Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 99 - 123 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34085/buifd.717103 İndeks Tarihi: 24-09-2020

TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER

Öz:
Âlimler tarafından eleştirilen rivâyetlerden biri de müdelles hadistir. Hicrî birinci asırda yaşayanmünekkidler tarafından değerlendirilmeye tabi tutulmayan tedlîs, hicrî ikinci asrın ortalarına doğrutenkid edilmiş ve bazı âlimlerce yalan ile eşdeğer görülmüştür. Hadislerin cerhini gerektiren kusurlardansayılan “tedlîs” vasıtasıyla hadis nakletme yöntemine bazı sika râviler de başvurmuşlardır. Sonrakidönem âlimleri, bazı şartları taşımaları halinde müdellislerin bir kısım rivâyetlerini sağlam olarakdeğerlendirmişlerdir. Bahse konu olan Kûfe, en fazla müdellis râvi barındıran şehir olarak öne çıkmıştır.Tedlîs yapmakla itham edilen Kûfeli râvilerin ekseriyeti hadis rivâyetinde güvenilir kabul edilmişlerdir.Dolayısıyla bunların rivâyetlerini terk etmek yerine değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu makalede,Kûfe’de masum sayılabilecek gerekçelerle rivâyette bulunan Kûfeli müdellislerin hadis rivâyetindekidurumları irdelenerek bazı değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca râvîlerimizin hayatlarını idameettikleri Kûfe’nin şehir tarihi hususunda bilgi verilip Kûfe’deki hadis faaliyetlerine kısaca değinilmiştir.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
One of the hadith narration samples, which is criticized by the Islamic scholars is the concealed hadith. Concealing, which was not assessed by critics in the first century of the Hijra, was criticized and regarded as a lie from the middle of the second century of the Hijra. Some of the sika narrators also used the technique of transmitting hadiths through "concealing," which is one of the mistakes that require the reliance of hadiths. The scholars of the following period accepted some of the concealers' narrations if they meet some specific necessities. The city of Kufa, which is mentioned, hosts the most appreciated concealer hadith narrators. Most of these hadith narrators from Kufa, accused of carrying out concealing, are commonly accepted as reliable in the hadith narrative. Hence, instead of abandoning all of the narrations they conveyed, they were recognized by the critics. In the article, the status of concealers from Kufa, who narrated by acceptable reasons, was examined and assessed. Furthermore, information was given about the history of Kufa, where the narrators sustain their lives, and briefly introduced the hadith activities in Kufa.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alâî, Ebû Saîd Selâhaddîn Halîl b. Keykeldî. Camiu’t-tahsîl fî ahkâmi’l-merâsil. Thk. Hamdî
  • Abdulmecîd es-Selefî. Beyrut: Âlemü’l-Kutub, 1986.
  • Alâî, Ebû Saîd Selâhaddîn Halîl b. Keykeldî. Kitâbu’l-muhtelitîn. Thk. Rıfat Fevzî
  • Abdülmuttalib-Ali Abdülbasit Mezîd. Kâhire: Mektebetü’l-Hancî 1996.
  • Aşıkkutlu, Emin. Hadiste Ricâl Tenkîdi. İstanbul: İFAV, 1997.
  • Belâzurî, Ahmed b. Yahya b. Cabir. Futûhu’l-buldân. Thk. Abdullâh Enis et-Tübbâ- Ömer Enis et-Tübbâ. Beyrut: Mevsua‘tü’l-Me’arif, 1987.
  • Dümeynî, Misfir bin Ğurmullah. et-Tedlîsü fi’l-hadîs hakîkatuhû ve aksâmuhû ve ahkâmuhû ve merâtibuhû ve’l-mevsûfûne bih. Riyad: y.y., 1992.
  • Erul, Bünyamin. “Tedlîs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/262-264. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
  • Halebî, Sıbt İbn el-‘Acemî eş-Şâfiî. et-Tebyîn li esmâi’l-müdellisîn. Thk. Yahya Şefîk. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1986.
  • Hamevî, Yakût b. Abdullah. Mu‘cemu’l-buldân. Beyrût: Dâru Sadr, 1988.
  • Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Ali b. Sâbit. el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye. Thk. Zekeriyyâ Umeyrât. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1971.
  • Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Ali b. Sâbit. Târîhu Bağdâd. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. Beyrût: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2001.
  • Irâkî, Ahmed b. Abdurrahîm b. Huseyn Ebû Zur’a Veliyuddîn. Kitâbü’l-müdellisîn. Thk.
  • Re‘fet Fevzî Abdülmuttalîb-Nâfiz Hüseyn Hammâd. Mansûra: Dâru’l-Vefâ, 1995.
  • İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullah el-Curcânî. el-Kâmil fî duafâi’r-ricâl. Thk. Adil Ahmed-Alî Muhammed. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
  • İbn Ebî Hâtim, Abdurrahman er-Râzî. Kitâbu’l-cerh ve’t-ta‘dîl. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’lİlmiyye, 1953.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şehâbeddin Ahmed. Ta‘rifu ehli’t-takdîs bi merâtibi’lmevsûfîne bi’t-tedlîs, thk. Âsım b. Abdullâh el-Karyûtî. Ammân: Mektebetü’l-Menâr, 1983.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şehâbeddin Ahmed. Takrîbu’t-Tehzîb. Thk. Âdil Mürşid. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1999.
  • İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed. Târihû İbn Haldûn. Thk. Halil Şehâde - Süheyl
  • Zukkâr. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 2000.
  • İbn Maîn, Ebu Zekeriyâ Yahyâ. Kitâbu’t-târih. Thk. Ahmed Muhammed Nur Seyf. 4 Cilt. Mekke: y.y., 1979.
  • İbn Sa‘d, Muhammed b. Muni‘. Kitâbü’t-tabakâti’l-kebîr. Thk. Alî Muhammed Ömer. 11 Cilt. Kâhire: Mektebetü’l-Hancı, 2001.
  • İbn Hıbbân el-Büstî, Muhammed. Kitabü’s-sikât. Thk. Muhammed Abdu’l-Mu‘id Hân. 10 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1973.
  • İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdullah. Ma’rifetü’s-sikât. Thk. Abdülalîm Abdülazîm elBestevî. 2 Cilt. Kâhire: Matba‘tu’l-Medîne, 1984.
  • Kahraman, Hüseyin. Kûfe’de Hadis. Bursa: Emin Yayınları, 2006.
  • Mizzî, Ebü’l-Haccâc Yûsuf b. ez-Zekî. Tehzîbu’l-Kemal fî esmai'r-ricâl. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. 35 Cilt, Beyrut: Müessesetu'r-Risâle, 1983.
  • Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb. Tesmiyetü Meşâyihi Ebî Abdurrahmân Ahmed b. Şu‘ayb b. Ali.
  • Ellezîne semi‘a minhum ve zikrü’l-müdellisîn. Thk. Şerîf Hâtim b. Ârif el-Avnî. Mekke: Dâru’lÂlem, 1423.
  • Neysâbûrî, Muhammed b. Abdullâh b. Hâkim. Ma‘rifetu ulûmi’l-hadîs. Thk. Ma‘zem Hüseyn. Beyrut: Dâru İhyai’l-‘Ulûm, 1977.
  • Özdemir, Veysel. Tedlîs Değerlendirmelerinde Usûl, Ankara: İlâhiyât, 2014.
  • Özdemir, Veysel. "Kûfe’de İrsâl ve Tedlîsin Çok Olmasının Gerekçeleri Üzerine". HADITH / 3 (Şubat 2020): 7-35.
  • Özdemir, Veysel. “Ebû Hureyre’ye Yöneltilen Tedlîs İsnâdı Bağlamında Sahâbe Zamanında Tedlîsin İmkân ya da İmkânsızlığı”İslâm Medeniyetinin Kurucu Nesli Sabâbe-II -Sahâbe ve Rivâyet İlimleri- Tebliğ ve Müzakereler. 297-324, 2016.
  • Sandıkçı, Kemal. İlk Üç Asırda İslâm Coğrafyasında Hadîs. Ankara: DİB, 1991.
  • Suyûtî, Celâleddin Abdurrahman b. Muhammed. Esmâü’l-müdellisîn. Thk. Mahmud Muhammed Mahmud Hasen Ensâr. Beyrut: Dâru Cil, 1992.
  • Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’t-Taberî. Thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim. 11 Cilt, Kahire: Daru’l-Me’arif, 1967.
  • Ukaylî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ b. Hammâd. Kitâbü’d-duafâi’l-kebîr. Thk. Abdulmut‘î Emîn Kal‘acî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1998.
  • Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Mizânü’l-i‘tidâl fî nakdi’rricâl. 4 Cilt. Thk. Alî Muhammed el-Becâvî. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1963.
  • Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Siyeru a‘lâmi’n-nubelâ. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1988.
  • Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Tezkiretü’l-huffâz. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
APA ÇELİK A (2020). TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. , 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
Chicago ÇELİK Ali TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. (2020): 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
MLA ÇELİK Ali TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. , 2020, ss.99 - 123. 10.34085/buifd.717103
AMA ÇELİK A TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. . 2020; 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
Vancouver ÇELİK A TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. . 2020; 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
IEEE ÇELİK A "TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER." , ss.99 - 123, 2020. 10.34085/buifd.717103
ISNAD ÇELİK, Ali. "TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER". (2020), 99-123. https://doi.org/10.34085/buifd.717103
APA ÇELİK A (2020). TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(15), 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
Chicago ÇELİK Ali TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.15 (2020): 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
MLA ÇELİK Ali TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.15, 2020, ss.99 - 123. 10.34085/buifd.717103
AMA ÇELİK A TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(15): 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
Vancouver ÇELİK A TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 0(15): 99 - 123. 10.34085/buifd.717103
IEEE ÇELİK A "TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER." Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.99 - 123, 2020. 10.34085/buifd.717103
ISNAD ÇELİK, Ali. "TEDLÎS YAPMAKLA İTHAM EDİLEN KÛFELİ RÂVİLER". Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15 (2020), 99-123. https://doi.org/10.34085/buifd.717103