OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Kök, Mehmet; FIRAT, ZEHRA SAADET; BALCI, ASLI

OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Mehmet KÖK, (Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Antalya, Türkiye)

Zehra Saadet FIRAT, (Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum, Türkiye)

Aslı BALCI (Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi

51 0

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 48 - 63 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-09-2020

OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Öz:

Bu çalışma okul öncesi dönemde okuma yazma bilerek okula başlayan çocuklar hakkında ilkokul öğretmenlerinin görüşlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu oluşturulurken katılımcıların seçilmesinde amaçlı ve kriter örnekleme yöntemlerinden yararlanılmıştır. Çalışma grubuna, Erzurum ili merkezinde ilkokul bünyesinde görev yapan 30 sınıf öğretmeni dahil olmuştur. Çalışma verileri 2016-2017 bahar yarıyılında toplanmıştır. Sınıf öğretmenlerinin okuma yazma bilerek ilkokula başlayan çocuklara ilişkin görüşlerinin alınmasında nitel bir araç olarak görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada nitel veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu katılımcıların demografik bilgileri ile görüşlerinin alındığı sorular olmak üzere iki bölüm olarak tasarlanmıştır. Görüşmeler, öğretmenlerden randevu alınarak, okul ortamında uygun bir alanda, öğretmenlerin gönüllü olmalarına bağlı olarak ses kayıt cihazı yardımıyla ya da araştırmacının görüşme formuna yanıtları yazması yoluyla tamamlanmıştır. Verilerin tamamı bilgisayar ortamına aktarılmış ve her katılımcıya bir kod verilmiştir. Öğretmenlerin verdikleri yanıtlar betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş ve yanıtlar ortak temalar altında birleştirilmiştir. Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre öğretmenler, okuma yazma bilerek okula başlayan çocukların akademik olarak daha etkin olduklarının farkındadırlar. Ancak sınıf ortalamasına göre daha ileri düzeyde olmaları sıklıkla odaklanma ve motivasyon düşüklüğüne sebep olmaktadır. Bazı durumlarda ise öğretmenler okuma yazma bilen çocukları, akran rehberliğinde kullanarak var olan potansiyellerini farklı şekillerde değerlendirmektedirler.

Anahtar Kelime:

VIEWS OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS ON CHILDREN WHO START SCHOOL HAVING LEARNED HOW TO READ AND WRITE

Öz:

This study was conducted with the aim of determining the views of primary school teachers on children who start school having learned how to read and write in their preschool period. This study used the qualitative research method of case study. The sample was selected by the methods of purposive and criterion sampling. The sample included 30 teachers who were employed at a primary school located at the center of the province of Erzurum in Turkey. The data were collected in the spring semester of the academic year of 2016-2017. As a qualitative tool, the method of interview was used to collect the views of the form? teachers on students who start primary school as already literate. As the qualitative data collection tool, the study used the semi-structured interview protocol prepared by the researchers. The protocol included two sections as questions regarding the demographic information of the participants and questions about their views. The interviews were conducted by making an appointment with the teachers at a suitable space in the school environment and by taking audio-recordings or written notes based on the preference of the teacher. All the data were transferred to the computer environment and each participant was assigned a code. The responses of the teachers were examined with the method of descriptive analysis and the responses were collected under common themes. According to the results of the study, the teachers were aware that these children are academically more effective. However, their higher levels in comparison to the classroom average frequently leads to problems in concentrating, as well as low motivation. In some cases, the teachers used such children in peer guidance and utilized their existing potential in different ways.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aba, T.C. (2011). İlköğretim 1. sınıf Türkçe dersi ilk okuma-yazma öğretim programının (2005) uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi: Balıkesir ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Başar, M. (2013). Okuma yazma öğrenerek ilkokula başlayan çocukların karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 56(56), 275-294.
Bay, D.N., Altun, S.A. ve Çetin, Ö.Ş. (2014). Okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 244-263.
Carroll, J.M., Bowyer-Crane, C., Duff, F.J., Hulme, C. and Snowling, M.J. (2011). Developing language and literacy: Effective intervention in the early years. Oxford: Wiley‐Blackwell.
Constantine, J.L. (2004). Relationships among early lexical and literacy skills and language-literacy environments at home and school. Unpublished Phd thesis, College of Education University of South Florida, USA.
Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni.(Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
Çelenk, S. (2003). İlkokuma-yazma öğretiminde kuluçka dönemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 75-80.
Damarlı Oçak, S. (2007). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişim düzeyleri ile okuma yazma başarısı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Duman, O. (2014). 60-72 aylık dönemde ilkokula başlayan öğrencilerin ilk okuma- yazma öğretimi sürecindeki durumlarının tespit edilmesine yönelik bir çoklu durum çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Ekinci, A. ve Bozan, S. (2019). Zorunlu okul öncesi eğitime geçiş ile ilgili anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 482-500.
Eminoğlu, N. ve Tanrıkulu, H. (2018). Okuma yazma öğrenerek ilkokula başlamış öğrencilerin karşılaştıkları sorunların öğretmen ve veli gözüyle değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(2), 56-69.
Erden, F.T. ve Altun, D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin okul öncesi eğitim ve ilköğretime geçiş süreci hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 13(2), 481‐502.
Ergül, C., Sarica, A.D., Akoglu, G. ve Karaman, G. (2017). The home literacy environments of turkish kindergarteners: does ses make a difference?. International Journal of Instruction, 10(1), 187-202.
Erkan, S. ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 94-106.
Girolametto, L., Weitzman, E., Lefebvre, P., and Greenberg, J. (2007). The effects of inservice education to promote emergent literacy in child care centers: A feasibility study. Language, speech, and hearing services in schools, 38(1), 72-83.
Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (Çev. A.Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
Güneş, F. (2013). Okuma yazma öğrenme yaşı. Journal of Theory & Practice in Education (JTPE), 9(4), 280-298.
Jackman, H. (2012). Early education curriculum: a child's connection to the world (5th Ed.). U.S.A.: Wadsworth Cengage Learning.
Kandır, A. ve Yazıcı, E. (2016). MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nın okuma yazma becerilerinin gelişimi yönünden değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 451-488.
Karaman, G. (2015). Erken okuryazarlık becerilerinin tarihsel gelişimi, kuramsal temelleri ve kapsamı. F. Temel (Ed.), Dil ve Erken Okuryazarlık (s. 10-32). Ankara: Hedef CS.
Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Ergül, C. (2017). Anasınıfı çocuklarının erken okuryazarlık beceri profili: Ankara örneklemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(01), 61-87.
Koçyiğit, S. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin ve ebeveynlerin görüşleri ışığında okula hazırbulunuşluk olgusu ve okul öncesi eğitime ilişkin sonuçları. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Lally, J.R. (2010). School readiness begins in infancy. Phi Delta Kappan, 92(3), 17-21.
Mason, J.M. (1980). When do children begin to read: An exploration of four year old children's letter and word reading competencies. Reading Research Quarterly, 203-227.
McGettigan, I.L. and Gray, C. (2012). Perspectives on school readiness in rural Ireland: the experiences of parents and children. International Journal of Early Years Education, 20(1), 15-29.
MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Erişim tarihi: 05.10.2019 http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
MEB. (2017). Türkçe dersi (1-8.sınıflar) öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
MEB. (2018). Millî eğitim istatistikleri örgün eğitim. Erişim tarihi: 05.10.2019 http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2017_2018.pdf
Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Moloney, M. (2011). Locating quality in early childhood care and educational discourse in ıreland: pre-school and ınfant classrooms as a crucible of learning and development. Unpublished Thesis (PhD), University College Limerick.
Oktay, A. (2010). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları. Ankara:Pegem Yayıncılık.
Pekdoğan, S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin ilkokula hazırlık sürecinde okul öncesi eğitimden beklentileri. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 31(2), 11-22.
Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim (23. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
Stegelin, D.A. (2002). Early literacy education: First steps to dropout prevention. Available online: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED472188.pdf Retrieved on May, 2019
Strickland, D.S. and Morrow, L.M. (2000). Beginning reading and writing. New York: Teachers College Press,.
Şahin, İ.T., Sak, R. ve Tuncer, N. (2013). Okul öncesi ve birinci sınıf öğretmenlerinin ilköğretime hazırlık sürecine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1691-1713.
Taşkın, N., Katrancı, M. ve Uygun, M. (2014). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin okul öncesindeki okuma yazmaya hazırlık sürecine ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10 (4), 1102-1119.
Taşkın, N., Sak, R. ve Şahin-Sak, İ.T. (2015). Okul öncesi dönemde okuma yazma öğretimi: öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1, 42-53.
Trawick-Smith, J. (2014). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. (Çev. Ed. B. Akman). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Turan, M. (2007). İlköğretim 1. sınıf Türkçe dersi ilk okuma yazma programında uygulanan ses temelli cümle yönteminin uygulamadaki etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Tutal, Ö ve Oral, B. (2015). İlk okuma-yazma öğrenmede okula başlama yaşının okuma-yazma başarısına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (24), 96-121.
Unutkan, P. Ö. (2006). Okul öncesinde ilköğretime hazırlık. İstanbul: Morpa Yayınları.
Uyanık, Ö. ve Alisinanoğlu, F. (2016). Akademik ve dil becerileri eğitim programının 61-66 aylık çocukların bilişsel yetenekleri ile erken akademik ve dil becerilerine etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, VI(2), 459-481.
Uyanık, Ö. ve Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 118-134.
Ülkü, Ü. B. (2007). Anasınıfı ve ilköğretim 1. sınıfa devam eden çocukların velileri ve öğretmenlerinin, çocukların okul olgunluğu hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Ünüvar, P. (2002). Burdur ili ilköğretim okullarında ilk okuma ve yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Yangın, B. (2006). Yöneticilerin ve öğretmenlerin altı yaş grubundaki öğrencilerin ilk okuma-yazmaya hazırlanmalarına yönelik bilgileri ve görüşleri. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 80-94.
Yapıcı, M. ve Ulu, F. B. (2010). İlköğretim 1. sınıf öğretmenlerinin okul öncesi öğretmenlerinden beklentileri. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 46-62.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

