Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 353 - 367 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29023/alanyaakademik.679417 İndeks Tarihi: 08-09-2020
Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi
Öz: Bu çalışmanın amacı, sağlık yönetimi öğrencilerinin sosyal medyakullanımına ilişkin algılarının e-sağlık okuryazarlığına etkisini incelemektir.Çalışmanın bir diğer amacı ise demografik değişkenler açısındanöğrencilerin sosyal medya kullanımı ve e-sağlık okuryazarlığı algılarınıaraştırmaktır. Çalışmanın evrenini, bir devlet üniversitesinin SağlıkYönetimi bölümünde eğitim görmekte olan öğrencileri oluşturmaktadır(N=450). Araştırmada örneklem seçilmemiş, araştırmaya katılmayı kabuleden tüm öğrencilere anket dağıtılmıştır. Böylece toplam 337 katılımcıyaulaşılmıştır. Çalışmanın verileri 2-10 Aralık 2019 tarihleri arasındatoplanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin e-sağlıkokuryazarlığı ve sosyal medya kullanım düzeyi orta düzeydedir. Değişkenlerarasındaki korelasyon katsayılarına bakıldığında ise e-sağlık okuryazarlığıile sosyal medya kullanımının alt boyutları arasında pozitif ve düşükdüzeyde ilişkiler bulunmaktadır. Sosyal medya kullanımı alt boyutları hepbirlikte e-sağlık okuryazarlığı üzerindeki toplam varyansın %12,1’iniaçıklamaktadır. Ayrıca öğrencilerin e-sağlık okuryazarlığı ölçeğinden almışoldukları puanlarının yaş ve sınıf düzeyine göre; sosyal rutinlerlebütünleşme boyutundan almış oldukları puanlarının da cinsiyet ve sınıf düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği tespitedilmiştir.
Anahtar Kelime: Investigation of the Effect of Social Media Usage on E-Health Literacy
Öz: The objective of this study is to examine the effect of health management students’ perception of social media usage on e-health literacy. Another objective of the study is to investigate students’ perceptions of social media use and e-health literacy in terms of demographic variables. The universe of the study consists of students studying in the Health Management department of a state university (N=450). In this study, no sample was selected, but a survey was distributed to all students who had agreed to participate in the research. Thus a total of 337 participants were reached. The data of the study were collected between December 2-10, 2019. According to the data obtained from the study, students have an intermediate level of e-health literacy and social media usage. In view of the correlation coefficients between variables, there are positive and low levels of relations between e-health literacy and the sub-dimensions of social media use. The subdimensions of social media use all together explain 12.1% of the total variance on e-health literacy. In addition, it was identified that the scores the students received from the e-health literacy scale showed statistically significant differences across different age and class levels; and the scores they received from the dimension of integration with social routines showed statistically significant differences across different gender and class levels.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKIN, A., ÖZBAY, A. & BAYKUT, İ. (2015). “Sosyal Medya Kullanımı Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerliği ve Güvenirliği.” Journal of International Social Research, 8(38): 647-652.
- ANDREASSEN, H.K., BUJNOWSKA-FEDAK, M.M., CHRONAKI, C.E. et al. (2007). “European Citizens’ Use of E-Health Services: A Study of Seven Countries.” BMC Public Health, 7, 53.
- BALCI, Ş. & SARITAŞ, H. (2019). “Sosyal Medya Kullanımının Bir Belirleyicisi Olarak Narsisizm: Konya’da Yaşayan Kullanıcılar Üzerine Bir İnceleme.” Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31: 689-709.
- BOONWATTANOPAS, N. (2016). “Use of Online Social Media and Ehealth Literacy of Urban Youth in Phuket Province, Thailand”. EAU Heritage Journal Science and Technology, 10(1): 48-62.
- CHRETIEN, K.C. & KIND, T. (2013). “Social Media and Clinical Care Ethical, Professional, and Social Implications.” Circulation, 127(13): 1413-1421.
- DASHTI, S., PEYMAN, N., TAJFARD, M. & ESMAEELI, H. (2017). “E-Health Literacy of Medical and Health Sciences University Students in Mashhad, Iran in 2016: A Pilot Study.” Electron Physician, 9(3): 3966–3973.
- DUDLEY, D.A., VAN BERGEN, P., McMAUGH, A. & MACKENZIE, E. (2019). “The Role of Social Media in Developing Young People’s Health Literacy” In: V.A. Goodyear ve K.M. Armour (Eds), Young People, Social Media and Health (pp.147- 161). Routledge, London.
- EFTHYMIOU, A., MIDDLETON, N., CHARALAMBOUS, A. & PAPASTAVROU, E. (2017). “The Association of Health Literacy and Electronic Health Literacy with Selfefficacy, Coping, and Caregiving Perceptions Among Carers of People with Dementia: Research Protocol for a Descriptive Correlational Study”. JMIR Research Protocols, 6(11): e221.
- ERGÜN, S., KIZIL SÜRÜCÜLER, H. & IŞIK, R. (2019). “Ergenlerde E-Sağlık Okuryazarlığı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları: Balıkesir Örneği.” JAREN, 5(3): 194-203.
- EYSENBACH, G. (2001). “What is E-Health?.” Journal of Medical Internet Research, 3(2): e20.
- FISHER, J. & CLAYTON, M. (2012). “Who Gives a Tweet: Assessing Patients’ Interest in the Use of Social Media for Health Care”. Worldviews on Evidence- Based Nursing, 9: 100–108.
- GENÇYÜREK ERDOĞAN, M. (2019). “E-Sağlık Okuryazarlığı: Dijital Mecralarda Sağlık Reklamları”, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- GREENE, J.A., CHOUDHRY, N.K., KILABUK, E. & SHRANK, W.H. (2011). “Online Social Networking by Patients with Diabetes: A Qualitative Evaluation of Communication with Facebook.” Journal of General Internal Medicine, 26: 287–292.
- HEKİMOĞLU, D., YAVUZ ÇOLAK, M. & ŞENEL, Y. (2018). “Sağlık Okuryazarlığı, ESağlık Okuryazarlığı ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi.” 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 11-13 Ekim, Bodrum.
- JENKINS-GUARNIERI, M.A., WRIGHT, S.L. & JOHNSON, B. (2013). “Development and Validation of a Social Media Use Integration Scale”. Psychology of Popular Media Culture, 2(1): 38.
- KAMEL BOULOS, M.N. (2012). “Using Social Media for Improving Health Literacy. In: I. Kickbusch, J. Pelikan, A. Tsouros and F. Apfel (Eds.). THE SOLID FACTS-Health Literacy: Enabling Healthier Decisions in the 21st Century. World Health Organization Regional Office for Europe, Copenhagen, Denmark.
- KARADAG ARLI, S., BAKAN, A.B. & YILDIZ, M. (2019). “E-Health Literacy and Individual Innovation in University Students Enrolled in Health-related Departments”. International Journal of Caring Sciences, 12(3): 1744-1751.
- KNAPP, C., MADDEN, V., WANG, H., SLOYER, P. & SHENKMAN, E. (2011). “Internet Use and eHealth Literacy of Low-Income Parents Whose Children have Special Health Care Needs.” Journal of Medical Internet Research, 13(3): e75.
- MANGANELLO, J., GERSTNER, G., PERGOLINO, K., GRAHAM, Y., FALISI, A. & STROGATZ, D. (2017). “The Relationship of Health Literacy with Use of Digital Technology for Health Information: Implications for Public Health Practice.” Journal of Public Health Management & Practice, 23(4): 380-387.
- MAYFIELD, A. (2008). “What is social media?”. https://www.icrossing.com/uk/sites /default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social%20Media_iCrossing_eboo k.pdf. Erişim Tarihi: 11.01.2020.
- MCNAB, C. (2009). “What Social Media Offers to Health Professionals and Citizens” Bulletin of the World Health Organization, 87(8): 566.
- NORMAN, C.D. & SKINNER, H.A. (2006a). “E-Health Literacy: Essential Skills for Consumer Health in a Networked World.” Journal of Medical Internet Research, 8(2): e9.
- NORMAN, C.D. & SKINNER, H.A. (2006b). “EHEALS: The Ehealth Literacy Scale”. Journal of Medical Internet Research, 8(4): e27.
- NUTBEAM, D. (2000). “Health Literacy as A Public Health Goal: A Challenge for Contemporary Health Education and Communication Strategies Into the 21st Century”. Health Promotion International, 15(3):259–267.
- ÖZKEFELİ HAMURCU, T.G. (2019). “Hemşirelik Öğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımının Ortoreksiya Nevroza Üzerine Etkisi.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- ÖZSARI, İ. & BATDAL KARADUMAN, G. (2016). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı ve Yalnızlıklarının İncelenmesi.” Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(41): 380-389.
- PERALTA, L., ROWLING, L., SAMDAL, O., HIPKINS, R. & DUDLEY, D. (2017). “Conceptualising a New Approach to Adolescent Health Literacy”. Health Education Journal, 76(7): 787–801.
- RICHTERING, S.S., HYUN, K., NEUBECK, L., et al. (2017). “Ehealth Literacy: Predictors in a Population with Moderate-to-High Cardiovascular Risk”. JMIR Human Factors, 4(1): 1-9.
- SABIRLI, B. (2018). “Üniversite Öğrencilerindeki Akıllı Telefon Kullanım Sıklığının Benlik Saygısı ve Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
- SHARMA, S., OLI, N. & THAPA, B. (2019). “Electronic Health–Literacy Skills among Nursing Students”. Advances in Medical Education and Practice, 10: 527-532.
- SIMONDS, S.K. (1974). “Health Education as a Social Policy.” Health Education & Behavior, 2(1): 25.
- ŞENGÜL, H., ÇINAR, F., ÇAPAR, H., BULUT, A. & ÇAKMAK, C. (2017). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin E-Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve Internet Kullanımına Yönelik Tutumları: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği”. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 4(12): 1277-1287.
- TALAUE, G.M., ALSAAD, A., ALRUSHAIDAN, N., ALHUGAIL, A. & ALFAHHAD, S. (2018). “The Impact of Social Media on Academic Performance of Selected College Studies”. International Journal of Advanced Information Technology, 8(4-5): 27-35.
- TAMER GENCER, Z. (2017). “Norman ve Skinner’ın E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Kültürel Uyarlaması için Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1: 131-145.
- TATLI, H. (2015). “Akıllı Telefon Seçiminin Belirleyicileri: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2): 549-567.
- THACKERAY, R., CROOKSTON, B.T. & WEST, J.H. (2013). “Correlates of HealthRelated Social Media Use among Adults”. Journal of Medical Internet Research, 15(1): e21.
- TOCI, E., BURAZERI, G., JERLIU, N., SORENSEN, K., RAMADANI, N., HYSA, B. & BRAND, H. (2015). “Health Literacy, Self-Perceived Health and Self-Reported Chronic Morbidity among Older People in Kosovo”. Health Promotion International, 30(3): 667-674.
- TOSYALI, H. & SÜTÇÜ, C. S. (2016). “Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımının Bireyler Üzerine Etkileri”. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2): 3- 22.
- TURGUT, M., KUTLU, G. & MUT, S. (2018). “Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin İletişim Becerileri ile Sosyal Medya Kullanımları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1): 185-205.
- TÜİK, (2019). “Temel İstatistikler”, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, Erişim Tarihi: 11.01.2020.
- TÜMER, A., DEMİREL, N., YİĞEN, R., ÇAKIR, H., ÖZTÜRK, G. & ÖZTÜRK, M. (2016). “Ergenlerde E-Sağlık Okuryazarlığının İncelenmesi”. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi, 29 Eylül-2 Ekim, Muğla.
- We are social, (2019). https://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/key/NSBCWzcfsbGXTg, Erişim Tarihi: 11.01.2020.
- WHO, (1998). “A Health Telematics Policy in Support of WHO’s Health-For-All Strategy for Global Health Development: Report of the WHO Group Consultation on Health Telematics”, 11–16 December, World Health Organization, Geneva Office.
| APA | Özer Ö, OZMEN S, Özkan O (2020). Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. , 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| Chicago | Özer Özlem,OZMEN SÜMEYYE,Özkan Okan Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. (2020): 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| MLA | Özer Özlem,OZMEN SÜMEYYE,Özkan Okan Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. , 2020, ss.353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| AMA | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. . 2020; 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| Vancouver | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. . 2020; 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| IEEE | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O "Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi." , ss.353 - 367, 2020. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| ISNAD | Özer, Özlem vd. "Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi". (2020), 353-367. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.679417 |
| APA | Özer Ö, OZMEN S, Özkan O (2020). Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. Alanya Akademik Bakış, 4(2), 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| Chicago | Özer Özlem,OZMEN SÜMEYYE,Özkan Okan Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. Alanya Akademik Bakış 4, no.2 (2020): 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| MLA | Özer Özlem,OZMEN SÜMEYYE,Özkan Okan Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. Alanya Akademik Bakış, vol.4, no.2, 2020, ss.353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| AMA | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. Alanya Akademik Bakış. 2020; 4(2): 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| Vancouver | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi. Alanya Akademik Bakış. 2020; 4(2): 353 - 367. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| IEEE | Özer Ö,OZMEN S,Özkan O "Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi." Alanya Akademik Bakış, 4, ss.353 - 367, 2020. 10.29023/alanyaakademik.679417 |
| ISNAD | Özer, Özlem vd. "Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi". Alanya Akademik Bakış 4/2 (2020), 353-367. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.679417 |
