Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği

Yıl: 2019 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1273 - 1298 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-10-2020

Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği

Öz:
İslam’daki manevi hayatın ve ahlaki değerlerin ismi olan tasavvuf, İslâmdüşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir. Yerel ve evrensel birçok unsuruiçinde barındıran bu akım, dinin maneviyat boyutunu ön olanda tutar. İslamtoplumu, ruhi ve manevi değerlerin birçoğunu tasavvufa ve onun kurumsalifadesi olan tarikatlara borçlu olduğu görülmektedir. Tasavvufun en önemliözelliklerinde birisi, bireyin gündelik hayatının akışına müdahil olmasıdır.Dinin bireyin dünyasına nüfuzu anlamına gelen dindarlık ise bireyin günlükdünyasının duygusal yönlerinde sûfizmin etkisiyle güçlü değişiklikler meydana getirmektedir. Bununla beraber tasavvuf, bireysel dinginliğin yanı sıratoplumsal alanda kendini gerçekleştiren bir maneviyat hareketi olma özelliğitaşır. Bu çalışmanın amacı, kendini dindar olarak tanımlayan öğrencilerindine tasavvufa, tarikatlara ve rabıta olgusuna bakışını sosyolojik olarak analizetmektir. Bundan dolayı, kendini dindar olarak tanımlayan bireylerin tasavvuf, tarikat ve rabıta olgularına yaklaşımlarına odaklanılmıştır. Bu çalışmanıntemel tezi hem tasavvufun bireyin hayatını değiştirdiği hem de bazı olumsuzluklarına rağmen dindar öğrencilerin tasavvufa olumlu yaklaştıklarıdır. Tasavvuf, bireyin dünyasında dinin derinleşmesine katkı sunmaktadır. Nitelverilere dayanarak yapılan, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde okuyan ve kendini dindar olarak tanımlayan öğrencilerle gerçekleştirilen mülakat verilerinin analizine dayanan bu makale, tasavvufun gündelik hayat içindeki varlığını tartışmayı amaçlamaktadır. İki ana bölümdenoluşan bu makalenin ilk bölümünde toplumsal bir aktör olarak tasavvuf ileberaber gündelik hayatın sosyolojisine, ikinci bölümde de Tekirdağ NamıkKemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dördüncü sınıfta okuyan dindar öğrencilerle yapılan mülakat verilerine odaklanılmıştır. Sonuç bölümünde ise tasavvuf, tarikat, rabıta ile beraber tasavvufi yaşamın gündelik hayata etkisi değerlendirilmiştir. Sonuç olarak yerel ve evrensel unsurları içinde barındıran tasavvuf, hem dinin etkisini artırarak bireyin dindarlaşmasına hem de ahlaklıbir toplumun oluşmasına katkı sunmaktadır. Tasavvuf kökenli dini gruplarınbazı ritüellerine karşı çıkmakla beraber tasavvuf olgusuna olumlu yaklaşanöğrencilere göre tasavvufun bireyin gündelik hayatında sağlamış olduğu temel katkı, dinin pratik ve ritüel boyutunu da içeren ahlak alanındadır. Bundan dolayı tasavvuf, ahlaki eylemler üzerinden toplumsal ve bireysel hayata etki etmekte ve bireyin eylem dünyasını biçimlendirmektedir. Bu bağlamdaöğrencilerin nazarında tasavvuf merkezli dini grupların etkili ve meşru olmalarının sebebi, ahlakın merkezde olduğu bir dinselliği görünür kılmalarıdır.Bunun yanı sıra hem eğitim-öğretim sistemi hem de İlahiyat fakültelerindekieğitim, sadece öğretimi esas aldığı ve pratiği dışarıda bıraktığı için eleştirilmektedir. Bu bağlamda bilgi ile eylemi harmanlayan yeni bir eğitim anlayışına olan ihtiyacın varlığı ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime:

