Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 176 Sayfa Aralığı: 380 - 405 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-08-2020
Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi
Öz: Vergi harcamaları, devletin ekonomik ve sosyal amaçları gerçekleştirmekiçin vergilerin bir kısmının tahsilinden gönüllü olarak vazgeçmesidir.Ekonomik büyüme ve istikrar için vergi indirimlerini savunan “arz-yanlıiktisat” yaklaşımıyla beraber küresel düzeyde uygulama alanı giderekartmıştır. Çalışmada 2006-2018 döneminde Türkiye’de uygulanan vergiharcamalarının vergi gelirleri açısından etkinliği veri zarflama analizi iletahmin edilmiştir. Çalışmanın analiz sonuçları değerlendirildiğinde 2007,2008, 2011, 2012, 2014, 2015 ve 2016 yıllarının etkin, 2006, 2009, 2010,2013, 2017 ve 2018 yıllarının ise etkin olmadığı görülmüştür. Bu yıllarınetkinsiz çıkmasının en önemli nedenlerinin, vergi muafiyetleri, küreseldüzeyde yaşanan ekonomik kriz ve durgunluk sonrası uygulanan genişleticimali politikalar olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Effectiveness of Tax Expenditures in Terms of Tax Revenues: Evaluation of the 2006-2018 Period
Öz: Tax expenditure is the voluntary abandonment of the collection of some of the taxes in order to realize the economic and social goals of the state. With the Supply-Side Economy approach defending tax cuts for economic growth and stability, its application area has increased at the global level. In this study, the effectiveness of tax expenditures in terms of tax revenues in Turkey during 2006-2018 was estimated by using a data envelopment analysis. When the analysis results of the study were evaluated, it was seen that the years 2006, 2007, 2008, 2011, 2012, 2015 and 2016 were effective, and the years 2009, 2010, 2013, 2014, 2017 and 2018 were not effective. The most important reasons for the ineffectiveness of these years are considered to be tax amnesty, the global economic crisis and the expansionary fiscal policies implemented after the recession.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altshuler, R. ve Dietz, R.D. (2008), Reconsidering Tax Expenditure Estimation: Challenges and Reforms, Rutgers University, 1-57.
- Balkaya Akça, F.N. (2000), Gelir Vergisi’ndeki Vergi Harcamaları ve Türk Gelir Vergisi’ndeki Vergi Harcamalarının Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Batırel, Ö.F. (2013), “Vergi Harcamaları, Mali Saydamlık İlkesi ve Anayasaya Uygunluk”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (24), 13-20.
- Baykul, A. (2015), Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici Şirketlerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Baysal, M.E., Uygur, M. ve Toklu, B. (2004), “Veri Zarflama Analizi ile TCDD Limanlarında Bir Etkinlik Ölçümü Çalışması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(4), 437-447.
- Bilici, N. ve Bilici, A. (2017), Kamu Maliyesi, Ankara: Savaş Yayınevi.
- Bratić, V. (2006), “Tax Expenditures: A Theoretical Review”, Financial Theory and Practice, 30(2), 113-127.
- Durmuş, M. (2003), Maliye Politikaları, Teori ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yaklaşım Yayınları.
- Eissa, N. ve Hoynes, H. (2008), “Redistribution and Tax Expenditures: The Earned Income Tax Credit”, Working Paper 14307, http://www.nber.org/papers/w14307
- Eissa, N., Kleven, H.J. ve Kreiner, C.T. (2008), “Evaluation of Four Tax Reforms in the United States: Labor Supply and Welfare Effects for Single Mothers”, Journal of Public Economics, 92(3), 795-816.
- Erdem, M., Şenyüz, D. ve Tatlıoğlu, İ. (2011), Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Ferhatoğlu, E. (2001), Vergi Harcaması Kavramı ve AB Uygulaması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gedik, M.A. (2011), “Vergi Rekabeti Etkinlik Değerlendirmesi: OECD Üyesi Ülkeler İçin Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Maliye Dergisi, 160, 328-350.
- Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü (2007), Vergi Harcamaları Raporu, Ankara: GEP.
- Giray, F. (2002), “Vergi Harcamaları: Harcama Vergileri Açısından Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 27-52.
- Güven, M.A. (2016), Türkiye ve Bazı OECD Ülkelerinde Vergi Harcamalarının Karşılaştırmalı Analizi (2006-2015), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Düzenlemeleri Genel Müdürlüğü (2016), Vergi Harcamaları Raporu. Ankara: GEP.
- Horpedahl, J. ve Pizzola, B.M. (2012), “A Trillion Little Subsidies: The Economic Impact of Tax Expenditures in the Federal Income Tax Code”, Mercatus Center at George Mason University 24, 1-36.
