Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 67 Sayfa Aralığı: 65 - 86 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32925/tday.2019.20 İndeks Tarihi: 29-09-2020

NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK

Öz:
Memlûk sahasının çift dilli sözlüklerinden biri olan Kitâbu’l-İdrâkli-Lisâni’l-Etrâk, gerek müellifi gerek ihtiva ettiği malzeme gerek usulkapsam ve tertip şekli bakımından benzerleri içinde müstesna bir yeresahiptir. Eser, çift dilli oluşu ve barındırdığı Türkçe malzemenin, farklılehçe örneklerini yansıtmasıyla -şüphesiz- yazılması da istinsah edilmeside zor bir eserdir. Eserin aslı elimizde olmadığından aslının izinielimizdeki nüshalarından sürmek durumundayız. Bu makalede, eserinaslının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak amacıyla eldeki üç nüshaortak ve farklı taraflarıyla tanıtılmaya gayret edilecektir. Tanıtma, eserinözelliklerinin anlaşılması için konusuna göre tespit edilmiş dokuzbaşlık altında yapılacak; her konu, nüshalardan örneklerle desteklenmeyeçalışılacaktır.
Anahtar Kelime:

KİTAB AL-IDRAK LI-LİSAN AL-ATRAK IN CONSIDERATION OF ITS COPIES

Öz:
Kitab al-Idrak li-Lisan al-Atrak, which is one of the billingual dictionaries of Memluk field has an exceptional place among its counterparts in terms of its author, content, method, scope and way of arrayal. Being bilingual and consisting of the examples of different Turkish dialects inarguably make this literary work difficult to write and copy. Since the original copy of the work is not available to us, the original copy is to be traced through the available copies. Concordantly, in order to contribute the better understanding of this literary work, this article attempts to introduce the work based on similar and divergent aspects of three available copies. In this respect, to ensure a deeper insight into the text characteristics, the presentation of the work will be made under nine headings that have been assigned according to the topic in which each topic will be supported with examples from the copies.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Atalay, B. (1945). Ettuhfet-üz-zekiyye fil-Lûgat-it-Türkiyye. İstanbul: TDK Yayınları.
  • Atay, H., Atay, M., Atay İ. (1964). Arapça-Türkçe büyük lûgat I. Ankara: Bayrak Matbaası.
  • Atay, H., Atay, M., Atay İ. (1968). Arapça-Türkçe büyük lûgat II. Ankara: Bayrak Matbaası.
  • Atay, H., Atay, M., Atay İ. (1981). Arapça-Türkçe büyük lûgat III. Ankara: Bayrak Matbaası.
  • Battal A. (1932). Kitâb al-İdrâk li-Lisân al-Atrâk. Azerbaycan Yurt Bilgisi, 4, 177- 187.
  • Caferoğlu, A. (1931). Kitâb al-İdrâk li-Lisân al-Atrâk. İstanbul: Evkaf Matbaası.
  • Clauson, S. G. (1972) An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford.
  • Develi, H. (2002). Kitabu’l İdrâk. TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 26, 108.
  • Doğan, Y. (2016). Ebû Hayyân el-Endelüsî’nin Kitâbu’l-İdrâk li-Lisâni’l-Etrâk adlı eserinin dilbilim açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Dergisi, 20, 329-348.
  • Doğan, Y. (2005) Fahreddîn Divriğî’nin hayatı, ilmi şahsiyeti ve eserleri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9, 125-136.
  • Ebû Hayyan. (1402). Kitâbu’l-İdrâk li-Lisâni’l-Atrâk. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Arapça Yazmalar Bölümü, Numara: 3856.
  • Ebû Hayyan. (?). Kitâbu’l-İdrâk li-Lisâni’l-Atrâk. Kahire: Daru’l-Kutub ve’l-Vasaiki’l-Kavmiyya.
  • Ebû Hayyan. (1335). Kitâbu’l-İdrâk li-Lisâni’l-Atrâk. İstanbul: Beyazıt Yazma Eserler Kütüphanesi, Veliyyüddin Efendi Bölümü, Numara: 2896.
  • Erdal, M. (1991). Old Turkic word formation: a functional approach to the lexicon (I-II). Otto Harrassowitz Verlag.
  • Ermers, R. (1999). Arabic grammars of Turkic, the Arabic linguistic model applied to foreign languages & translation of Abû Hayyân al-‘Andalusî’s Kitâb al-‘İdrâk li-Lisân al-Atrâk. Leiden- Boston-Köln.
  • İzbudak V. (1989). El-İdrak haşiyesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi.
  • Kaymaz, Z. (2016). Kitâb-ı Beylik nasıl bir eserdi? Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 55, 149-157.
  • Mütercim Âsım (1230-1233). al-Okyânûs al-basît fî tercemeti’l Kâmûsi’l-Muhît (I-II-III). İstanbul: Asitane Yayınları.
  • Özyetgin, A. M. (2001). Ebû Hayyân Kitâbü’l-İdrâk li-lisâni’l-Etrâk fiil: tarihi karşılaştırmalı gramer ve sözlük denemesi. Ankara: Köksav Yayınları.
  • Tietze, A. (2002): Tarihi ve etimolojik Türkiye Türkçesi lugati. Cilt 1. İstanbul: Simurg Yayınları.
  • Toparlı, R., Vural, H., Karaatlı, R. (2003). Kıpçak Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
APA ALDEMİR Ü (2019). NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. , 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
Chicago ALDEMİR ÜNAL NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. (2019): 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
MLA ALDEMİR ÜNAL NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. , 2019, ss.65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
AMA ALDEMİR Ü NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. . 2019; 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
Vancouver ALDEMİR Ü NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. . 2019; 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
IEEE ALDEMİR Ü "NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK." , ss.65 - 86, 2019. 10.32925/tday.2019.20
ISNAD ALDEMİR, ÜNAL. "NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK". (2019), 65-86. https://doi.org/10.32925/tday.2019.20
APA ALDEMİR Ü (2019). NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 0(67), 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
Chicago ALDEMİR ÜNAL NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 0, no.67 (2019): 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
MLA ALDEMİR ÜNAL NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, vol.0, no.67, 2019, ss.65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
AMA ALDEMİR Ü NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. 2019; 0(67): 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
Vancouver ALDEMİR Ü NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. 2019; 0(67): 65 - 86. 10.32925/tday.2019.20
IEEE ALDEMİR Ü "NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK." Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 0, ss.65 - 86, 2019. 10.32925/tday.2019.20
ISNAD ALDEMİR, ÜNAL. "NÜSHALARI IŞIĞINDA KİTÂBU’L-İDRÂK Lİ-LİSÂNİ’L-ETRÂK". Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 67 (2019), 65-86. https://doi.org/10.32925/tday.2019.20