University Students' Perspectives on Sufism, Order and Rabita: The Example the Faculty of Theology at Tekirdağ Namık Kemal University

Öz:
Sufism, the name of spiritual life and moral values in Islam, has a very important place in the history of Islamic thought. This movement, which contains many local and universal elements, represents the spiritual dimension of religion. Islamic society seems to owe many of its spiritual and spiritual values to sufism and its sectarian orders. One of the most important features of Sufism is that it can interfere with the flow of the individual's daily life. Religious, which means the permeation of religion into the world of the individual, creates powerful changes in the emotional aspect of the individual's daily world with the effect of Sufism. The aim of this study is to analyze sociological view of students who define themselves as religious to Sufism, sects and Rabita. Therefore, it is focused on the approaches of individuals who define themselves as religious to the phenomena of Sufism, Sect and Rabita. The main thesis of this study is that Sufism changed the life of the individual and that despite the negativities, religious students approached Sufism positively. Sufism contributes to the deepening of religion in the world of the individual. This article, which is based on qualitative data and based on the analysis of interview data conducted with religious students studying at the Faculty of Theology of Tekirdağ Namık Kemal University, aims to discuss the existence of Sufism in daily life. The first part of this article, which consists of two main sections, focuses on the sociology of daily life with sufism as a social actor, and the second part focuses on the interviews with religious students studying in the fourth year of the Faculty of Theology at Tekirdağ Namık Kemal University. In the conclusion part, the effect of sufism on daily life was evaluated. According to the students who define themselves as religious, Sufism, which includes local and universal elements, contributes both to the religiousness of the individual by increasing the influence of religion and to the formation of a moral society. Moreover, according to the students who object to some rituals of Sufism-based religious groups, who approach the concept of Sufism positively, the main contribution of Sufism in the daily life of the individual is in the field of morality, including the practical and ritual dimension of religion. Therefore, Sufism influences social and individual life through moral actions and shapes the individual's world of action. In this context, the reason why Sufism-centered religious groups are effective and legitimate in the eyes of the students is that they make a religion where morality is central. In addition to this, both the education system and the education in theology faculties are criticized only because it is based on education and excludes the practice. In this context, the need for a new understanding of education that blends knowledge and action has emerged.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abuzer, Celil. Üniversite Gençliğinin Değişen Din Anlayışı. İstanbul: İpek Yayınları, 2010.
  • Akpınar, Turgut. Türk Tarihinde İslamiyet. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997.
  • Akyüz, Niyazi. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı Ölçeği Üzerine Bir Pilot Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XLIIII/1 (2002): 123-134.
  • Akyüz, Niyazi. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2007.
  • Arslantürk, Zeki. Kutsalın Dönüşü. İstanbul: Ayışığı Yayınları, 1998.
  • Arslantürk, Zeki. 21. Yüzyıl Eşiğinde Din Olgusu ve Türk Gençlerinin Dine Karşı Eğilimleri. Bolu, 1994.
  • Arbery, Arthur John. Sufism-An Account of the Mystics of İslam. New York: Routledge, 2008.
  • Atay, Tayfun. Batı’da Bir Nakşi Cemaati. İstanbul: İletişim Yayınları, 1996.
  • Barkan, Ömer Lütfi. Osmanlı İmparatorluğu’nda Kolonizatör Türk Dervişleri. Vakıflar Dergisi 2 (1974): 279-304.
  • Efe, Adem. Dini Gruplaşma ve Cemaatleşme Olgusunun Sosyolojik Açıdan İncelenmesi. Isparta: Tuğra Matbaası, 2008.
  • Fazıl, Necip. Esseyyid Abdulhakim Arvasi Rabıta-i Şerife. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2010.
