Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 153 - 188 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33718/tid.526053 İndeks Tarihi: 10-09-2020

Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi

Öz:
Yüce Allah ilk insan/Âdem ile eşi/Havva’yı cinsiyet bakımından birini diğerinden üstünkılmadan eşit bir şekilde yaratmış ve her iki cinsin yaratılışının nefs-i vâhide denen aynıöz/cevherden olduğunu bildirmiştir. Buna rağmen müfessirlerin pek çoğu İsrailiyat kaynaklı bazı rivayetleri kullanmak suretiyle ilk insanın eşi/Havva’nın bizzat Âdem’in eğrikaburga kemiğinden yaratıldığını iddia etmişlerdir. Bu inanç İslami gelenekte zamanla oldukça kabul görmüştür. Başta bu rivayetlerde dile getirilen eğrilik olmak üzere erkeklerinfiziki güç gibi bazı farklı yönlerinin üstünlük kriteri sayılması neticesinde kadınlar ikincisınıf varlıklar olarak algılanmıştır. Bu anlayış zamanla kadınların itibarsızlaştırılmasınave değer kaybına yol açmıştır. Oysa Yüce Allah sınırlarını kendisinin belirlediği şu kâinatplanında erkekler gibi kadınlara da yaratılış özelliklerine göre üstlenmeleri gereken görevve sorumlulukları yüklemiştir. Bu bağlamda Kur’an-ı Kerim ve sahih sünnette kadınlaraen az erkekler kadar değer verildiğini, bir haksızlığa gidilmediğini açıkça görmekteyiz. Buçalışmada kadına karşı sergilenen ayrımcılığın gerekçeleri üzerinde durularak, Kur’ân’ınilgili mesajlarının doğru anlaşılmasına katkı sağlamakta ve kadına yönelik itibarsızlaştırma çabalarının ardında dinin değil kültürel birikimin etkili olduğunu ortaya koymakamaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

The Evaluation of the Issues That Women Have Been Discredited Her in the Light of the Holy Qur’an

Öz:
Almighty God created the first man / Adam and his wife / Eve equally without regard to any superiority based on sex, and reported that the creation of both sexes was the same essence that named as soul. However, the majority of the exegetes alleged that the first man's wife / Eve was created from Adam's curved rib by using some Israeli narrations. In time, this belief has been quite popular and accepted in Islamic tradition. Women were perceived as second-classentities due to the fact that men are considered as the superiority criterion of some different aspects such as physical power and especially the curvature expressed in the serumors. As a reflection of this understanding, their testimonies are accepted at half rate according to the testimony of the man, and they are seen as the main actor of the sedition in society. This understanding over time has led to the discreditation of women. Yet in the universe plan of Almighty Allah himself, which is defined by his own limits, he imposed duties and responsibilities to women, like men, on the basis of their creation. In this context, we clearly see that women are valued as much as men and that there is no injustice in Qur’an and Islamic circumcision. This study focuses on the reasons for discrimination against women and attempts to understand the related messages of the Qur’an accurately and emphasizes that the cultural accumulation is influential not the religion behind the discursive efforts towards the woman.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ağırman, Cemal. Kadının Yaratılışı İle İlgili Rivayetler Bağlamında Yeni Bir Yaklaşım. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2001.
  • Akdemir, Salih. “Tarih Boyunca ve Kur’ân-ı Kerîm’de Kadın”. İslami Araştırmalar 5/4 (1991): 260-270.
  • Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbuddin Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî. Rûhu’l-meʽânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-ʽazîm ve’s-sebʽi’l-mesânî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1994.
  • Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1989.
  • Aydemir, Abdullah. Tefsirde İsrailiyyât. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1989.
  • Beğavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mesʽûd b. Muhammed el-Ferrâ’. Meʽâlimu’t-tenzîl. Beyrût: Nşr. Halid Abdurrahman elAkk, Mervan Suvar, 1995.
  • Birinci, Züleyha. “Nefs-i Vahide İfadesinden Hareketle Kadının Yaratılışı Hakkında Bir Değerlendirme”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47, (2014): 151-164.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm. el-Câmiʽu’ssahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Candan, Abdulcelil. Kur’ân Okurken Zihne Takılan Ayetler. İstanbul: Elest Yayınları, 2004.
  • Carullah, Mûsâ. Hatun. Hzl. Mehmet Görmez. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2001.
  • Çağrıcı, Mustafa. “Fitne”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 13: 156-159. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
  • Dalgın, Nihat. “Kadın ve Erkeğin Şahitliği ile İlgili Naslardaki Düzenlemelerin İslam Hukukuna Yansımaları Üzerine Değerlendirme”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi Cilt, 5, Sayı: 4 (2005): 7-38.
  • Derveze, M. İzzet. et-Tefsiru’l-Hadis Nüzul Sırasına Göre Kur’an’ın Tefsiri. Trc. Vahdettin İnce, Mustafa Altınkaya. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2014.
  • Dölek, Adem. Edebî Açıdan Hadislerde Teşbih ve Temsiller. Erzurum: Ekev Yayınları, 2001.
  • Ebû Dâvûd, Ebû Bekr Abdullah b. Süleyman b. Eşʽas es-Sicistânî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
  • Ebû Ubeyde, Mamer b. el-Müsennâ. Mecâzu’l-Kur’ân. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1981.
  • Ebüssuûd, Muhammed Efendi el-İmâdî. İrşâdü’l-ʽakli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. Beyrût: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-ʽArabî, ts.
  • Esed, Muhammed. Kur’ân Mesajı Meal ve Tefsîr. Ed. Ahmet Ertürk Cahit Koytak. İstanbul: İşaret Yayınları, 2002.
  • Fazlurrahman. Ana Konularıyla Kur’ân. Trc. Alpaslan Açıkgenç. Ankara: Fecr Yayınları, 1987.
  • Gazalî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî. İhyâu ʽulûmi’d-dîn. 2. Baskı. İstanbul: Arslan Yayınları, 1974.
  • Görgülü, Ülfet. Kadın ve Siyaset. İstanbul: İz Yayıncılık, 2014.
  • Güler, İlhami. “Kur’ân’da Kadın Erkek Eşitsizliğinin Temelleri”. İslami Araştırmalar 5/4 (1991): 310-319.
  • İbn Âşûr, Muhammed et-Tahir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Beyrût: Müessesetü’t-târîhi’l-ʽArabî, 1421/2000.
  • İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî. el-Müsned. 2. Baskı, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1412/1992.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî. el-İhkân fî usûli’l-ahkâm. Beyrût: Dâru’l-âfâki’l-cedîde, 1980.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâmüddîn İsmâil b. Şihâbiddîn. Tefsîru’l-Kur’âni’l-ʽazîm. (Beyrût: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-ʽArabî, 1388/1969.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mukerrem b. Alî. Lisânu’l-ʽArab. Beyrût: Dâru lisâni’l-ʽArab, ts.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Muhammed el-Kurtubî el-Endelüsî. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesıd. Beyrût: el-Mektebetü’l-ʽasriyye, 1427/2006.
  • Karaman, Hayrettin. “Kadının Şahitliği, Örtünmesi ve Kamu Görevi”. İslâmi Araştırmalar 5/4 (1991): 284-291.
  • Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri. “Kadın Konusunda Kur’ân’a Yöneltilen Başlıca Eleştiriler”. İslamî Araştırmalar 5/4 (1991): 271-283.
  • Merâğî, Mustafa Ahmed. Tefsîru’l-Merâğî. 2. Baskı. Mısır: Şirketü Mektebeti ve Matbaati Mustafa el-Babi el-Halebi, 1953.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʽu’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
  • Okiç, Muhammed Tayyib. İslâmiyet’te Kadın Öğretimi. 4. Baskı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1984.
  • Okuyan, Mehmet. “Kadına Yönelik Şiddete Kur’an’ın Bakışı”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 23 (2007): 93-134.
  • Okuyan, Mehmet. Kıssalar Ne Söyler Yaratılış ve Hz. Âdem. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2017.
  • Öztürk, Emine. “Kur’an’ın Kadına Bakışı ve İslam Tarihinde Kadının Sosyal Statüsüne Genel Bir Bakış”, Harakani Dergisi 2 (2014): 17-34.
  • Öztürk, Mustafa. Cahiliyeden İslamiyet’e Kadın. 6. Baskı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
  • Öztürk, Mustafa. Kur’an’ı Kendi Tarihinde Okumak. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2014.
  • Rağıb el-Isfahânî, Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal. el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân. Kahire: Nşr. Ahmed Halefullah, 1970.
  • Rahman, Afzalur. “Siret Ansiklopedisi”. Ed. Heyet. İstanbul: İnkılâp Yayınları, 1996.
  • Râzî, Ebû Abdillah Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyin. et-Tefsîru’l-kebîr. 2. Baskı, Beyrût: Dâru’l-kütübi’l-ʽilmiyye, 2004.
  • Reşid Rıza, Muhammed. Tefsîru’l-menâr. Beyrût: Dâru’l-kütübi’l-ʽilmiyye, 1999.
  • Semerkandî, Ebû Yahya Şemsüddîn Muhammed b. Mahmûd b. Muhammed. Bahru’l-ʽulûm. Beyrût: Dâru’l-fikr, 1996.
  • Sıbaî, Mustafa. İslâm’a ve Garplılara Göre Kadın. İstanbul: Nidâ Yayınevi, 1969.
  • Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-kadîr. B. y. : Mustafa el-Babî el Halebî, h. 1350.
  • Şekerci, Hülya. Kur’ân-Hayat Ekseninde Mümin Kadın. 5. Baskı. İstanbul: Ekin Yayınları, 2015.
  • Taberî, Ebû Caʽfer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî. Câmiʽu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru’l-Maʽrife, 1407/1987.
  • Tabersî, Ebû Ali el-Fazl b. Hasen. Mecmeʽu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru’l-kütübi’l-ʽilmiyye, 1997.
  • Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiʽu’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Tûsî, Ebû Cafer Hüseyin. et-Tibyân fî tefsîri’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru ihyâi’t-türâsi’l- Arabî, ts.
  • Tuksal, Hidayet Şefkatli. Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri. 2. Baskı. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2001.
  • Tunçer, Mustafa. “İslâm Dininin Kadına ve Aileye Bakışı”. Kadın ve Aile Hayatı. Ed. Nazım Elmas. 57-87. İstanbul: Pegem Akademi Yayınları, 2017.
  • Vedûd, Amine Muhsin. Kur’ân ve Kadın. Trc. Nazife Şişman. İstanbul: İz Yayıncılık, 2000.
  • Yavuz, Yunus Vehbi. Kur’an’da Kadın Hak ve Özgürlüğü. İstanbul: Bayrak Yayınları, 1999.
  • Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Diyanet İşleri Reisliği Yayınları, 1935.
  • Yıldız, Sakıp. Kur’an Işığında Yaratılış Konuları. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1992.
  • Yılmaz, Ali. “ʽAşere-i Mübeşşere Algısının Tarihsel Gerçeklik Perspektifinde Değerlendirilmesi”. İSTEM 29 (2017): 79-101.
  • Yılmaz, Hüseyin. “Hz. Peygamber Döneminden Günümüze Kadınlar ve Cami Eğitimi”. Değerler Eğitimi Dergisi 5/14 (2007): 107-129.
  • Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed. Tâcu’l-ʽarûs min cevâhiri’l-kâmûs. thk. Mustafa Hicâzî. Kuveyt: Matbaatu Hukûmeti Kuveyt, 1973.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʽan hakâiki’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl, Beyrût: Dâru’l-fikr, ts.
APA TUNÇER M (2019). Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. , 153 - 188. 10.33718/tid.526053
Chicago TUNÇER MUSTAFA Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. (2019): 153 - 188. 10.33718/tid.526053
MLA TUNÇER MUSTAFA Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. , 2019, ss.153 - 188. 10.33718/tid.526053
AMA TUNÇER M Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. . 2019; 153 - 188. 10.33718/tid.526053
Vancouver TUNÇER M Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. . 2019; 153 - 188. 10.33718/tid.526053
IEEE TUNÇER M "Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi." , ss.153 - 188, 2019. 10.33718/tid.526053
ISNAD TUNÇER, MUSTAFA. "Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi". (2019), 153-188. https://doi.org/10.33718/tid.526053
APA TUNÇER M (2019). Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. Trabzon ilahiyat dergisi, 6(1), 153 - 188. 10.33718/tid.526053
Chicago TUNÇER MUSTAFA Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. Trabzon ilahiyat dergisi 6, no.1 (2019): 153 - 188. 10.33718/tid.526053
MLA TUNÇER MUSTAFA Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. Trabzon ilahiyat dergisi, vol.6, no.1, 2019, ss.153 - 188. 10.33718/tid.526053
AMA TUNÇER M Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. Trabzon ilahiyat dergisi. 2019; 6(1): 153 - 188. 10.33718/tid.526053
Vancouver TUNÇER M Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi. Trabzon ilahiyat dergisi. 2019; 6(1): 153 - 188. 10.33718/tid.526053
IEEE TUNÇER M "Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi." Trabzon ilahiyat dergisi, 6, ss.153 - 188, 2019. 10.33718/tid.526053
ISNAD TUNÇER, MUSTAFA. "Kur’an-ı Kerim Işığında Kadının İtibarını Düşüren Konuların Değerlendirilmesi". Trabzon ilahiyat dergisi 6/1 (2019), 153-188. https://doi.org/10.33718/tid.526053