- Karaemir, Ç. (2013), Eğitim Merkezlerinde Etkinlik Analizleri: Veri Zarflama Analizi Kullanarak Performans Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kolçak, M. (2014), “Türkiye ve OECD Ülkelerinde Vergi Harcamalarının Değerlendirilmesi”, Azerbaycan’ın Vergi Jurnalı, 3(117), 57-72.
- Kuşkonmaz, S. (2014), Türkiye’de Yaşanan Finansal Krizlerin Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirketlerin Mali Performansı Üzerindeki Etkilerinin Veri Zarflama Analizi Yoluyla Belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Mcdonald, H. (2010), Türk Vergi Sistemindeki Vergi Harcamalarının Etkinlik ve Verimlilik Açısından Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Musgrave, R. ve Musgrave, P. (1980), Public Finance in Theory and Practice, McGraw-Hill Kogakusha Ltd.
- OECD (2010), Tax Expenditures in OECD Countries.
- Özata, M. (2004), Sağlık Bilişim Sistemlerinin Hastane Etkinliğinin Artırılmasında Yeri ve Önemi (Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Uygulama), (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Özer, H. ve Topçuoğlu, Ö. (2017), “Türk Çimento Sektöründe Mülkiyet- Etkinlik İlişkisi: VZA ve Tobit Model Uygulaması”, Verimlilik Dergisi, (4), 141-168.
- Pedük, T. (2006), Vergi Harcamaları, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık.
- Ramanathan, R. (2003), An Introduction to Data Envelopment Analysis: A Tool for Performance Measurement, Sage Publications, New Delhi.
- Ray, S.C. (2004), Data Envelopment Analysis: Theory and Techniques for Economics and Operations Research, Cambridge University Press, New York.
- Saraç, Ö. (2010), “Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri”, Maliye Dergisi, 159, 262-277.
- Sathye, M. (2003), “Efficiency of Banks in a Developing Economy: The Case of Indial”, European Journal of Operational Research, 148.
- Stiglitz, J.E. (2000), Economics of the Public Sector, W.W. Norton & Company.
- Surrey, S.S. ve Mcdaniel, P.R. (1976), “Tax Expenditures Concept and the Budget Reform Act of 1974”, Boston Collage Law Review, 22(5), 679-725.
- Tarım, A. (2001), Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, 15, Ankara.
- The World Bank (2003), “Why Worry about Tax Expenditures?”, PREM Notes Economy Policy (77), http://www1.worldbank.org/prem/ PREMNotes/premnote77.pdf (Erişim Tarihi 03.09.2018)
- Topçuoğlu, Ö. (2016), Özelleştirmenin Etkinlik ve Verimliliğe Yansıması: Çimento Sektörü Üzerine Bir Uygulama (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Uğurlu, H. (2013), Vergi Harcaması Uygulamaları ve Etkilerinin Analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
| APA | özdemir d, TOPÇUOĞLU Ö, KİŞİOĞLU Ö (2019). Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. , 380 - 405. |
| Chicago | özdemir dilek,TOPÇUOĞLU Özlem,KİŞİOĞLU Ömer Faruk Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. (2019): 380 - 405. |
| MLA | özdemir dilek,TOPÇUOĞLU Özlem,KİŞİOĞLU Ömer Faruk Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. , 2019, ss.380 - 405. |
| AMA | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. . 2019; 380 - 405. |
| Vancouver | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. . 2019; 380 - 405. |
| IEEE | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö "Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi." , ss.380 - 405, 2019. |
| ISNAD | özdemir, dilek vd. "Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi". (2019), 380-405. |
| APA | özdemir d, TOPÇUOĞLU Ö, KİŞİOĞLU Ö (2019). Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 0(176), 380 - 405. |
| Chicago | özdemir dilek,TOPÇUOĞLU Özlem,KİŞİOĞLU Ömer Faruk Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi 0, no.176 (2019): 380 - 405. |
| MLA | özdemir dilek,TOPÇUOĞLU Özlem,KİŞİOĞLU Ömer Faruk Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, vol.0, no.176, 2019, ss.380 - 405. |
| AMA | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi. 2019; 0(176): 380 - 405. |
| Vancouver | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi. 2019; 0(176): 380 - 405. |
| IEEE | özdemir d,TOPÇUOĞLU Ö,KİŞİOĞLU Ö "Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi." Maliye Dergisi, 0, ss.380 - 405, 2019. |
| ISNAD | özdemir, dilek vd. "Vergi Harcamalarının Vergi Gelirleri Açısından Etkinliği: 2006-2018 Döneminin Değerlendirilmesi". Maliye Dergisi 176 (2019), 380-405. |