  • Gölpınarlı, Abdülbaki. 100 Soruda Tasavvuf. İstanbul: Gerçek Yayınları, 1985.
  • Güngör, Erol. İslam Tasavvufunun Meseleleri. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1998.
  • Günay, Ünver. Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 1999.
  • Haldun, İbn. Mukaddime 2. Trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2009.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2000.
  • Karataş, Gülşen. Tarikatlara Yönelmenin Sosyo-Kültürel ve Psikolojik Nedenleri. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2004.
  • Kepel, Gilles. Tanrının İntikamı. Trc. Selma Kırmız. İstanbul: İletişim Yayınları, 1992.
  • Kirman, M. Ali. “Türkiye’de Toplumsal Değişme ve ‘Yeni Dinî’ Cemaatler”. Muhafazakâr Düşünce I/2 (2004): 61-77.
  • Koştaş, Münir. Üniversite Öğrencilerinde Dine Bakış. Ankara: DİB Yayınları, 1995.
  • Köprülü, Mehmet Fuat. Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1976.
  • Köprülü, Mehmet Fuat. Türk Tarih-i Dinisi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2005.
  • Öngören, Reşat. “Tasavvuf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 40: 119- 126. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
  • Öngören, Reşat. “Ehli Sünnette Tasavvufun Yeri”. Heyet. Tarihte ve Günümüzde Ehli Sünnet. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2006.
  • Öngören, Reşat. “Şeyh” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 39: 50-52. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Öztürk, Ali. “Tasavvuf Sosyolojisinin İmkanları ve Krizleri Üzerine (Orta Asya Tasavvufi İslamlaşması Örneğinde)”. APJIR-Academic Platform Journal of Islamic Research 01/01 (2017): 68-76.
  • Polat, Fazlı. “Tasavvufi Hayatın Gündelik Yaşama Etkisi ve Alvarlı Efe Profili”. Uluslararası Hace Muhammed Lutfi (Alvarlı Efe) Sempozyumu. Ed. Cengiz Gündoğdu. 109-115. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2013.
  • Polat, Fazlı. Gündelik Yaşam, Tercihler ve Din. Ankara: Sage Yayıncılık, 2013.
  • Rahman, Fazlur. İslam. Trc. Mehmet Dağ-Mehmet Aydın. İstanbul: Selçuk Yayınları, 1981.
  • Sarıkaya, M. Saffet. “Dinî Zihniyetimizin Oluşumunda Dinî Tarikat ve Cemaatlerin Olumsuz İzdüşümleri”. Arayışlar: İnsan Bilimleri Araştırmaları 3/5-6 (2001): 1-16.
  • Schimmel, Annemarie. İslam’ın Mistik Boyutları. Trc. Ergün Kocabıyık. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2004.
  • Taş, Kemalettin. Üniversite Gençliğinin Dindarlık Kriterleri. Ankara: Alter Yayıncılık, 2005.
  • Tosun, Necdet. “Rabıta”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 34: 378-379. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
  • Uludağ, Süleyman, İslam Düşüncesinin Yapısı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1979.
APA akkır r (2019). Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. , 1273 - 1298.
Chicago akkır ramazan Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. (2019): 1273 - 1298.
MLA akkır ramazan Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. , 2019, ss.1273 - 1298.
AMA akkır r Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. . 2019; 1273 - 1298.
Vancouver akkır r Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. . 2019; 1273 - 1298.
IEEE akkır r "Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği." , ss.1273 - 1298, 2019.
ISNAD akkır, ramazan. "Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği". (2019), 1273-1298.
APA akkır r (2019). Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online), 5(2), 1273 - 1298.
Chicago akkır ramazan Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online) 5, no.2 (2019): 1273 - 1298.
MLA akkır ramazan Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online), vol.5, no.2, 2019, ss.1273 - 1298.
AMA akkır r Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online). 2019; 5(2): 1273 - 1298.
Vancouver akkır r Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online). 2019; 5(2): 1273 - 1298.
IEEE akkır r "Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği." Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online), 5, ss.1273 - 1298, 2019.
ISNAD akkır, ramazan. "Üniversite Öğrencilerinin Tasavvuf, Tarikat ve Rabıta Olgusuna Bakışı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği". Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online) 5/2 (2019), 1273-1298.