞ U, ERGİN D, TATLI C (2019). Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. , 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
Chicago AKBAŞ Ufuk,ERGİN Derya ATALAN,TATLI Cemre Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. (2019): 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
MLA AKBAŞ Ufuk,ERGİN Derya ATALAN,TATLI Cemre Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. , 2019, ss.361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
AMA AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. . 2019; 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
Vancouver AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. . 2019; 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
IEEE AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C "Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması." , ss.361 - 386, 2019. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
ISNAD AKBAŞ, Ufuk vd. "Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması". (2019), 361-386. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.2.0064
APA AKBAŞ U, ERGİN D, TATLI C (2019). Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(2), 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
Chicago AKBAŞ Ufuk,ERGİN Derya ATALAN,TATLI Cemre Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 6, no.2 (2019): 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
MLA AKBAŞ Ufuk,ERGİN Derya ATALAN,TATLI Cemre Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, vol.6, no.2, 2019, ss.361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
AMA AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2019; 6(2): 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
Vancouver AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2019; 6(2): 361 - 386. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
IEEE AKBAŞ U,ERGİN D,TATLI C "Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması." Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6, ss.361 - 386, 2019. 10.15805/addicta.2019.6.2.0064
ISNAD AKBAŞ, Ufuk vd. "Cinsiyetin Problemli İnternet Kullanımı Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması". Addicta: The Turkish Journal on Addictions 6/2 (2019), 361-386. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.2.0064
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 13:21

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları