Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 1894 - 1900 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 İndeks Tarihi: 03-09-2020
Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
Öz: Harran ovasının güneydoğusunda GAP projesi kapsamında sulanmayan alanların çoğu yeraltı sularıile sulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı Şanlıurfa ili Harran Ovasının güneydoğusunda Ohali köyütarım alanlarında faaliyette olan 13 adet yeraltı sulama suyu kaynağının, bazı kalite özellikleri ilesulama açısından öneminin belirlenmesidir. Bu bağlamda13 adet yeraltı sondaj kuyusuna ait sularanaliz edilerek sulama suyu kalitesi bakımından incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre suörneklerinin elektriksel iletkenlik değeri 1127- 4090 µS/cm arasında ölçülmüştür. Sulama sularınınSAR değeri 1.05- 3.41 arasında, %Na değeri ise %16,2-%31,8 arasında bulunmuştur. Dört farklısınıflandırma sistemine göre yapılan değerlendirmede genel olarak 6, 7, 8 ve 9 nolu sular bütünsınıflama sistemlerinde kalite olarak en kötü sular olarak belirlenmiştir. Bu sular sulama suyu olarak“uygun değil” olarak nitelendirilmiştir. Bölgede pamuk ve mısır gibi bitki su tüketimi yüksek olanbitkilerin tarımının yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda, gerekli önlemler alınmadığı takdirdetoprakta tuzluluğun artacağı ve verim kayıpların çok fazla olacağı ön görülmektedir. Çeşitlinedenlerle GAP sulama projesi kapsamında sulanamayan bu alanların bir an önce temiz su ilesulanması zorunludur. Bununla birlikte bölgede uygun bir drenaj sistemin tesis edilmesi gereklidir.
Anahtar Kelime: Determination and Evaluation of Irrigation Water Quality in Areas Irrigated with Groundwater in the Southeast of Harran Plain
Öz: Most of the non-irrigated areas in the southeast of the Harran Plain are irrigated by groundwater. The aim of this study is to determine the importance of 13 underground irrigation water sources operating in the agricultural areas of Ohali village in southeast of Harran Plain in Sanliurfa province in terms of some quality characteristics and irrigation. In this context, the waters belonging to 13 underground wells were analysed and examined in terms of irrigation water quality. According to the results of the analysis, the electrical conductivity of water samples was measured between 1127- 4090 µS/cm. The SAR value of irrigation water was found to be between 1.05-3.41 and the %Na value was between 16.2% - 31.8%. In the evaluation made according to four different classification systems, in general, waters 6, 7, 8 and 9 were determined as the worst quality in all classification systems. These waters are described “unsuitable” irrigation water. Considering that the plants which have high water consumption such as cotton and corn are cultivated in the region, it is foreseen that if the necessary precautions are not taken, the salinity in the soil will increase and yield losses will be high. It is imperative that these areas, which cannot be irrigated within the scope of GAP irrigation project, be irrigated with clean water as soon as possible. However, an appropriate drainage system must be installed in the area.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aghazadeh N, Mogaddam AA. 2010. Assessment of groundwater quality and its suitability for drinking and agricultural uses in the Oshnavieharea, Northwest of Iran. Journal of Environmental Protection1, 30-40.
- Agoubi B, Kharroubi A, Abida H. 2013. Hydrochemistry of groundwater and its assessment for irrigation purpose in coastal Jeffara Aquifer, southeastern Tunisia.Arabian Journal of Geosciences, 6(4): 1163–1172.
- Anonim. 2014. Türkiye’de Yeraltı suyu Sulama Faaliyetleri Yeraltı suyu Sulama Kooperatifleri, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Anonim. 2019. TSE. Türk Standartları Enstitüsü.
- Ayyıldız M. 1993. Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluluk Problemleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları:1196, Ankara.
- Bauder TA, Waskom RM, Sutherland PL, Davis JG, Follett RH, Soltanpour PN. 2011. Irrigation water quality criteria. Service in action; no. 0.506.
- Bayraklı F. 1998. Toprak Kimyası. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 26, 1. Baskı, Samsun, 214s.
- Bower CA, Wilcox LV. Akın GW, Keyes MG. 1965. An İndex of the tendeney of CaCO3 to precipitate from irrigation waters. SQi1. Scil29: 91-92.
- Doneen LD. 1964. Notes on water quality in agriculture. Published as a water science and engineering paper 4001, Department of Water Science and Engineering, University of California.
- Dufor CN, Becker E. 1964. Public water supplies of the 100 largestcities in the United States, 1962: U.S. Geological Survey, Water-Supply Paper 1812.
- Falkenmark M, Rockstrom J. 1993. Curbing rural exodus from tropical drylands. AMBIO0122 no 71993.
- FAO. 1985. Water quality guidelines for maximum crop production. Food and Agriculture Organization/UN. www.fao.org/docrep/T0551E. 2006/9/13.
- Fried JJ. 1975. Groundwater pollution (Vol. 4). Elsevier. Hem JD. 1991. Study and interpretation of the chemical characteristics of natural waters. Book 2254, third edition. Scientific Publishers, Jodhpur.
- Kaçar B, İnal A. 2010. Bitki analizleri. Nobel Yayın Dağıtım. Kanber R, Çullu MA, Kendirli B, Antepli S, Yılmaz N. 2005. Sulama, drenaj ve tuzluluk. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3-7.
- Kanber R, Kirda C, Tekinel O. 1992. Sulama suyu niteligi ve sulamada tuzluluk sorunlari. Çukurova Üniversitesi, Zir. Fak. Genel Yay, (21).
- Kahraman N, Atasoy AD, Yeşilnacar Mİ. 2016. Harran Ovası Serbest Akiferinde Yaz ve Kış Dönemleri Nitrat Kirliliğinin Araştırılması (2014-2015). Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 1(2): 1-8.
- Kapluhan E. 2013. Türkiye’de kuraklık ve kuraklığın tarıma etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27): 487-510.
- Kotuby J, Koenig R, Kitchen B. 1997. Salinity and Plant Tolerance. Utah State Üniversity Extension. AG-SO-03., Utah.
- Lal R. 1991. Current research on crop water balance and implications for the future. In: Soil Water Balance in the Soudano Sahelian Zone. Eds.
- Muluk ÇB, Kurt B, Turak A, Türker A, Çalışkan MA, Balkız Ö, Zeydanlı U. 2013. Türkiye’de suyun durumu ve su yönetiminde yeni yaklaşımlar: çevresel perspektif. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği-Doğa Koruma Merkezi. Ragunath HM. 1987. Groundwater, second ed. Wiley Eastern Ltd, New Delhi, 456p
- Rengasamy P. 2006. World salinization with emphasis on Australia.Journal of Experimental Botany, 57(5): 1017–1023. https://doi.org/ 10.1093/jxb/erj108
- Sargın AH. 2010. Yeraltı suları, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltı Suları Dairesi Başkanlığı. 200s. Ankara
- Scofield CS. 1936. The Salinity of Irrigation Water. Smithsonian Institute, Annual Report, 1935.
- Sun J, He F, Zhang Z, Shao H, Pan, Y, Yang R, Zheng M. 2018. Analysis of saline groundwater infiltration into two loam soils. Land degradation & development, 29(10): 3795-3802.
- Tanık A, Öztürk İ, Cüceloğlu G. 2016. Arıtılmış Atıksuların Yeniden Kullanımı ve Yağmur Suyu Hasadı Sistemleri (El Kitabı). 2. Baskı. Türkiye Belediyeler Birliği. Ankara, Türkiye.
- Tekinel O, Ünlü M, Topaloğlu F, Kanber R. 2002. GAP yöresinde su kullanımı ve tuzluluk. Su Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunması, Geliştirilmesi ve Yönetimi Sempozyumu Bildirileri, 18-20.
- Thorne JP. Thorne DW. 1951. Irrigation waters of Utah. Tank DK, Chandel CPS. 2010. Analysis of the major ion constituents in groundwater of Jaipur City. Nature and Science, 8(10): 1-7.
- Todd DK. 1980. Groundwater Hydrology. 2nd ed., John Wiley and Sons, New York, 535p.
- Tüzüner A. 1990. Toprak ve su analiz laboratuvarları el kitabı. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- USSL. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. USDA, Handbook, 60, 47 p. USA.
- Wilcox LV. 1948. The quality of water for irrigation use: US Dept. Agr. Tech. Bull, 962, 26.
| APA | DEMIR Y, DOGAN DEMIR A (2019). Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. , 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| Chicago | DEMIR YASIN,DOGAN DEMIR AZIZE Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. (2019): 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| MLA | DEMIR YASIN,DOGAN DEMIR AZIZE Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. , 2019, ss.1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| AMA | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. . 2019; 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| Vancouver | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. . 2019; 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| IEEE | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A "Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi." , ss.1894 - 1900, 2019. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| ISNAD | DEMIR, YASIN - DOGAN DEMIR, AZIZE. "Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi". (2019), 1894-1900. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| APA | DEMIR Y, DOGAN DEMIR A (2019). Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 7(11), 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| Chicago | DEMIR YASIN,DOGAN DEMIR AZIZE Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 7, no.11 (2019): 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| MLA | DEMIR YASIN,DOGAN DEMIR AZIZE Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.7, no.11, 2019, ss.1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| AMA | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2019; 7(11): 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| Vancouver | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2019; 7(11): 1894 - 1900. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| IEEE | DEMIR Y,DOGAN DEMIR A "Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 7, ss.1894 - 1900, 2019. 10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
| ISNAD | DEMIR, YASIN - DOGAN DEMIR, AZIZE. "Harran Ovasının Güneydoğusunda Yeraltı Suyu ile Sulama Yapılan Alanlarda Sulama Suyu Kalitesinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 7/11 (2019), 1894-1900. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i11.1894-1900.2855 |
