Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 79 - 98 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34085/buifd.545698 İndeks Tarihi: 23-09-2020
Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)
Öz: Fıkıh düşüncesi kitap, sünnet ve icmaın yanında içtihada dayanmaktadır. İçtihat görüş ayrılığına, görüş ayrılığı fikir çatışmasına, fikir çatışması eleştiri kültürünün güçlenmesine ve bu kapsamda fıkhi münâzara sistematiğinin yerleşmesine zemin hazırlamıştır. Münâzara fıkıh düşüncesinde belirli bir disiplin içinde ele alınmıştır. Mezhep ihtilaflarında hakkı bulma arayışı, delil merkezli yaklaşım, kendi görüşüne hata karşı görüşe doğruluk ihtimali verme, muhatabı hakir görmeme, saygı ve ilmi üslup gibi temel ilkeler bu kapsamına girmektedir. Münâzara kurallarına riayet etmek düşünce dinamizmini sağlayarak bilimsel gelişmeye yardımcı olmaktadır. Ancak bu kurallara riayet etmemek tarafların bir birini anlamadan eleştirmesine, açık delillere rağmen yanlışta ısrar etmeye ve ilmi ahlakın yitirilmesine yol açabilmektedir. Araştırmamız bu tür problemlere karşı fıkıh düşüncesinde münazara sistematiğini ele alarak eleştiri kültürüne olumlu bir katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Araştırmada öncelikle münâzara kavramı ve münâzaranın fıkıh ilmindeki yeri ele alınmakta, ikinci olarak Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîh ve’l-Mütefakkih eserinden hareketle fıkıh düşüncesinde münâzara sistematiği fıkhî örneklerle incelemektedir.
Anahtar Kelime: Debate Systematic in The Thoughtof Fıqh(InTheCaseof Hatip Bagdadi’s al-Faqıh wa’l-MutefaqqahWork)
Öz: İslamic fiqh is based on ijtihad ın additionto quran, sunnah and ijma. İjtihad Freedom of judicial opinion formed a bases for the conflict of opinion,it led the strengthening for criticism culture and in this content it led to the formation of fiqh debate systematic. Debate technique has been dealt with in a certain discipline in terms of methodology.Basic principles as seeking to find the right in sectarian conflicts, evidence-centered approach, accepting that adopted opinion can be wrong whereas refused one can include the truth, not scorning the interlocutor respect and science style debate is included. To obey the rules of debate in a scientific discussion is provide the dynamism of thought and development of scientific. Loss of debating rule on this issue leads to negative results. Parties lose scholarly styleis led to problems suchcriticizingothers without understanding, insistingon wrong despite the obvious evidences parties. Thisresearch isaim toconduces to debate culture against such problems. Otheraim of this research is to contribute to the development of contemporary culture of criticism from the aspect of methodology. In the research, the main concepts related to the discussion, the religious provision of the debate and its place in the science of fiqh are examined. Secondly, basing on Hatip Baghdadi's al-Faqih wa’l-Mutafaqqah work, discussion systematic is explained considering the jurisprudential examples.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdulbari, Ferecullah. Menâhicu’l-bahs ve âdabu’l-hivari ve’l-munâzara. Kahire: el-Âfâku’l- ‘arabiyye, 2004.
- Bâcî, Ebû’l-Velid Süleyman b. Halef (ö. 474/1081). İhkâmu'l-fusûl fî ahkâmi'l-usûl. Thk. Umran Ali Ahmed el-Azbî. Cezayir: Dâru İbn Hazm, 2009.
- Bâcî, Ebû’l-Velîd (ö. 474/1081). Kitabu’l-minhâc fi tertîbi’l-hicâc. Thk. Abdulmecid Türkî. Beyrut: Daru’l-ğarbi’l-İslami, 1980.
- Bağdâdî, Ebûbekir Ahmed b. Ali b. Sabit el-Hatip (ö.463/1071). el-Fakîh ve’l-mütefakkıh. Riyad: Dâru İbn Hazm, 1996.
- Bakıllanî, Muhammed b. Tayyib Kadı Ebubekir (ö.403/1012). et-Takrîb ve’l-irşad. Beyrut: Müessesetu’r-risale, 1998.
- Beyhakî, Ebûbekir Ahmed b. Hüseyn (ö.458/1066). Menâkıbu İmam Şafiî. Thk. Ahmed Sakar. Kahire: Daru’t-Turâs, 1970.
- Cessâs, Ebûbekir Ahmed b. Ali, (ö.370/980). Şerhu muhtasari’t-Tahâvî. Medine: Dâru’lbeşâiri’l-İslamiyye, 2013.
- Cüveynî, Ebû’l-Me‘ali Abdulmelik b. Abdullah b. Yusuf (ö. 438 / 1047). el-Kâfiye fi’l-cedel. Thk. Fevkıyye Huseyn Mahmud. Kahire: İsa el-Babî Matbaası, 1979.
- Demir, Halis. “Hanefi Mezhebinde Hilaf Literatürü”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19/2 (Aralık 2015): 111-146.
- Ebû Ya’la, Muhammed b. Hüseyn (ö.307/919). el-’Udde fî usûli’l-fıkh. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l- ‘ilmiyye, 2002.
- Eşit, Yusuf, “Bir Muhaddîsin Gözüyle Fıkıh ve Fakîh”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 10/4, (Aralık 2018): 1653-1668.
- Felûsi, Mes’ud b. Musa. el-Cedel inde’l-usûliyyîn. Cezayir: Mektebetu’r-ruşd, 2003.
- Gazzalî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed (205/1111). el-Mustasfa, Beyrut: Daru’lkutubi’l-ilmiyye, 2010.
- Güzel, Abdurrahim. “Taşköprüzade’nin Âdâbu’l-bahsi ve’l-münâzara İsimli Risalesi (Tahkik-Tercüme)”, Erciyes İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, (Ocak 1990): 203-208.
- Harun, Abdurrezzak. Fennu âdâbi’l-bahsi ve’l-munâzara. Kuveyt: Daru’z-zahiriyye, 2017.
- İbn Haldun, Veliyuddin Abdurrahman b. Muhammed. el-Mukaddime (ö.808/1406), Thk. Abdullah Muhammed Derviş. Dımaşk: Daru Ya’rub, 2004.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Said (ö.456/1064). el-İhkâm fî usuli’l-ahkâm. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 2010.
- İbn Melek, Abdullatif b. Abdulaziz b. Ferişte (ö. 821/1418). Şerhu’l-menâr. Beyrut: Daru’lfikri’l-‘arabî, 2009.
- İzmirli, İsmail Hakkı (1946). İlm-i hilâf. İstanbul: Dersaadet Matbaası, 1330.
- Leknevî, Muhammed b. Nizamuddin Muhammed es-Sehalevî (ö.1304/1886). Fevatihu’rrahamût bi şerhi müsellemi’s-subût. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 2002.
- Özen Şükrü, “Hilâf ”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. 17:527-538. İstanbul: TDV, 1998.
- Râzî, Abdullah b. Muhammed b. Ömer b. Huseyn Fahreddin (ö.606/1210). el-Mahsul fî ilmi’lusûl. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, tsz.
- Razi, Abdullah b. Muhammed b. Ömer b. Huseyn Fahreddin (ö.606/1210). Menâkıb-u İmam Şafiî. Thk. Ahmed Hicazi es-Seka. Kahire: Mektebetu kulliyetu’l-ezheriyye, 1986.
- Râzî, Abdullah b. Muhammed b. Ömer b. Huseyn Fahreddin (ö.606/1210). Mefatihu’l-ğayb. Beyrut: Dâru ihyai’t-turasi’l-‘arabî, tsz.
- Şafiî, Muhammed b. İdris. Dîvânu İmam Şafiî. Mensura: Dâru’l-ğadi’l-cedîd, 2003.
