19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 1 - 19 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29224/insanveinsan.528621 İndeks Tarihi: 24-09-2020
19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme
Öz: Toplumların nezdinde çirkin, haram, günah ve ahlaka aykırı bir eylem olarak nitelendirilenzina, tarih boyunca toplumlar tarafından çeşitli şekilde cezalandırılmıştır. Zina suçuna tatbikolunan cezalar, toplumların hukuk ve ahlak anlayışına göre değişiklik göstermiştir. Bazıtoplumlar, bu fiili işleyenleri sadece kınamakla yetinirken bazılarıysa verilebilecek en büyükceza olan ölümle cezalandırmıştır. Osmanlı Devleti’nde umumi ahlaka aykırı bir eylem olaraknitelendirilen zina suçu, kaynağı din olan şer’i hukuk ve örfi kanunların hükümlerine uygunolarak cezalandırılmıştır. 19. yüzyılda yeni ceza kanunnameleriyle birlikte zina suçunauygulanan cezalarda nispeten değişiklik olmuş, ancak şer’i mahkemelerin görevlerine devametmelerinden kaynaklı olarak dini hükümlerin uygulanmasına devam edilmiştir. Ayrıca zinave bozgunculuk yapan kadının öldürülmesi gerektiğiyle ilgili olan fetvalar tatbik edilerek kadınıve suç ortağını zina halinde görüp öldüren akrabalara, şer’en ve kanunen bir ceza verilmemiş vebu yüzden günümüzde namus cinayetleri olarak adlandırılan cinayetler, geniş bir coğrafyayahükmeden Osmanlı Devleti’nde azımsanmayacak derecede çok vukua gelmiştir.
Anahtar Kelime: Adultery in Ottoman Society in 19th Century: An Evaluation on the Commit Murders on Some Adultery Events
Öz: Adultery, which has been described as an ugly, haram, sin and immoral act in the eyes of societies, has been punished in various ways throughout the history. Penalties for adultery crimes vary according to the law of societies and morality of societies. Some societies have only condemned these adulterous, while others have punished them with the greatest punishment that can be given. In the Ottoman Empire, the crime of adultery, which is described as an action against the public morality, has been punished in accordance with the provisions of şer’i and örfi laws. With the new criminal law in the 19th century, the penalties imposed on adultery were relatively changed. However, the implementation of religious provisions was continued due to the fact that şer’i courts continued their duties. In addition, “the woman who committed adultery and evil must have been killed related” this fetva applyed. to the relatives who saw the woman and his accomplice in adultery and killed him, şer’i law and code don’t punishment. Therefore, today’s murders, called honor killings, have become happened in the Ottoman Empire, which dominated a wide geography.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbulut, İlhan. “İslam Hukukunda Suçlar ve Cezalar”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 52/1 (2003): 167-181.
- Akgündüz, Ahmet. “Kanunnamelerdeki Ceza Hukuku Hükümleri ve Şer’i Tahlili”. İslami Araştırmalar Dergisi. 12/1 ( 1999): 1-16.
- Akman, Mehmet. “Osmanlı Ceza Hukuku Çalışmaları Üzerine Bir İcmal”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 3/5 (2005): 489-512.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Bab-ıAli Sadaret Dairesi Kalemleri, Sadaret Mektubi Mühimme Kalemi (A.}MKT.MHM.): 308/25 (H. 01 Ra 1281 / M. 4 Ağustos 1864).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Dahiliye Mektubi Kalemi, (DH.MKT.) 2604/125 (H. 29. Ra 1322 / M. 13 Haziran 1904).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Dahiliye Nezareti İdare-i Umûmiye Belgeleri (DH.İ.UM.): 84/28, (H. 18 B 1333 / M. 01 Haziran 1915).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Meclis-i Vala Riyaseti Belgeleri, (MVL.): 68/55, (H. 01 Ş 1262 /M. 25 Temmuz 1846); 199/44 (H. 27 Ş 1266 / M. 08 Temmuz 1850).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). MŞH. FTV. 1/186.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Rumeli Müfettişliği Tasnifi, Manastır Evrakı (TFR.I..MN..):117-11675 (H. 17 M 1325 / M. 02 Mart 1907).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Sadaret Mektubi Kalemi (A.}MKT.): 37/64 (H. 13 Ra 1262 / M.11 Mart 1846); 140/62 (H. 17 Ş 1264 / M. 19 Temmuz 1848).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Sadaret Mektubi Kalemi Meclis-i Vâlâ (A.}MKT. MVL.): 80/83 (H. 21 Za 1272 / M. 24 Temmuz 1856); 2/94, (H. 19 L 1262 / M. 10 Ekim 1846); 142/69 (H. 10 N 1278 /M. 11 Mart 1862); 62/25 (H. 29 C 1269 / M.9 Nisan 1853); 66/55 (H.14 S 1270 / M. 16 Kasım 1853); 1/76 (H. 23 L 1261 / M. 25 Ekim 1845); 104/8 (H. 14 Ca 1275 / M. 20 Aralık 1858); /35, (H. 21 R 1264 / M. 27 Mart 1848); 7/11, (H. 28 Ra 1264 / M. 04 Mart 1848); 66/79 (H. 28 S 1270 / M. 30 Kasım 1853); 49/84 (H. 17 R 1268 /M. 9 Şubat 1852); 127/31 (H. 26 L 1277 / M. 07 Mayıs 1861); 123/100 (H. 25 C 1277 / M. 08 Ocak 1861).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Sadaret Mektubi Kalemi Umum Vilayet (A.} MKT.UM..): 245/60 (H. 21 Za 1272 / M. 24 Temmuz 1856); 259/88 (H. 07 Ra 1273 / M. 5 Kasım 1856); 490/25 (H. 03 S 1278 / M. 10 Ağustos 1861); 144/16 (H. 12 Muharrem 1270 / M. 15 Ekim 1853).