APA	Kök M, FIRAT Z, BALCI A (2019). OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. , 48 - 63.
Chicago	Kök Mehmet,FIRAT ZEHRA SAADET,BALCI ASLI OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. (2019): 48 - 63.
MLA	Kök Mehmet,FIRAT ZEHRA SAADET,BALCI ASLI OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. , 2019, ss.48 - 63.
AMA	Kök M,FIRAT Z,BALCI A OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. . 2019; 48 - 63.
Vancouver	Kök M,FIRAT Z,BALCI A OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. . 2019; 48 - 63.
IEEE	Kök M,FIRAT Z,BALCI A "OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ." , ss.48 - 63, 2019.
ISNAD	Kök, Mehmet vd. "OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ". (2019), 48-63.

APA	Kök M, FIRAT Z, BALCI A (2019). OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(39), 48 - 63.
Chicago	Kök Mehmet,FIRAT ZEHRA SAADET,BALCI ASLI OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.39 (2019): 48 - 63.
MLA	Kök Mehmet,FIRAT ZEHRA SAADET,BALCI ASLI OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.39, 2019, ss.48 - 63.
AMA	Kök M,FIRAT Z,BALCI A OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 0(39): 48 - 63.
Vancouver	Kök M,FIRAT Z,BALCI A OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 0(39): 48 - 63.
IEEE	Kök M,FIRAT Z,BALCI A "OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ." Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.48 - 63, 2019.
ISNAD	Kök, Mehmet vd. "OKUMA YAZMA BİLEREK İLKOKULA BAŞLAYAN ÇOCUKLAR HAKKINDA İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ". Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 39 (2019), 48-63.