- Şafiî, Muhammed b. İdris. er-Risale. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 2005. Şatıbî, İbrahim b. Musa b. Muhammed (ö. 790/1388). el-Muvâfakât fî usûli’ş-şeria. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘arabi, 2002.
- Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed (ö. 1250/1834). İrşâdu’l-fuhûl ila ‘ilmi’l-usûl. Beyrut: Dâru’l-kelimeti’t-tayyibe, 2009.
- Şinkıtî, Muhammed Emin (ö.1974). Âdâbu’l-bahsi ve’l-munâzara. Beyrut: Mektebetu İbn Teymiye, tsz.
- Şinkıtî, Muhammed Emin (ö.1974). el-Müzekkire fî usuli’l-fıkh. Medine: Mektebetu’l-‘ulûm ve’l-hikem, tsz.
- Şîrazî, Ebû İshak İbrahim b. Ali b. Yusuf (476/1083). el-Luma‘ fî usuli’l-fıkh. Beyrut: Daru’lkutubi’l-ilmiyye, 1985.
- Taşköprizade, Ahmed b. Muslihuddin Mustafa (ö.968/1561). Miftâhu’s-sa’âde ve misbâhu’ssiyâde fi mevzûâti’l-ulûm. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1985.
- Tebrizî, Şemsuddin Muhammed el-Hanefî (900/1494). Şerhu Molla Hanefî ‘ala risaleti’l- ‘adudiyye fî adâbi’l-bahsi ve’l-munazara. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 2014.
- Tûfî, Necmuddin el-Hanbelî (ö. 716/1316). ‘İlmu’l-cezel fî ‘ilmi’l-cedel. Amman: el-Ma’hadu’lAlmânî, 1978.
- Vazifî, Mustafa. el-Munâzara fî usuli’t-teşrî‘i’l-İslâmî (Dirasetun fi’t-Tenazuri beyne İbn Hazm ve’l-Bâcî). Rabat: Vezaretu’l-evkâf ve’ş-şuûni’l-İslamiyye, Rabat: 1998.
- Yavuz, Yusuf Şevki “Cedel ” DİA. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. 7:208-210. İstanbul: TDV, 1993.
- Yavuz, Yusuf Şevk “Münâzara” DİA. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. 31: 576-577. İstanbul: TDV, 2006.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân (ö. 748/1348). Siyeru a‘lâm’in-Nübelâ. Kahire: Dâru’l-hadîs, 2006.
- Zerkeşî, Bedruddin Muhammed b. Bahadır b. Abdullah (ö.794/1392). el-Bahru’l-muhît fi usûli’l-fıkh. Beyrut: Daru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 2007.
| APA | Korkut R (2019). Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). , 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| Chicago | Korkut Ramazan Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). (2019): 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| MLA | Korkut Ramazan Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). , 2019, ss.79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| AMA | Korkut R Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). . 2019; 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| Vancouver | Korkut R Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). . 2019; 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| IEEE | Korkut R "Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)." , ss.79 - 98, 2019. 10.34085/buifd.545698 |
| ISNAD | Korkut, Ramazan. "Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)". (2019), 79-98. https://doi.org/10.34085/buifd.545698 |
| APA | Korkut R (2019). Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(14), 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| Chicago | Korkut Ramazan Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.14 (2019): 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| MLA | Korkut Ramazan Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.14, 2019, ss.79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| AMA | Korkut R Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 0(14): 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| Vancouver | Korkut R Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında). Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 0(14): 79 - 98. 10.34085/buifd.545698 |
| IEEE | Korkut R "Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)." Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.79 - 98, 2019. 10.34085/buifd.545698 |
| ISNAD | Korkut, Ramazan. "Fıkıh Düşüncesinde Münâzara Sistematiği (Hatip Bağdâdî’nin el-Fakîhve’l-Mütefakkih EserininBağlamında)". Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14 (2019), 79-98. https://doi.org/10.34085/buifd.545698 |