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Yıldız Esas Evrakı (Y.EE): 134/43 (H. 05 M 1317/ M. 16 Mayıs 1899); 37/99, (H. 06 R1327 / M. 27 Nisan 1909).
- Boynukalın, Mehmet. “İslam Hukukunda Zina Suçu ve Cezası”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1995.
- Candan, Rabia Beyza. “1840 Tarihli Kanunname-i Hümayunu İncelemesi”. AndHD. 1/1 (2015): 63-81.
- Çalışkan, İbrahim. “İslam Hukukunda Zina Suçunun Mahiyeti ve Cezası”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. XXXIII, 61-100.
- Ekinci, Ekrem Buğra. İslam Hukuku Umumi ve Hususi Hükümler. İstanbul: Arı Sanat Yayınları, 2016.
- Hasanov, Eldar. “İslam Hukuku ile Karşılaştırılmalı Olarak Yahudi Hukukunda Zina ve Benzeri Cinsel Suçlar”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2007.
- Madeline, Zilfi C. Osmanlı İmparatorluğunda Kölelik ve Kadınlar. Çev., Ebru Kılıç. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2018.
- Menekşe, Ömer. “Osmanlı’da Zina Cezası Olarak Recm”. Marife Dergisi. 3/2 (2003): 7-18.
- Mutaf, Abdulmecit. “Teorik ve Pratik Olarak Osmanlı’da Recm Cezası: Bazı Batı Anadolu Şehirlerindeki Uygulamalar”. Turkish Studies. 3/4 (2008): 573-597.
- Osmanağaoğlu, Cihan. “Klasik Dönem Osmanlı Hukukunda Zina Suçu ve Cezası”. İÜHFM Dergisi. LXVI/1 (2008): 109-178.
- Özkorkut, Nevin Ünal. “İslam Ceza Hukukunda Kadın”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 56/2 (2007): 83-95.
- TDV İslam Ansiklopedisi. Ali Bardakoğlu. 7 cilt. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
- TDV İslam Ansiklopedisi. Eldar Hasanov. 44 cilt. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003.
- TDV İslam Ansiklopedisi. Mehmet Akif Aydın. 7 cilt. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
- Temiz, Yağmur. “İslam Hukukundan Günümüze Zina”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 5/2 (2014): 489-514.
- Türkler Ansiklopedisi. İsmail Acar. 10 cilt. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002. Üçok, Coşkun. “Osmanlı Kanunnamelerinde İslam Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. 3/1 (1946): 125-146.
- Yerlikaya, Ünal. “Hukuk-Değer İlişkisi Açısından İslam Ceza Hukuku Normları”. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2012.
| APA | Çabuk F (2020). 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. , 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| Chicago | Çabuk Fehminaz 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. (2020): 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| MLA | Çabuk Fehminaz 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. , 2020, ss.1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| AMA | Çabuk F 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. . 2020; 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| Vancouver | Çabuk F 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. . 2020; 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| IEEE | Çabuk F "19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme." , ss.1 - 19, 2020. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| ISNAD | Çabuk, Fehminaz. "19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme". (2020), 1-19. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.528621 |
| APA | Çabuk F (2020). 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan, 7(23), 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| Chicago | Çabuk Fehminaz 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan 7, no.23 (2020): 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| MLA | Çabuk Fehminaz 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan, vol.7, no.23, 2020, ss.1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| AMA | Çabuk F 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan. 2020; 7(23): 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| Vancouver | Çabuk F 19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan. 2020; 7(23): 1 - 19. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| IEEE | Çabuk F "19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme." İnsan ve İnsan, 7, ss.1 - 19, 2020. 10.29224/insanveinsan.528621 |
| ISNAD | Çabuk, Fehminaz. "19. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Zina: Bazı Zina Vakalarında İşlenen Cinayetler Üzerine Bir Değerlendirme". İnsan ve İnsan 7/23 (2020), 1-19. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.528621 |
