ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Güzel Yüce, Sibel; CEYLAN, Erhan; Koç, Yasemin

ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Erhan CEYLAN, (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Hatay, Türkiye)

Sibel GÜZEL YÜCE, (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Hatay, Türkiye)

Yasemin KOÇ (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Hatay, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi

12 3

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 22 - 47 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-09-2020

ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Öz:

Bu çalışmada, fen bilgisi öğretmenliği lisans programında verilen Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları (FÖLU) dersinin öğretimine ilişkin öğretmen adaylarının eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma birimini Türkiye’nin güneyindeki bir üniversitede FÖLU dersini alan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve toplam on iki öğretmen adayıyla görüşülmüştür. Verilerin analizinde tümevarımsal içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Analiz sonucunda, FÖLU dersi öğretim programı ögelerinin (amaç, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve ölçme ve değerlendirme) öğretim sürecini destekleyen etmenler dikkate alınarak geliştirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda uygulamadaki programın geliştirilmesine ve derse ilişkin örtük programın etkililiğini artırmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime:

SCIENCE TEACHING LABORATORY PRACTICE ON TEACHING PATH: A CASE STUDY

Öz:

This study aims to identify the educational needs of prospective science teachers regarding the course ‘Science teaching laboratory practice (STLP)’ taught in the undergraduate program of science teaching. The case study which is among the qualitative research designs was utilized in the study. Prospective science teachers who took the course “Science teaching laboratory practice” and studying in the south of Turkey participated in the study. Semi-structured interview form was used in the data collection process. The interview was conducted on twelve prospective science teachers. Inductive content analysis approach was used to analyze the data. It was determined that the elements of STLP curriculum (aim, content, teaching-learning process, and assessment and evaluation) should be developed by considering the factors that support the teaching process. In line with the results of the research, suggestions were provided to improve the current program and to increase the effectiveness of the implicit program.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akar, E.Ö. (2006). Farklı türde okullarda çalışan biyoloji öğretmenlerinin mesleki gelişim deneyim ve ihtiyaçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30,174–183
Akbaş, A., ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
Akdeniz, A. R., Çepni, S. ve Azar, A. (1998). Fizik öğretmen adaylarının laboratuvar kullanımı becerilerini geliştirmek için bir yaklaşım. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Trabzon.
Akgün, Ş. (1995). Fen bilgisi öğretimi. Ankara.
Akgün, A. Tokur, F. ve Duruk, Ü. (2016). Associating conceptions in science teaching with daily life: water chemistry and water treatment. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 6 (1), 161-178
Akıncı, B., Uzun, N. ve Kışoğlu, M. (2015). Fen Bilimleri öğretmenlerinin meslekte karşılaştıkları problemler ve fen öğretiminde yaşadıkları zorluklar. Journal of Human Sciences, 12(1), 1189-1215.
Ayas, A., Çepni, S. ve Akdeniz, A.R. (1994). Fen bilimleri eğitiminde laboratuvarın yeri ve önemi; tarihsel bir bakış. Çağdaş Eğitim Dergisi, 204, 21-25.
Aydoğdu, C. ve Şener, F. (2016). Fen eğitiminde laboratuvar kullanım tekniğinin ve güvenliği önemi ve CLP tüzüğünün getirileri üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 1(1), 39-54.
Ayvacı. M. Ş. ve Küçük. M. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin fen bilgisi laboratuvarlarının kullanımı üzerindeki etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 165, 1–9.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. Zonguldak Karaelmas University Journal of Social Sciences, 6(12), 235–252.
Balbağ, M.Z. ve Anılan, B. (2014). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının fen bilgisi laboratuvar uygulamaları derslerine yönelik görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 309-320.
Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Tubav Bilim Dergisi, 3(4), 342-349.
Demir, S., Böyük, U. ve Koç, A. (2011). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar şartları ve kullanımına ilişkin görüşleri ile teknolojik yenilikleri izleme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79.
Demirbaş, M., ve Yağbasan, R. (2004). Fen bilgisi öğretiminde, duyuşsal özelliklerin değerlendirilmesinin işlevi ve öğretim süreci içinde, öğretmen uygulamalarının analizi üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 177-193.
Deveci, İ. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının sahip oldukları FeTeMM farkındalıklarının girişimci özellikleri yordama durumu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(4), 1247-1256.
Ekici, G. (1996). Biyoloji öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar (Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara
Erten, S. (1991). Biyoloji laboratuvarının önemi ve laboratuvarda karşılaşılan güçlükler (Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Filiz Büyükalan, S ve Kaya, V.H. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı ile fen bilgisi öğretmenliği lisans ve lisansüstü öğretim programının felsefe, amaç ve içerik ilişkisinin incelenmesi. Türk eğitim bilimleri dergisi, 11(2), 185-208.
Güneş, M. H., Şener, N., Topal Germi, N. ve Can, N. (2013). Fen ve teknoloji dersinde laboratuar kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 1-11.
Güzel Yüce, S. (2012). Bir ilköğretim okulunda düşünme kültürünün geliştirilmesine yönelik eylem araştırması. (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Hewitt, P.G. (1998). Conceptual physics (8th ed.). One Jacob Way, Reading, MA01867, USA: Addison Wesley Longman, Inc.
İdin Ş. ve Aydoğdu C. (2016). Fen bilimleri dersinde laboratuvar tekniğinin doğru kullanımı üzerine öğrenci görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 606-635.
Karaca, A., Uluçınar, Ş. ve Cansaran, A. (2006). Fen bilgisi eğitiminde laboratuvarda karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Milli Eğitim Dergisi, 170, 250-259.
Kaya, H. ve Böyük, U. (2011). Fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlikleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 27(1), 126-134.
Kaya, V.H. (2018). 2023 Fen Bilimleri Eğitimi Vizyonumuz. <http://www.egitimveegitim.com/soz_egitimcilerde/3335-uz_volkan_hasan_kaya.html.>(25.11.2019).
Kesercioğlu, T., Balım, A.G., Öztürk, İ. ve Çavaş, B. (2004). Biyoloji uygulamaları-I. İzmir: Gema Gelişim.
Lazarowitz, R., ve Tamir, P. (1994). Research on using laboratory instruction in science. In D. L. Gabel (Ed.), Handbook of research on science teaching and learning (pp. 94–130). New York: Macmillan.
MEB (1995). Eğitim araştırmaları-gösterim için fen laboratuvarları. TC. MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı: Ankara.
MEB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara.
MEB (2013). Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Öztürk, D., ve Uçar, S. (2010). TIMSS verileri kullanılarak tayvan ve türkiye'deki 8. sınıf öğrencilerinin fen başarısına etki eden faktörlerin belirlenmesi ve karşılaştırılması. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 19(3), 241-256.
Patton, Q.P. (2002). Two decades of developments in qualitative inquiry: A personal, experiential perspective. Qualitative Social Work, 1(3), 261–283.
Polacek, K.M. ve Keeling, E.L. (2005). Easy ways to promote inquiry in a laboratory course the power of student questions. Journal of College Science Teaching, 35(1), 52-55.
Yıldırım, A., Özgürlük, B., Parlak, B., Gönen, E. ve Polat, M. (2016). TIMSS 2015 ulusal matematik ve fen bilimleri ön raporu 4. ve 8. sınıflar. <https://odsgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/23161945_timss_2015_on_raporu.pdf> (25.10.2019).
Rogers, C.R. (1961). On becoming a person, Houghton Mifflin, Oxford, England.
Sarı, M. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji derslerinin öğretiminde laboratuvarın yeri ve basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications (www.iconte.org), Antalya.
Senemoğlu, N. (1989). Öğrenci giriş nitelikleri ile öğretme-öğrenme süreci özelliklerinin matematik derslerindeki öğrenme düzeyini yordama gücü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(5).
Sarıoğlan, A. B. & Küçüközer, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşlerinin araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-15.
Sert Çıbık, A. ve İnce Aka, E. (2016). Genel fizik laboratuvarı ıı dersinde kullanılan proje tabanlı öğretim yönteminin öz-yeterlilik, tutum ve başarıya etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (2), 511-534.
Şahin, Y. (2001). Türkiye’deki Bazı Üniversitelerin Eğitim Fakültelerindeki Temel Fizik Laboratuvarlarının Kullanımı ve Uygulanan Yaklaşımların Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Türk, S. (2010). İlköğretim fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuar yeterliklerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Tüysüz, M., Öztürk, G. Geban, O. ve Bektaş, O. (2018). In-service and pre-service science teachers’ views regarding conceptual ıntegration of physics, chemistry, and biology disciplines, International Online Journal of Educational Sciences, 10(2), 130-145.
Üstüner, I., Ersoy, Y. ve Sancar, M. (2000). Fen / fizik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ve sempozyumlardan beklentileri. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
Yaman, S., Koray, Ö. C. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-366.
Yazıcı, M. ve Kurt, A. (2018). Ortaokul fen bilimleri dersinde laboratuvar kullanımının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda incelenmesi, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 295-320
Yılmaz, A. ve Morgil, F.İ. (1999). Kimya öğretmenliği öğrencilerinin laboratuvar uygulamalarında kullandıkları laboratuvarların şimdiki durumu ve güvenli çalışmaya ilişkin öğrenci görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(15).
Yin, R. K. (2014). Case Study Research: Design and Methods (5th ed.). Los Angeles, CA: Sage.

APA	CEYLAN E, Güzel Yüce S, Koç Y (2019). ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. , 22 - 47.
Chicago	CEYLAN Erhan,Güzel Yüce Sibel,Koç Yasemin ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. (2019): 22 - 47.
MLA	CEYLAN Erhan,Güzel Yüce Sibel,Koç Yasemin ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. , 2019, ss.22 - 47.
AMA	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. . 2019; 22 - 47.
Vancouver	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. . 2019; 22 - 47.
IEEE	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y "ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI." , ss.22 - 47, 2019.
ISNAD	CEYLAN, Erhan vd. "ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI". (2019), 22-47.

APA	CEYLAN E, Güzel Yüce S, Koç Y (2019). ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(39), 22 - 47.
Chicago	CEYLAN Erhan,Güzel Yüce Sibel,Koç Yasemin ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.39 (2019): 22 - 47.
MLA	CEYLAN Erhan,Güzel Yüce Sibel,Koç Yasemin ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.39, 2019, ss.22 - 47.
AMA	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 0(39): 22 - 47.
Vancouver	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 0(39): 22 - 47.
IEEE	CEYLAN E,Güzel Yüce S,Koç Y "ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI." Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.22 - 47, 2019.
ISNAD	CEYLAN, Erhan vd. "ÖĞRETMENLİK YOLUNDA FEN ÖĞRETİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARI DERSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI". Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 39 (2019), 22-47.